سه انگشت خود را جمع کرد
و همینطور که آرام
به سینهی مَرد ضربه میزد،
فرمود:
آمدهای از خوبی و بدی بپرسی؟!
_ از دل خود بپرس!
خوبی؛
همان کاری است که
دلت با آن آرام میگیرد،
و گناه، همان کاری است
که در دلت نگرانی و تردید بیندازد؛
حتی اگر فتوا دهندگان
فتوایی جز این بدهند!
_ پیامبررحمتصلیاللهعلیهوآله
شما هم میبینید؟
کموبیش همه شبیه هم شدهاند. چهرهها، لباسها، نوشتهها، عکسها، توییتها، لحنها، کلمهها، عادتها، سرگرمیها، ورزشها، رژیمهای غذایی و...
میگويند شبکههای اجتماعی ما را تنهاتر کرده، اما شواهد نشان میدهند این ادعا چندان دقیق نیست. شبکههای اجتماعی بسیاری از ما را نهتنها آنطور که خیال میکنیم منزوی نکرده، بلکه برعکس، بیشازحد اجتماعی کرده! احتمالا ما بعضاً بیشاجتماعی شدهایم و خبر نداریم. خلوت و فردیّتمان مخدوش شده.
لارس اسونسن در کتاب خوبِ "فلسفه تنهایی" از اصطلاح جالبی استفاده میکند: "فرد-جامعه". بهقول اسونسن "فرد" به "فرد-جامعه" تبدیل شده. یعنی جامعه در خویشتنِ فرد رخنه کرده. کمی اغراقآمیز اما قابل درک است. فرد خیال میکند فردیّتی دارد، آزاد است و از جامعه مستقل است و راه خودش را میرود و کار خودش را میکند، اما واقعیت این است که جامعه او را بلعیده. تمام حرکات و کنشها و انتخابهایش، وابسته به خواستههای کلی "جمع" است. خوب یا بد، میخواهد به جمع تعلق داشته باشد. احتمالا این هم محصول وضعیتی اضطرابی است.
مشکل اینجاست که هرگونه تفاوت در خودش و دیگران را اشتباه ارزیابی میکند. این تفاوت را چیزی "بد" یا نوعی "عقبماندگی" یا "شکست" یا حتی عمیق تر، باعث نوعی "ناامنی" تفسیر میکند. سپس به جان خودش میافتد! سرکوب خود و فردیتِ خود اینطور شروع میشود.
این نیاز افراطی به "احساس تعلق به جمع" چنان از کنترل خارج میشود، که فرد دیگر "خود" را از دست میدهد. و در فقدان "خود"، به موجودی مطلوب "جمع" تبدیل میشود. سلیقهای مخصوص خود ندارد، سبک مخصوص خود ندارد، بلکه نسخهای مشابه دیگران شده. هر شاخهای را که بهتصورش اضافه بوده، بیرحمانه قطع میکند.
مردم مشکلات زندگی
سنگین است؛
لطفاً برای حمل آن،
از ذکر یاعلی استفاده کنید.
[یاعلی مدد است]
این همه خدا برای امیرالمومنین حرمت قائله، امام صادق فرمودند: چه فکر میکنید؟ ولله انقدر امیرالمومنین پیش خدا ارزش دارد که روز قیامت خدا یک عدهای را که هیچی عمل ندارند، فقط موقع قسم خوردن میگن به حق علی، اون هارو میآمرزد! ما که میخوایم سلام کنیم میگیم یاعلی، میخوایم خداحافظی کنیم میگیم یاعلی، میخوایم بلند شیم میگیم یاعلی، الحمدالله. خدایا مادرهای مارو با حضرت زهرا و امیرالمومنین محشور کن، که اگر دامن پاک و شیر پاک آنها نبود، ما محبت امیرالمومنین را نداشتیم.
شیخ عباس صراف