🔔رویداد ایده پردازی حل مسائل مهریه ✔️مهلت ثبت نام تا 12 بهمن 1400 می‌باشد و گروه‌ها جهت حضور در همایش، با ظرفیت محدود پذیرش خواهند شد. ✔️به ایده‌های برتر جوایز نفیسی توسط رئیس پژوهشگاه تقدیم خواهد شد. ✔️گواهی حضور از سوی پژوهشگاه قوه قضائیه به شرکت کنندگان حضوری اعطا خواهد شد. ✔️علاقه‌مندان جهت ثبت نام از طریق لینک زیر اقدام نمایند: https://formaloo.com/mehrino ✔️این رویداد با همکاری پژوهشگاه قوه قضائیه و سازمان تبلیغات، توسط اندیشکده قضای اسلامی و میز تخصصی فقه خانواده مرکز تخصصی حوزه علمیه مشکات برگزار می‌شود. 🆔 @ijtihad

🔔 شما بگویید آینده حوزه چگونه خواهد بود؟ ✅ روحانیت و مردم ✅ نقش حوزه در تحولات فرهنگی ✅ حضور حوزه در سیاست ✅ پاسخگویی به نیازهای جامعه ✅ مسئله معیشت حوزویان ✅ حرکت علمی حوزه 🔺 از آن جایی که ترسیم چشم اندازی برای حوزه علمیه به جهت سیاست‌گذاری بهتر در راستای پیشرفت این نهاد مقدس باهم فکری طلاب معزز میسر خواهد بود لذا خواهشمند است با پاسخ به پرسشنامه‌ای که به این منظور طراحی گردیده است ما را در این امر یاری فرمایید. 👈 آدرس پرسشنامه: http://reg.ismc.ir/rules/241 🆔 @ijtihad

💢فقه الأهمّیّات به مثابه‌ی رخنه‌ای در فقه حکمرانی امامیه ⚡️مطالعه موردی ربا و حیل ربا در جمهوری اسلامی ایران ✍️حجت‌الاسلام محمد عشایری منفرد 🔻از اوایل تأسیس نظام جمهوی اسلامی ایران، با ایده‌پردازی‌ فقیهان و کوشش نهادهای تصمیم‌گیریو تصمیم‌ساز برای آنکه بانکها بتوانند با معلاملات مشروع به تسهیل تولید و خدمات در کشور کمک کنند، حیله‌هایی برای گریز از محرّمات شرعی تدبیر شد. به تدریج به صورت خواسته یا ناخواسته غالب معاملات بانکی به سوی همین حیله‌ها سوق یافت چندانکه حیله‌های مشروع تقریبا همه معاملات بانکی یا اکثر قریب به اتفاق آنها را فراگرفت. مشکل دیگری که در نحوه اجرای این حیله‌ها رخ می‌نمود این بود که گاه برخی شروط حیله‌ها توسط طرفین قرارداد رعایت نمی‌شد و حیله‌های غیرحرام در عمل به همان ربای حرام یا عمل حرام دیگری تبدیل می‌شد! اینک که چهار دهه از عمر بانکداری در جمهوری اسلامی می‌گذرد صداهای زیادی در مقابل این گونه از بانکداری برخاسته و برخی مراجع تجریان بانکداری موجود را زیر سوال برده‌‌اند. در مقابل این صداهای اعتراضی برخی از محققان اقتصاد اسلامی وضع موجود بانکداری ایرانی را غیراسلامی نمی‌دانند. این تحقیق می‌خواهد در بین این دو دیدگاه سخن سومی را مطرح کند. دیدگاه سوم این است که راه اسلامی شدن بانکداری تعطیل کردن همه حیل شرعی ربا نیست بلکه به جای آن می‌‌خواهد حیل‌ مشروع را قبول کند اما با استفاده از فقه الاهمیه آن را در همان جایگاه نازلی که شارع برایش پسندیده قرار بدهد تا فقط حجم محدودی از معاملات بانکی را شامل شود. 👈در «شبکه اجتهاد» بخوانید: https://b2n.ir/g52560 🆔 @ijtihad

💢جزئیات پیش‌نویس لایحه اصلاح نظام بانکداری در حوزه علمیه ✔️حجت‌الاسلام احمدعلی یوسفی، مدیر گروه اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، از تنظیم پیش‌نویس اصلاح نظام بانکداری خبر داد و گفت: یک سری برنامه‌ها در رابطه با اصلاح نظام بانکداری کشور در حال انجام است که به زودی جزئیات کامل آن منتشر خواهد شد. وی افزود: پیش‌نویس لایحه اصلاح نظام بانکداری طبق نظر اسلام و مراجع عظام تقلید از سوی حوزه علمیه قم تدوین شده و طبق این پیش‌نویس تغییرات اساسی در نظام بانکداری کشور اتفاق خواهد افتاد. یوسفی معتقد است، با عملیاتی‌شدن پیش‌نویس لایحه اصلاح نظام بانکداری شاهد تحول در سیستم بانکی و اقتصادی کشور خواهیم بود و این‌طور نیست که تنها یک ماده به مواد قبلی اضافه شود، بلکه ساختار بانک مرکزی به کل تغییر می‌کند و اولویت اصلی هم اصلاح ساختار بانک مرکزی است. 👈جزئیات بیشتر: https://b2n.ir/k01574 🆔 @ijtihad

💢جدیدترین استفتائات مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب ✔️استفتائات (بهمن ۱۴۰۰) مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. 🔹حکم استخراج، خرید و فروش ارز دیجیتال 🔹استفاده از اموال کسی که خمس‌‌ نمی‌دهد 🔹امام جماعت شدن شخصی که حجامت کرده 🔹شیوۀ امر به معروف 🔹برگرداندن نیت نماز قضا به نماز ادا 🔹مصرف باقی مانده نذرهای اربعین 🔹فهماندن مطلبی به دیگران هنگام نماز 👈 اینجا مشاهده کنید: https://b2n.ir/f02643 🆔 @ijtihad

💢بررسی تزاحمات حاکمیتی در تهیه واکسن ✔️ حجت‌الاسلام سید تقی حسینی در این بررسی با تبیین روش‌شناسی حل تزاحمات و تعارضاتی که در استنباط احکام موضوعات نوپدید پیش می‌آید، به فرایندی که فقیه می‌بایست نظرات کارشناسان متخصص در موضوع و نیز قواعد فقهی دخیل در مسئله را به کار ببندد به نحو اجمالی می‌پردازند. وی با بیان امور پیرامونی مسئله دوگانه تولید داخلی واکسن و یا خرید آن از کشورهای خارجی، ضمن تنقیح محل نزاع به پاسخ‌هایی که هر یک ناشی از شرایط مختلف است به همراه ادله و شواهد آنها می‌پردازند. 👈بخوانید: https://b2n.ir/j39132 🆔 @ijtihad

💢قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی از منظر فقه ✔️هفتمین کرسی ترویجی ارائه مقالات مرتبط با جشنواره بین المللی «دین و فضای مجازی» با ارائه دکتر سیده مریم اعتماد، وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه و مهندس سجاد نعیم وفا، مدرس دانشگاه با موضوع «قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی از منظر فقه» با نقد و نظر حجت‌الاسلام پورموسی و حجت‌الاسلام صابری از پژوهشگران و مدرسان سطوح عالی حوزه، در دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی برگزار شد. 👈گزارش نشست: https://b2n.ir/s90666 🆔 @ijtihad

💢تراز فقه و فقیه ضابطه‌مند ✍️حجت‌الاسلام داود مهدوی‌زادگان 🔻دانش فقه امامیه میراث‌دار تلاش و مجاهدت علمی بزرگان زیادی از علمای حوزه‌های علمیه است. گسترده‌ترین شکل از نظردهی و تبادل‌نظر و تحولات فکری را در این دانش می‌توان مشاهده کرد. اجتهادات و فتاوای متفاوت فقیهان نتیجه همین کنکاش‌های علمی بوده است. سنت فکری حاکم بر این دانش میان فقیهان آن است که باید هرگونه نظردهی و تحول در اندیشه فقهی، مبتنی‌بر منطق علمی و معقول باشد. بر همین اساس است که درکنار علم فقه، دانش اصول‌الفقه نیز شکل گرفته است. فقیهی که در مساله فقهی به نظریه جدیدی مغایر با نظریه قبلی خود رسیده است، باید پاسخ‌های محکم و مضبوطی برای ناموجه بودن نظریه پیشین خود ارائه کند. معقول و منطقی نیست که در اثبات نظریه متقدم، چندین مجلد کار علمی تولید شود ولی در اثبات نظریه متاخر به چند صفحه یادداشت و گعده و گفت‌وگوی علمی بسنده شود. مسلما اهل نظر، عدول آن فقیه از نظر اولش را می‌پذیرند ولی هرگز رای متاخر او را به‌مثابه استنباط فقهی مجتهدانه و علمی تلقی نمی‌کنند و به‌سادگی از کنار آن نظر عبور می‌کنند. شاید یک نمونه از اینچنین عدول کردن‌های غیرعلمی، تجدیدنظر مرحوم آیت‌الله منتظری در موضوع ولایت‌فقیه باشد. 👈متن کامل یادداشت را بخوانید: https://b2n.ir/k70389 🆔 @ijtihad

⚡️اهدای جنین برده‌داری نوین است ⚡️نسب منشا احکام مختلف در ابواب گوناگون فقهی ✔️استاد محمد قائنی: 🔹اهدای جنین یعنی تملک جنین و اینکه مبدا تکون و اصل انسانی را به کسی ببخشیم. اهدای جنین از نظر بنده به منزله بخشیدن یک انسان و برده‌داری است که در دوره‌های قدیم وجود داشته و امروز هم در برخی کشورها بقایایی از آن وجود دارد. 🔸عده زیادی از فقها بحث اهدای مجموع اسپرم و تخمک از یک زن و مرد را ممنوع می‌دانند. آنچه بنده از واژه اهدا متوجه می‌شوم این است که نسب جنین متولدشده بریده از صاحب اسپرم و تخمک و متعلق به فردی است که جنین را دریافت کرده است نه اینکه او مالک این جنین باشد و تملیک صورت بگیرد، یعنی اهداکنندگان فرزندشان را به دیگری اهدا می‌کنند نه اینکه انسانی را به دیگری هدیه بدهند. به تعبیر دیگر قبل از اهدا، جنین برای زن و مرد دیگری بود و الان فرزند فرد دیگر. 🔹در بحث اهدا، فقط ارث مورد بحث نیست بلکه قصاص و نکاح و صلات و صوم و طهارت، ابواب دیگر فقهی درگیر این موضوع می‌شوند زیرا پسر بزرگ، ولی والدین است. حتی باب زکات هم درگیر این بحث است زیرا پدر حق ندارد زکاتش را به فرزندش بدهد و بالعکس، تا بحث خمس که‌ ها‌شمی بودن و سیادت مطرح است و حتی مباحث معاملات هم سراسر درگیر است، اینکه ولی طفل قبل از بلوغ کیست و معاملات او در چه صورتی مشروع است؟ تا اینکه بحث قصاص و دیات و ارث و میراث را درگیر می‌کند. 👈گزارش نشست «چالش‌های فقهی اهدای جنین»: https://b2n.ir/g45680 🆔 @ijtihad

💢حدیث گرایی، اتوریته مذهبی و مشکل اسلام معاصر ✍️دکتر حسن انصاری 🔻اهل حدیث، مقصودم علمای اصحاب حدیث سنی تا قرن‌‌ها با شکل‌گیری اتوریته‌‌های نهادینه دینی و یا دینی|سیاسی مخالف بودند. حدیث متاع دستیاب‌ تری بود و بدون مقدمات زیاد می‌شد در حدیث و حفظ آن مرتبه‌ای یافت. همین امر به آن دیدگاه که گفتم کمک می‌کرد و هم از نتایج آن هم همزمان بود؛ یعنی این دو پدیده در ارتباط مستقیم با هم بودند. با خواندن چند متن در حدیث و گرفتن چند اجازه در آن هر آشنا با الفبایی برای خود محدثی به شمار می‌آمد. این برخلاف فقه بود که در مدارس خاص معمولاً تدریس می‌شد و زمان بیشتری آموختنش وقت می‌گرفت و دست آخر دستیابی به مقام افتاء و قضاء برای هر کسی آسان نبود و نیازمند اجازه از سوی نهادهای خاص بود. این‌‌ها که گفتم به ویژه در فقه و حدیث سنی کاملاً گواهی شده است. همزمان برای محدثان یک شغل بی درد سر تر وجود داشت که دستیاب تر و آسان تر بود. آن هم شغل واعظی بود. واعظان البته اگر می‌خواستند در میان مردم مقامی پیدا کنند یا نیاز به تأیید دولت‌‌ها بودند و یا بایستی جایی در میان صوفیه برای خود دست و پا می‌کردند. در آن صورت مجالسشان در نیشابور و اصفهان و ری و بغداد خوب می‌گرفت. متاع آنان هم نقل حدیث بود چرا که عملاً نقل و ترجمه احادیث و موعظه‌‌های حدیثی عامه فهمتر بود و با زندگی مستقیم مردم سر و کار داشت؛ بنابراین بیشتر واعظان اهل حدیث بودند تا فقیه و اگر در میان آنان فقیهان هم بودند باری در مقام وعظ از فقهشان چندان بهره نمی‌گرفتند. 👈ادامه یادداشت: https://b2n.ir/d63825 🆔 @ijtihad

⚡️کارآمدی جمهوری اسلامی در گرو کارآمدی فقه و فتاوای روزآمد است ⚡️نباید «پژوهش سفارشی» جایگزین «پژوهش واقعی» شود ⚡️از نوآوری و طرح نظرات جدید واهمه نداشته باشیم ✔️حجت‌الاسلام سیدجواد ورعی: 🔹یکی از دغدغه‌ها‌ی امام خمینی(ره) در سالهای آخر عمر شریفشان این بود که با توجه به نیازهای گسترده جمهوری اسلامی به آراء فقهی، فقه امامیه متهم شود که پاسخگوی نیازهای امروز جامعه نیست. دست‌کم بخشی از کارآمدی جمهوری اسلامی به عنوان یک حکومت دینی در گرو کارآمدی فقه و فتاوای روزآمد فقهی است، به گونه‌‌ای که مدیران کشور در عرصه‌ها‌ی گوناگون احساس نکنند که فقه و فتاوای فقیهان مانع توسعه و پیشرفت کشور است و برای پیشرفت کشور باید فقه را از عرصه اداره جامعه کنار نهاد، بلکه احساس‌شان این باشد که فقه راهگشاست و آنان‌‌ می‌توانند بدون دغدغه و نگرانی، با استفاده از علوم و دانش‌ها و تجارب بشری جامعه را به خوبی اداره کرده و کارآمدی حکومت دینی را در عمل نشان دهند. 🔸نباید از نوآوری و طرح نظرات جدید واهمه داشت. حوزه‌ها‌ی علمیه در طول تاریخ همواره مهد نوآوری بوده، کافی است انسان مروری بر سیر تحولاتی که در تاریخ فکر و اندیشه اسلامی در زمینه‌ها‌ی فلسفی، کلامی، فقهی و … افتاده، نظر کند. 🔹نباید متفکران اسلامی در رشته‌ها‌ی گوناگون خود را بی نیاز از علوم و دانش‌های دیگر بدانند. احساس استغناء از متفکران علوم دیگر یکی از آفت‌های رشد تفکر اسلامی و دانش فقه است. برای آشنایی با موضوعات جدید باید به سراغ کارشناسان علوم دیگر رفت. 🔸آنچه به حوزه و روحانیت مربوط می‌شود، پای‌بندی به الزامات پژوهش مستقل و آزاد، و تن ندادن به پژوهش سفارشی است. این که بخشی از حکومت تصمیمی بگیرد، سپس از اساتید و پژوهشگران حوزه انتظار تئوریزه کردن آن را داشته باشد، مناسب نیست. چنین پژوهش‌هایی قادر به حل مشکلات جامعه نخواهد بود. 🔹موفقیت حکومت، موفقیت حوزه و روحانیت و تفکر اسلامی است و ناکامی و ناکارآمدی آن به حوزه و روحانیت و تفکر اسلامی سرایت می‌کند. اما دخالت نهادهای حکومتی در امور تخصصی حوزه و تلاش برای مدیریت بر ارکان حوزه و روحانیت، از یک سو، موجب توقف روند رشد و پیشرفت تفکر اسلامی در رشته‌ها‌ی مختلف خواهد شد؛ و از سوی دیگر، نهاد کهن و قدرتمند حوزه را که می‌تواند در مواقع لزوم از انحراف حکومت جلوگیری کند، از انجام وظیفه ذاتی خود باز بدارد؛ و از سوی سوم، به رابطه وثیق و دیرین حوزه و روحانیت با مردم آسیب بزند. امام خمینی، رهبر فقید انقلاب اسلامی و سایر بزرگان همواره بر حفظ استقلال حوزه تأکید داشتند. 👈 این گفتگو را بخوانید: https://b2n.ir/u93553 🆔 @ijtihad

💢سه دیدگاه عمده پیرامون غنا ✔️ حجت‌الاسلام رضا همت‌آبادی، پژوهشگر فقه موسیقی 🔻اشکالی در اصل حرمت غنا وجود ندارد و همه بحث در موضوع‌شناسی است و اینکه چه کیفیتی از غنا و موسیقی مورد حرمت واقع شده است. همه بحث در این قسمت متمرکز شده است. اگر بخواهیم روایات و کلمات فقها را درباره کیفیت غنا و موسیقی دسته‌بندی کنیم، می‌توانیم سه قول را اتخاذ کنیم. 1️⃣ از بعضی از کلمات فقها استفاده می‌شود غنا در روایات فی نفسه موضوع حکم شرعی واقع شده است و غنا بماهو غنا مورد حکم شرعی حرمت قرار گرفته و حرمت روی خود عنوان غنا قرار گرفته است. 2️⃣ قول دومی که می‌توانیم از کلمات فقها استفاده کنیم این است؛ برخی غنا را به طور مشروط و مقید حرام اعلام کردند. مثل قول معروف شیخ انصاری که بعد از ایشان بسیاری فقها از آن تبعیت کردند. ایشان گفتند غنایی که حالت لهوی داشته باشد حرام است. 3️⃣ قول سوم این است که غنا فی نفسه حرام نیست. محقق سبزواری این قول را اخذ می‌کند. از نظر این گروه اگر غنا مقدمه‌ای برای بعض امور حرام باشد حرام است یا اگر مقارن و ملازم با امر حرام دیگری واقع شود حرام است. 🔺بر این سه قول ثمراتی بار می‌شود. بنا بر قول اول باید بگوییم بر هر چیزی که عرفا عنوان غنا صدق کند حرام است. این قول بطلان مطلق غنا است. بیشتر فقها این رویکرد را دارند که غنا مطلقا حرام است. بنا بر قول دوم و سوم غنا به صورت مشروط و مقید حرام است یا اگر غنا مقدمه امر حرام دیگری واقع می‌شود حرام است. بر این اساس غنا به دو قسم حلال و حرام تقسیم می‌شود. این کلیتی از حرف فقهاست. 👈بیشتر بخوانید: https://b2n.ir/b30800 🆔 @ijtihad