📚کتاب «اسلام و رفتار سیاسی» منتشر شد ✔️کتاب «اسلام و رفتار سیاسی»، اثر غلامرضا مهربان از سوی مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه‌های علمیه منتشر شد. اثر حاضر در ۵ فصل نگارش یافته، در پی آن است تا به شبهاتی پاسخ دهد که هدف اصلی آن اثبات ضعف و نقص اسلام در بعد اجتماعی و سیاسی بوده و اینکه آموزه‌های دینی ظرفیت تولید نظام سیاسی و به تبع آن رفتار سیاسی متناسب با پیچیدگی‌های اجتماعی عصر حاضر را نداشته و در عرصه اجتماعی و در کشاکش رویدادهای سیاسی، توانائی ارائه نوع خاصی از رفتار سیاسی دینی و متدینانه متناسب با خود را ندارد. 👈 معرفی اثر: http://ijtihadnet.ir/?p=72312 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢تأثیر مدرنیته بر متون درسی و علوم حوزوی ✔️ در گفتگو با دکتر عبدالمجید مبلغی: 🔹ما به تدریج شاهد بروکراتیزه و تکنوکراتیزه شدن آموزش دروس حوزوی هستیم. یعنی هم فن‌سالاری‌های ناظر بر چندوچون مناسبات آموزشی در مدیریت دروس حوزوی جایگاه پیدا می‌کند و هم دیوان‌سالاری مدیریت آموزشی. به زبان دیگر از یک سو ما شاهد هستیم که از تکنولوژی آموزش معاصر و وجوه مختلف مدیریت معطوف به دانش و مناسبات ناشی از چنین رویکردی، بهره‌گیری‌های بیشتری می‌شود و هم متعاقب و در پی این کار روندها و رویه‌های آموزشی جدیدی برقرار می‌شود. 🔸‌ای‌بسا بتوان گفت که تنها حوزه علمیه شیعیان در نجف و قم بود که همچنان از نظام مدرسی تغذیه ‎کرد، بهره ‌گرفت و سبک زندگی ویژه قابل توجهی را در ابعاد گسترده کلمه تا به امروز حفظ و ضبط نمود. متولیان در تکنوکراتیک و بوروکراتیک کردن حوزه اشکالی مهم را در کار خود وارد کردند. 🔹ایشان این تجربه و جذابیت‌های ناشی از همسازی به لحاظ تاریخی رشد یافته آن با نیازهای زیست حوزوی را به جدّ نگرفتند و بسیاری از ویژگی‌های آن را به راحتی کنار گذاشتند (به‌عنوان نمونه سبک فارغ از امتحان را خیلی ساده کنار گذاشتند و به برخی از ابعاد سبک زندگی ناشی از زیست طلبگی درون محیط تحصیل اعتنا ننمودند). 🔸در این میان یکی از مهم ترین اشکالات آن جا رخ نمود که ایشان، به فراخورتجربه محدود خود از نظام‌های جدید (آموزش عالی) بیش از آنکه حوزه‌های علمیه را در فرایند الگوبرداری از نظام‌های آموزشی جدید، از جنس آموزش عالیِ دانشگاه‌ها ببینند، آن را هم چون مدارس متوسطه دیدند. 🔹یعنی به اقتضای فقدان آشنایی مؤثر با آموزش عالی حوزه را معادل مدرسه دیدند. از جمله پیامدهای این خطای دید آن که نظام امتحانِ یکپارچه برای حوزه (آن هم در سطوح عالی) لحاظ کردند؛ در حالی که در دانشگاه با چنین پدیده‌ای مواجه نیستیم؛ در دانشگاه به میزانی که به مقاطع بالاتر می‌رویم به ویژه وقتی که به مقاطع کیفی دکتری و نگارش تز می‌رسیم اساساً امتحان‌های پیوستۀ مشترکِ فراگیر نخواهیم داشت. 🔸حتی شما هژمونی آن مرکز آموزشی را ندارید، صرفاً هژمونی پژوهشی استاد را دارید که به صورت غیر تکنوکراتیک و غیر بروکراتیک در یک تفاهم و تعاملِ دانشی با دانشجوی سطح عالی شکل می‌گیرد. بر این اساس در حوزه‌های علمیه فضایی شکل دادند که انگار یک مدرسه بزرگ است (حتی در سطوحی مثل امتحانات کفایه و نحوه آزمون دروس خارج این اشتباه در برنامه‌ریزی امتحانات شکل گرفت). 🔹این اشتباه بود و تاب و توان هویتی و تاریخی حوزه را کاهش داد و به یک معنا سطح آگاهی درگردش در حوزه‌ها را در سطوح برتر خود از کیفی به کمّی سوق داد. 🔸ما از قدیم در حوزه‌های علمیه سابقۀ امر پژوهشی و مطالعاتی را داشته‌ایم، اما با ورود به عصر جدید، پرسش‌های تازه‌ای پیش روی حوزویان و عرصه معارف دینی نهاده شد؛ پرسش‌هایی که از دنیای تازه‌ای می‌آمد و چالش‌های کاملاً نفس‌گیر و جدیدی را مطرح می‌ساخت؛ از مباحث لیبرالیستی گرفته تا رویکردهای چپ و سوسیالیستی، سبدی از پرسش‌ها را پیش روی حوزه‌ها قرار دادند. 🔹ما پس از انقلاب شاهد شکل‌گیری فضای ساختاری و نهادمند پژوهشی در کنار فضای ساختاری و نهادمند آموزشی در معنای تازه‌ای از کلمۀ پژوهش برای حوزویان هستیم، آن‌چه که من در ذیل شکل‌گیری "فضلا" در قشربندی حوزه از آن یاد می‌کنم. یعنی فضلای پژوهشی در کنار مدرسان حوزوی، شکل و شمایل پیدا کردند. 🔸ما به تدریج شاهد توسعۀ مراکز حوزوی ـ دانشگاهی هستیم. از قدیمی‌ترین‌های این موارد، همچون "موسسه در راه حق" گرفته تا نهادهای جدیدتر هم چون "مؤسسه امام خمینی(ره)"، "پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی"، "پژوهشگاه فرهنگ و‌‌اندیشه اسلامی" و... به تدریج پدیدار شد و جان و توان گرفت. 🔹به نظر می‌آید، توجهِ نهادمند به امر پژوهش در حوزه بیش از آنکه به ارتقاء مراتب پژوهش در معنای ژرف‌اندیشانه و عمیقِ کلمه کمک کرده باشد ما را دچار گرفت و گیرهای ساختاری مرتبط با نحوه تدبیر امور خود این نهادها و مراکز کرده است. 🔸درباره این مراکز و نهادها در یک نگاه آسیب‌شناسانه باید گفت که خود آن‌ها به تدریج عهده‌دار ترویج مجموعه‌ای از گفتمان‌های رقیب شدند که با دلمشغولی تأمین کننده‌های مالی آن نهاد یا مؤسسان، بنیادگذاران و هیئت امنای آن مرتبط بود. برخلاف آنچه پیش از انقلاب داشتیم، که در آن پژوهشگر به گونه‌ای مؤثر با زمینه‌های پرسش‌گری در جامعه مرتبط بود و اهل نظر حوزوی یا دانشگاهیان علاقمندان به‌‌اندیشه حوزوی در ارتباط با تشخیصی که خود از نیازها داشتند به تأمل و‌‌اندیشه‌ورزی می‌پرداختند، پس از انقلاب دست‌کم بخشی از جریان تأمل‌ورزی در درون ساختارهایی از این دست گرفتار آمد و‌ای بسا آنگونه که باید و شاید نتوانست موفق و مؤثر ظاهر شود. 👈 متن کامل گفتگو: http://ijtihadnet.ir/?p=72318 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢اصول قانون در مقابل فقه المقاصد و روح شریعت ✔️استاد شیخ محمد سند: 🔹بحثی به نام اصول قانون داریم. اصول قانون با تعریف مختصر در مقابل فقه المقاصد و روح شریعت است یعنی سه مکتب برای فقه نظامات به معنای اعم داریم. این اصول قانون یک فقه منظومه دارد، یک فقه نظام دارد، یک فقه جمعی دارد. چطور می‌گوییم دین برای همه بسترها و دوران‌ها پوشش دارد، باید روشن کنیم ضابطه این مسئله چیست. 🔸فقه مقاصد خوب است ولی یکی از اشکالاتش این است که ضابطه‌مند نیست. روح شریعت هم خوب است ولی آن هم ضابطه‌مند نیست، اما اصول قانونی ضابطه‌مند است. فرض کنید بین قانون اساسی با قانون پارلمانی، بین قانون پارلمانی با قانون وزارتخانه‌ها چه نسبت و ارتباطی برقرار است؟ قانون پارلمانی با قانون وزارتخانه چه ارتباطی دارد؟ این ارتباطات را باید کشف کرد. این بحث اصول قانون در اصول و فقه است. در اصل یک روش منطقی است یعنی همیشه فرمول‌های بالا سیطره دارند و از این‌ها قوانین بعدی تولید می‌شود. 🔹این اصول قانون از ده قرن تغذیه می‌شود و از مبادی احکام سرچشمه می‌گیرد. اصول تشریع، اصول قوانین، مبادی قانون، اصول فقه نام‌های دیگر این مسئله است و نزدیک یازده اسم می‌توان برای آن نام برد. از کارکرد ده قرن می‌توانیم گنج‌هایی با تبویت دیگری به دست بیاوریم. می‌توانیم سیستم ثبوتی قوانین را به دست بیاوریم. 🔸بحث اصول قانون یکی از دو علم در علم اصول است، چون علم اصول دو بخش دارد یکی دلالت دلیل است و یکی اصول قانون است؛ ضرورت دارد که ما به اصول قانون توجه ویژه داشته باشیم. 👈 گزارش نشست: http://ijtihadnet.ir/?p=72315 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📚«شیخ شهید»، فقیه تهران، دیده‌بان ایران ✔️کتاب جدید الانتشار استاد علی ابوالحسنی (منذر) با عنوان «شیخ شهید، فقیه تهران، دیده بان ایران» به‌تازگی از سوی پژوهشکده تاریخ معاصر به زیور طبع آراسته شد. بن‌مایه این کتاب، مدخل منتشرنشده آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری برای دانشنامه علمای عصر مشروطه است که به قلم استاد فقید صورت بسته ولی تاکنون مجال انتشار نیافته بود. این اثر طی ۲۵۰ صفحه عصاره‌ای از مباحث شیخ پژوهی را به صورت دانشنامه‌ای در بر دارد و تاریخ‌پژوهان را برای ورود به پژوهش‌های ژرف‌تر و دامنه‌دارتر آماده می‌سازد. کتاب پیش رو، با بیانات آیت‌الله جعفر سبحانی در باب شیخ شهید و نقش تاریخنگاری استاد ابوالحسنی (منذر) در احیای آن بزرگمرد آغاز می‌گردد و سپس به سرشت و سرنوشت آيت‌‏الله شهید، نظر ‌‌می‌کند و به زیست‌نامه علمی، تاریخی، معنوی و سیاسی - اجتماعی ایشان می‌پردازد. از جمله مطالب جالب این کتاب مصاحبه منتشر نشده استاد منذر با خاندان شیخ فضل‌الله است. 👈 اطلاعات بیشتر: http://ijtihadnet.ir/?p=72340 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢بررسی مهم‌ترین شبهات جریان روشنفکری پیرامون «نقد مناسک عاشورایی» ✔️«شعائر» یا «مناسک» عناوین پربسامدی هستند که امروزه مصادیق زیادی پیدا کرده و در محافل علمی و فرهنگی مورد پژوهش قرار گرفته‌اند. عناوینی که در عین سادگی، پیچیدگی‌های معنایی، مصداقی و حتی کارکردی مختلفی را در بطن خود جای داده‌اند. در چندسال اخیر، جریان روشنفکری پروژه «نقد مناسک عزاداری و دینی» و «دینداری مناسکی» را کلید زده و جریان مذهبی را به قشری‌گرایی و ظاهرگرایی متهم می‌سازد. از سویی هدف دیگر این پروژه، با نقد امر سیاسی و حاکمیت دینی نیز مقارن است، چراکه حاکمیت در قوام و نشر مناسک نقش مهمی دارد. دیده‌بان اندیشه سعی دارد تا به مهم‌ترین شبهات جریان روشنفکری در فضای مجازی پیرامون «نقد مناسک عاشورایی» پرداخته و این موضوع را مورد نقد و بررسی قرار دهد. 👈 مطالعه + دانلود رایگان: http://ijtihadnet.ir/?p=72344 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📒بازخوانی آراء و اندیشه‌های متفکرین انقلاب اسلامی پیرامون هویت و مسائل زنان ✔️فصلنامه فرهنگ و علوم اسلامی «روایت اندیشه» به مدیر مسئولی و سردبیری حجت‌الاسلام امین اسدپور در پیش شماره خود با موضوع «زن و عقلانیت انقلاب اسلامی»، به بازخوانی آراء و اندیشه‌های متفکرین انقلاب اسلامی پیرامون هویت و مسائل زنان پرداخته و سعی کرده مسئله بودگی حقیقی زنان برای انقلاب اسلامی را به نمایش بگذارد. ◻️امام خمینی و کرامت زن ◽️زن در نظام اندیشه مقام معظم رهبری ◽️مقام و موقعیت زن در اندیشه علامه طباطبایی ◽️هویت و ساختار وجودی زن از دیدگاه شهید مطهری ◻️نظام خانوادگی، موهبتی از عالم خلقت ▫️(نظام اندیشه شهید مطهری در مسئله زن) ◻️موقعیت و جایگاه زن از نظر اسلام ▫️(نظام اندیشه شهید بهشتی در مسئله زن) ◻️زن، مظهر جمال الهی ▫️(نظام اندیشه آیت‌الله جوادی در مسئله زن) ◻️زن و پیکار برای رهایی ▫️(بازخوانی اندیشه امام موسی صدر در حوزه مطالعات زنان) ◽️شخصیت زن در اندیشه روشنفکران دینی ایران معاصر 👈 معرفی تفصیلی و نحوه تهیه مجله: http://ijtihadnet.ir/?p=72351 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📚ویژگی‌ها، ساختار و محتوای «کتاب الطهاره» امام خمینی (ره) ✔️میراث برجای مانده از حضرت امام در بخش فقه استدلالی نیز به دو بخش تقسیم می‌شوند؛ قسمتی از آنها در زمینه فقه عبادات است و بخش دیگر آن در ساحت فقه معاملات نوشته شده است. چهار جلد کتاب الطهاره به قلم امام خمینی، فقه استدلالی عبادی ‌می‌باشد. مباحث مطرح شده در «کتاب الطهاره» امام خمینی، صرفاً مطرح نمودن فروع و فروض فقهی از کتاب شرایع الاسلام محقق حلی و بیان ادله مربوطه آنها نمی‌باشد، بلکه خواننده حلقه درسی را که این مباحث در آن توسط استاد برای شاگردان بیان می‌شد، مشاهده ‌‌می‌کند که استاد علاوه بر مباحث فقهی؛ قواعد اصولی و علوم حدیث؛ اعم از رجال و درایه را از نظر دور نداشته است. حضرت امام با تتبع فراوان در دو ساحت فقه و حدیث و دقت و ریزبینی در پرداختن به اقوال و نظرات دیگر فقها و بررسی دقیق ادله آنها و نقد آن اقوال و ادله، بحثها را مطرح کرده است.... قریحه قوی در فهم آیات الاحکام و نیز در فقه الحدیث و بیان آنچه مورد نظر فقها و مقصد آنها بوده، از دیگر ویژگیهای مباحث این کتاب ‌می‌باشد. بحث‌های رجالی کاربردی مانند بحث از اصحاب اجماع دراین کتاب برجسته است، چنانکه توجه به قواعد فقهیه مربوط به باب طهارت نیز مورد توجه ایشان بوده است. حضرت امام که فقیهی اصولی و دارای ابتکارات و نوآوری‌هایی در اصول فقه بوده، در اثناء این کتاب، تطبیق بعضی از موارد بر نظریات اصولی، به ویژه نظریه خطابات قانونیه را مورد اهتمام قرار داده است. 👈 ادامه مطلب: http://ijtihadnet.ir/?p=72323 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

👥 مناظره «مسأله حجاب» 🔺بایدها و نبایدهای کنشگری حاکمیت اسلامی در موضوع حجاب 🎙حجت‌الاسلام‌ محمد الهی‌خراسانی (استاد حوزه و مدیر پروژه تحلیلی_راهبردی ساماندهی وضعیت حجاب) 🎙دکتر محسن برهانی (دکترای حقوق و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران) 📆 زمان: پنجشنبه ۱۲ مرداد ۱۴۰۲ ساعت۱۶:۳۰ 🏛مکان: مشهد مقدّس، بلوار احمدآباد، نبش ابوذر غفاری ۳۶ پلاک ۳۲۸ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢بازتاب گفتمان حدیث‌ پژوهی جامعه‌ الازهر 🔺به بهانه بررسی کتاب طعون و شبهات‌ الشیعه‌ الامامیه حول الصحیح‌ البخاری و الرد علیها؛ ✍️حجت‌الاسلام علی راد الازهر در روزگار نزدیک به عصر ما رویکردی تقریبی به شیعه یافت و مذهب تشیع را به عنوان یکی از مذاهب فقه اسلامی به رسمیت شناخت که خود مرهون تلاش‌های بزرگان حوزه علمیه شیعه در وحدت و تقریب میان الازهر و حوزه علمیه قم بود؛ همچنان این آرمان تقریبی طرفداران جدی در حوزه دارد و البته مخالفانی نیز دارد. در این میان سویه مهم بحث تمرکز بر رویکرد علمی جامعه‌الازهر درباره شیعه پس از انقلاب اسلامی در ایران است و این پرسش مطرح است که آیا رخداد انقلاب اسلامی در ایران در رویکرد علمی – پژوهشی جامعه‌الازهر مصر اثرگذار بوده است یا خیر؟ راهکار علمی برای اکتشاف تغییر یا عدم تغییر این رویکرد جامعه‌الازهر مصر چیست؟ مطالعه ژرف و روشمند پژوهش‌های انجام شده در جامعه‌الازهر مصر در نیمه سده جاری در سطوح مختلف علمی آن بویژه در مقطع دکتری با گرایش‌های متنوع آن در رشته‌های تفسیر قرآن، حدیث، کلام، … می‌تواند در اکتشاف و تحلیل گفتمانِ پنهان نخبگان الازهر درباره تشیع کمک نماید و تصویری از تشیع در اذهان الازهریون را برای ما نشان دهد. نتایج این مطالعه می‌تواند در امکان یا امتناع تقریب حوزه شیعه با الازهر نیز کمک نماید و البته باب گفت‌وگو و نقدهای علمی دو سویه را نیز فراهم نماید. 👈 متن کامل یادداشت: http://ijtihadnet.ir/?p=72336 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢انسان شناسی فقهی، گزارشی از فقه موجود ✔️با توجه به موضوع فقه، یعنی افعال انسانی، انتظار بجایی است که انسان‌شناسی فقیه در تأملات فقهی او مؤثر باشد. این نوشتار به بررسی این مسئله پرداخته است که یک فقیه، انسان را با چه ویژگی‌هایی می‌شناسد؟ طرح پرسش یاد‌شده و بررسی آن، علاوه‌بر اینکه در فهم آرای فقها بسیار مفید و لازم است، در سامان‌بخشی فقه بسیار راهگشا است و می‌تواند آغازگر پرسش‌های موضوع‌شناسانه در فقه باشد. 👈پژوهش حجت‌الاسلام ابوالحسن حسنی را در «اجتهاد» مطالعه نمایید: http://ijtihadnet.ir/?p=72327 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢پاسخ آیت‌الله سیستانی به نامه پاپ فرانسیس ✔️حضرت آیت‌الله سیستانی، به نامه پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان پاسخ گفت و بر اهمیت هم‌افزایی تلاش‌ها برای مبارزه با خشونت و نفرت‌پراکنی و تثبیت ارزش‌های همبستگی میان مردم تاکید و اظهار کرد: من با شما در لزوم انجام تلاش‌های بیشتر برای دفاع از ستمدیدگان و مظلومان در مناطق مختلف جهان هم‌رای هستم و معتقدم فجایع و مشکلاتی که بسیاری از مردم، گروه‌های نژادی و اجتماعی در مناطق زیادی در شرق و غرب جهان در نتیجه ظلم فکری و دینی و سرکوب آزادی‌های اساسی و نبود عدالت اجتماعی متحمل می‌شوند، در بروز برخی تحرکات افراطی تاثیرگذار است؛ تحرکاتی که از تعدی به افرادی که فکر و عقیده مختلفی دارند؛ ابا ندارد. 👈 بخوانید: در نامه آیت‌الله سیدعلی سیستانی خطاب به پاپ آمده است: http://ijtihadnet.ir/?p=72360 🆔 https://eitaa.com/ijtihad