تورم چگونه انقلابیون فرانسوی را شکست داد؟
صفدر نظری
🔸قوانین اقتصاد نه رشوه قبول میکنند و نه از مجازات اعدام میترسند آنها در برابر تصیمهای شما ساکت نمیشوند. این خلاصه ماجرائی تاریخی است که اگرچه ۲۳۰ سال پیش به وقوع پیوسته است اما به شکل عجیبی شبیه به روزگاه امروز ماست. ماجرائی بسیار عبرت آموز که آقای اندرو دیکسون وایت در کتاب اخلاق و تورم آن را مرور میکند.ماجرا به اتفاقات بعد از انقلاب فرانسه بر میگردد وقتی که انقلابیون فکر کردند نیروی اراده و ایمان آنها میتواند قوانین اقتصادی را تغییر دهد پس برای جبران کسری بودجه دولت ایده تکراری و البته خطرناکی به ذهنشان رسید: چاپ پول کاغذی.
🔹تا پیش از آن پول کاغذی در فرانسه رواج چندانی نداشت و سکهها به اعتبار عیار طلا و نقرهشان وسیله اصلی معامله بودند اما اعضای دولت انقلابی تصمیم گرفتند به پشتوانه املاک متعددی که از کلیسا مصادره کرده بودند پول کاغذی چاپ کنند. فکر نکنید در آن زمان کسی خبر از فاجعهای که این کار میتوانست به بار بیاورد نداشت.سالها پیش در همان فرانسه تورم، نارضایتیهای زیادی به بار آورده بود اما انقلابیون فرانسه اعتقاد داشتند ریشه تورم، فساد حاکمان بوده است و حالا که درستکاران زمام امور را به دست گرفتهاند میتوان کمی از قوانین طبیعت تخطی کرد.
🔸برای همین تصمیم گرفته شد که ۴۰۰ میلیون لیره فرانسه پول کاغذی چاپ شود.آن هم پول های درشت تا هم کار دولت راه بیفتد و بدهی ها پرداخت شود و هم روحیه و رونق به بازار تزریق شود.در ابتدا قرار بود کل پول در گردش یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون لیر باشد و به پولهای کاغذی بهره هم تعلق بگیرد تا مردم به ذخیره آن تشویق شوند.نتیجه چاپ پولهای کاغذی در ابتدا خوب بود. پولها اعتبار داشتند و روح تازهای در بین تجار و مردم دمیده شد اما همانطور که هشدار دهنده ها پیش بینی کرده بودند همه چیز به سرعت شروع به تغییر کرد.طعم پول های خرق الساعه زیر زبان دولت رفته بود.گروه بزرگی با ورود این پول به گردش سود کرده بودند و از قضا در دایره قدرت هم نفوذ داشتند.
🔹پس چاپ پول به پشتوانه زمین های بیشتر و بیشتری که مصادره میشد و با دفاع موافقان که آن را روشی انقلابی و ابتکاری میدانستند تکرار شد تا جایی که مخالفانی مانند نِکِر ترجیح دادند دامنشان را از ماجرا پاک نگه دارند و برای همیشه فرانسه را ترک کردند.فقط ظرف کمتر از دو سال از چاپِ آن ۴۰۰ میلیون لیره اولیه گذشته بود که ارزش یک ۱۰۰ فرانکی کاغذی به نزدیک یک سوم صد فرانکی طلا رسید و چنان تورمیتمام کشور را در بر گرفت که مردم ترجیح میدادند حتی یک روز هم پول های کاغذی را پیش خودشان نگه ندارند و آن را به کالاهای با دوام و سکه تبدیل کنند.همین ولع اخلاق مردم و سیاستمداران را تباه کرد.
🔸مردم فرانسه که روزی به پس انداز و صرفه جوئی معروف بودند تبدیل به مردمی مصرف گرا، تجلماتی و ریسک پذیر شدند که ترجیح میدادند به جای قانع بودن به سودهای معمول دست به کارهائی بزنند که شانسشان را برای پولدار شدن بالا ببرد، سوداگرای و شرط بندی رواج عجیبی پیدا کرد.سقوط ارزش پول چنان ادامه داشت که ۵ سال بعد ارزش صد فرانکی کاغذی فقط دو فرانک طلا بود.فکر نکنید در این بین دولت برای اینکه با زور ارزش پول کاغذی را بالا نگه دارد کاری نکرد.
🔹دولتمردان انقلابی فرانسوی در کنار مصادره زمینهای کسانی که فرار کرده بودند و مجبور کردن ثروتمندان به پرداخت وام به دولت تصمیم به تثبیت قانونی قیمت ها گرفتند و گفتند باید قیمت تمام کالاها چنانکه دولت اعلام میکند باشد اما چه کسی زیر بار فروش جنس و خدماتش کمتر از هزینه تولید آنها میرفت؟ پس به موازات شروع مقاومت مردم قوانین تبیهی هم شدت گرفت تا جائی که فوج فوج مردم به گیوتین سپرده شدند و کار آنقدر بیخ پیدا کرد که اگر کسی فقط قبل و حین معامله میپرسید که روش پرداخت به شکل پول کاغذی خواهد بود یا سکه اعدام میشد!
🔸گروه گروه مردمیکه به هر نحوی از فروش کالاهایشان با قیمت های دولتی امتناع می کردند به خاک و خون کشیده میشدند. موافقان سخنورِ چاپ اسکناس های بی پشتوانه در سخنرانیهای پرشور به فساد ثروتمندان اشاره میکردند و میگفتند نفوذ انگلیسیها مسبب این وضعیت است و اگر متخلفان اعدام شوند دیگر کسی جرأت نمیکند سوءاستفاده و گرانفروشی کند اما قوانین طبیعت از اعدام نمیترسند.
🔹ضمن اینکه تورم چنان گروه سودمندان را پروار و پر زور کرده بود که سیل رشوه های آنها به سمت تصمیمگیران کاری میکرد که روند چاپ پول متوقف نشود.آنها وام میگرفتند، ملک میخریدند و ثروتمند تر میشدند در حالی که مردم هر روز به فلاکت بیشتری گرفتار می شدند.کارخانه ها یکی بعد از دیگری تعطیل میشد و سال با بارندگی عالی نیز نمیتوانست رونق را به زمینهای کشاورزی برگرداند.
#اسدآباد_نیوز