▪️🌸▪️ "باسمه تعالی" ♨️دو اشکال منطقی در تعریف علم حصولی #اشکال_اول: در منطق گفته اند علم حصولی، حضور صورت شی در ذهن و یا عقل است، بعد علم را تقسیم کرده‌اند به تصور و تصدیق و در تعریف تصور گفته اند همان صورت یک شی در ذهن است. اشکال این است که تعریف مقسم با قسم آن یکی شده است. #اشکال_دیگر: اینکه در تعریف تصدیق و حکم گفته‌اند که حقیقت حکم و تصدیق، اذعان نفس است. اشکالی که مطرح می‌شود این است که اگر حکم و تصدیق، اذعان نفس است، اذعان نفس، فعل نفس است بنابراین از تعریف علم که حضور صورت شی در ذهن است خارج می‌شود، فعل نفس ساخته نفس است و مربوط به نفس است نه ذهن و عقل، و قهراً حکایتگری از خارج ندارد در حالی که علم باید برگرفته از خارج و حکایتگر از آن باشد. در این صورت تصدیق از اقسام علم نخواهد بود. ❗️#پاسخ_سوال_اول این است که علمی که نسبت به اشیا پیدا می‌کنیم دو گونه است، بی‌حکم و با حکم مثلاً درکی که از زید داریم گاهی بدون حکم به دانشمند بودن اوست و گاهی با چنین حکمی است. اولی تصور و دومی تصدیق است. به تعبیر دیگر علمی که مقسم قرار گرفته است مطلق است نسبت به حکم داشتن و نداشتن، به تعبیر دیگر نسبت به حکم داشتن و نداشتن لا به شرط است. اما تصور همان علم است به شرط لای از حکم و تصدیق همان علم است به شرط شیء نسبت به حکم. بنابراین تعریف مقسم با قسم خود متفاوت است. ❗️#در_پاسخ_اشکال_دوم همانگونه که ملاصدرا و پیروان او گفته‌اند حکم در حقیقت مانند یک سکه دو رویه است یک رویه آن انفعال نفس است و یک رویه دیگر آن فعل نفس است. به تعبیری دقیق تر اول علم و ادراک یعنی انفعال نفس رخ می‌دهد و به دنبال آن فعل نفس تحقق پیدا می‌کند. یعنی تا علم پیدا نکنیم که مثلاً زید در خارج دارای وصف عالم بودن است اذعان و تصدیق که فعل نفس است تحقق پیدا نمی‌کند. مثلاً بعد از تحقیق و بررسی علم پیدا می‌کنیم که در خارج زید عالم است این علم انکشاف خارج است و حکایتگری از خارج دارد اما لازمه چنین علمی، اذعان و تصدیق یعنی فعل نفس است. حکمی که در تعریف تصدیق آورده می‌شود همان حیثیت علم بودن و انفعالی آن است نه حیثیت فعل نفس بودن آن. ✍حجةالاسلام و المسلمین نیکزاد 🔰معاونت پژوهش مدرسه علمیه امام حسین "علیه السّلام" #بخش_گتاب #شهرستان_بابل https://eitaa.com/safirn_gatab ▫️