🌻پاسخگویی‌به‌روش تبدیل معقول‌ به‌ محسوس🌻 🔸مدرّس:استاد‌جواد‌حیدری🔸 روایت: یونس بن عبدالرحمن از مبلغین بصره و از اصحاب خاص امام رضا علیه السلام بودند یک روز محضر امام رضا علیه السلام نشسته بودند در این حین گروهی از اهل بصره اجازه گرفتند و وارد منزل امام شدند، حضرت قبل از ورود اهل بصره به یونس اشاره کردند تا برود پشت پرده‌ای که در اتاق بود سپس فرمودند تا نگفته‌ام وارد مجلس نشو بصریون وارد شدند و یونس را مذمت کردند و رفتند حضرت به یونس اجازه دادند تا از پشت پرده بیرون آید. یونس در حالی که گریه‌ می کرد از پشت پرده بیرون آمد حضرت به او فرمودند گریه نکن وقتی امام تو از تو راضی است پس لازم نیست نگران باشی سپس فرمودند:هیچ ناراحت نباش؛ اگر در دست تو دُرّ گرانبهایی باشد مردم بگویند شیء بی ارزشی است برایت فرقی می کند و بالعکس..‌. حضرت ادامه دادند ای یونس: «حَدِّثِ النَّاسَ بِما یعرفون » آنطور که مردم می شناسند صحبت کن یعنی با مردم به مقدار عقلشان صحبت کن«رجال کشی» این روایت همانند روایت:«کَلِّمِ النَّاسَ عَلَی قَدرِ عقولهم»است روش‌هایی که در پاسخگویی گفته می‌شود یکی از زیر شاخه‌های همین روایت است‌فلذا گاهی باید محسوس را به معقول تبدیل کرد،گاهی هم برعکس معقولات را به محسوسات تبدیل کرد ❓می دانید ریشه ی حرف و حدیث هایی که پشت سر یونس زدند چه بود؟ پاسخ✍او مخاطب شناسی نکرده بود و ظرفیت مخاطب را نیزدر نظرنگرفته بود‌ 🍃🌺گاهی شاهد هستیم یک سوال را از امیرالمؤمنین علیه السلام پرسیدند حضرت پاسخی دادند و همان سوال را از امام رضا علیه السلام پرسیدند ایشان پاسخ دیگری داده‌اند این امر علت‌های گوناگونی دارد یکی از علت های آن: تفاوت عقل و فهم و درک مخاطب است یکی از مسائلی که باید مراعات کنیم مساله ی به اندازه ی فهم مخاطب صحبت کردن است زیرا اگر فراتر از فهم مخاطب صحبت کنیم یا متوجه صحبت ما نمی شوند شاید سکوت کند و عدم فهمش را ابراز نکند اما وقتی به جواب نرسد تصور می کند پاسخگو علم کافی ندارد لذا گاهی باید برای مخاطب معقول را تبدیل به محسوس کنیم و گاهی نیز برعکس عمل کنیم ❓مسائل محسوس چیست؟ پاسخ✍مسائلی‌اند که نتیجه‌ی آن این است که تبادر ذهنی از خدا به صورت جسمانی و حسی می‌باشد لذا در این مواقع باید محسوس را تبدیل به معقول کنیم تا برداشت صحیح شود ❓چرا از مثال معقول به محسوس استفاده می‌شود؟ ✍پاسخ: چون ذهن ما اسیر ماده و مادیات است با مثال می‌خواهند برای ما شبیه سازی کنند ❓اما مگر تالی فاسد ندارد؟ با تالی فاسد آن چه کنیم چون مگر نور محسوس نیست پس چرا تشبیه شده به نور؟ پاسخ✍ در تشبیه و مثال معیار ما این است که: 1⃣ تشبیه ممکن است از یک جهت مُقَرِّب باشد یعنی ذهن ما را به آن مطلب نزدیک کند ولی از چندین جهت ما را دور کند البته ما فقط با وجه شبه کار داریم لذا اول باید دید وجه شبه،مشبه و مشبه به چیست؟ 2⃣ یک نکته‌ و اصل مهم و برجسته‌ای که می‌بایست مثل یک چراغ چشمک زن در ذهن ما باشد و بدان توجه کنیم،توجه به آیه‌ی«لیس کمثله ی شیء»است لذا مراقب باشیم تشبیه یا مثالی نزنیم که آن وجه شَبَه ذهن مخاطب را محدود کند و یک معنای جسمانی و محدود از آن فهم شود مثال روش تبدیل معقول به محسوس یا شبیه سازی، نمایش 🍏مثال۱ قرآنی🍎 «الله نور السموات و الارض» مُشَبَّه:الله‌ است، مُشَبَّه‌بِه:نور است وَجْه‌شَبَه:وجود ذاتی خود‌ِخداست که وجود مخلوقات نیز از اوست چون نور الظاهرلنفسه‌مظهرلغیره است وجه شبه، روشنایی و قائم بذات بودن است، یعنی وجود خدا از خودش است همچنین وجود مابقی هم از اوست همانگونه که نورخودش ظاهر است و ظهور غیر نور به آن نور است‌ وجود خدا هم از خودش است و وجود دیگران نیز اوست 🍏مثال۲ قرآنی🍎 آنهایی که قرآن را حمل می‌کنند اما عمل به آن نمی‌کنند همانند حماری است که کتاب بر او حمل کردیم و دارد می‌برد این مثال معقول به محسوس است زیرا کسی که عمل نکند به شریعت و کتاب الهی مثل حمار است چون حمل کتاب برای او نیز بی فایده‌است 🍏 مثال۳ قرآنی🍎 تشبیه باطل به کف روی آب وجه شَبَه:رفتن کف روی آب و ماندن آب است 🍏مثال روایی🍎 در روایت آمده شخصی از حضرت پرسید شما می گوئید خدا صورت دارد وجه خدا کجاست؟حضرت آتشی افروختند و پرسیدند وجه این آتش کجاست؟حضرت دارند علی قدر عقولهم صحبت می کنند، لذا از مرد یهودی پرسیدند وجه آتش کجاست؟او گفت من وجه نمی بینم هر جا را نگاه می کنم آتش می بینم در عالم نیز هر کجا را نگاه می کنیم جلوه ای از جلوات خدا را می بینیم شرق و غرب عالم برای اوست هر جا نظر کنی وجه او یعنی آیات او را می‌بینی، ✔️تذکر:اگر کسی پرسید خدا اینجا هست؟باید به او گفته شود سوالتان غلط است چون خدا جسم نیست که جا داشته باشد. بلکه خدا علم، احاطه و اشراف به همه جا دارد‌ #پاسخگویی‌به‌روش_معقول‌‌به‌محسوس #دوره_کلام‌‌نوجوان_جلسه‌سوم ⇲@javadheidari110 ⇲@ramezan_ghasem110