💠سوال:
از نظر آموزه های اسلام پشتوانه اخلاق چیست؟
#پشتوانه_اخلاق
✍️ پاسخ:
«پشتوانه هايى كه علماى اخلاق براى اخلاق ذكر كرده اند متفاوت است و ریشه در جهان بینی مکاتب اخلاقی دارد.
گروهى مسائل اخلاقى را صرفا از اين نظر توصيه مى كنند كه با منافع مادى در ارتباط مستقيم است.بدین معنا که اگر سود و منفعت مادی را در امانتداری ببینند امانتدار می شوند و اگر سود و منفعت مادی را در خیانت پیدا کنند به راحتی خیانت می کنند.برای این گروه سوجویی، پشتوانه اخلاق است بنابراین در نظر آنها اخلاق اصالتی ندارد جز اینکه رعایت آن ابزاری است برای رسیدن به سود بیشتر. برخی از مکاتب نیز تنها عقل را پشتوانه اخلاق معرفی می کنند. ودرک عقل از خوب و بد را، عاملی برای انجام و یا ترک هر فعل می دانند .آنها قایلند همين ادراك عقلى است كه ما را به سمت فضائل اخلاقى برده و از رذائل باز مىدارد.
بعضى ديگر ادراك وجدان را پشتوانه اخلاق مى دانند، مى گويند وجدان كه همان عقل عملى است مهمترين سرمايه انسان مىباشد، عقل نظرى را ممكن است فريب داد ولى وجدان چنين نيست و مى تواند رهبر حقيقى بشر باشد.
نکته ای که در این رابطه باید به آن توجه نمود این است که وجدان را گاهی مى توان فريب داد.علاوه بر این، وجدان با تكرار بديها و زشتيها تدريجا به آن خو مى گيرد، و تغيير رنگ مى دهد، و گاه بكلى حساسيت خود را از دست داده يا تبديل به ضد مىشود، همچنین وجدان يا عقل عملى با تمام قداست و اهميتى كه دارد مانند عقل نظرى خطا پذير است; هرگز نمىتوان تنها بر آن تكيه كرد و از همه چيز بىنياز شد، بلكه پشتوانههاى قويترى لازم است كه نه قابل فريب باشد، نه خطا كند، و نه با تكرار اعمال ضد اخلاقى تاثير خود را از دست داده و تغيير شكل دهد.
در آموزه های اسلام تنها پشتوانه و انگيزه نيرومند و مؤثر و خالى از خطا و اشتباه و هرگونه كاستى براى مسائل اخلاقى، انگيزه الهى است كه از منبع وحى سرچشمه مىگيرد.
در این دیدگاه فضائل اخلاقى به عنوان ابزارى براى نيل به سودجويى و منفعت طلبى محسوب نمىشود واصالت با انگيزههاى معنوى است و ذات پاك خداوند محور اصلى شمرده مىشود، و هر انسانى مىكوشد خود را به آن كمال مطلق نزديك كند، و پرتوى از اسماء و صفات او را در درون جان خود زنده نمايد. با چنین دیدگاهی انسان نه در قيد منافع مادى است، نه اخلاق را براى شخصيت مى خواهد و نه تنها وجدان انگيزه اوست، بلكه انگيزهاى برتر و بالاتر از همه اينها دارد.
بنابراین قويترين و عاليترين پشتوانه اخلاق، ايمان به خدا و احساس مسؤوليت در پيشگاه اوست.
1.برگرفته از کتاب اخلاق در قرآن آیت الله مکارم شیرازی، با کمی تلخیص و تصرف
#کارشناس_اخلاق_و_مشاوره
آدرس کانال: @javadheidari110 ️
🌿🌿🌿🌿🌿🌿