💢فقه؛ دانشی مقدس ولی بشری است/ خلط میان فقه و شریعت پذیرفته نیست
✔️استاد ابوالقاسم علیدوست🔻
🔹شریعت دو معنای عام و خاص دارد. برای استخراج شریعت از منابع معتبر دانشی به نام فقه تعریف شده است و حتی دانش اصول فقه هم متولی این کار نیست؛ بنابر این یکی از کاربردهای واژه فقه، دانش کاشف شریعت و دانش استنباط حکم از متون است.
🔸بنابراین فقه دانشی مقدس ولی بشری است و خطا دارد و معصوم و من الله هم نیست ولو اینکه در خدمت دین خداوند است؛ بنابراین چقدر در نوشتهها، بیانات و گفتهها از صاحب عناوین و نویسندگان شهیر خلط میان فقه و شریعت دیده میشود؛ کسانی قصد دارند به فقه حمله کنند از واژه شریعت استفاده میکنند و میان این دو خلط کردهاند.
🔹خلط میان این دو واژه پذیرفته نیست. سروش وقتی قصد داشت به بنده پاسخ بدهد و مسئله «قدرت و شریعت» را مطرح کرد دائما از شریعت به جای فقه و بالعکس استفاده میکرد که بنده به وی متذکر شدم این خلط پذیرفتنی نیست.
🔸همین چند روز قبل هم در مجلهای از فقیهی بزرگ دیدم که ما در فقه مسئله تاسیسی نداریم و همه امضایی و فقه را به مفهوم شریعت در نظر گرفته بود که این درآمیختن ناصحیح است.
👈 ادامه مطلب: https://b2n.ir/u14119
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢 نظام مسائل فراروی فقه انتخابات
✔️«انتخابات» از جمله مفاهیم جدید است و از انقلاب مشروطه فراروی اندیشه دینی قرار گرفت. از آن زمان تاکنون میان عالمان دینی بحثهای نسبتاً مفصلی درباره جایگاه انتخابات در دانشهای اسلامی مطرح شده و به وضعیت روشنی رسیده است، ولی هنوز ابهامات زیادی در مختصات انتخابات با توجه به مبانی فقه اسلامی وجود دارد و پاسخ دقیق میطلبد.
روشنفکران برگزاری انتخابات را جزء لاینفک نظامهای دموکراتیک میدانستند و لزومی نیز در مستندسازی آن به شریعت نمیدیدند، ولی اغلب عالمان دینی در مشروطه با این سؤال اساسی مواجه شدند که «آیا انتخابات در فقه اسلامی ممکن است یا نه؟» شیخ فضلالله نوری و سید عبدالحسین لاری امکان انتخابات و مجلس مستقل را منتفی میدانستند. از نظر نوری، وکالت در امور عامه صحیح نیست و سخن گفتن در مصالح عمومی مردم مخصوص امام معصوم (ع) یا نواب عام اوست و دخالت دیگران در آن حرام است.
سید لاری نیز دخالت نمایندگان مردم را در کار سیاست و حکومت، فضولی میدانست و منتخبان مردم در پارلمان را مشاوران فقیه جامع الشرائطی میدانست که در رأس مجلس قرار دارد. با این همه آنان «امکان» برگزاری انتخابات و تشکیل پارلمان را «مشروط» به این میدانستند که فقیه، برگزاری انتخابات و تشکیل مجلس را به «مصلحت» بداند. دیدگاه دیگری هم وجود داشت که این «امکان» را میپذیرفت و معتقد بود چون مجلس درباره «مصالح دنیوی» مردم به بحث و شور میپردازد، مشروعیت دارد و مردم میتوانند از طریق انتخابات «تشخیص مصالح و مفاسد کشور و منافع و مضار اقدامات» را به منتخبین خود واگذارند. ازاین رو، انتخابات، از حقوق خود ملت است و نیاز به اذن ولی شرعی و تنفیذ او ندارد و برای همه مردم و دولتمردان و حتی ولی شرعی، لازم الإجرا است.
در نظریه سیاسی امام خمینی، فقیه به اعتبار «علم به احکام شرعی» ولایت انتصابی دارد. این نظریه، بنیان حکومت دینی در ایران کنونی است و بر عنصر مردمی حکومت از طریق «انتخابات» تأکید دارد. البته دیدگاه دیگری هم وجود دارد که همانند مرحوم شیخ فضلالله نوری و سید لاری به انتخاب نمایندگان توسط «مردم»، اصالت نمیدهند و انتخابات را از باب دیگری مثل ایجاد نشاط سیاسی در جامعه میپذیرند.
👈 ارائه حجتالاسلام هادی مصباح الهدی را بخوانید: https://b2n.ir/d79678
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢رجل سیاسی؛ سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی در بیانات آیتالله خامنهای
📚کتاب «رجل سیاسی» مشتمل بر گفتارهایی از حضرت آیتالله خامنهای دربارهی سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی است. این اثر شامل هفت فصل میباشد که به ترتیب عبارتند از: باورها، شناختهای لازم، شاخصها، اهداف، وظایف، الگوهای سیاستمدار تراز و جلوههایی از سلوک سیاسی برخی شخصیّتهای تراز اسلام و انقلاب.
👈 معرفی اثر همراه با لینک خرید: https://b2n.ir/q13934
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢تدوین موسوعهای برگرفته از درسهای خارج فقه آیتالله مرتضوی
📚موسوعه شرح تحریر الوسیله حضرت امام خمینی (ره) برگرفته از تقریرات چهل سال درس خارج فقه، آیتالله حاج سید حسن مرتضوی از شاگردان برجسته آن امام راحل توسط معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در حال تهیه و تدوین میباشد.
هم اکنون گروهی از شاگردان برجسته آیتالله مرتضوی زیر نظر معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان در تدوین تقریرات درس این استاد برجسته به دو زبان فارسی و عربی فعالیت دارند و پیش بینی میشود مجموعه دروس گفته شده به بیش از چهل جلد برسد.
گفتنی است، در آیندهای نزدیک شرح تحریر الوسیله کتاب الحجر در دو جلد و کتاب الحج در یک جلد اول منتشر خواهد شد.
👈 اطلاعات بیشتر: https://b2n.ir/p28015
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢اسلام سنتی و دغدغه احیای حقوق زنان
✔️رصد تحولات جوامع انسانی نشان میدهد که دنیای آینده مسئله حقوق زن به عنوان مهمترین چالش انسان معاصر خواهد بود. به عبارتی یکی از عناصر عصرجدید، نقش آفرینی و مسئولیت سپاری بیش از پیش به زنان است. در این راستا بانوان به صورتهای متفاوت حقوق خاصه خود را پیگیری میکنند؛ در برخی جوامع عربی بویژه مناطق مغرب عربی؛ حتی مبدل پوشی و تغییر تُن صدا برای تصاحب منصب خطبه خوانی نمازجمعه برای ایفای حقوق خود گزارش شده است.
برخی جوامع نیز مبدل پوشی برای رفتن به استادیوم ورزشی را پیگیری میکنند و جوامع سکولار غربی نیز با طرح ایده «برتری قانون و اخلاق زنانه» در اجتماع بر قانون واخلاق مردانه آن را راهکار احیای حقوق زنانه در جوامع میدانند و مجدانه آن را پیگیری میکنند.
در چنین دنیایی و با چنین مختصاتی اخیراً کتابی از یکی از منادیان اسلام سنتی منتشر شد که در فضای مجازی جهان اسلام بازتابهای ضد و نقیضی را در پی داشت. عنوان کتاب «الصبر علی الزوجات والحلم علیهن» کتابی از «یوسف ابجیک السُوسی» عالمی سنتی منش از کشور مغرب که حکایت از بیخیالی نویسنده به مختصات دنیای معاصر دارد.
از آن سو خبر بسیار مهم و کمتر توجه شده از تغییر فتوای حضرت آیتالله شیخ اسحاق فیاض از شاخصترین چهرههای اسلام سنتی و برجسته ترین مقرر دروس فقه آیتالله خویی حکایت و گزارش دیگری از پوست اندازی جدید اسلام سنتی دارد.
✍️متن یادداشت حجتالاسلام سید علی بطحائی: https://b2n.ir/b14636
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢ضرورت تاریخپژوهی پایهای فقه و دشواریهای سنخشناسانه پیش روی آن
✍️دکتر عبدالمجید مبلغی
میتوان فقه را محل به هم رسیدن دانش عمل و قدرت در تاریخ اسلام دانست و برای آن جایگاهی بس مهم و کم مانند، اگر نگوییم بیمانند، لحاظ کرد. این اهمیت، جایگاه و کارکرد هویتی آنگونه که نظامنامه درونی فقه ادعا میکند دور از دسترس و ناپذیرنده تحلیلهای برون نگرانه تاریخی نیست. در واقع این نظام آگاهی را، به رغم میل و ادعا و علاقه کارگزاران فقه، صرفا محل تاملات درون نگرانه و دیسیپلینی دانستن همانقدر ناپذیرفتنی است و با استانداردهای تاریخ پژوهی تبارشناسانه ناسازگار است که سرتافتن از مطالعه سیر تطور و مسیر تحول نظام آگاهی در تبارهای هر رشته دیگری در علوم انسانی.
اتفاقا فقه به جد نیازمند مطالعات تاریخی است (عطف به جهان عمل، آمیختگی با قدرت و جذب بیشترین خلاقیت مسلمانان در طول تاریخ در قیاس با هر دانش دیگری)، تشنه غورهای تبارپژوهانه انتقادی است. حتی این دانش دارای بیشترین سازگاری با چنین رویکردهایی است. نباید به غلط پنداشت که این تشنگی برای مطالعات تاریخی و استعداد برای موضوع چنین پژوهشهایی واقع شدن، به معنای ساده بودن رویکرد تاریخپژوهانه و تحولشناسانه به فقه است.
👈 این یادداشت را بخوانید: https://b2n.ir/b33215
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢عملکرد ۱۰ ساله مرکز تحقیقات اسلامی مجلس
💠نهاد دین و حوزه به سمت عمیقتر شدن مباحث بنیادین در عرصه قانونگذاری حرکت میکند
✔️ایده اصلی تأسیس مرکز تحقیقات اسلامی توسط مجالس قبلی ارائه گردید و پس از تصویب در هیئت رئیسه مجلس، در مهرماه سال ۱۳۸۹ در قم تأسیس و از ابتدای سال ۱۳۹۰ فعالیت رسمی آن آغاز شده است.
این مرکز نهادیست پژوهشی که از نظر ساختاری ذیل مجلس شورای اسلامی است و گستره فعالیت آن در بستر حوزه علمیه کشور است. فعالیت پژوهشی مرکز در چارچوب تمرکز بر علوم و معارف اسلامی و با رویکرد بهرهگیری جدی از تخصصهای مختلف به ویژه دانش حقوق استوار است و این فعالیت در راستای مسئولیت عالمان دین مبنی بر «رهبری و مدیریت ساحتهای زندگی بر اساس فقه» و «پشتیبانی فکری و معرفتی از نظام اسلامی ایران» شکل میگیرد.
مرکز، ضمن بررسی طرحها و لوایح ارجاعی از مجلس به لحاظ تطبیق با علوم و معارف اسلامی، با بازشناسی مستمر آسیبها و نیازهای فقهی موجود در حوزه قانونگذاری، پیشنهادات علمی و اجرایی مناسبی نیز به مجلس ارائه مینماید.
👈برای بررسی عملکرد مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی گفتوگویی با دکتر جواد ابراهیمی، سرپرست معاونت پژوهشی این مرکز شده است که در ادامه متن آن را بخوانید: https://b2n.ir/u47030
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢بررسی سه مولفه قانونیت، شرعیت و اجتهاد در انتخاب آیتالله خامنهای
✔️از چند ماه پیش از عزل آیتالله منتظری از قائممقامی رهبری، امام خمینی به دو اقدام مشخص که ارتباط وثیقی با مسئله رهبری در جامعه اسلامی داشت مبادرت کردند. این دو اقدام عبارت بود از نخست، زمینهسازی بازنگری و اصلاح قانون اساسی مصوب سال ۱۳۵۸، و دوم، بیان برخی اشارات به یاران و مسئولان کشور، پیرامون موازین و مصادیق مطلوب برای رهبری آیندهی نظام اسلامی. مطابق با روایات تاریخی، این رهنمودها به دو دسته تقسیم میشوند: یکی اشاراتی که امام درباره نوع و مدل مطلوب رهبری، یعنی رهبری فقهای سیاستمدار دارد و یکی اشاراتی که درباره یک مصداق خاص، یعنی آیتالله خامنهای داشته است.
با آغازِ به کارِ شورای بازنگری قانون اساسی در بهار ۶۸، امام با صدور نامهای در پاسخ به اظهار علاقهی اعضای شورا مبنی بر دانستن پیشنهادهای ایشان درباره بازنگری، صرفاً یک پیشنهاد را مطرح کرد و آن هم ضرورت حذف شرط و لفظ مرجعیت از قانون اساسی و اکتفا به اجتهاد و عدالت برای رهبری نظام اسلامی بود.
در گفتگوهای شفاهی با اعضای کمیسیون رهبری شورا هم، امام بر ضرورت حذف احتمال رهبری شورایی از قانون اساسی پافشاری کرده بود. با رحلت امام، بازنگری قانون اساسی بدون آنکه به سرانجام مطلوب برسد، دچار تعطیلی شد. قانون اساسی نخستین، همچنان ملاک تصمیم خبرگان برای تعیین رهبری باقی ماند.
👈 ادامه مطلب: https://b2n.ir/s90114
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔺تصاویر اولین نشست هماندیشی و همافزایی قرارگاههای علمی آموزشی حوزه خراسان
✔️ نخستین نشست هم اندیشی و هم افزایی قرارگاههای علمی آموزشی حوزه خراسان با موضوع «تحولات جهان در دهه آینده و رسالت حوزههای علمیه تشیع با نگاه به نقش ویژه هر قرارگاه» برگزار شد. این مراسم با حضور مدیر محترم حوزه علمیه خراسان، آیتالله اشرفی شاهرودی، آیتالله شیخ مهدی مروارید عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان، مسئولین حوزوی و اعضای محترم قرارگاههای علمی آموزشی قرآن و عترت، فقاهت و مجتهدپروری، علوم عقلی، کلام و زبان و ادبیات در اردوگاه مفتاح اطراف مشهدمقدس برگزار شد.
👈 مشاهده تصاویر: https://b2n.ir/s76973
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📱اپلیکیشن «انتخاب سبز» ویژه مسائل انتخابات
✔️اپلیکیشن اندروید «انتخاب سبز» ویژه مسائل انتخابات، از سوی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی خراسان رضوی تولید و در دسترس قرار گرفت.
👈 دانلود کنید: https://b2n.ir/d37104
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢دفتر مقام معظم رهبری: مطلبی که درباره صالح و اصلح در رسانههای اجتماعی منتشر شده است اعتبار ندارد
✔️روابط عمومی دفتر مقام معظم رهبری در اطلاعیهای اعلام کرد:
🔻هر متنی که حاکی از نوعی ورود در انتخابات باشد از طرف دفتر مردود و بی اعتبار است. مطلبی نیز که اخیراً درباره صالح و اصلح عنوان شده است، اعتبار ندارد.
همچنین، جهت دریافت جدیدترین و آخرین استفتائات حضرت آیتالله خامنهای به سایت (www.leader.ir) و کانالها و صفحات مجازی رسمی به شناسه (@leader_ahkam) مراجعه نمایید و استفتائاتی که در فضای مجازی با منابع نامعلوم منتشر میشود طبعا مورد تأیید بخش استفتائات دفتر نمیباشد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢دوگانه غلط بانک دولتی یا خصوصی؟
✍️حجتالاسلام محمد مادرشاهی، دبیرگروه فقه نظام اقتصادی پژوهشگاه فقه نظام
پس از پیروزی انقلاب اسلامی تمامی بانکهای خصوصی در ایران بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی، دولتی اعلام شدند. این اقدام به عنوان گامی در جهت اسلامی سازی بانکها تلقی شده و با اضافه شدن مقررات و دستور العملهای بانکی زمینه برای تصویب قانون بانکداری بدون ربا در سال ۶۲ به وجود آمد. از آن زمان، بانکها بر اساس قانون بانکداری بدون ربا در یک نظام یکپارچه دولتی فعالیت میکردند؛ اما حاکم شدن نگاههای لیبرالی در نظام اقتصادی ایران و با نفوذ این تفکرات به برنامه نویسی کلان کشور، موجب شد تا برنامه پنجساله سوم توسعه با تمرکز به «توسعه بازارهای مالی» تصویب و در نهایت بخش خصوصی وارد چرخه بازارهای مالی و گردش نقدینگی شود. نهایتاً بانک مرکزی در اسفند ۱۳۷۷ موافقت خود را با تأسیس بانکهای خصوصی اعلام کرد.
ادعای موافقان تأسیس بانکهای خصوصی حل کردن مشکلاتی از قبیل عقب ماندگیهای اقتصادی، فساد در بانکهای دولتی، جیره بندی اعتبارات و همچنین کمک به رشد و ایجاد پویایی اقتصاد بود، ولی آنچه در عمل اتفاق افتاد موجب شد تا هر معضلی که قبلاً در اقتصاد ایران به ندرت رخ میداد با ابعاد بزرگتری خودنمایی کند.
👈 متن یادداشت: https://b2n.ir/n46124
🆔 https://eitaa.com/ijtihad