💢تبعیض مثبت؛ مطالبهی فرصتسوز خوارج از امیرالمؤمنین (ع)
✔️استاد محمد عشایری منفرد:
1️⃣ پرده اول: عصر رسول الله و خلفای سهگانه؛
به مقتضای کتاب خدا و سنت رسول الله صلی الله علیه و آله، تا زمان وفات پیامبر، در جامعه اسلامی هیچ قبیلهای بر هیچ قبیله دیگری برتری نداشت و تنها سنجه برتری، تقوا بود. پس از رحلت رسول الله، در مدرسه خلفا برتری قریش بر قبایل دیگر که از زمان سقیفه «موجّه» شده بود، به تدریج با تفسیر به رأی و جعل روایات، به یک امر «مقدّس قرآنی» نیز تبدیل شد تا بتواند جایگاه «اهل البیت» را در فرهنگ مسلمانان بگیرد.
امتداد سیاسی این تحریف آشکار این بود که کارگزاران خلفا غالبا از قریشیان انتخاب میشدند و غیرقریشیان حتی در صورت کارآمدی، جایگاه چندانی در دستگاه کارگزاری خلفا نداشتند. شورای شش نفره از قریشیان انتخاب شد و دستورات به گونهای برای شورا صادر شد که خروجی شورا یک خلیفه قریشی باشد. در عصر عثمان نیز استیلای قرشیان بر امر سیاست ادامه یافت (لم تمض سنة من إمارة عثمان حتى اتخذ رجال من قريش أموالا في الامصار وانقطع إليهم الناس...) (تاریخ طبری)
قریشیان افزون بر اشغال بیشترین جایگاه حاکمیتی، از جهات دیگر نیز غلبه یافته بودند؛ در عرصهی اقتصاد رانتهای مالیِ موجّه شده و مقدس شدهای که به قریشیان اختصاص مییافت، به بالاترین حد ممکن رسیده بود! در عرصه فرهنگ و دانش، خلیفه دوم قاریان معروف بلاد را از قرائت قرآن با لهجهی غیرقریشی منع میکرد! چنانکه ابنمسعود را از قرائت حتی یک کلمهی قرآنی به لهجهی هذیل منع کرد (فإذا أتاك كتابي هذا فأقرء الناس بلغة قريش ولا تقرئهم بلغة هذيل) و کتابت قرآن را فقط به رسم الخط قریش قبول داشت (فاكتبوها بلغة مضر فإن القرآن نزل على رجل من مضر) املای قرآن را نیز فقط توسط جوانان قریش مقبول میداشت (لا يُملِينّ في مصاحفنا هذه إلا غلمان قريش او غلمان ثقیف)! خلیفه سوم نیز چهار نفر را مأمور توحید مصاحف کرد که فقط یکی از آنها (زید بن ثابت) غیرقرشی بود اما دستور داد که در هنگام اختلاف، نظر زید را کنار بگذارند چون قرآن به لغت قریش نازل شده است! با اینکه زید از همه آنها قرآنشناستر بود!
یکی از دلایل اعتراض مسلمانان به عثمان که منجر به قتل او شد، اعطای امتیازات ویژه به قریش (بویژه امویان و مروانیان) بود! پروژه برترسازی قریش در عرصههای مختلف سیاست،اقتصاد و فرهنگ موجب خشم سران و فعالان قبایل دیگر شده بود...
2️⃣ پرده دوم: جنگ صفین؛
در ماجرای حکمیت، پس از آنکه امیرالمؤمنین علیه السلام با اکراه فراوان آتشبس را پذیرفت، نوبت به تعیین حَکَم رسید. حضرت که میدانست معاویه عمروعاص را انتخاب خواهد کرد، فرمود: «معاویه هیچ یک از قریشیان اطراف خودش را به شایستگی عمروعاص نمیداند بنابراین او را به حکمیت انتخاب خواهد کرد پس شما هم باید ابن عباس را انتخاب کنید چرا که ابنعباس هر گرهی را که عمرو ببندد میتواند بگشاید و هر گرهی را که او بگشاید میتواند ببندد...» اما اشعث به ایشان اعتراض کرد که ما نمیتوانیم بپذیریم که در میان مسلمانان دو نفر از قریش به حکمیت انتخاب شود! اگر آنان یک قرشی انتخاب کرده باشند، ما باید یک غیرقرشی انتخاب کنیم! امام که دانست منظورش ابوموسی است، فرمود: شخصی که شما میگویید در مقابل خدانشناسی مانند عمرو فریب خواهد خورد.... اما اشعث در پاسخ گفت: «به خدا سوگند اینکه حکمین به چیزی که ما دوست نداریم حکم کنند اما یکی از آنها یمنی باشد برایمان دوستداشتنیتر است تا اینکه به آنچه که دوست داریم حکم کنند اما هر دو مُضَری (قریشی) باشند!» (وَ اللَّهِ لَأَنْ يَحْكُمَا بِبَعْضِ مَا نَكْرَهُ وَ أَحَدُهُمَا مِنْ أَهْلِ الْيَمَنِ أَحَبُّ إِلَيْنَا مِنْ أَنْ يَكُونَ بَعْضُ مَا نُحِبُّ فِي حُكْمِهِمَا وَ هُمَا مُضَرِيَّان)!
این استدلال اشعث استدلال عجیبی است! چرا یک غیرقرشی، حتی اگر ناکارآمد باشد و به ضرر کوفیان حکم کند، باز هم باید مقبولتر باشد؟! چنین استدلالی نشان میدهد که او برای مبارزه با سیطره قریش بر امر سیاست، میخواهد یک «غیرقریشی ناکارآمد» را بر یک «قریشی کارآمد» ترجیح دهد! این همان «تبعیض مثبت» است که «کارآمدی» در پای آن قربانی میشود و آتشی به پا میکند که «منافع ملیِ» کوفیان در آن میسوزد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢 مؤسّس رسمی علم رجال
✔️استاد سید محمد جواد شبیری
🔹مؤسس رسمی علم رجال، شعبة بن الحجّاج متوفّی ۱۶٠ ق است. هر چند «اوّل من تکلّم فی الرجال» شعبی است. عمده جرحهای موجود در کلام شعبة بن الحجّاج بر اساس متن شناسی است و حسّاسیت او بیش از همه بر دو طائفه است: شیعه و خوارج. دو گروهی که به قول آنها از جماعت مسلمین -در دو زاویه کاملاً متفاوت- خارج بودند.
🔰شیوه عامّه در جرح و تعدیل
🔹نحوه جرح به این صورت است که ابتدا اعتقاداتی را به عنوان اعتقاد حق برای خود میساختند، سپس هر چه در این چارچوب نگنجد را باطل میدانستند. در مرحله بعد هر کسی این مضمون را نقل کند، ضعیف است. سپس در اسناد روایات میگردند تا مسئولیت نقل این مضمون باطل را بر عهده چه کسی قرار دهند. گاهی گفته شده: راوی ضعیف است، چون مضمون باطلی را نقل کرده است و در اعتراض بیان شده: در سند، راوی دیگری نیز وجود دارد که شاید او این مضمون را نقل کرده باشد.
🔹اصل این مطلب که با توجّه به دیدگاههای مذهبی، راوی تضعیف میشود، در کتب عامّه متکرّر موجود است و سعه و ضیق تضعیفات و توثیقات آنها وابسته به اعتقادات رجالی است. مثلاً افرادی مانند جوزجانی، ناصبی است، ولی ابن حِبّان علاقهمند به اهل بیت علیهم السلام است و تضعیف این دو با یکدیگر بسیار تفاوت دارد و همین تفکّرات و چارچوب اوّلیه باعث شده، تفاوتهای جدّی در توثیق و تضعیف داشته باشند. مثال دیگر ابن عَدی است که مجموعه حدیثی مفصّلی را جمع کرده و در شرح حال هر راوی، روایات زیادی را نقل کرده است. هدف اصلی او این است که بگوید: این نقلها باطل است و همین نشان میدهد که راوی ضعیف است.
🔰 عدم اعتبار تضعیفات رجالیون به دلیل مبتنی بودن بر متنشناسی و اجتهاد
🔹شبیه این مطلب در کتب رجال شیعه نیز وجود دارد، البته تکیه اصلی ائمّه رجال بر نکته غلوّ است. به همین دلیل ما به طور کلّی تضعیفات را معتبر نمیدانیم که در جای خودش به تفصیل درباره آن صحبت کردیم، امّا حتّی اگر این مبنا را به طور کلّی نپذیریم، در برخی از موارد مانند غلوّ و فساد مذهب، روشن است که تضعیف بر اساس متنشناسی و اجتهاد است و به همین دلیل اعتبار ندارد./ درس خارج فقه، ۲ آبان ۱۴٠۱
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢تشبیهِ غزّه با کربلا؛ سهل و ممتنع!
نوحه بر غزه و مقایسهاش با کربلا، برخی میراثگرایان را نگران کرده است!
✍️حجتالاسلام محسن قنبریان
متوقفکردنِ عاشورا در سال ۶۱هجری و دفنِ کربلا در کربلا هم عدهای از انقلابیان را برآشفته است! و باز دعوا و برچسبِ «افراطیها / هیئت سکولار» و غیره رونق گرفته است!
ادعا: نه کسی با اهلبیت علیهمالسلام قابل مقایسه است (لا یُقاس بآل محمد(ص) من هذه الأمّة أحد) و نه هیچروزی -حتی شهادت ائمهٔ اطهار- در عظمت مصیبت، روزِ حسین علیهالسلام میشود (لا یوم کیوم الحسین)؛ لکن غزه، کربوبلای حسین(ع) را ارث برده است!
آیا مقایسهناپذیریِ کسی با امیرالمؤمنین علیهالسلام مجوّز است که حکومت و حکمرانیای غیرعلوی اختیار کند؟! اینکه عظمت مصیبت هیچکس به «رتبه»ی مصائب حسین(ع) نمیرسد، آیا مجوّز است که تشابه و تشبّه به او (با مقیاسکردنش) واجب نباشد؟!
حسین(ع) بلندترین «قله»ی فداکاری برای خداست که هم «دامنه»ی پیروان را بالا کشیده و هم «سلسلهجبال»ِ تأسّی و تشبّه در قبل و بعد از خود را موجب شده است!
عجب از کسانی که قمهزنی با دستان خود -بدون هیچ نصّ شرعی- را تشبّه به شمشیرها بر حسین(ع) میشمارند؛ اما تشبّه و تشابهخواندنِ خونهای ریختهشدهٔ تأسّیکنندگان به حسین(ع) را مقابل یزیدهای زمان، برنمیتابند!
برخلاف مبنای فقهیِ توقیفیبودن شعائر، خودزنی با قمه را تشبّه به حسین(ع) میشمارند؛ اما بر مبنای وجوبِ تأسّی به سیّد مظلومان و شهید و کشته دادنِ زنان و فرزندان، تشبّه به امامِ شهید نمیدانند؟!!
👈 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=75941
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢واکنش آیتالله نوری همدانی به تعطیلی مرکز اسلامی در آلمان
✍️بسم الله الرحمن الرحیم
قال الله تعالی فی محکم کتابه: وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَىٰ فِي خَرَابِهَا (آیه ۱۱۴ سوره بقره) و کیست ستمکارتر از آن که مردم را از ذکر نام خدا در مساجد منع کند و در خرابی آن اهتمام و کوشش نماید؟
تعطیلی مرکز اسلامی در آلمان و مراکز و موسسات وابسته به آن، توسط دولت آلمان به بهانههای واهی؛ آن هم با سابقه هفتاد سال فعالیت در ترویج دین و معنویت و صلح و آزادی و امنیت و نوع دوستی و خدمت به بشریت، موجب نگرانی شدید اینجانب و همه دینمداران و آزادگان و طرفداران حقوق واقعی بشر و آزادی دین و مذهب شده است.
این مرکز یادگار مرجع بزرگ شیعیان و استاد والا مقام مرحوم آیتالله العظمی بروجردی «رضوان الله تعالی علیه» است.
این ظلم فرهنگی بزرگ؛ هتک مقدسات همه مسلمانان و تعرض به حقوق همه انسانهای موحد و طرفدار عدالت و آزادی و معنویت و حقوق بشر است.
اینجانب با محکومیت شدید این اقدام ضد دینی و بر علیه حقوق بشر توسط دولت آلمان، انتظار دارم که دولت آلمان هر چه سریع تر در این تصمیم اشتباه که به سود افراط گرایان و دشمنان دین و آزادی و مخالف رويههای حقوقی و حتی قوانین آن کشور است؛ تجدید نظر نمایند. و از سویی لازم است مراکز دینی و مذهبی و محافل بین المللی و مراکز جهانی حقوق بشر در سرتاسر جهان با اعلام همبستگی با مسلمان مظلوم آلمان و پشتیبانی از آنان، با این رفتار ضد بشری مقابله نمایند.
والله المستعان علی مایصفون
قم المقدسه _ حسین نوری همدانی _ ۱۴۰۳/۵/۵
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢پای لنگ جامعهشناسی در تحلیل مناسک اسلامی
✍️آزاده ابراهیمی فخاری
مقاله «نگاهی متفاوت به عزاداری دختران بیحجاب زنجیرزن؛ فرصتی در دل یک تهدید» توسط کاظم راغبی، به بررسی حضور دختران بدون حجاب در مراسم عزاداری محرم میپردازد و آن را از منظری جامعهشناسانه تحلیل میکند.
نکات اصلی مقاله را میتوان در این موارد احصا کرد: مردمی بودن؛ اعتراض و گفتمانسازی؛ معنابخشی و کسب هویت؛ فرصت و تهدید؛
در پاسخ باید گفت؛ ادعای ماهیت مردمی داشتن و عدم کنترل روحانیت بر اجرای مناسک در فضایی از سوی نویسنده محترم عنوان میشود که فقهای محترم اصول «فقه عزاداری» را با تأکید بر پیام اصلی عاشورا و ضرورت ترویج معارف دینی در عزاداری پایهریزی کردهاند و به این مسأله اهتمام دارند که برخی از اعمال غلط و انحرافی، میتوانند این هدف را تحتالشعاع قرار دهند. آیا بیحجابی به عنوان نفی یک ضروری دین از جمله این اعمال غلط و انحرافی محسوب نمیشود؟
📝 متن یادداشت: http://ijtihadnet.ir/?p=75944
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔نشست علمی «ماهیت فقه حکمرانی»
(نشست پنجم)
🎙 ارائه: حجتالاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند (مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی)
🏛مکان: حرم مطهر رضوی، مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد
🗓 زمان: شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۰ صبح
🔗 لینک مجازی شرکت در نشست:
https://www.skyroom.online/ch/feghahat_aqr/intfeqh
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢«پول سیاسی» منفعت محلّله مقصوده را حاصل نمیکند
✔️استاد محسن اراکی:
🔹ارزش مبادلهای، تنها در کالایی وجود دارد که دارای ارزش استعمالی و مصرفی باشد و در سیرهٔ عقلا و ادلّهٔ شرعی، تنها کالای مبادلاتی، طلا و نقره است. در جایجای کتاب مکاسب شیخ انصاری، این نکته تأکید شده است که مِلاک مالیّت، وجود «منفعت محلّلهٔ مقصوده» است و این همان چیزی است که اقتصاددانان از آن تعبیر به «ارزش استعمالی» یا «ارزش مصرفی» میکنند. اگر چیزی ارزش مصرفی نداشت، اکل مال، در مقابل آن، اکل مال به باطل است.
🔸پول اعتباری، به جز با پشتوانهٔ سیاسی یا اقتصادی و با اعمال قدرت از این راه، منفعت استعمالی ندارد. «پول سیاسی»، منفعت محلّله مقصوده را حاصل نمیکند؛ شاهد آن، سقوط آزادی است که ارزش پول در اقتصاد خودمان پیدا میکند.
🔹اشکال میکنند که تبدیل طلا به کالای مبادلهای باعث خروج گسترده طلا به خارج میشود؛ در حالی که اولا همین الان هم روزانه چند تُن طلا میفروشند. ثانیا این که در عوض خروج طلا، کالا و خدمات با ارزش وارد کشور میشود و خروج طلا به خودی خود مشکلی ایجاد نمیکند. ثالثا در فرض خروج طلا به عنوان کالای مبادلاتی، کشورهای جهان این کالا را با این عنوان پذیرفتهاند و این به ارزش مبادلهای آن کمک میکند.
🔸تأکید ما بر «پول طلا» نیست؛ بلکه پول باید مبتنی بر طلا و نقره و از دو نوع باشد تا بتوان آنرا با هر کالایی مبادله کرد؛ بدون اینکه پیآمدهای ربوی داشته باشد.
👈متن کامل: http://ijtihadnet.ir/?p=75952
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢تأملی بر یک استفتاء در خصوص صندوق طلا
✔️تورم چنان بلای اقتصادسوزی و وطنسوزی است که به واقع باید ام الخبائث نظام اقتصادی نامیدش. یکی از فروع این شجره خبیثه که ریشه در سیاستهای دولت و نظام بانکی دارد، کمرنگ شدن قرضالحسنه است، چرا که قرضدهنده علاوه بر چشمپوشی از مصرف حال خود، باید زیان کاهش ارزش پول را هم متحمل شود.
این دشواره، بسیاری از هموطنان را به سمت راهاندازی صندوقهای محلی قرضالحسنه طلا یا بر مبنای طلا سوق داده است. در این میان مسائل شرعی خاصی نیز رخ مینماید که ذیلاً به یکی از آنها اشاره شده و پاسخ مطروحه مورد نقد و ارزیابی قرار میگیرد.
📝 یادداشت حجتالاسلام علی نعمتی را در «اجتهاد» بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=75949
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢اعمال حکمرانی در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن ولیفقیه است
✔️ در گفتگو با دکتر سیامک رهپیک:
🔹رئیسجمهور در مقام و جایگاهی قرار دارد که میتواند به اعمال حکمرانی و ولایت بپردازد. این اعمال حکمرانی و ولایت در نظام جمهوری اسلامی ایران نیازمند اذن و اجازه از رهبری است. رئیسجمهور منتخب که توانسته از جمهور تاییدیه دریافت کند و قرار است به اعمال حاکمیت و ولایت بپردازد و تصرف در اموال و حقوق مردم داشته باشد، باید مشروعیت خود را نیز از ولیفقیه دریافت کند.
🔹فرض بر این است که منظور از اعمال نظر شخصی، اعمال سلیقه شخصی نیست و مقام رهبری شرایط ولایت را داشته که ولیفقیه شده است. بنابراین او در اعمال نظر و ولایت خودش برای دادن اجازه و اذن به رئیسجمهوری، از جهت شرعی و قانونی میتواند قیودی را ذکر کند و نظراتی بدهد؛ این نظر از سوی کسی است که مسئول مشروعیت بخشیدن به تصمیمات ارکان و اجزای نظام میباشد. این موضوع از زمان حیات امام خمینی (ره) مطرح بوده است؛ ایشان تنفیذ خود را مشروط به قیودی میکردند. از جمله اینکه...
👈 متن گفتگو: http://ijtihadnet.ir/?p=75956
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢تنفیذ؛ تقاطع فقه و قانون
✔️در گفتگو با دکتر حسین محمدی سیرت:
🔹تنفیذ یک اتفاق خاص صرفاً در جمهوری اسلامی نیست، در نظامهای سیاسی دیگر هم هست. اما باید دقت داشت که مبنای تنفیذ در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران ناظر به مبانی اسلامی و فقه امامیه هست. اما در نظامهای غربی خصوصاً نظامهای پادشاهی الگو و مبنای دیگری دارد که صرفاً یک امر خلاصه خاص انسانی است که به آن گفته میشود نظام پادشاهی و خب طبیعتاً به نظر ما این امر بسیار عقبافتادهتر و غیرمعقولتر از الگوی نظام دینی یعنی ولایتفقیه هست.
🔹اگر یک رئیسجمهور بدون تنفیذ ورود بکند این مداخلهی او یک مداخلهی طاغوتی است و بدون تعارفش باید این را در نظر داشت که تمام مداخلات شخصیتهای سیاسی ازجمله رئیسجمهور باتوجهبه مبانی حکومت اسلامی در این چارچوب باید اتفاق بیفتد. ولی که اگر این اتفاق نیفتد طبیعتاً این مداخله یک مداخلهی غیرقانونی و غیرشرعی است. هم غیرشرعی است بر اساس مبانی اصل ولایت مطلقهی فقیه و حکومت اسلامی و هم غیرقانونی است بر اساس ظرفیت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
👈 متن گفتگو: http://ijtihadnet.ir/?p=75964
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
📜 آغاز به کار رسمی دولت چهاردهم، فردا ۷ مرداد ۱۴۰۳ با تنفیذ و اعطای حکم رئیسجمهور منتخب توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی
✔️مراسم تنفیذ و اعطای حکم چهاردهمین دورهی ریاست جمهوری اسلامی ایران و آغاز بهکار رسمی رئیس جمهور منتخب، یکشنبه ۷ مرداد ۱۴۰۳ با حضور رهبر انقلاب اسلامی و جمعی از مسئولان و کارگزاران نظام در حسینیهی امام خمینی(ره) برگزار و حکم منتخب ملّت برای ریاست جمهوری بر اساس بند ۹ اصل ۱۱۰ قانون اساسی، توسط ولیفقیه تنفیذ میشود.
🔹در این برنامه وزیر کشور گزارشی از روند برگزاری دور اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ارائه میکند و پس از قرائت متن حکم تنفیذ رئیسجمهور منتخب و ایراد سخن توسط آقای دکتر مسعود پزشکیان، رهبر انقلاب سخنرانی خواهند کرد.
🔹بیش از ۲۵۰۰ نفر از مقامات کشوری و لشکری، رؤسا و اساتید حوزه و دانشگاه، نمایندگان اصناف مختلف، جمعی از خانوادههای معظم شهدا و سفرای کشورهای خارجی مقیم در تهران در این مراسم حضور خواهند داشت.
🔹مراسم تنفیذ چهاردهم از ساعت ۱۰ صبح یکشنبه ۷ مرداد بهصورت زنده و مستقیم از رسانه KHAMENEI.IR و شبکههای رادیویی و تلویزیونی رسانه ملی و بینالمللی پخش خواهد شد.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔔 از قضاوت تا حقیقت، نگاهی به هجمه رسانهای اخیر علیه استاد میرباقری
👤با حضور:حجتالاسلام علیرضا پیروزمند؛ عضو هیأت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی
💢 مخاطبین گرامی میتوانند سوالات خودرا تا یک ساعت قبل از آغاز برنامه به این آیــدی ارسال نمایند تا از کارشناس برنامه پرسیده شود.
⏰ زمان: امروز یکشنبه ۷ مرداد، ساعت ۱۰:۳۰
🔗لـینک شرکـت در برنامـه
🆔 https://eitaa.com/ijtihad