eitaa logo
پژوهشکده تاریخ معاصر
2.4هزار دنبال‌کننده
1.7هزار عکس
74 ویدیو
4 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
✳️ از مصادره اندیشه تا جذب افراد؛ ازدواجی که بر فضای روشنفکری دهه 1340 تأثیر گذاشت رویدادی که در نوع برخورد نظام سیاسی با جریان‌های روشنفکری ایران مؤثر بوده و نادیده گرفته شده، ازدواج مجدد شاه است. هم خود و هم از طریق رئیس دفترش سیدحسین نصر یا از طریق رضا قطبی از عوامل تأثیرگذار بر روشنفکری دهه 1340 بود. فرح و قطبی هر دو از تحصیل‌کردگان فرانسه بودند و جنبش هیپیسم و جنبش‌های آزادی‌بخش، سارتر و فرانتس فانون را هم شناختند، همان‌گونه که به‌تدریج روشنفکران دهه 1340 با آنها آشنا شدند. لیلی امیر ارجمند، دوست بسیار نزدیک فرح، رئیس کانون پرورش فکری شد که روشنفکران و هنرمندان زیادی که بسیاری‌شان هم چپ بودند در خود جمع کرده بود. در مؤسسه تحقیقات اجتماعی فعالیت می‌کرد و رادیو و تلویزیون در دست قطبی قرار داشت که جعفریان و نیک‌خواه، دو مارکسیست پیشین، نیز یاور وی بودند. به هنگام معرفی و همسرش به جیمی در مراسم ژانویه شماره آرشیو: 118-۱۱ع متن کامل مقاله را در این لینک بخوانید! ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نگاهی به سیاست تفرقه‌اندازی پهلوی دوم در میان سران نظامی؛ روشی ظاهرا موفق برای حفظ وفاداری ارتش به شاه شاه با استفاده از سیاست تفرقه‌اندازی میان نظامیان درصدد بود که حکومت را حفظ کند و مانع از قدرت‌یابی آنها شود، اما این سیاست عملا شکست خورد. در واقع شاه گرچه توانست با این سیاست، حکومت خود را طی چند دهه حفظ کند و مانع از کودتای ارتش شود، اما در نهایت ارتش از وفاداری به شاه سرباز زد. پرداختن به دلایل این موضوع، مبحثی مجزاست که خود نوشته‌ای جدا را می‌طلبد، اما درکل می‌توان گفت یکی از دلایل این موضوع عدم وجود پایه‌های ایدئولوژیک مناسب بود. این موضوع باعث شده بود نظامیان به جای آنکه مام میهن را عامل وفاداری خود به کشور و شاه بدانند، به مسائل مالی و رقابت جهت کسب جایگاه برتر بیندیشند؛ موضوعی که در نهایت باعث خیانت ارتشیان به شاه و فروپاشی کشور شد؛ درست مشابه همان اتفاقی که برای رضاشاه پیش آمد و اشغال کشور توسط متفقین در سال 1320 را به همراه داشت. هنگام گفت‌وگو با ارتشبد و ارتشبد در محوطه فرودگاه مهرآباد شماره آرشیو: 2861-۱۱ع متن کامل مقاله را در این لینک بخوانید! ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نگاهی به حساب‌های شخصی رضاشاه در کشورهای خارجی؛ تغییر مسیر درآمدهای نفتی ایران در دوره پهلوی اول درباره علل ثروت‌اندوزی روایت‌های مختلفی وجود دارد. یکی از این روایت‌ها، مربوط به حامیان رضاشاه است که معتقدند رضاشاه برای جلوگیری از نفوذ کمونیسم، زمین‌های شمال را تصرف می‌کرد تا تحت کنترل خودش باشد. این گروه درباره ثروت‌های نقدی رضاشاه نیز معتقدند هدف شاه اول پهلوی، حفظ ثروت کشور در حساب‌های امن بود، اما در واکنش به این دیدگاه، باید این سؤال پرسیده شود که انتقال ثروت و اموال نقدی به حساب‌های خارجی چه معنایی جز ثروت‌اندوزی شخصی می‌تواند داشته باشد؟ و اگر شاه واقعا درصدد حفظ سرمایه و ثروت کشور بود، چرا آنها را به حساب‌های بانکی در خارج از کشور انتقال می‌داد؟ و چرا این کار مخفیانه انجام شده بود؟ آیا غیر از این است که این حساب‌ها، اهدافی شخصی داشت؟ پاسخ این است که بی‌شک پس‌انداز اموال و ثروت نقدی کشور در بانک‌های خارجی، هیچ هدفی جز تأمین امیال شخصی نداشت و چه بسا اگر اسناد به‌جامانده راز این ثروت‌ها را آشکار نمی‌کردند، مردم نیز هیچ‌گاه از وجود آنها آگاه نمی‌شدند. متن کامل را در این لینک بخوانید! ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ فرهنگ‌‎زدایی رضاخانی و جان‌باختگانِ مواجهه با آن، در آینه یک بازخوانی تاریخی؛ تدفین جمعیِ مدافعان عفاف، در گودال خشت‌مال‌های مشهد! که قبل از پادشاهی تنها سابقه نظامی داشت، در پاسخ به خواست عمومی جامعه در تغییر لباس، مردم متحصن در مسجد را به گلوله بست! صدای رگبار مسلسل‌ها و الله‌اکبر مردم، در همه محلات مشهد شنیده شد. کافی است پای صحبت کهن‌سالان مشهدی بنشینید، هنوز هم صدای کامیون‌های حمل پیکر شهدا را می‌شنوند، هنوز هم از بزرگ‌ترهایشان به یاد دارند که کشته و مجروح را با هم، در گودال خشت‌مال‌ها دفن کردند متن کامل را در این لینک بخوانید! ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ فرار پهلوی دوم از ایران، در آینه اسناد لانه جاسوسی آمریکا؛ از شاه چیزی باقی نمانده است زمانی که به کاخ شاه رفت تا به او بگوید باید ایران را ترک کند، تدابیر آمریکا برای حفظ شاه به پایان رسیده بود و از نظر آمریکا در آن شرایط گزینه بهتری وجود نداشت؛ زیرا به‌زعم آمریکا، اصرار بیشتر بر حفظ قدرت شاه، ممکن بود موجب پروبال گرفتن تروریسم و نفوذ سیاسی کمونیسم بر ایران شود. ازاین‌رو گرچه در آن شرایط، شاه چاره‌ای جز ترک کشور نداشت، اما با قطع امید نهایی آمریکا، تصمیم سفارت نیز بر همین موضوع و خروج قطعی شاه و نخست‌وزیری بختیار تعلق گرفت. البته خروج او از ایران، یکی از شرط‌های برای نخست‌وزیری نیز بود تا از طریق آن و شروطی چون واگذاری بنیاد پهلوی به دولت، انحلال ساواک، آزادی زندانیان سیاسی و... تاکتیک آشتی ملی را مجددا به نمایش بگذارد، اما بختیار هیچ‌گاه نتوانست مورد تأیید مردم و امام قرار گیرد؛ زیرا اولا: وابستگی او به غرب مشخص بود و ثانیا: حکم نخست‌وزیری او زمانی تعیین شد که بنیان سلطنت پهلوی کاملا بی‌اعتبار شده بود و بدین ترتیب شکست او، فروپاشی کامل رژیم پهلوی را رقم زد. و در جمع خبرنگاران (کاخ نیاوران؛ 1357) متن کامل را در این لینک بخوانید! ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
پژوهشکده تاریخ معاصر
✳️ روزنامه‌نگاران هواشناس   ؛ ، مؤسس روزنامه «اطلاعات»، که در خرداد ۱۳۵۳ مورد غضب شاه قرار گرفت و در دفتر کار خود سکته کرد و از دنیا رفت، در اسناد ساواک با خصوصیات جالبی توصیف می‌شود. ۲۶ دی ۱۳۴۵ امیرعباس هویدا با حضور در مجلس سنا،   را به عنوان وزیر خارجه معرفی کرد. گزارشگر چنین گزارش می‌دهد: طبق اطلاع سناتور عباس مسعودی به خبرنگار روزنامه خود اظهار داشته که اظهارات آقای نخست‌وزیر را هنگام معرفی وزیر امور خارجه جدید به طور خیلی خلاصه تهیه و چاپ کند. در «نظریه منبع» این سند می‌خوانیم: سناتور عباس مسعودی در زمان سفارت اردشیر زاهدی در لندن نظریاتی داشته که از طریق اردشیر زاهدی برآورده نشده؛ لذا روی همین اصل روابط فی مابین آنها تیره شده است، لکن در چند روز گذشته از آرام، سفیر جدید ایران در لندن، در روزنامه «اطلاعات» تجلیل زیاد شده است و این دلیل آن می‌تواند باشد که مسعودی می‌خواهد وسیله سفیر جدید نظریات خود را تأمین نماید. ساواک در سند بیوگرافی مسعودی آورده است: «او فردی متخصص در فن، اهل زد و بند، خوش‌مشرب، محافظه‌کار، حقه‌باز، هنرهای هزار رنگ، جاسوس‌صفت، علاقه‌مند به افزایش ثروت، غیرقابل اعتماد و مورد تنفر عامه مردم می‌باشد. نام‌برده با تمام حوادث بعد از دهه 1320 سازش داشته، نوکر رضاشاه بود و با مخالفین او نیز نزدیک بود. در سال ۱۳۲۰ پس از حادثه 3 شهریور سلسله مقالاتی بر علیه رضاشاه نوشت. در سال ۱۳۲۱ در ماجرای ۱۷ آذر بر علیه قوام‌السلطنه شرکت کرد و پس از هفده سال برای اولین‌بار روزنامه او توقیف شد و به زندان افتاد. از اواسط سال ۱۳۲۰ روزنامه او طرفدار مصدق شد و در ۲۵ مرداد سال ۱۳۳۲، شدیدترین حملات بر علیه شاه و حکومت را انجام داد. با حزب توده، حزب اراده ملی و هر سیاست و گروهی نزدیک بود و سازش می‌کرد. بعد از وارد شدن به امور روزنامه‌نگاری به سیاست انگلستان نزدیک شد و ترقی کرد و با عامیون نزدیک شد. مسعودی عضو جمعیت فراماسونری لژ ایران و از افراد مؤثر در تشکیل کلوپ روتاری و عضو کلوپ تهران بود.   عباس مسعودی (۱۲۷۴-۱۳۵۳) نفر دوم از راست، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار، سناتور و پایه‌گذار روزنامه اطلاعات، در دوره ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ ماجرای یک کودتا سلسله نشستهای بصیرت افزایی ✔️ بررسی و تحلیل رابطه اعلامیه بالفور با تشکیل آمریکای کوچک (رژیم اشغالگر قدس) و کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و سلطنت رضاخان ※ پنجشنبه ۴ اسفند ـ ساعت ۱۶ تا ۱۸ ※ با سخنرانی دکتر موسی حقانی ※ پخش زنده : aparat.com/ostad.shojae/live aparat.com/tvtarikh/live
✳️ قتل توسط محافظان همسر پرویز ثابتی؛ قتل در مغازه کفش‌فروشی خیابان ولی‌عصر واقعه قتل فردی توسط محافظان همسر ، مدیرکل اداره کل سوم ساواک (امنیت داخلی)، در مغازه‌ای در خیابان ولی‌عصر کنونی نمونه بارزی از سوء استفاده‌های ساواکیان از قدرت بود. این حادثه که ابتدا از مسئله جزئی شروع شد ولی فاجعه‌ای دردناک به‌‌دنبال آورد، در مغازه کفش‌فروشی «شارل ژوردن» رخ داد. در آن مغازه مردی داشت به همسرش برای انتخاب کفش کمک می‌کرد که زنی وارد شد و به فروشنده دستور داد فورا آنچه را می‌خواهد برایش آماده کند. فروشنده هم فورا اطاعت کرد و به‌رغم اعتراض مشتری اول به اجرای دستور زن تازه‌وارد پرداخت. بعد از آنکه زن کفش مورد نیاز خود را خرید و آماده خروج از مغازه بود، مدعی شد کیفش به سرقت رفته و مردی را که به او اعتراض کرده بود متهم به دزدیدن کیف کرد. مرد در مقام دفاع از خود برآمد و بینشان سخنان تندی رد و بدل شد. در این هنگام مأمور محافظ زن که جلوی در مغازه ایستاده بود، خیلی خونسرد جلو آمد و با شلیک طپانچه مرد معترض را در جا کشت. چون زن یادشده همسر یکی از مقامات بلندپایه ساواک بود، برای بازداشت و محاکمه عامل این جنایت هیچ اقدامی انجام نشد؛ زیرا اصولا نمی‎شد را که منبع اصلی بسط عدالت در کشور تلقی می‌شد! به آدمکشی متهم کرد.[1] پرویز ثابتی در کنار همسر و دخترش، در یکی از تجمعات ضدانقلابیون در آمریکا (22 بهمن 1401) پی‌نوشت: [1] . مینو صمیمی، پشت پرده تخت طاووس، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران، مؤسسه اطلاعات، چ دوم، 1368، ص 203. eitaa.com/iichs_ir
✳️ از سوی برگزار می شود؛ نشست تکاپوهای پانصد ساله علمای شیعه در جهاد با استبداد و استعمار همراه با رونمایی از کتاب پنج جلدی گزیده ادبیات مقاومت علمای شیعه در پنج قرن اخیر اثر دکتر ( دوانی) با حضور دکتر دکتر محمدحسن رجبی حجت الاسلام دبیر نشست: دکتر رضا قریبی زمان : یکشنبه 14 اسفند، ساعت 15 تا 17 aparat.com/TVTARIKH/LIVE
پژوهشکده تاریخ معاصر
‍ ✳️ رفتار سربازان آمریکایی در ایران دوره اشغال به روایت یک سند آمریکایی (سال 1323)؛ سرباز مست آمریکایی به زور وارد خانه یک ایرانی شد! پایگاه اطلاع‌رسانی ؛ «ساعت 7 شب گذشته یک سرباز مست آمریکایی درب منزلی واقع در خیابان ناهید، یکی از خیابان‌های منتهی به کاخ را زد. صاحبخانه، آقای فرزانه، در را باز کرد. سرباز مست وارد خانه شد و در را بست. صاحبخانه سعی کرد با خواهش و التماس جلوی او را بگیرد. سرباز با مشت و لگد جواب او را داد. آقای فرزانه برای آنکه او را از ورود به خانه منصرف کند روی او را بوسید، اما سرباز پاسخ او را با مشت داد. در این لحظه، همسرش که از حیاط شاهد ماجرا بود و هراس او را برداشته بود، از راه پشت‌بام به خانه همسایه گریخت و از همسایه‌ها کمک خواست. همسایه‌ها سعی داشتند از در وارد شوند، اما با در بسته مواجه شدند. درنتیجه، از راه پشت‌بام وارد حیاط شدند. در این اثنا، مستخدم خانه که بیرون رفته بود از راه رسید و با کلید خود در را باز کرد. مردم داخل شدند. سرباز مست، بی‌هوش گوشه آشپزخانه پیدا شد. خبری از آقای فرزانه نبود. مردم دنبال او گشتند. در دالان و حیاط رد خون بود. سرانجام بی‌هوش و حواس زیر تختی که گوشه‌ای از حیاط بود پیدا شد. او از ترس سرباز آنجا پناه گرفته بود. موضوع فورا به پلیس گزارش داده شد. پلیس نظامی آمریکا نیز به آنجا آمد و سرباز مست را دستگیر کرد و او را به پاسگاه بردند. پیرمرد زخمی را نیز به بیمارستان رضا نور بردند.» [1] سوار بر اتومبیل به همراه یک ژنرال آمریکایی در حال سان دیدن از نیروهای متفقین در ایران شماره آرشیو: ۴۵۵۰-۱۱ع پی‌نوشت: [1] . اسناد اشغال ایران، ج 6: آمریکایی‌ها در ایران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug