نقد دکتر جبرائیلی بر تخصیص ۶۰ همت از منابع بانکی به بازار سرمایه دکتر سید یاسر جبرانیلی رئیس هیئت موسس حزب تمدن نوین اسلامی در مطلبی با عنوان «‏منطق سرمایه‌داری نئولیبرال: خصوصی‌سازی سود و عمومی‌سازی زیان!» نوشت: تصمیم به تخصیص ۶۰ هزار میلیارد تومان از منابع شبکه بانکی برای حمایت از بازار سرمایه، مصداق بارز ریاکاری در منطق سرمایه‌داری نئولیبرال است. در حالی که طی سال‌های اخیر، حاکمیت اقتصادی کشور بر طبل آزادسازی بازار کوبیده -از حذف یارانه‌های پنهان و تعدیل قیمت‌ها تا رهاسازی نرخ ارز- ناگهان در برابر افت شاخص بورس، دخالت حداکثری دولت و تخصیص منابع عمومی را نه تنها مجاز، بلکه ضروری جلوه می‌دهد. این چرخشِ هدفمند اما گزینشی، استانداردهای دوگانه نئولیبرالیسم را به نمایش می‌گذارد: بازار آزاد تا زمانی مطلوب است که برای اقلیت سرمایه‌دار سودآور باشد، اما با نخستین نشانه‌های زیان، دولت باید بی‌درنگ وارد شود و زیان‌ها را ملی کند. ما با یک الگوی آشنا مواجهیم: خصوصی‌سازی سود و عمومی‌سازی زیان. وقتی بازار در اوج است، منافع آن به جیب گروهی محدود از سهام‌داران و بازیگران خاص می‌رود (از میان ۴۱ میلیون سهامدار فعال، تنها ۳۴۷ هزار نفر پرتفوی بالای ۲۰۰ میلیون دارند و دارندگان پرفتوی بالای یک میلیارد تومان، کمتر از ۱۰۰ هزار نفرند)؛ اما زمانی که بازار به رکود می‌افتد، این عموم مردم‌اند که از طریق منابع بانکی، باید زیان‌ها را پوشش دهند. چنین الگویی نه تنها ناقض اصول رقابت و کارایی ادعاشده توسط نظریه‌پردازان نئولیبرال است، بلکه انگیزه‌های احتیاطی و مسئولانه را در فعالان بازار از بین می‌برد. چرا باید نگران ریسک باشند، وقتی مطمئن‌اند که دولت همیشه برای نجات‌شان دخالت خواهد کرد؟ تناقض آشکارتر زمانی بروز می‌کند که نئولیبرال‌ها، در برابر مطالبات واقعی جامعه نظیر حمایت از تولید، ازدواج و اشتغال، به ناگاه مدافع دوآتشه اصول بازار آزاد و نگران ترازنامه بانک‌ها از بابت تسهیلات تکلیفی می‌شوند. وقتی می‌گوییم برای تولید و ازدواج و اشتغال تسهیلات بدهید، فریاد برمی‌آورند که «وامصیبتا! که تسهیلات تکلیفی بانک‌ها را ناتراز می‌کند». اما همین‌که بازار سهام لرزشی تجربه کند، همان منابع بانکی، بی‌درنگ و بدون دغدغه ترازنامه، صرف تثبیت سودآوری دارایی‌های مالی می‌شود. وقتی می‌گوییم ارزش پول ملی را نباید در بازار سیاه به حراج گذاشت، اعتراض می‌کنند که «وامصیبتا! این دخالت در بازار آزاد است». اما همین مدافعان بازار، در برابر ریزش بورس، اقتصاد را چنان دستوری اداره می‌کنند که کارل مارکس هم خواب آن را نمی‌دید. فراتر از مسئله بی‌عدالتی موجود در پس این تصمیم، این رویکرد به‌شدت نهادهای پولی کشور را فرسوده می‌کند. منابع بانکی -که باید در خدمت تولید، اشتغال و توسعه باشند- به‌سوی بازارهای ثانویه‌ای هدایت می‌شوند که کارکردی عمدتاً سوداگرانه دارند. خلق نقدینگی برای حمایت از دارایی‌های مالی، عملاً بانک مرکزی را از مقام ناظر پولی به بازوی اجرایی تثبیت بورس تنزل می‌دهد. چنین مداخله‌ای، انحرافی ساختاری را تقویت می‌کند که در آن بانک‌ها از واسطه‌های توسعه به ابزارهای تثبیت نوسانات در بازارهای غیرمولد بدل می‌شوند. مهم‌تر از همه، این سیاست نه تنها بحران ساختاری نهفته در ذات بازار سرمایه را درمان نمی‌کند، بلکه صرفاً یک مُسکن موقتی است که بحران را به تعویق می‌اندازد و حتی ژرف‌تر می‌سازد. این تصمیم، حمایت از بازار نیست، بلکه تثبیت یک وابستگی خطرناک و بازتولید نابرابری در سیاست‌گذاری است: گروهی خاص بدون پذیرش ریسک، سود می‌برند، و اکثریت جامعه باید تاوان بی‌ثباتی را بپردازند. این همان سرمایه‌داری گزینشی است که نئولیبرالیسم در خفا به آن تن می‌دهد؛ سرمایه‌داری‌ای که در آن شکست‌ها ملی و موفقیت‌ها خصوصی‌اند. آقایان مراقب باشند! نئولیبرال‌ها «بحران‌زی» هستند؛ و تاریخ جهان بر این حقیقت گواه. در شرایط حاد سیاسی که همه دست به عصا حرکت می‌کنند و ضریب احتیاط صد چندان می‌شود، زالوهای نئولیبرال فرصت را غنیمت شمرده، نیش خود را بر پیکر در شوک رفته اقتصاد فروکرده و خون ملت را می‌مکند. #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

۶۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان برای حمایت از قیمت‌های غیرواقعی دارایی‌ها در بورس؟ چرا؟ در تفکر لیبرالیسم، ۲ چیز بشدت مورد حمایت است؛ ۱. بانک ۲. بورس از آنجاکه بانک و بورس نماد تفکر لیبرالی هستند، افتادن آن‌ها به معنی فروپاشی این تفکر خواهد بود و چون ارتزاق کنندگان از این آبشخور (تفکر لیبرالی)، نقش موثری در تعیین برخی مدیران دولت‌ها دارند، افتادن آن‌ها به منزله سقوط بخش‌هایی از دولت‌ها ‌هم خواهد بود. قابل توجه‌تر این که عمده #ذی‌نفعان در بورس هم بانک‌ها هستند. به همین دلیل، از سخاوت برخی ارکان دولت‌ها در حمایت از این نمادها و سرعت عمل بانک‌ها در حمایت از بورس نباید تعجب کرد. ✍ دکتر رضا غلامی #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

🔍 «یارانه پنهان یا ترمز پنهان؟» چگونه روایت‌سازی غلط از انرژی، نفس تولید را برید 🔹مطالعه شماره ۲۰۶۷۴ مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که ۶۳.۵ درصد تقاضای آب، برق و گاز در ایران از نوع «تقاضای واسطه‌ای» است؛ 🔸یعنی مستقیماً در خدمت تولید قرار دارد، نه مصرف خانگی یا لوکس. با این حال، طی ۱۸ سال گذشته، جهش‌های پیاپی قیمت این نهاده‌های حیاتی، درست مثل کشیدن ترمز دستی در میانه‌ی یک مسابقه، سرعت اقتصاد ملی را گرفته‌اند. این گرانی‌ها نه تصادفی بوده‌اند و نه علمی، بلکه بر پایه‌ی مفهومی جعلی به نام «یارانه پنهان انرژی» طراحی شده‌اند؛ 🔹روایتی که هزینه‌سازی برای تولید را به اسم «عدالت» جا زده است. نتیجه؟ کاهش قدرت رقابت تولید داخلی، فرار سرمایه‌گذار، و عمیق‌تر شدن رکود. اگر قرار است واقعاً از تولید حمایت شود، باید این افسانه‌سازی درباره یارانه پنهان پایان یابد و سیاست‌گذاران به فهم صحیح از نقش انرژی در تولید ملی برسند. ✍🏻دکتر همت قلی‌زاده #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

🟠 ایجاد «بازار معاملاتی امتیاز صادراتی»، زنده کردن ارز اشخاص سابق و رسمیت بخشیدن به نرخ بازار آزاد قاچاق است. متاسفانه چرخۀ ویرانگر کاهش ارزش پول ملی توسط متولی آن (بانک مرکزی) ادامه دارد و قطعا خروجی این نابازار در اقتصاد ملی، خسارت‌بارتر از حملات وحشیانۀ رژیم صهیونیستی خواهد بود. ✍🏻 دکتر حسین صمصامی (نماینده تهران) #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

🟠 ‏ما با یک سلسله مراحل پیچیده به اینجا رسیدیم که عملیات آن ابتدا در بستر اقتصاد و دلسرد کردن مردم از سال ۱۳۸۶ آغاز شد. 🔹غصب نفت ملی بر خلاف قانون اساسی از طریق جهانی سازی مخفیانه قیمت منابع ملی بدون آنکه ابعاد آن کامل و دقیق برای مردم توضیح داده شود، موجب شکست ساختارهای اقتصاد ایران شد.‏ مالی سازی دلاری اقتصاد داخل ایران خطرناک است. چون بازنده مردم و برنده اقلیتی رانت خوار هستند. مهندسان فکر می کردند چه گل و بلبلی خواهد شد اگر بتوانند حامل‌های انرژی را ۲۰۰۰ درصد گران کنند و اگر مردم معترض نشوند،‌ کسری بودجه جبران خواهد شد، پروژه های متعدد عمرانی اجرا و ایران گلستان خواهد شد. 🔸آنها در بهترین حالت، مهندسان ساده اندیشی بودند که اعتقاد به علم اقتصاد و اشرافی به کارکرد سیستمی اقتصاد نداشتند، قیمت حامل‌های انرژی، جهانی شد و کشور غرق در تورم شد بطوری که کسری بودجه گسترده ای ایجاد و دولت را حتی در پرداختن حقوق کارمندان خود به نفس نفس انداخت. نقشه، هویدا ولی گوش ها حاضر نیستند بشنوند. ✍🏻همت قلی‌زاده #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

📌 تورم ایران و نقش پنهان سیاست‌های ارزی 🔸بررسی ۷ سال اخیر اقتصاد ایران نشان می‌دهد که تورم به‌طرز بی‌سابقه‌ای در کانال بالای ۴۰٪ تثبیت شده است. برخلاف تصور رایج، علت اصلی این ماندگاری، نه صرفاً رشد نقدینگی، بلکه نوسانات نرخ ارز و وجود نظام چندنرخی در بازار ارز بوده است. 🔹در این مدت، نرخ مؤثر ارز، ترکیبی از نرخ‌های رسمی، نیما، آزاد و ارز اشخاص رشد مداومی داشته و عملاً به عامل اصلی افزایش قیمت‌ها تبدیل شده است. در نبود نظارت مؤثر، بازارها قیمت‌ها را با بالاترین نرخ ارز تنظیم کرده‌اند، که این مسئله تورم را تشدید کرده است. 🔸از سوی دیگر، نقدینگی نیز نه علت بلکه نتیجه افزایش سطح عمومی قیمت‌ها بوده است. سیاست‌های ارزی ناپایدار دولت، به‌جای کنترل بازار، خود به منبع شوک‌های پی‌درپی تورمی تبدیل شده‌اند. ✅ نتیجه؟ برای مهار تورم، باید به‌جای تمرکز صرف بر نقدینگی، نظام ارزی کشور و شیوه قیمت‌گذاری ارز را اصلاح کرد. ✍️ دکتر رضا غلامی 🔗 bazarnews.ir/?p=236606 #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

چطور از سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۰ که ۱۴۱.۷ میلیارد دلار به تنها ۲.۳ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ رسیدیم؟! برای محاسبه حجم سرمایه‌گذاری کشور در سال‌های مختلف بر اساس دلار، داده‌های تاریخی سرمایه‌گذاری داخلی (بر حسب ریال) و نرخ متوسط دلار در هر سال استفاده شده است. بر این اساس، روند سرمایه‌گذاری به دلار به شرح زیر است: ### 📊 محاسبه سرمایه‌گذاری سالانه بر اساس دلار 1. سال ۱۳۹۰ (اوج تاریخی) - حجم سرمایه‌گذاری: ۱۷۰,۰۰۰ میلیارد تومان - نرخ دلار: ~۱,۲۰۰ تومان - محاسبه: 170000/1200=141.700 سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۰ در اوج تحریم های بعد از ۸۸، ۱۴۱.۷ میلیارد دلار بوده است - *منبع: آمار سرمایه‌گذاری از [وب‌سایت تسنیم]، نرخ دلار از [تاریخچه شبکه طلا و ارز]*. 2. سال ۱۳۹۵ (پس از برجام) - حجم سرمایه‌گذاری: ~۱۳۰,۰۰۰ میلیارد تومان (تخمینی) - نرخ دلار: ~۳,۵۰۰ تومان - محاسبه: 130000/3500=37.100 در سال ۹۵ در اوج برجام و به قول خودشان رفع همه تحریم ها، سرمایه گذاری به ۳۷.۱ میلیارد دلار رسید! - *کاهش ۷۴٪ نسبت به ۱۳۹۰ بهدلیل تحریم‌ها و کاهش درآمدهای نفتی *. 3. سال ۱۳۹۹ - حجم سرمایه‌گذاری: ۸۷,۰۰۰ میلیارد تومان - نرخ دلار: ~۲۳,۰۰۰ تومان - محاسبه: ۸۷۰۰۰/۲۳۰۰۰=۳.۸۰۰ سرمایه گذاری در سال ۹۹ بعد از پاره شدن برجام و در انتهای دولت مذاکره و فروش هسته ای به ۳.۸ میلیارد دلار رسید! یعنی کاهش ۹۷٪ نسبت به ۱۳۹۰ ! 4. سال ۱۴۰۲ (آخرین آمار رسمی) - حجم سرمایه‌گذاری: ۹۸,۰۰۰ میلیارد تومان - نرخ دلار: ~۴۲,۰۰۰ تومان - محاسبه: ۹۸۰۰۰/۴۲۰۰۰=۲.۳۰۰ سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۲ به ۲.۳ میلیارد دلار رسید! - *علیرغم رشد اسمی ریالی، ارزش دلاری سرمایه‌گذاری ۳۸٪ نسبت به ۱۳۹۶ کاهش یافته است *. --- ### 🔍 تحلیل روند و مقایسه با نیازهای توسعه - کاهش شدید ارزش دلاری: سرمایه‌گذاری واقعی (برحسب دلار) از ۱۴۱.۷ میلیارد دلار در ۱۳۹۰ به ۲.۳ میلیارد دلار در ۱۴۰۲ رسیده که نشان‌دهنده کاهش ۹۸٪ است . - نیاز برنامه‌های توسعه: - برای رسیدن به رشد اقتصادی ۸٪ سالانه، ایران نیازمند ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری سالانه است . - این رقم ۸۷ برابر سرمایه‌گذاری فعلی (۱۴۰۲) است. --- 💡 نتیجه‌گیری - سرمایه‌گذاری واقعی ایران برحسب دلار در دهه اخیر سقوط بی‌سابقه را تجربه کرده و هم‌اکنون تنها ۱.۵٪ نیاز برنامه هفتم توسعه را پوشش می‌دهد. پس جواب مشخص شد: به دلیل از بین رفتن ارزش پول ملی ، و افت ارزش ۹۷ درصدی ریال سرمایه گذاری به همین نسبت کاهش پیدا کرده است! ضمنا این مربوط به سال ۱۴۰۲ و نرخ ارز ۴۲۰۰۰ تومان است. حالا با نرخ ارز ۹۰ هزار تومان را خودتان حساب کنید! راه حل چیست: راه اصلی حفظ ارزش ارز ملی ( ایجاد پولطلا بجای ارزهای بدون پشتوانه!) است که ارزش سرمایه گذاری به حالت سابق برگردد. #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

جراحی اقتصادی یا تیغ بر معیشت مردم؟ داستان جهانی‌سازی قیمت‌ها در اقتصاد ایران، از دولت اصلاحات آغاز شد؛ جایی که این سیاست بر مبنای نسخه‌های صندوق بین‌المللی پول، قانون شد. اما اجرای تمام‌عیار آن، به‌سبب مخالفت‌های کارشناسانه و مقاومت مجلس وقت، متوقف ماند. این توقف اما دوام نداشت. با روی کار آمدن دولتی که شعار عدالت می‌داد، همان طرح متوقف‌شده، این‌بار در لباس «جراحی اقتصادی» و با ادعای کمک به طبقات محروم، وارد فاز اجرایی شد؛ جراحی‌ای که نه بر بطن رانت و فساد، بلکه مستقیماً بر استخوان‌های نحیف معیشت مردم فرود آمد. اولین تیغ این جراحی، حذف یارانه‌هایی پنهان جعلی با توصیه حبیب فتینی کارشناس صندوق بین‌المللی پول بود. در ظاهر قرار بود قیمت‌ها واقعی شوند و دولت از بار سنگین پرداخت‌های بی‌هدف رها شود، اما در واقع، نظام حمایتی نیم‌بند موجود از بین رفت و مردم با موجی از آزادسازی بی‌ضابطه قیمت‌ها مواجه شدند. از انرژی و نان گرفته تا دارو و آموزش، همه چیز ناگهان در معرض قیمت‌گذاریِ «بازار آزاد» قرار گرفت، بدون آنکه زیرساختی برای جبران آسیب آن طراحی شده باشد. اما عمق فاجعه وقتی بیشتر شد که اقتصاد ایران عملاً به گروگان دلار درآمد؛ با دست خودمان به «سرباز آمریکا» در ایران، یعنی دلار، قدرت دادیم تا فرماندهی قیمت‌ها را در داخل کشور به دست گیرد. حتی کالاهایی که با انفال مردم و منابع داخلی تولید می‌شدند — از فرآورده‌های نفتی تا سیمان و فولاد — نیز با نوسانات دلار گران شدند؛ به‌صورت رسمی و قانونی. این یعنی سلطه یک ارز خارجی بر قیمت‌های داخلی، و آن‌هم در اقتصادی که داعیه استقلال دارد. تا پیش از این، تنها دولت از رشد نرخ ارز سود می‌برد؛ اما با گسترش خصوصی‌سازی‌های شبه‌دولتی، حالا مجموعه‌ای از نهادهای اقتصادی، از شرکت‌های خصولتی گرفته تا بازیگران بخش خصوصی وابسته، در زمره ذی‌نفعان مستقیم افزایش قیمت دلار قرار گرفتند. طبیعی است که وقتی گروه‌های قدرتمند از گرانی نفع می‌برند، دیگر نه انگیزه‌ای برای مهار تورم باقی می‌ماند و نه امیدی به اصلاح ساختاری واقعی. با این حال، هربار که تورم سر برآورد و سفره‌ها کوچک‌تر شد، پاسخ یکسانی شنیده‌ایم: «این درد، لازمه درمان است». اما حقیقت این است که این جراحی‌ها هرگز از سر درمان نبوده، بلکه بیشتر شبیه بریدن اندام‌های سالم برای پوشاندن زخم‌های ناشی از فساد و سوءتدبیر بوده است. اقتصاد اسلامی راه دیگری پیشنهاد می‌دهد. راهی که در آن عدالت، حمایت از محرومان، و سلطه‌ناپذیری اصل است. نه آن‌که معیشت مردم را تابع بازارهای جهانی کنیم، نه آن‌که انفال مردم را با دلار قیمت‌گذاری کنیم، و نه آن‌که با حذف‌های کور، اعتماد عمومی را قربانی ثبات‌سازی صوری کنیم. اگر قرار است جراحی صورت گیرد، باید ابتدا تومورهای رانت، فساد، و انحصار از پیکر اقتصاد ایران خارج شود؛ نه آن‌که تیغ اصلاح فقط بر گلوی مردم گذاشته شود. ✍ دکتر امید ایزانلو #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

🟠 با اجرای ۱۶ بند پیشنهادی (طرح دکتر صمصامی) می‌توان اقتصاد را به ثبات رساند. حاکمیت باید یک نرخ بهینۀ ارز را محاسبه و آن را در کل اقتصاد اعمال کند. 🔸نظریات اقتصادی هیچکدام مقدس نیستند. علم باید در خدمت رفاه جامعه باشد، نه جامعه در خدمت فرمول‌ها و نظریات اقتصادی! 🎙دکتر رضا غلامی #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

📌 اظهارات عجیب وزیر اقتصاد پس از به باد دادن ۶۰ همت به بهانه حمایت از بورس: دلیل قرمزی بورس فقط به‌خاطر جنگ ۱۲روزه نیست! ▫️مدنی زاده وزیر اقتصاد در اظهارنظری فرافکنانه پس از اقدام ناموفق و شکست در پروژه سبز کردن مصنوعی بورس با تزریق ۶۰ همت 👳‍♂ ۶۰ هزار میلیارد تومان از پول من و شما رو ریختن تو حلقوم بورس ، کجا رفت ؟ تو جیب کی رفت ؟ اصلاً بورس به این شکل مگه چیزی غیر از قمار سازمان یافته است ؟ بانک = ربای سازمان یافته بورس و بیمه = قمار سازمان یافته اینا همه مولود لیبرال‌سرمایه داری هستن و هیچ نسبتی با اسلام و اقتصاد اسلامی ندارن . #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1

🟠ابوالقاسم شانه ساز دبیر انجمن صنفی لوازم خانگی: فروش لوازم خانگی در ۴ ماهه امسال نسبت به پارسال، ۲۵ درصد کاهش یافته است. تولید لوازم خانگی از دو میلیون دستگاه به یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه رسیده است. 👳‍♂ علّت : مواد اولیه تولید (طبق قانون ) به نرخ جهانی ضربدر نرخ دلار به تولیدکننده داخلی فروخته می‌شود ، نه ببخشید با اون نرخ میذارن تو بورس کالا هر کی گرون‌تر خرید !!! قیمت کالا‌ها به این شکل با دلار میره بالا ، از اون طرف (طبق تجویز اقتصاااااددانان (زکّی) ) حقوق و دستمزد به بهانه مهار نقدینگی (چرت محض) سرکوب میشه ، هر سال تورّم ۴۰ درصد ، افزایش حقوق ۲۰ درصد ، یعنی هر سال حقوق بگیر ۲۰ درصد فقیرتر میشه !!! دیگه قدرت خریدی باقی میمونه ؟ #بصیرت_اقتصادی @jahade_tabien1