📌 آسیب‌شناسی وضعیت فلسفه و الهیات در آموزش حوزه ✍ سید مهدی موسوی ✔️ بخش دوم: ۴. عوامل متعددی در این ضعف و نقص جدی موثر است که مهمترین آنها عبارتند از: ۱ - ۴. ذهنیت مستقر در سنت حوزویان متأخر درباره بی‌نیازی طلاب از علوم عقلی و معارف الهیاتی و اجتماعی و اکتفا به فقه و اصول آشکار ترین عامل است که بسیاری از دلسوزان و متفکران بدان اذعان دارند. که این معلول بی‌اطلاع از تاریخ گذشته حوزه است. چرا که از تاریخ و شخصیت‌ عالمان جامع معقول و منقول و نتایج علمی این جامعیت در آثار و نوآوری‌های ایشان - همچون شیخ مفید و سیدمرتضی و شیخ طوسی تا حکیم طوسی و علامه حلی و شیخ بهایی و برخی از عالمان معاصر همچون امام خمینی و علامه طباطبایی و شهید مطهری و شهید صدر و ... - کمتر سخن گفته می‌شود. اگر به درستی تاریخ احوال ایشان مطالعه شود نتیجه جامعیت علمی آنها در نوآوری‌های علمی و کارآمدی اجتماعی و سیاسی آنها بیان شود حتما میل به علوم عقلی و مباحث معارفی قرآن و اسلام دو چندان خواهد شد. ۲ - ۴. جنبی و فرعی بودن این دروس در نظام آموزشی حوزه و عدم اعتنا و اهتمام مسئولان حوزوی؛ متأسفانه بسیاری از بزرگان و مسئولان حوزوی بر فرعی بودن و خودخوان بودن حکمت و کلام و اخلاق و تربیت اصرار دارند و با برنامه‌ریزی های غلط و تکراری طلاب را در تحصیل این علوم مهم بی‌انگیزه می‌کنند. ۳ - ۴. ضعف احساس #مسئولیت_اجتماعی در طلاب و تقلیل آن به یک سلسله فعالیت‌های هیأتی و خدماتی از جمله عوامل دیگری است که مانع احساس نیاز طلاب به مباحث عقلی و الهیاتی است. این مشکله خود نتیجه عامل بعدی است. ۴ - ۴. عدم ارتباط موثر طلاب و اساتید آنها با مکاتب فلسفی و فکری و همچنین با واقعیت‌های عینی جامعه و بی‌اطلاعی از پرسش‌های اعتقادی انسان معاصر و دغدغه‌های اخلاقی و اجتماعی نسل جوان سبب شده است که ذهن عموم حوزویان در فضای بسته‌ی حوزه متوقف شود و از دنیای پیرامون و شبهات و پرسش‌های اعتقادی و الهیاتی نسل جوان بی‌اطلاع باشند لذا اصلا خود را مکلّف و مسئول به تلاش برای پاسخ‌گویی عمیق و عالمانه به شبهات اعتقادی و حضور فعال موثر اجتماعی وفرهنگی نمی‌دانند. این پدیده محصول غفلت از ماهیت #انقلاب_اسلامی ورسالت طلاب جوان در نظام‌سازی، جامعه پردازی وتمدن سازی است. بی تردید بدون احاطه به علوم عقلی و الهیات عمیق انقلاب اسلامی که در آثار متفکران انقلاب اسلامی همچون امام خمینی، آیت الله خامنه‌ای،علامه طباطبایی، شهیدمطهری، شهیدبهشتی، شهیدصدر، علامه جعفری، آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی تبلوریافته است امکان کنش‌گری اثرگذار انقلابی وجود ندارد. ۵ - ۴. عدم ارتباط موثر و واقعی عموم حوزویان با مجامع علمی جهان اسلام و سایر ملت‌ها دیگر عامل ضعف جدی الهیات در حوزه است. امروزه ابعاد مختلفی از حکمت و الهیات عملی و اجتماعی در سطح دنیا مطرح شده و افق‌های نوینی گشوده شده است که در متن حوزه‌های علمیه و دروس رسمی از آنها خبری نیست و صرفا در برخی از موسسات و دانشگاه‌های اقماری حوزه، توسط حوزویان آشنا به تحصیلات جدید مطرح است اما در متن دروس رسمی حوزه و در نزد تصمیم گیران آموزشی از این تحولات جدید حکمی و الهیاتی خبری نیست. ۶ - ۴. گسترش و غلبه‌ی نگاه‌های #نواخباری‌گری و #عقل‌گریزی مدرن در بخشی از بدنه‌ی حوزوی موجب تضعیف روحیه‌ی عقل‌گرایی و رشد بر #ایمان‌گرایی احساسی و مشارکت‌های احساسی شده است. از این‌رو نه تنها طلاب نیاز به علوم عقلی و مباحث عمیق الهیاتی قرآن و سنت را احساس نمی‌کنند بلکه مختلف مقاومت هم دارند و به بهانه‌های مختلفی با برنامه‌های آموزشی و عمیق حکمی و الهیاتی مخالفت می‌ورزند. ۷ - ۴. نارسایی متون آموزشی حکمت و کلام دیگر عامل مهم در بی‌اقبالی به این علوم است. از جمله عوامل نارسایی و نامناسب بودن متون موجود اینهاست: ✔️تکرار بیش از حد مباحث در کتاب‌های آموزشی؛ ✔️ عدم طرح و یا نحیف بودن مباحث جذاب و موثر جدید متفکران معاصر همچون مباحث معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی، فلسفه اجتماع، فلسفه_تاریخ، فلسفه شریعت، فلسفه حقوق و فلسفه سیاست و نظریاتی همچون نظریه اعتباریات، نظریه فطرت، نظریه خلافت انسان، نظریه کرامت انسان و ... . ✔️بیان سخت و مشکل مباحث و استدلال‌ها؛ ✔️ نحیف بودن مباحث قرآنی و ارتباط مباحث با معارف عالیه قرآن کریم و مکتب اهلبیت (علیهم‌السلام)؛ ✔️عدم بیان ارتباط مباحث کلامی و الهیاتی با دانش‌های حوزوی همچون فقه و اصول و تفسیر؛ ✔️عدم استفاده از مباحث جدید الهیاتی و فلسفی؛ ✔️انتزاعی ماندن مباحث و عدم تبدیل شدن آن به #عقلانیت_اجتماعی و عدم امتداد یافتن آنها در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی؛ ✔️ برخی از کتابهای مرکز تدوین متون حوزه، علاوه بر اشکالات فوق فاقد مباحث عمیق استدلالی و ملهم ایمان‌گرایی احساسی و نوعی اخباری‌گرایی است. ●➼‌┅═❧═┅┅───┄ ✅ #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121