سیاست توسعه صنعتی ایران: صنایع منابعمحور یا صنایع کارخانهای؟
دکتر برزین جعفرتاش امیری، پژوهشگر مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه
- طی ۳۰ سال گذشته، حداقل ۴ سند با موضوع سیاست توسعه صنعتی در ایران تدوین شده است. کیفیت پایین سند، عدم اعتقاد دولتها به سند، فقدان منابع کافی، بحرانهای بیرونی، تغییر دولت و مشکلات لایه اقتصاد سیاسی کشور، از دلایل عدم اجرای اسناد مذکور بودهاند.
- اقتصاد ایران به شدت منبعمحور محسوب میشود (عمده درآمد از فروش منابع طبیعی مانند منابع معدنی، نفت و گاز). اقتصادهای منبعمحور با بیماری هلندی، نوسانات درآمدی، اثر حصار و بیتوجهی به سرمایه انسانی مواجهاند.
- عدم توجه به سیاست صنعتی در ایران باعث شده رانت به سوی صنایع منابعمحور و میل گروههای ثروت و قدرت به سرمایهگذاری در صنایع استخراجی هدایت شود و بخش کشاورزی و صنایع کارخانهای ضعیف و نحیف باقی بمانند.
- راهبرد صحیح: درآمد حاصل از فروش منابع طبیعی از سمت مصرف (مانند یارانه مصرفکننده و مخارج جاری دولت) به سرمایهگذاری حرکت کند.
- حمایت تعرفهای، محدودیت واردات و یارانه صادرات، همجهت با اولویتهای صنعتی باشد؛ نوسانات نرخ ارز کنترل شود؛ بنگاهها برای یادگیری شیوه تولید، استخدام متخصصان خارجی، بهروز کردن رویههای سازمانی، تحقیق و توسعه و خرید تجهیزات مورد حمایت قرار گیرند.
#راهبرد_توسعه_صنعتی
#رانت_منابع
#صنایع_منابعمحور
#صنایع_کارخانهای
کانال "شبکه یکپارچه فرآوری و ترابری" در ایتا و تلگرام:
eitaa.com/inpt1404
t.me/inpt1404