✅صفات نوشته خوب (۲)
جواد محدثی
5️⃣ فصاحت و بلاغت
درستی کلمه و کلام و ترکیب الفاظ و سهولت تلفّظ تعابیر و رعایت قواعد، «فصاحت» است. شناخت مقتضای حال، تناسب زمانی و مکانی، شرایط جامعه، روحیات خواننده و نیازهای فکری و پسند ذوقی او و ... به «بلاغت» مربوط میشود.
نوشته هم باید صحیح و فصیح باشد، هم رسا و بلیغ.
6️⃣ نوآوری
نوشتهای که از ابتکار و نوآوری برخوردار باشد، امتیاز دارد.
این ابداع، هم در مضمون و دیدگاه و پیام، مطرح است، هم در زاویۀ دید و نوع نگاه به موضوع و هم در شکل جملات و قالب های جدید در سبک نویسندگی.
تکرار مکررات و نداشتن حرف نو و نگاه نو، نوشته را از گیرایی دور میکند. «سخن نو آر، که نو را حلاوتی دگر است.»
یا باید حرفی تازه داشت، یا نگاهی تازه، یا سبکی جدید. یافتن «قالب نو» برای «مفاهیم کهن»، آنها را از کهنگی نجات میدهد و کارآمد میسازد.
اگر تنها به استواری محتوا و صحت مضمون و آسمانی بودن پیام اعتماد کنیم و به عرضۀ آن مفاهیم با روشهای جدید نیندیشیم، شاید قشر عظیمی از علاقهمندان به مبانی دینی و ارزشی را از دست بدهیم.
7️⃣ رعایت علایم نگارشی
علامتهای نگارشی، در نوشته، مانند تابلوهای راهنمایی و رانندگی در جاده است.
نبودنش، خطا آفرین است و کاربرد و نصب غلط آنها هم حادثهآفرین. علایم، به درست خواندن و درست فهمیدن نوشته کمک میکند و خواندن را هم آسان تر میسازد.
کاربرد صحیح علایمی همچون نقطه، ویرگول، علامت سؤال، نقل قول، دو نقطه، گیومه، پرانتز و... از محسّنات نوشته است. در یادداشتهای کوتاه هم باید مقید بود آنها را درست به کار برد.
البته افراط در علامت گذاری در نوشته، از سوی دیگر عامل خستگی و مانع سرعت در مطالعه است.
📎ادامه دارد...
📌برگرفته از کتاب «با اهل قلم»
اثر: جواد محدثی
🔻
#نویسندگی #جواد_محدثی #صفات_نوشته_خوب #کتاب_با_اهل_قلم
#کانون_نویسندگان_قم
@kanoonnevisandeganqom
🔻
🍃کانال برگ و بار...
مروری بر زندگی و آثار جواد محدثی
@javadmohadesi
✅صفات نوشته خوب (۳)
جواد محدثی
(قسمت آخر)
دربارۀ علایم نگارشی (سجاوندی) در کتابهای مبسوطتر، بحثهای مفصّلی انجام گرفته است. در اینجا تنها عمدهترین آنها فشرده مطرح میشود:
🔸نقطه ( . )
در پایان هر جملۀ کامل میآید. چه در متن، چه پاورقی. همچنین پس از حرفی که نشان اختصار یک کلمه است، مثل ه . ق. (هجری قمری) یا P.T.T (پست و تلفن و تلگراف).
🔸دو نقطه ( : )
پس از کلمهای که برای نقل قول میآید (میفرماید:)، برای اجمال قبل از تفصیل (اصول دین پنج است:)، برای مورد لغت و معنی (اعتدال: میانهروی).
🔸کاما، ویرگول ( ، )
ـ برای موارد مکث در وسط جمله.
ـ هنگام عطف کلمات، به جای واو (شهرهای تهران، قم، مشهد).
ـ آنجا که آوردنش، ارتباط کلمات را تصحیح کند و مانع اشتباهخوانی شود.
ـ جدا کردن توضیحات مربوط به نشان پستی یا منبع یک نقل (خیابان ری، کوچۀ خورشید...) یا (تاریخ ایران، ج ۲، ص ۱۶).
🔸نقطه ویرگول ( ؛ )
آنجا که جمله از نظر دستوری کامل است ولی از نظر معنی ارتباطی با بعد دارد. مثل (نویسندگی ضرورت تبلیغ است؛ پس آن را بیاموزیم).
🔸علامت سئوال ( ؟ )
ـ در پایان جملههای پرسشی (چه سؤال واقعی، چه انکاری و استهزاء)
ـ آنجا که بخواهیم نسبت به مطلبی ایجاد شک کنیم یا یقینی نباشد. مثل: سعدی، متوفای ۶۶۰ (؟)
🔸علامت تعجّب ( ! )
ـ آنجا که جمله، تعجبّی باشد.
ـ در موارد دعا، ندا، نفرین، تحسین، آرزو، حسرت و کلّاً کلماتِ عاطفی، (چه شهر خوبی! دریغا! احمد!)
🔸خط فاصله ( ـ )
ـ دو سوی جملۀ معترضه
ـ میان کلمات ترکیبی (عقیدتی ـ سیاسی).
ـ پس از کلماتی که بخشی از آنها به سطر بعد منتقل میشود.
ـ در گفت و گوهایی که در نمایشنامه و داستان است.
ـ هنگام تقسیمبندیها پس از اعداد.
۱ـ
۲ـ
در این مورد، بعضی هم پس از اعداد در تقسیمبندی یا در پاورقیها، به جای خط فاصله، نقطه میگذارند(۱.).
🔸گیومه ( «» )
ـ ابتدا و انتهای نقل قول مستقیم.
ـ مشخص ساختن اسمهای خاص و اَعلام و اصطلاحات.
ـ برجستهتر کردن کلماتی خاص (البتّه نه در حدّ افراط).
🔸پرانتز ( ( ) )
برای توضیحاتی پیرامون برخی کلمات در متن: استقراض (وام گرفتن).
🔸کروشه ( [ ] )
برای افزودن چیزی به متن اصلی، یا بیان اختلاف نسخه.
🔸سه نقطه ( ... )
برای نشان دادنِ حذف یک کلمه یا بخشی از متن، نشانۀ افتادگی از متن اصل، نشان ادامۀ مطلب.
🔸ستاره ( * )
اغلب در سمت چپ بالای کلمهای در عنوان یا متن گذاشته میشود، برای توضیح خاص در پاورقی.
گاهی هم برای جدا کردن بندها و پاراگرافهای یک نوشته به کار میرود، که در این صورت اغلب سه ستاره *** آورده میشود.
📌برگرفته از کتاب «با اهل قلم»
اثر: جواد محدثی
🔻
#نویسندگی #جواد_محدثی #روشها #صفات_نوشته_خوب #کتاب_با_اهل_قلم
#کانون_نویسندگان_قم
@kanoonnevisandeganqom
🔻
🍃کانال برگ و بار...
مروری بر زندگی و آثار جواد محدثی
@javadmohadesi