انتخاب فرد اصلح از دیدگاه حضرت علی(ع) در نهج البلاغه
خصوصیات و معیارهای تخصصی
1- علم و دانش
در احادیث اسلامی همواره تاکید شده است که در انتخاب افراد به صلاحیت علمی و توانایی آنها دقت و توجه بیشتری شود و هرگز کسانی که از نظر علمی ضعیفند و آگاهی های لازم را ندارند بر کاری نگمارند زیرا چنین کاری کاری بزرگترین خیانت به جامعه اسلامی است. حضرت علی (ع)در نهج البلاغه خطبه 172 می فرمایند :ای مردم همانا سزاوار ترین مردم به این امر ( خلافت و زمامداری )کسی است که تواناترین آنها بر اجرای امور و داناترین به فرمان خداوند در فهم مسائل باشد. ( خسروی ،1378، صص 39-40)
2- تجربه کاری
یکی از موثرترین عوامل موفقیت کارگزار و مدیر در تشکیلات و سازمان تجربه و سابقه کاری وی می باشد. مدیر و مسئول باتجربه بسیاری از نابسامانی های سازمان خود را سامان می دهد بالعکس مدیر و مسئول بی تجربه و بدون سابقه، تشکیلات سازمان یافته را متلاشی و پراکنده خواهد نمود. امام علی (ع) در نامه به مالک اشتر می فرماید:افراد با تجربه را به عنوان کارگزار انتخاب نما. ( قوچانی ،1374،ص82)
3- حسن تدبیر
حسن تدبیر معیاری ضروری برای زمامداران و مدیران می باشدو هیچ مدیریتی نمی تواند بدون تدبیر درست راه به جایی ببرد و هر جا که نابسامانی و تباهی مشاهده می شودباید در جستجوی نوعی بی تدبیری در آنجا برآمد و اساسا" از مهمترین عوامل فروپاشی سازمان ها و دولت ها سوتدبیر است. به بیان امیرالمومنین (ع) : چهار چیز دلیل برگشت (( روزگار و اوضاع و احوال دولت ها و حکومت هاست) ،بدی تدبیر و زشتی تبذیر و کمی عبرت گرفتن و بسیاری مغرور شدن))( غررالحکم)
همچنین آنحضرت فرموده اند:صلاح و سازمان زندگی تدبیر است ( دلشاد تهرانی ،1377، صص 256-255 )
4- سعه صدر
از ویژگی های مهم مسئولان مهم مسئولان و مدیران سعه صدر است کسی دارای سعه صدر است که از گشادگی روح و همتی عالی و اندیشه ای بلند برخوردار باشد. سعه صدر موجب دور اندیشی و واقع نگری مسئولان و مدیران می شود و اگر دولتمردان فاقد این خصلت باشند از عهده بسیاری از مشکلات و نارسایی ها بر نخواهند آمد. یک مدیر اسلامی باید بداند که در مصدر امور با فراز و نشیب های گوناگونی مواجه بوده و برای دستیابی بع اهداف و تشکیلات، سختی های فراوان در پیش دارد و اگر حوصله ، بردباری و بلند همتی را سلاح خود نسازد در اثر فشارهای جانبی و پیشامده های ناگوار حرکات غیر مترقبه ای از خود نشان می دهد که بعضا اعتبار مدیریت و مسئولیت او را زیر سوال می بردو سعه صدر آنقدر مهم است که حضرت علی (ع) آن را ابزار حکومیت می دانند: (آله الرئاسه سعه الصدر) ( احمدخانی ،1379، صص127-132)
5- شایستگی و کفایت
در آیین اسلام مسند مدیریت شایسته کسی است که قدرت استفاده از ایمان و تخصص را در مقام اجرا داشته باشد. امیرالمومنین علی (ع) به مالک اشتر یکی از شرایط واگذاری مسئولیت ها را (( کفایت )) می داند و می فرماید:
(( ای مالک در به کارگیری کارمنتدان و کارگزارانی که باید زیر نظر تو کار کنند هیچ گونه واسطه و شفاعتی را نپذیر مگر شفایت (( کفایت )) و امانت را )) ( خسروی ،1378، صص 41-42 )
6- نظم و انضباط
نظم ،برنامه ریزی و زمان بندی یکی از عوامل موثر در موفقیت مدیر است چرا که مدیر سازمان از سویی کار ها و وظایف متعددی بر عهده دارد و از وسی دیگر وقت او محدود است. امام علی (ع) در بخشی از عهد نامه خود به مالک اشتر می فرماید:کار هر روز را همان روز انجام بده ،زیرا هر روز کاری مخصوص به خود دارد.( خدمتی ، 1381،ص 33)
همچنین آن حضرت در وصیت خود قبل از شهادتشان می فرمایند: (( سفارش می کنم شما را به تقوی و نظم در امور )).
7- حسن سابقه
امام علی (ع) سوابق کاری افراد را در گزینش مدیران دقیقا مورد توجه قرار می داد. همچنین آن حضرت کسانی را کهع قبلا در حکومت ظلم و طاغوت دارای منصبی بوده اند و در گناهکاری شریک بوده اند جهت تصدی جایگاه های مدیریتی شایسته نمی دانند و در نامه 53 به مالک اشتر فرمودند:
(( بدترین وزیران تو کسانی هستند که وزیران والیبال بدکار پیش از تو بوده اند و با آنان در گناهان همکاری کرده اند مبادا اینان صاحبان اسرار تو باشندزیرا که یاران گنهکاران و برادران ستمکارانند،تو می توانی به جای آنان بهتر از آنها بیابی کسانی که نظریات نظریات و نفوذ آنها را دارند ولی وزر و وبال آنها را ندارند و با ستمکاران و گنهکاران همکاری نکرده اندو این مردان پاکدامن هزینه کمتری بر تو تحمیل می کنند و نسبت به تو مهربانترند و با بیگانه کم الفت ترند، آنها را مخصوصان جلسه های سری و انجمن های علنی خود قرار ده.
#انتخاب_اصلح
#معیارهای_علوی
📮انتشار حداکثری با شما.
✅گروه جهاد تبیین
https://eitaa.com/joinchat/3439853763C3525cede24
✅کانال جهاد تبیین
https://eitaa.com/joinchat/3254517953C292c42baa2
@jehadetabeen | جهــادِتبییــنــــ