#کتابخانه_تخصصی_افغانستان
📝 زیارتگاه حضرت علی علیهالسلام در مزار شریف
مزار شریف از شهرهای مذهبی افغانستان است و از لحاظ سابقه تاریخی قدمت چندانی ندارد. مرقد منسوب به حضرت علی(ع) در این شهر قرار دارد و نام شهر، مزار شریف، از وجود قبر مبارک آن حضرت گرفته شده است. برخی معتقدند که امام جعفرصادق علیهالسلام به قاصد ابومسلم خراسانی فرمودند: "ابومسلم را بگوی هرگاه میخواهد این خاندان خدمت پسندیده به جای آرد میباید که جسد جد بزرگوارم را که در صندوق محفوف و در نجف مدفون است، به بلده بلخ انتقال دهد... چون وصیت حضرت امام ششم به ابومسلم رسید انجام این خدمت عالی را عین سعادت و موفقیت خود دانست و در ساعت به عیاران کارآزموده، بهخصوص به زولابی که به لسان اهل تواریخ به (حریف مروزی) معروف است، امر و هدایت داد که به صورت خفیه در این امر مبادرت ورزیده و این خدمت بزرگ و نیکو را به تقدیم رسانند. چنانکه عیاران مذکور آن جسد مطهر را که در صندوق محفوف بود پنهانی از نجف برداشته، به حمل شتر به (مروشاه جهان) آوردند و در آنجا به موضع موسوم به کوه نور و از آنجا به (کلف) رسانیده و از کلف از آب (آمویه) گذرانیده، وارد بلخ کردند و در قریه (خیران) که جانب آفتاب برآمد بلخ واقع و از بلخ تا آنجا ۶ کرور راه است، به طریق خفیه مدفون ساختند.(نقل از کتاب تاریخ مزار شریف، اثر حافظ نورمحمد، ص ۲۶)
پس از دفن ده خيران به برکت وجود آن قبر به خواجه خيران مشهور شد. بعدها روستای خواجه خيران تبدیل به شهری شد به نام مزار شریف که اینک بزرگترين و مهمترین شهر تمام صفحات شمال افغانستان است و جای شهر تاریخی بلخ را گرفت. ظهور این مرقد باعث ورود عده زیادی از اهل تشیع به این منطقه و اطراف آن شد. گفته شده بعدها سلطان سنجر پادشاه سلجوقی، قصد انتقال تابوت منسوب به آن حضرت را به پایتخت خود مرو، داشت و سلطان حسین بایقرا پادشاه تیموری نیز قصد انتقال آن را به هرات داشت ولی توفیق آن را نیافتند.
مزار شریف مهمترین و مشهورترين مکان مقدس و مذهبی در افغانستان محسوب می شود. مردم افغانستان از سراسر این کشور از راههای دور و نزدیک به زیارت مزار شریف میروند و آن مرقد را به نام سخی( یکی از القاب مبارک آن حضرت) زیارت میکنند؛ این بارگاه به (قبرواقعی) حضرت علی علیهالسلام تعلق ندارد، ولی یکی از مکانهای زیارتی مهم و معروف شمال افغانستان و کل کشور است و در طول حیات بیش از هشت قرن خود، توانسته نقش مهمی در توجه مردم آن سامان به اهل بیت پیامبر(ص) ایفا کند.
بنای کنونی بارگاه موسوم به مقبره حضرت علی علیهالسلام از ابنیه ای است که نسبتاً چندان قدمتی ندارد. این بنا را سلطان حسین(بایقرا) از اولاد تیمور، در سال ۸۸۶ هجری، ساخته است. بنای قدیم را چنگیزخان خراب کرد.... نایب علیخان والی، که مذهب تشیع داشت. در سال ۱۸۶۶ مزار شریف را مقر خود قرار داد و از این تاریخ مزار شریف مهمترین شهر ترکستان افغانستان شد.
سلطان حسین بایقرا پس از کشف مجدد قبر در سال ۸۸۵ هجری، آن را تجدید بنا کرد. این بنا در زمان امیرشیرعلی خان مرمت و به صوابدید علما نشان دولتی افغانستان شد.
📔 کتاب جامعه و فرهنگ افغانستان. ص ۲۴۸
✳️@jannatolhosain