اصول اربعه یا کتب اربعه، به مجموعه چهار کتاب حدیثی شیعه اطلاق می‌شود که توسط سه محدث بزرگ شیعه، شیخ کلینی، شیخ صدوق، شیخ طوسی گردآوری شده‌است. به این سه مؤلف به اختصار، محمدون ثلاث (به علت اشتراک نام محمد در آنها) نیز گفته می‌شود.

مشهورترين دانشمند فقيه و محدث نامى شيعه،صاحب کتاب الکافی -یکی از کتب اربعه شیعه- در نیمه اول قرن ۴ (قمری) ثقة‌الاسلام محمّد بن يعقوب بن اسحاق كلينى رازى، معروف به «كلينى» يا «شيخ كلينى» است. كلينى اصالتا ايرانى و از روستاى «كُلين» واقع در 38 كيلومترى شهررى بوده است. ثقة الاسلام کلینی در عصر امام حسن عسکری (ع) متولد گشت، و با چهار نماینده خاص آقا امام زمان (عج) که در طول غیبت کوتاه آن حضرت رابط بین شیعیان و امام زمان بودند، هم عصر بود. پدرش به خاطر ارادتی که به رسول گرامی اسلام، حضرت محمد (ص) داشت نام اورا محمد نهاد...

  نبش قبر شیخ کلینی یکی از حکام بغداد که از دشمنان آل رسول صلی الله علیه و آله بود هنگامی که گنبد و ضریح با عظمت و جلالت کاظمین علیه االسلام و شدت علاقه و محبّت شیعیان را نسبت به آن بزرگوار مشاهده کرد خشمگین شد و تصمیم گرفت که بارگاه و قبر آن بزرگوار را ویران کند.   او بیان کرد: این طایفه شیعه می گویند پیشوایان آنان امام و معصومند و بدنشان پوسیده نشده، درصورتی که راست می گویند قبر را خراب کنید، چنانچه درست بود و بدن آنها سالم مانده بود، مجدداً قبر را درست می کنیم و گرنه از تجمع مردم در اطراف این قبر جلوگیری می کنیم. برخی از اطرافیانش گفتند: در کنار این مقبره ها قبری است منتسب به یکی از علماء شیعه که مشهور است و نام او محمد بن یعقوب کلینی است که شیعه به او اعتقاد زيادي دارد، نخست قبر وی را بشکافید اگر بدن او نپوسیده بود بدانید که قبر این دو امام به طریق اولی نپوسیده و دیگر احتیاجی به خراب کردن وتعمیر کردن ندارد پس امر کرد که قبر مرحوم کلینی را کندند و دیدند بدن آن عالم جلیل القدر بدون تغيير تازه مانده مثل کسی که یک ساعت پیش مدفون پس حاکم از کار خود پشیمان شد و امر به تعظیم آن قبر کرد و روی آن گنبد عظیمی بنا کرد و آنجا محل زیارت مؤمنین گردید. منبع:( با اقتباس و ویراست از کتاب داستان هایی از علماء)

کتاب الکافی: از منابع حدیثی شیعه و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از کتب اربعه است.  ثقة الاسلام کُلینی  آن را در مدت ۲۰ سال در۱۵جلد، ودر سه بخش اصول، فروع و روضه تألیف نموده است  اصول کافی مشهور‌ترین بخش الکافی محسوب میشود کلینی بر آن بوده تا احادیث الکافی را بر اساس عدم مخالفت با قرآن و موافقت با اجماع جمع‌آوری کند. اصول کافی که شامل احادیث اعتقادی می‌شود و شامل ۸ عنوان است. فروع کافی روایات فقهی را در برمی‌گیرد و شامل ۲۶ عنوان است. روضه کافی که احادیث متفرقه در آن جای دارد و بدون ترتیب خاصی، به موضوعات مختلف اشاره می‌کند در بین کتب اربعه فقط الکافی به روایات عقیدتی پرداخته است، برای همین همیشه مورد توجه شیعیان بوده است.

کلینی برای جمع آوری اخبار و احادیث کتاب کافی به شهرها و نقاط شیعه نشین کشورهای دور و نزدیک اسلامی سفر کرده است تا با ملاقات راویان احادیث و ناقلان آثار ائمه اطهار (ع) و محدثین بزرگ و فقهای عالیقدر شیعه و مشایخ روایت که کارشناسان فنون حدیث بودند و قسمت هایی از ابواب فقه و حدیث شیعه نزد آنها بوده است، مجموع اخبار و احادیث صحیح و معتبر پیغمبر خاتم و ائمه معصومین صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین را جمع آوری نماید. وی پس از این جمع آوری قسمت های لازم را برگزید و آنها را مهذب و مرتب کرد و سرانجام کتاب "کافی" را به وجود آورد.

عموم طبقات او را به راستی گفتار و درستی کردار و احاطه کامل بر احادیث و اخبار می ستودند. به طوری که نوشته اند شیعه و سنی در اخذ فتوی به وی مراجعه می کردند، و در این خصوص مورد وثوق و اعتماد هر دو فرقه بود. به همین جهت ملقب به (ثقة الاسلام) گشت. او نخستین دانشمند اسلامی است که به این لقب خوانده شده و حقا که شایسته این لقب بزرگ هم بود. سرانجام وی در سال ۳۲۸ قمری برابر با ۳۱۹ خورشیدی که مصادف با مبدأ غیبت کبری امام زمان است در سن ۷۰ سالگی در بغداد، درگذشت.  آرامگاه او در «باب الکوفه» در بغداد، امروز در ناحیه شرقی رود دجله کنار پل قدیم بغداد و زیارتگاه مسلمانان است.

یکی دیگر از آثار وی کتاب «ما قیل فی الائمه(ع)من الشعر» است که در آن اشعار شاعران بزرگ را که مورد ائمه (ع) گفته شده بوده است، جمع آوری و مدون کرده است. کتاب رسائل نیز از جمله اثار وی است که شامل رسائل (نامه ها) ائمه (ع) می باشد. شیخ کلینی به چهار حوزۀ؛ تاریخ، ادب، اندیشه، و حدیث شیعه اهمیت می داده و در این حوزه ها آثاری را تألیف و تدوین کرده است.

تندیس شیخ کلینی، از ساخته های استاد محمد حسین خیرآبادی است که در زادگاهش، کلین در استان تهران نصب شده است۰ سلام و درود خدا بر ایشان که یازده قرن پیش، مدت زیادی از عمر خود را با کمال اخلاص صرف کرد تا معتبرترین احادیث و اخبار ائمه معصومین (علیه السلام ) را از لا به لای کتب و رساله ها انتخاب کرده و مجموعه نفیس و بی نظیری را به جامعه اسلام و تشیع تحویل داد.