💢آیتالله حکیم عالمی صریح و سیاستمدار/ ولایت فقیه را قبول و به حاکمیت مرجعیت اعتقاد داشت
✔️آیتالله سید محسن حکیم در حوزه مسائل علمی و فقهی تبحر خاصی داشت و نظرات فقهی و علمی خود را نیز با شجاعت کامل بیان میکرد. در نجف و کربلا که مردم در ایام عزاداری، به قمه زنی میپرداختند، ایشان نخستین عالمی بود که قمه زدن را به صورت رسمی تحریم کرد، یکی از ویژگیهای ایشان این بود که در این مسائل بسیار صریح و آشکار نظر خود را اعلام میکرد.
ایشان ولایتفقیه را قبول داشت و فقیه جامعالشرایط را والی و حاکم جامعه اسلامی میدانست بنابراین در مسائل و امورات مختلف اجتماعی و مسائل شرعی و اصولی جامعه حکم میداد. زمانی که عبدالکریم قاسم در عراق با کودتا حکومت را در دست گرفته و آن را کمونیستی اعلام کرد، آیتالله حکیم رسماً اعلام کرد که کمونیسم کفر و الحاد است و هر کس کمونیست شود ملحد است.
همچنین نسبت به حکومت وقت نظر خود را اعلام کردند، با این کار جمعیت بسیار زیادی از شهرهای مختلف عراق در نجف اشرف در صحن حرم امیرمومنان امام علی (ع) جمع شدند. آنجا مرحوم آیتالله حکیم در یک بیانیه رسمی اعلام کرد که باید عتبات عالیات، مسائل شرعی، دینی و اسلامی جامعه، اوقاف اسلامی و امور مساجد زیر نظر مرجع عالی قدر شیعیان باشد. بنابراین آیتالله حکیم حاکمیت مرجعیت را در این امور مطرح کرد.
👈 ادامه مطلب: https://b2n.ir/f04245
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢هشت سؤال اساسی از نویسنده «تکلیف دینی در انتخابات»
✍️استاد عبدالحسین خسروپناه
مطلب اخیر جناب محمد سروش محلاتی درباره تکلیف دینی در انتخابات را دیدم که متأسفانه مثل همیشه زدن ساز مخالف در دستگاه انتقاد بر جبهه انقلاب مشاهده میشد. جالب اینکه وی رندانه این نوع تکلیف را در آغاز انقلاب از سوی امام خمینی (ره) موجه میداند و اما آن را در این چند دهه ناموجه میپندارد. باری چند سؤال از ایشان میپرسم:
اول: آیا اعلام تکلیف دینی در انتخابات بعد از بحرانهای آغازین انقلاب و استقرار نظام جمهوری اسلامی توسط امام خمینی موجه بود یا اینکه امام هم رفتار فقهی ناموجهی داشت؟
دوم: چگونه و با چه روش فقهی موضوعات مستحدثه از جمله انتخابات را از موضوعات احکام شرعی خارج میدانید و آیا فقدان نص خاص در این امور به معنای خروج از موضوعات احکام شرعی است؟ این ادبیات سروش محلاتی را اگر عبدالکریم سروش داشت خردهای نمیگرفتم چون سروش بدون داشتن تخصص در علوم اسلامی، نظر میدهد و گاهی فتوای شرعی و حکم فلسفی و الهامات عرفانی صادر میکند و خود را علامه دهر و بقیه را بیسواد میپندارد؛ اما تعجب از سروش محلاتی است که خود را اصولی میداند و قواعد فقهی را قبول دارد لکن در این بحث، همچون اخباری گرایان حکم میراند. آگاه به فقه هیچگاه تعبیر فاقد حکم شرعی را نباید بکار ببرد بلکه تعبیر دقیق، فقدان حکم شرعی به نص خاص است چون هر فعل مکلفی دارای حکم شرعی با نص عام یا نص خاص است.
👈 ادامه یادداشت را بخوانید: https://b2n.ir/p71840
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢آیتالله خویی تدریس خارج را تسهیل کرد/ بعضی از مدرسین خارج با مطالعه کتب فقهی آقای خویی تدریس میکنند
✔️استاد مهدی گنجی🔻
آیتالله خویی به فقه جعفری خدمت بزرگی کرد. در موارد متعدد وقتی زحمت دیگران را در مباحث فقهی و اصولی مشاهده میکنیم با اینکه مطالب را تحلیل کردهاند اما مندمج و همراه با غموض و بدون رعایت ترتیب منطقی است؛ اما آقای خویی با آن استعداد سرشار و تلاش مضاعف و ذوق زیبا و قریحه سالمی که داشته است مطالب غامضه را واضح و روشن بیان فرموده به نحوی که قابل استفاده همگان باشد.
در گذشته تدریس خارج کاری سخت بود و کسی که تدریس خارج مینمود باید قطعاً مجتهد میبود؛ اما از بعد ایشان تدریس خارج آسان شده است با اینکه قطعاً بعضی از مدرسین خارج فی زماننا هذا مجتهد نیستند و با مطالعه کتب فقهی آقای خویی و فهم بعضی از مطالب ایشان، تدریس میکنند. اگرچه همهی این دروس خارج از عمق و دقت کافی برخوردار نیست اما برای عدهای از مستمعین که قابلیت درک مطالب عمیق را ندارند خوب است و کفایت میکند.
در این مطلب تردیدی نیست و مدرسین خارج فعلی نیز مع الواسطه وامدار ایشان هستند. انکار این واقعیت از بیانصافی است و الا اگر کسی اهل انصاف و عدالت و فهم باشد، خدمت و زحمت ایشان در مباحث علمی فقهی و اصولی را تصدیق میکند.
👈 بیشتر بخوانید: https://b2n.ir/m84680
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢مردمسالاری پیش از آنکه در دنیای غرب مطرح شود، در دین مطرح بوده است/ سه برهان برای اثبات دینی بودن «جمهوریت»
✔️حجتالاسلام محمدجواد ارسطا، حقوقدان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران (پردیس فارابی)🔻
اگر کسی هم با منابع دینی و هم با مباحث حقوقی و علوم سیاسی آشنایی داشته باشد و در قالب همین زبان این مطالب را ارائه دهد، خیلیها ممکن است تصور کنند حرف جدیدی میزند که در کتابهای فقهی نیامده است، درحالیکه اگر با تأمل و دقت، معادلسازی شود و مفاهیم فقهی در قالب زبان روز قرار گیرد، همان چیزی به دست میآید که مثلاً در حوزهی مباحث حکومت اسلامی، از آن به «مردمسالاری دینی» تعبیر میکنیم؛ بنابراین معتقدم مردمسالاری دینی اصطلاح جدیدی است برای یک مفهوم بسیار قدیمی که از صدر اسلام مطرح بوده است.
هدف دموکراسی غربی، تحصیل رضایت عمومی از هر راهی است، درحالیکه در مردمسالاری دینی، تحصیل رضایت عمومی از هر راهی مطلوبیت ندارد. در مردمسالاری دینی، الزاماً مردم باید آگاه شوند به لوازم تشکیل حکومت اسلامی و چگونگی ادارهی آن و سختیهایی که در این مسیر وجود دارد؛ یعنی باید شفاف با مردم برخورد شود.
در مردمسالاری دینی باید بین فرهیختگان و تودهی مردم همصدایی وجود داشته باشد، زیرا اگر این همصدایی نباشد، یعنی توده تحت تأثیر احساسات زودگذر قرار گرفتهاند و این رضایت، ریشهدار نیست؛ بنابراین رضایت ریشهدار در اسلام معتبر شمرده شده که حتی امروز هم چنین چیزی را در غرب نمیتوانید بیابید.
👈 متن کامل گفتگو: https://b2n.ir/r34144
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢مروری بر فعالیتهای ۳۶ ساله گروه فقه و اصول بنیاد پژوهشهای اسلامی
✔️گروه فقه و اصول از نخستین گروههای تاسیس شده بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی است که از سال ۱۳۶۴ تا کنون مشغول فعالیتهای فقهی و اصولی میباشد. حجتالاسلام علی اعتمادینژاد در گفتگویی ضمن ارائه گزارشی از فعالیتهای ۳۶ ساله این گروه سخن گفته است.
👈 بخوانید: https://b2n.ir/y60195
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢روششناسی بنیادین اندیشمندان معاصر جهان اسلام
📚«گروه فکر معاصر» در «دفتر قم» المرکز الإسلامی للدراسات الاستراتیجیه، با هدف تحقیق و تأمل در دستآوردهای فکری اندیشمندان مسلمان معاصر و همچنین نگاه ارزیابانه به آنها، فعالیت خود را آغاز نمود و بدین منظور، واکاوی پروژههای فکری آنها را مورد اهتمام قرار داده است.
حاصل این کار، در قالب مجموعه «رؤی نقدیه معاصره» منتشر میشود که ضمن تجزیه و تحلیل مجموعه آثار اندیشمندان معاصر، به مسیر تولید و ساخت اندیشههای آنان نیز پرداخته میشود. این نحوه از مطالعه، مسیر تولید اندیشه که مبتنی بر طرح زمینهها و مبانی و نظریات است را تحت عنوان «روششناسی بنیادین» مورد اهتمام خود قرار داده و میکوشد به طور شفاف، میزان موفقیت و ناکامی اندیشههای معاصر را بررسی نماید.
اثر حاضر، شامل مجموعه تأملهایی در پروژه فکری متفکران معاصر مسلمان است که براساس روش شناسی بنیادین به نگارش در آمده است. این کتاب در ضمن مطالعاتی بنیادین، بهدنبال فهم بهتر و کنکاش عمیقتر در باب اندیشههایی است که طی چند دهه اخیر در کشورهای اسلامی ارائه شده است.
👈 معرفی فصول ششگانه: https://b2n.ir/x99021
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢حکم خدمات اعتباری کارگزاری و فعالیت در بورس با سرمایه دیگران
✔️جدیدترین استفتائات (خرداد ۱۴۰۰) حضرت آیتالله خامنهای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۹ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به شرح زیر است🔻
🔹سؤال: کارگزاریهای بورس خدمات اعتباریای دارند به این صورت که مثلا با پرداخت مبلغ مشخصی چند برابر آن مبلغ اعتبار برای خریدن سهام به مشتریان می دهند به مدت محدود، البته بدیهی است که این خدمات بر اساس قوانین و مقررات کشور است. آیا اعتبار دادن به این شکل حلال است؟
🔸جواب: اگر کارگزاری به خاطر فعالیت سرمایه گذار امتیازی را برای او قائل شود و این امتیاز به صورت اعطای اعتبار باشد – نه به عنوان قرض – اشکالی ندارد.
🔹سؤال: شخصی مبلغی از یک نفر گرفته است تا در بورس کار کند و قبول کرده است که ماهی مقداری سود به صاحب پول بدهد و زیان نیز به عهده خودش باشد، آیا اینکه قبول کرده است زیان پای ایشان و سود بیشتر هم به نفع خودش و در عوض ماهانه سود ثابتی بدهد از نظر شرعی مورد قبول است؟
🔸جواب: اگر عنوان قرارداد وکالت باشد، اشکال ندارد، به این صورت که صاحب سرمایه به طرف مقابل وکالت بدهد با سرمایۀ او در بورس خرید و فروش کند و مقدار معینی از سود را ماهانه به او بپردازد و بقیه را به عنوان حق الوکاله تملک کند و در ضمن این قرارداد شرط شود که در صورت عدم کسب سود، وکیل ـ عامل در بورس ـ از مال خود معادل مقدار تعیین شده به صاحب سرمایه بپردازد.
👈 دیگر استفتائات: https://b2n.ir/t74396
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢«ویکی وحدت» دانشنامهای از اطلاعات پایدار و آشکار برای شناخت تقریب
✔️ ویکی وحدت دانشنامهای مشتمل بر اطلاعات پایدار و آشکار در زمینه تقریب، وحدت و مسائل مرتبط با جهان اسلام است.
🔹 اگر بخواهیم وحدت به معنای واقعی انجام پذیرد باید شناخت درستی از جهان اسلام داشته باشیم، شناخت از جهان اسلام شامل شناخت از شخصیتهای برجسته جهان اسلام، شناخت جمعیتهای بزرگ، احزاب فعال و جریانهای تأثیرگذار در جهان اسلام است. همزمان با سی و چهارمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی از ویکی وحدت رونمایی شد این تارنما مشتمل بر حدود ۱۰۰۰ مدخل و ۳۰۰ مقاله است.
🔹با تلاشهای پژوهشگران عرصه تقریب تا به حال حدود ۴۵۰۰ مدخل و ۱۶۰۰ مقالۀ فارسی نگارش یافته است. همچنین در بخش عربی و یکی تاکنون حدود ۱۵۰۰ مقاله نوشته شده و بیش از ۵۰۰ شخصیت تقریبی جهان اسلام به زبان عربی به مخاطبین معرفی شده است.
👈 آشنایی با پایگاه چندزبانه «ویکی وحدت»: https://b2n.ir/t02681
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢انتخابات و حقوق عامه
✔️حجتالاسلام محمد قطبی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان🔻
یکی از برجستهترین حقوق عامه، حق مشارکت سیاسی اجتماعی است، حق مداخله در اداره امور و حاکمیت در جامعه، حق همیاری در حکمرانی و امور سیاسی، حق گزینش و انتخاب رویکردهای حکمرانی و حکمرانان.
انتخابات میدان احقاق این حقّ است؛ انتخابات زمینه مشارکت و گزینشگری است؛ انتخابات مکانیزم تعیین و تنظیم رویکردها و روشهای حکمرانی است؛ انتخابات قدمگاه ورود آحاد جامعه به عرصه سیاست و حکمرانی است؛ انتخابات دست بیعت با نظام سیاسیِ حاکم و نقش آفرینی در حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است.
انتخابات پنجره امید به آینده و پاسداشت کارنامه نظام است؛ انتخابات حرکت سیاسی آحاد جامعه است که با دلالت تکلیف شرعی یکپارچگی نظام و حاکمیت را رقم میزند؛ انتخابات خط بطلانی است بر ذوق و شوق بیگانگان در تهاجم فرهنگی، سیاسی و اقتصادی؛ انتخابات عینیّت و تحقّق فراگیر عزم و اراده فرد فرد جامعه است در توازن و تعالی امور جامعه و اجتماع؛ انتخابات عشق به همه خوبیها، ریشه همه توفیقها و میوه همه آرزوهاست؛ انتخابات تصرف آینده و تسلّط بر ارادههای آیندگان است.
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
💢اندر باب دوگانهی «صالح مقبول» و «اصلح نامقبول»
✍️حجتالاسلام علی محمدی، پژوهشگر فقه حکومتی
دوباره دم انتخابات، دوگانه غلط صالح مقبول و اصلح نامقبول سر زبانها افتاده است و عمدتاً طرفداران کاندیدایی که رأی کمتری دارد، تلاش میکنند کسری رأی کاندیدای خود را به اشتباه اکثریت، در ترجیح کاندیدای صالح بر کاندیدای اصلحی نسبت دهند که اکثریت گمان کرده اند، رأی آوری کمتری دارد.
اما اساساً چنین دوگانهای درست است؟
برای روشن تر شدن ماجرا باید به این نکته توجه کرد که دوگانه «صالح مقبول» و «اصلح نامقبول»، در امتداد دعوای نتیجهگرایی و تکلیفگرایی شکل گرفته است. بزرگوارانی که این طرح بحث را انجام دادند، حرفشان این بود که مؤمن نباید در فضای عمل به تکلیف، مصلحتسنجی یا پیامدسنجی کند و لذا نمیتواند به خاطر نتیجه و پیامدی که آن را به زعم خود درستتر می داند، از عمل به تکلیف سر بار بزند و به کاری مبادرت کند که گمان میکند نتیجه مدنظرش را تأمین میکند. لذا حرفشان این بود که اگر در انتخابات، فردی اصلح است ولی اقبال عمومی به وی وجود ندارد، نمی توان به این بهانه به آن رأی نداد و به جای آن، کسی را انتخاب کرد که احتمال رأی آوری بیشتری دارد، ولو اینکه این فرد، صالح باشد ...
مشکل این تحلیل و دوگانهسازی این است که این بزرگواران توجه نمیکنند که اساساً غرض از شرکت در انتخابات، صرف رأی دادن به بهترین فرد نیست، بلکه تلاش برای سپردن سرنوشت خود و کشور به دست کسی است که بهتر از دیگران می تواند این سکانداری را انجام دهد، لذا اگر کسی اساساً شانس رأی آوری ندارد، عنوان بهترین فردی که میتوان سکاندار کشور شود، درباره او صدق نمیکند؛ به تعبیر دیگر، کسی که اساساً شانس رأیآوری ندارد، چون نتیجه را که همان سپردن سکان مدیریت به دستان با کفایت اوست، تأمین نمیکند، اصلح نیست، نه اینکه اصلح است و غیرمقبول!
🔻به دقت فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار رمضانی با دانشجویان در سال 92 را بخوانید:
«یک سؤال دیگر این است - که اینجا هم باز بعضی از دوستان گفتند - که رابطهی «تکلیفمداری» با «دنبال نتیجه بودن» چیست؟ امام فرمودند: ما دنبال تکلیف هستیم. آیا این معنایش این است که امام دنبال نتیجه نبود؟ چطور میشود چنین چیزی را گفت؟ امام بزرگوار که با آن شدت، با آن حدّت، در سنین کهولت، این همه سختیها را دنبال کرد، برای اینکه نظام اسلامی را بر سر کار بیاورد و موفق هم شد، میشود گفت که ایشان دنبال نتیجه نبود؟ حتماً تکلیفگرائی معنایش این است که انسان در راه رسیدن به نتیجهی مطلوب، بر طبق تکلیف عمل کند؛ برخلاف تکلیف عمل نکند، ضدتکلیف عمل نکند، کار نامشروع انجام ندهد؛ والّا تلاشی که پیغمبران کردند، اولیای دین کردند، همه برای رسیدن به نتائج معینی بود؛ دنبال نتائج بودند. مگر میشود گفت که ما دنبال نتیجه نیستیم؟ یعنی نتیجه هر چه شد، شد؟ نه. البته آن کسی که برای رسیدن به نتیجه، برطبق تکلیف عمل میکند، اگر یک وقتی هم به نتیجهی مطلوب خود نرسید، احساس پشیمانی نمیکند؛ خاطرش جمع است که تکلیفش را انجام داده... بنابراین، این که تصور کنیم تکلیفگرائی معنایش این است که ما اصلاً به نتیجه نظر نداشته باشیم، نگاه درستی نیست.»
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🔺منبع شناسی و روش شناسی فقه مقاومت
🎤 با حضور استاد عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
⏰ زمان: یکشنبه، دوشنبه و سه شنبه، ۲۳، ۲۴ و ۲۵ خردادماه از ساعت ۱۸ الی ۲۰
🏢 مکان: مشهد، صحن امام حسن مجتبی علیه السلام، ساختمان شماره دو دانشگاه علوم اسلامی رضوی، تالار شیخ بهایی
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
🌐 میزگرد: فقه انتخابات؛ مسائل و چالش ها
🔻با حضور اساتید:
1. حجتالاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی
2. حجتالاسلام دکتر محسن ملک افضلی
3. حجتالاسلام دکتر روح الله شریعتی
4. حجتالاسلام دکتر احمد رهدار
5. حجتالاسلام دکتر سید احسان رفیعی علوی
6. حجتالاسلام دکتر محمد قاسمی
🔘 زمان و مکان: دوشنبه ساعت 13:30-15:30؛ دانشگاه باقرالعلوم، طبقه سوم، سالن جلسات
🌐 لینک وبینار: https://bbb01.dte.ir/b/mtj-k9n-gvy-5eh (با ورود به صفحه وبینار، از بخشش میهمان وارد جلسه شوید)
🆔 https://eitaa.com/ijtihad