💢کمک «تاریخ» برای فهم مؤثر «فقه»
✔️استاد صفری فروشانی
🔹فقهیها هنوز تاریخ را به رسمیت نمیشناسند و اصلا مراجعه به تاریخ را در قاموس خودشان قرار ندادند. ما فقیهانی مثل آیتالله بروجردی یا آیتالله مددی کم داریم که از تاریخ در فقه استفاده کنند، چرا؟ چون تاریخ را منحصر در مواد و گزارهها میبینند، منحصر در منابع میبینند مثلا میگویند تاریخ را ابن هشام و طبری نوشتند که سنی هستند و ما به اسناد شیعی نیاز داریم. اینها هنوز به وادی تاریخ تحلیلی وارد نشدند و ما باید از شواهد و قرائن تاریخی در کار فقهی خودمان بهره ببریم.
🔸تا امروز که ما اینجا نشستیم فقها تاریخ را به حجیت نمیشناسند. خود این یک موضوع بسیار مهمی است که جای یک رساله مستقل دارد تا بتوانیم به فقها ثابت کنیم ما را دور نیندازند. تاریخ میتواند در فهم فقه موثر باشد.... نظر شخصی من این است که فقه بیش از آنکه وابسته به علوم دیگر از جمله اصول باشد وابسته به تاریخ است یعنی اگر کسی میخواهد در آینده مجتهد باشد باید تاریخ بداند.
📝 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=74575
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست/ فقه معاصر، جامعترین ترکیب واژگانی در فقههای نوپدید
✔️استاد سیدمجتبی نورمفیدی:
🔸در فقه معاصر هدف خاصی را افزون بر فقه سنتی دنبال میکنیم که آن توسعه در عملیات یا دانش استنباط است. فقه معاصر فقهی است که از دانشهای جدید بهره برده و از روشهای جدید استمداد میکند و مسائل قدیمی را بازخوانی کرده و با رویکرد جدید، مسائل را بازخوانی میکند. با این رویکرد فقه معاصر ناظر بر مسائل دنیای معاصر و فرایندهای دنیای جدید است و در پی ارائۀ یک نظام فکری منسجم بر این پایه است.
🔹با این رویکرد، جامعترین ترکیب واژگانی در فقههای نوپدید است. برای نمونه فقه تمدنی، فقهی است که به فرآیندهای منجر به تولید تمدن میپردازد و روند را مد نظر دارد. و یا فقه حکومتی بر اساس اصل بودن حکومت است. یا فقه اجتماعی به بیمعنا شدن زندگی فردی میپردازد. ... فقه برای تنظیم مقررات بشر است و اساساً معاصرت قابل جدایی از فقه نیست و اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست؛ البته تقلیل فقه هم به مسائل مستحدثه مشکلزا است.
📝 بیشتر بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=74583
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢چیستی و کارکرد نظریه فقهی
✍️حامد محمدجانی
با توجه به ابهام در چیستی نظریه فقهی و ماهیت نظریهپردازی و عدم توافق اندیشمندان معاصر در مصطلحات نوظهور؛ در این نوشتار سعی شده است تجمیع دراسی و منسجمی از چیستی، جایگاه و کارکرد نظریه در اندیشه استاد احمد مبلغی، ارایه شود. یادآوری میشود که ورود مجتهدانه فقیه به مسائل معاصر؛ تاسیس رشتههای تخصصی فقه و مصونیت از چالشهایی نظیر چند پاره شدن فقه و نگاه اتمیک به مسائل نوظهور در گروی داشتن نظریه کلامی و نظریه فقهی است.
📝در «اجتهاد» بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=74587
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔نشست علمی «روش تدوین شبکه مسائل فقههای معاصر»
👤 با حضور:
🎙حجتالاسلام ایمان کاظمی مقدم
🎙حجتالاسلام علیرضا پیروزمند
🎙دکتر عبدالمجید مبلغی
🎙حجتالاسلام علی شریفی
📅 زمان: یکشنبه 10 دیماه، ساعت 12:30
🏫 مکان: قم، خیابان فاطمی(دورشهر) . کوچه 30. پلاک 53
🔗لینک ورود به جلسه :
https://bbb01.dte.ir/b/ggp-aag-qln-1ze
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔نشست علمی «نقش عقل در فقه سیاسی» نشست دوم
🎙ارائه: حجتالاسلام والمسلمین محمود شفیعی
🎙ناقد: حجتالاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا
🎙ناقد: دکتر سیدصادق حقیقت
🗓 زمان:یکشنبه 10 دی. ساعت 18
🏫 مکان: قم، خیابان فاطمی(دورشهر) . کوچه 30. پلاک 53
🔗لینک ورود به جلسه: https://bbb01.dte.ir/b/ggp-aag-qln-1ze
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📗 فقه حقوق اساسی، اثر جدید استاد کعبی
✔️رویکرد فقهی به مباحث حقوق اساسی و نهادهای حکومتی و حقوق اساسی ملت، در زمره نیازهای زمانه میباشد که در چهارچوب فقه نظام در جهت اقامه دین، پرداختن به این مباحث، ضرورت ویژهای پیدا میکند. بهتازگی کتاب «فقه حقوق اساسی» به قلم استاد عباس کعبی از سوی انتشارات منهاج علم روانه بازار نشر شده است.
👈 معرفی + خرید: http://ijtihadnet.ir/?p=74572
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📗پول کثیف: کسبوکارهای حرام و آثار آن
کتاب «پول کثیف: کسبوکارهای حرام و آثار آن» در ۲۵ گفتار به موضوعات مختلفی در رابطه با درآمد حرام و آثار آن در زندگی میپردازد. «شغل و پیشه»، «توجه به تفاوتهای فردی»، «رزق و روزی»، «معاملات باطل و حرام»، «آثار سوء حرامخواری»، «بیبرکتی اموال»، «قساوت قلب»، «گمراهی و ضلالت»، «راهکارهایی برای کسب روزی حلال»، «زن و شغل»، «رباخواری»، «قمار و شرطبندی»، «احتکار»، «رشوهگیری»، «کمفروشی»، «فالبینی»، «پولشویی»، «اشاعه فحشا»، «تغییر وصیت»، «شایعهپراکنی»، «معاملات هرمی» و «شرخری» از جمله مباحث و موضوعاتی است که کتاب حول آنها به ارائه مطلب پرداخته است.
👈 اطلاعات بیشتر: http://ijtihadnet.ir/?p=74568
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📙«دین و دولت» در اندیشه سیاسی اسلام
✔️دومین جلد كتاب «تاریخ مكتبها و باورها در ایران و اسلام» نوشته دکتر حسن انصاری منتشر شد. پیش از این (سال 1395) نخستین جلد این كتاب با عنوان اصلی «تشیع امامی در بستر تحول» به همت نشر ماهی منتشر شده بود و حالا جلد دوم آن با عنوانِ اصلی «دین و دولت در اندیشه سیاسی اسلام» توسط همین ناشر منتشر شده است.
در این اثر مناسبات دین و سیاست از منظر تحولات مفهومی و همچنین مناسبات دو نهاد دین و دولت از لحاظ تحولات تاریخی در طول تاریخ تمدن اسلامی مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور، در طی چند مقاله، بستر تاریخی شکلگیری مفهوم اصلی اندیشهی سیاسی اسلامی، بهویژه در افق دیدگاههای فقهی و کلامی، مورد بحث قرار گرفته و مناسبات میان امت/جماعت با نهادهای متحول و متفاوت قدرتهای سیاسی و دینی به بحث گذاشته شده و بهویژه مناسبات نهاد علما/فقها با قدرت سیاسی (خلیفه/سلطان) در دورههای مختلف از تاریخ خاندانهای حکومتگر در ایران، عراق، شامات، مصر و آسیای صغیر/عثمانی بررسی شده است.
همچنین زمینههای مفهومی و تئوریک مناسبات دین و دولت در تمدن اسلامی و زمینهها و دامنههای تأثیر اندیشهی سیاسی ایرانشهری/ایران عصر ساسانی بر اندیشهی سیاسی اسلامی بازخوانی شده است.
📝 معرفی تفصیلی + خرید: http://ijtihadnet.ir/?p=74579
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢شيخ طوسی و نقل از کتاب من لا يحضره الفقيه
✍️محمدباقر ملکیان
مرحوم شيخ طوسی در تأليف کتاب گرانسنگ تهذيب الأحکام به مصادر زيادی مراجعه کرده است، و همين باعث شده ادعا کند همه روايات فقهی را الا تعداد کمی از روايات، جمع آوری کرده است.
اما به نظر میرسد اين يک ادعای نسبی است، و بسياری از کتابها مورد توجه شيخ طوسی قرار نگرفته است. نمونه اين کتابهايی که شيخ طوسی غالباً به آنها مراجعه نکرده کتابهای شيخ صدوق غير از کتاب من لا يحضره الفقيه است.
کتاب من لا يحضره الفقيه جامعترين کتاب روائی شيخ صدوق (لا اقل در بين کتابهای باقی مانده) در زمينه روايات فقهی است، و شايد همين باعث شده شيخ طوسی گمان کند با وجود کتاب من لا يحضره الفقيه، ديگر نيازی به مراجعه به کتابهای ديگر شيخ صدوق نيست.
اين گمان تا حد زيادی درست، اما گويا شيخ طوسی از يک نکته غفلت کرده است، و آن اين که در بسياری از رواياتی که شيخ صدوق در کتاب من لا يحضره الفقيه آورده، به مقتضای آن که در صدد نگارش يک کتاب فقهی مختصر بوده (فقيه همراه) روايات را تقطيع کرده، يا قيدی را به آن افزوده، يا سند روايت را ذکر نکرده است. اما همين شيخ صدوق در کتابهای ديگرش، بسياری از اين روايات را بدون هيچ دخل و تصرفی و به صورت مسند نقل کرده است....
📝 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=74592
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢ضرورت تدریس عمیق و اجتهادی قانون اساسی بر مبنای فقه الاجتماع
✍️سید مهدی موسوی
✂️قانون اساسی جمهوری اسلامی میتواند محوریترین متن درس خارج فقه باشد و برای هر بخش آن گروههای تخصصی و اجتهادی به وجود آورد و در ضمن تعمیق مبانی و ادله آن، به افقهای و راهبردهای جدید حکمرانی اندیشید و خط مشیهای عمومی جامعه را ترسیم کرد.
تدریس و ترویج قانون اساسی با رویکرد اجتماعی و نظمبخشی در همهی مقاطع تحصیلی حوزه و دانشگاه و تاکید بر مرجعیت و محوریت آن میتواند روح قانون_پذیری و مسئولیت_اجتماعی را در جامعه بگستراند و همهی افراد جامعه سعی کنند مطالبات و فعالیتهای خود را در چارچوب اصول معین قانون اساسی تنظیم و تدبیر کنند.
غفلت از ترویج و تدریس قانون اساسی در حوزههای علمیه و دانشگاههای ما موجب شده است که عموم طلاب و روحانیت و دانشجویان و پژوهشگران نتوانند نسبت صحیحی با انقلاب اسلامی و جامعهی جهانی و نظامات اجتماعی برقرار کنند و بسیاری در دام افراط و تفریط گرفتار آمدهاند.
📝 متن یادداشت: http://ijtihadnet.ir/?p=74596
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢فقههای مضاف: رسالت، عملکرد
✍️دکتر بلال شاکری
در سالیان اخیر با انواع فقههای جدید و مضاف مواجهیم به گونهای که هر از چندی فقهی جدید در میان عناوین فقههای مضاف خودنمایی میکند. فقه سیاسی، فقه حکومتی، فقه خانواده، فقه اجتماعی، فقه هنر، فقه محیط زیست و ...
اما سؤال اساسی درباره تنوع فقههای جدید این است: چرا فقههای مضاف به وجود آمادهاند؟ رسالت ایجاد چنین فقههایی چیست؟ آیا غایت و هدف از فلسفه وجودی آنها محقق شده است؟ به تعبیر دیگر آیا عملکرد آنها مطابق با رسالت تعریف شده شان بوده است؟
📝 این یادداشت اختصاصی را در «اجتهاد» بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=74600
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢جایگاه علم اصول در تولید علوم انسانی اسلامی
✍️امیر رضازاده
علم اصول به عنوان نظامی روشمند در فهم دین و تولید معرفت دینی، چه کارکردهایی در تولید علومانسانی اسلامی دارد؟ دستاورد اصول، تحصیل یک نگاه دقیق اکتشافی به فهم متن دین و نیز تحصیل یک زبان شناسی مستحکم از ادله است و این دستاورد، بسیار به کار تولید علوم انسانی اسلامی میآید مضافاً به اینکه مهارت و حدت ذهنی که از مطالعه اصول و تسلط بر شیوه آن نصیب متعلم و محقق میشود، در مطالعات غیرفقهی نیز بسیار کارساز است. این نکته زمانی روشنتر میشود که نگاه و رویکرد روششناختی و توان استنباطی یک عالم اخباری را با نگرش و رویکرد روششناختی و توان استنباطی یک اصولی مقایسه کنیم. لذا این ظرفیت دانش اصول در تولید علومانسانی بسیار ارزشمند است و بدون حصول قوه اجتهاد اصولی، تولید علم دینی و نظریهپردازی در زمینه دین ممکن نیست.
📝 متن یادداشت را در «اجتهاد» بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=74604
🆔 https://eitaa.com/ijtihad