بازخوانی یک روایت؛ بررسی حدیث «بشارت آذار» و نسبت آن با ماه صفر نویسنده: ایرج حجازی/ سردبیر فصلنامه دین و رسانه اداره کل پژوهش‌های اسلامی رسانه ملی در برخی محافل، برای اثبات نحوست ماه #صفر یا بشارت به ماه #ربیع‌الاول، به حدیثی با عبارت «مَنْ بَشَّرَنِی بِخُرُوجِ آذَارَ فَلَهُ الْجَنَّة» استناد شده است. این برداشت، هرچند در نگاه نخست ممکن است مستند به ظاهر حدیثی باشد، اما با بررسی دقیق منابع حدیثی و تحلیل محتوای روایت، روشن می‌شود که چنین استنادی فاقد اعتبار علمی و دلالت صحیح است. در کتاب #علل‌الشرایع #شیخ_صدوق، این #حدیث در قالب یک واقعه تاریخی نقل شده است. ابن‌عباس روایت می‌کند که روزی #پیامبر‌اکرم(ص) در #مسجد_قبا با اصحاب خود نشسته بود و فرمود: «نخستین کسی که اکنون بر شما وارد شود، از اهل بهشت است...» (شیخ صدوق، علل الشرایع، ج 1، باب 244). برخی از اصحاب با شنیدن این بشارت، از مسجد خارج شدند تا نخستین فردی باشند که بازمی‌گردند و مشمول این وعده شوند. پیامبر که متوجه نیت آنان شد، به حاضران فرمود: "اکنون چند نفر وارد خواهند شد که هر یک در سبقت گرفتن از دیگری تلاش می‌کند؛ از میان آنان، هر کس به من خبر دهد که ماه آذار پایان یافته، از اهل بهشت است." این روایت، همان‌گونه که از متن آن برمی‌آید، نه‌تنها ارتباطی با ماه صفر ندارد، بلکه اساساً درباره ماهی از تقویم رومی به نام «آذار» است که تقریباً معادل فروردین در تقویم شمسی است. واژه «آذار» نیز در لغت به معنای بادهای بهاری، طوفان و آذرخش آمده است (لسان العرب، ابن منظور، ماده «آذار»). از سوی دیگر، حدیث «من بشرنی بخروج الصفر بشرته بالجنه» نیز در منابع معتبر حدیثی #شیعه یافت نشده و فاقد سند قابل اعتماد است. تنها اشاره‌ای غیرمستند در برخی تفاسیر و آثار عرفانی آمده که نمی‌توان بر اساس آن حکم شرعی یا اعتقادی صادر کرد. مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی نیز در کتاب #المراقبات به آن اشاره کرده، اما بدون ذکر سند، که موجب ضعف اعتبار آن می‌شود. نتیجه‌گیری : با توجه به بررسی سندی و محتوایی، روشن می‌شود که هیچ دلیل معتبر روایی بر نحوست ماه صفر وجود ندارد (علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج 59، ص 91؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 6، باب استحباب الصدقه لدفع البلاء). نسبت دادن چنین مفاهیمی به روایات ضعیف یا فاقد سند، نه‌تنها موجب انحراف در فهم دین می‌شود، بلکه زمینه‌ساز خرافه‌گرایی در جامعه خواهد بود. آموزه‌های اسلامی همواره بر عقلانیت، #توکل، #صدقه، #دعا و امید به رحمت الهی تأکید دارند و هیچ‌گاه ایام خاصی را ذاتاً نحس یا شوم معرفی نکرده‌اند در نهایت، صدقه دادن در #ماه_صفر یا هر ماه دیگر، عملی پسندیده و مورد تأکید دین اسلام است و از جمله راه‌های دفع بلا و جلب رحمت الهی به شمار می‌آید (کلینی، کافی، ج 4، باب الصدقه و آثارها). #سازمان_صداوسیما🇮🇷 #اداره_کل_پژوهش‌های_اسلامی_رسانه_ملی #رسانه_ملی 🔸پیام رسان ایتا 🆔 https://eitaa.com/irc_ir 🔹پیام رسان بله 🆔 https://ble.ir/irc_ir 🔸 پیام رسان روبیکا 🆔 https://rubika.ir/irib_irc_ir 🔹ویراستی 🆔 https://virasty.com/irc_ir 🔸 وبگاه 🌐 www.irc.ir