هدایت شده از مرضیه رمضانقاسم
🌀 🌀 🌀 🌀 🌀 🌀 🌀 🌀 🌀 🌀
🌀
🌀
⁉️ تعریف علم کلام چیست؟
⁉️ چرا به علم مباحث مربوط به اعتقادات کلام گویند؟ وجه تسمیهی آن چیست؟
1⃣ تعریف علم کلام
حضرت استاد شهید مرتضی مطهری تعریف علم کلام را اینگونه بیان میدارند: علم کلام علمیست که دربارهی عقائد اسلامی یعنی آنچه از نظر اسلام باید بدان معتقد باشیم و ایمان داشتهباشیم بحثمیکند.(موضوع علم کلام)
به اینصورت که مباحث اعتقادی را توضیح میدهد و دربارهی آنها استدلال میآورد و از آنها دفاع میکند.
ایشان چکیدهای از اندیشههای مختلف را به صورت تعریفی جامع و مانع بیان کردهاند، به چنين تعریفی، تعریف جامع و مانع گوئیم چون
〽️هم موضوع علم کلام را که همان عقائد اسلامیست را مطرح کردهاست
〽️هم اهداف آن را توضیح داده
〽️و برای آن استدلال آورده است
〽️همچنین از آن دفاع نیز کرده است
〽️و هم روش آن را بیان کرده است که در اینجا روش آن مطلق است زیرا میتوان استفاده کرد از از روشهای:
➕ عقلی
➕ نقلی
➕حسی
♻️نتیجه اینکه:
✅ تعاریف متعددی برای علم کلام شده است اما جامع و مانعترین تعریف، تعریفی است که استاد شهید مرتضی مطهری از آن داشتهاند.
علم کلام و علم مباحث اعتقادی علمیست که دربارهی عقائد اسلامی یعنی آنچه ما باید از نظر اسلام به آن معتقد باشیم و ایمان داشتهباشیم بحث میکند به این صورت که:
اولاً: عقائد را توضیح میدهد، زیرا وظیفهی علم کلام و متکلم این است که عقیده را توضیح دهد
ثانیاً: دربارهی آنها استدلال میآورد، یعنی فردی که اعتقاد به خدا دارد باید عقیدهاش را توضیح دهد و دلائلی که بر وجود و اثبات خدا وجود دارد را بیان کند.
البته متکفل چنین مهمي علم کلام است و توسط متکلم انجام میشود و همچنین از آنها دفاع میکند. در طول تاریخ وظیفهی متکلمین دفاع از حدود و ثغور و مرزهای اعتقادیست.
نظیر شاگردانِ انبیاء و اهلبیت علیهمصلواتالله اینچنین بودند مناظرات متعدد داشتند مثل هشام علیهالرحمه متکلم و شاگرد امامصادق علیهالسلام بود. خود انبیا و اهلبیت نیز یکی از وظایفشان دفاع از اندیشهی متعالی اسلام عزیز بوده که این کار در علم کلام شکل میگیرد.
✅ یکی از وجوه فارق علم کلام با سایر علوم بحث روشهاست زیرا در علم کلام هم از عقل استفادهمیکنیم، هم از قرآن و هم از روایات استفاده میکنیم.
2⃣ وجوه تسمیهی مباحث اعتقادی به کلام
۱) طرح حدوث و قِدَمقرآن در برههای از تاریخ
علم کلام را کلام گویند زیرا:
مهمترین مسائل در بحث اعتقادات در برههای از تاریخ مسئلهی کلام الهی (قرآن) بوده است.
قرآن کلام خداست. کلام الهی حادث است یا قدیم است؟ یعنی آیا قرآن خلق شده ابتدا دارد یا اینکه مثل خدا قدیم است و همانگونه که خدا بوده و هست و خواهد بود، کلام خدا هم بوده و هست و خواهد بود. "و کلمالله موسی تکلیما"
این دعوائیست که در نیمهی دوم قرن اول در بین مسلمانان شدت گرفت و موجب شکلگیری علم کلام شد، لذا چون موضوع اولیهای که باعث ایجاد علم کلام شد کلام الهی بوده است، اسم این علم را بر کل کلام گذاشتهاند.
۲) آغازشدن بخشهای مباحث کلامی با الکلام
رسم و سیرهی متکلمین این بوده است، وقتی کتابهای خود را مینوشتند اسم آن بخش را مثلا میگذاشتند الکلام فیالتوحید، الکلام فیالنبوه، الکلام فیالامامه، الکلام فیالمعاد یعنی بخشهای مباحثشان را با این جمله شروع میکردند و این جزء را بر کل اطلاق کردند.
۳) دفاع از دین با زبان و کلام است
رسالت مباحث اعتقادی و علم کلام دفاع از عقائد دین است، از طرف دیگر مهمترین ابزار دفاع کلام، زبان، نطق و گفتگو و مناظره است و چون ابزار اصلی کلام است در این علم بخاطر اینکه میخواهد دفاع کند نام کل علم را کلام گذاشتهاند.
♻️نتیجه اینکه:
✅ علماء علم کلام تا ۵ وجه تسمیه برای علم کلام مطرحکردهاند.
✅ ناگفتهنماند به علم کلام علم اصول دین، فقه اکبر و علم توحید و صفات نیز اطلاق شده است.
#عقائد
#تعریف_علم_کلام
#وجه_تسمیهی_اعتقادات_به_کلام
@javadheidari110
💠 💠 💠 💠 💠 💠 💠 💠 💠
@ramezan_ghasem110