🌹🌺🌷💐🥀🌸
آبیاری قطره ای در قدیم
از جمله مباحث جالب کتاب الفلاحة، آبیاری قطره ای است؛ در حالی که به نظر می رسد آبیاری قطره ای با افزایش کاربرد مواد پلاستیکی گسترش یافت و اختراع آن به جهان غرب منسوب است (عمامی، ١٨٦ ؛ یاسین، ٢٦٣ )، به کارگیری این شیوۀ آبیاری سابقه داشته و در الفلاحة ابن عوّام مطرح شده است و این مایۀ افتخار مسلمانان است. ابن عوّام در بخش ششم کتاب، شیوۀ آبیاری قطره ای را چنین بیان کرده است: نزدیک تنۀ درخت دو کوزۀ سفالی پر از آب شیرین قرار می دهیم. در پایین دو کوزه، سوراخی کوچک ایجاد می کنیم. باید میان سوراخ و خاک فاصله باشد تا خاک سوراخ را مسدود نکند و آب کم کم به پای درخت رود. (ابن عوّام، الفلاحة )
مرکز پژوهش های مهندسی روستایی تونس در سال های ١٩٧٨ و ١٩٨٣ با تغییراتی درطرح ابن عوّام، آن را به طور آزمایشی در تونس به کار گرفت که حاصل آن، صرفه جویی در آب و آبادانی زمین های لم یزرع بود.
[دانش کشاورزی در اندلس بر مبنای الفلاحة الاندلسیة ابن عوّام]
🌷🌺🌹🌸🥀💐
نکته های جالب در "گلچین کشاورزی ایرانی"
19- روش کاشت نهال درخت ها:
ادامه مطالب روش کاشت نهال درخت ها:
سیب: تجربه کرده ایم شاخه تازه درخت سیب، بدون ریشه می گیرد. (آثارواحیاء)
سنجد، سیب و مورد، اگر شاخه درخت را بکارند، سبز میشوند ولی شاخه را از درخت با دست باید شکست به طوریکه کمی از پوست درخت با آن شاخه جدا شود. و چون به این صورت کاشتند و سبز شد، بهتر آن است که آن را از آن مکان جابجا کرده و در جای دیگر بکارند. (معرفت فلاحت)
در نهال کوچک سیب، وسیله آهنی بکار نبرند که به آن ضرر می رساند، بلکه خشک می کند. (مفاتیح الارزاق ج2)
نهال سیب به سه روش بدست می آید: اول پا جوش است که از ریشه های درخت می روید و در اسفند ماه می کارند. ولی باید آن ۲ ساله باشد و ریشه خوب داشته باشد که سبز شود. جالینوس حکیم میگوید: پا جوش را هرجا بکارند سبز می شود و بهتر آن است که به جای دیگر منتقل کنند که خوب رشد میکند. دوم قلمه است که در اسفند می کارند. افلاطون حکیم میگوید: قلمه آن از درخت اصل باشد و بادست بشکنند، طوری که مقداری از پوست درخت با آن شاخه جدا شود. اگر به این روش بکارند، خوب سبز می شود. بهتر است که از این جا منتقل کرده و در جای دیگر بکارند. سوم بذر است که دو روز در آب خیسانده و سپس در زمینِ خوب بکارند. (ارشادالزراعه)
اگر پیاز عُنصُل در پای درخت سیب در وقت کاشت بگذارند، از کرم محفوظ می ماند. (مفاتیح الارزاق 2) (ارشادالزراعه) (نزهت نامه علایی)
شفتالو: شفتالو را در زمین نمناک باید کاشت، یا در جایی که بتوان آب داد، زیرا هر چه آب بیشتر بخورد بزرگتر می شود و آن را در اول بهار باید کاشت.
فندق: فندق در هر زمینی نمی روید، مگر در سبزه زار که زمین آن خوب باشد و در پاییز باید کاشت یا در اول بهار که هنوز برف بر روی زمین باشد. (آثارواحیاء)
گردو: اگر کسی گردو را همان جایی بکارد که درخت آن را میخواهند بکارند تا همانجا بروید و لازم نباشد که جای دیگر بکارند، باز اگر جابجا کنند، بهتر است. (آثارواحیاء)
تجربه کردهایم بچه درختی که چهار پنج ساله باشد را اگراز جایی درآورده و در دیگر جای دیگر بکارند، و پنج سال بر آن بگذرد و گردویی که همزمان در آن وقت بکارند و ۵ سال بگذرد و از جای خود جابجا نکرده باشند، چون آنها را ببینند از هم بسیار متفاوت اند [ودرخت جابجا شده بسیار بزرگتر است] و بدین جهت ۵ سال [درخت جابجا نشده عقب مانده] و روزگار ضایع شده است و درخت آن[جابجا شده] قویتر، با نشاطتر و پرمیوه تر است، ولی شرطش آن است که زمین آن را نرم نگه دارند (بیل بزنند) و اوایل کوزه شکسته ای بر سر آن گذارند و محافظت کنند تا پا نخورد و چهارپایان خرابش نکنند و اگر کوزه را با علف بپیچند بهتر است. (آثارواحیاء)
درخت گردو با انجیر الفت کامل دارد، و چون در کنار هم باشند، بهتر میوه می دهند. گردو با سایر درختان الفتی ندارد بلکه ضرر می رساند. (مفاتیح الارزاق 2)
اگر هنگام کاشت گردو، برگ گُل را در زیر او بریزند، میوه درخت گردو بزرگ می شود. (نفائس الفنون)
گلابی: کاشت گلابی در کنار آب جاری و جاهای سرد خوب است، زمینِ دارای ریگ و خاک سیاه برایش مناسب است تا درخت در آن مدتها بماند و عمرش طولانی شود. کود انسانی و حیوانات مرده و خون گوسفند برایش خوب است. (مفاتیح الارزاق 2)
باید نهال گلابی را در آخر ماه [قمری] بکارند تا زود میوه بدهد و اگر در اول ماه بکارند دیر میوه می دهد و این تجربه شده است. (ارشادالزراعه)
نخل: اگر زمین شیرین باشد، ناچاراً باید پای درخت نخل را شور کنند. نخل با نمک الفت دارد و همچنین با زمین نیم شور موافق است. به دیم و آبی سازگار است.
اگر بخواهند همه نخلها شبیه هم باشند، هسته خرما را سه بار در ادرار گاو خیسانده و خشک نمایند، در دفعه چهارم، آن هسته را به طوری بکارند که طرف بزرگی هسته روی زمین و محل سوراخ[شکاف] آن رو به قبله باشد. مفاتیح الارزاق 2)
عضویت در کانال:
https://eitaa.com/joinchat/2905867074Ceb5bab954c
37- دفع حشرات(کلی):- قسمت سوم
فراری دادن مورچه:
اگر پِهِن گاو را با قطران مخلوط کرده و بر درخت بیمار بمالند، خوب شده و مورچه از آن بالا نمی رود. (نزهت نامه علایی)
از بوی زیره، مورچه و موش فرار می کنند. (مفاتیح الارزاق2)
اگر خربق را با گوگرد مخلوط کنند و در سوراخ مورچه بریزند، همه از آنجا فرار می کنند. (عجایب قزوینی)
اگر سوراخ مورچه را به قطران آغشته کنند، مورچه بیرون نمی آید و اگر بیرون آمده داخل آن نمی تواند برود. مورچه از نخ آغشته به قطران رد نمی شود. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر گوگردِ زرد و آویشن و پیاز در حوالی مورچه ها دود کنند، همه فرار می کنند. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر میوه درخت سرو و کَوَر را خوب بکوبند تا نرم شود و با همان مقدار روغن کنجد مخلوط کنند، و به تنه درخت انگور و غیره بمالند، مورچه نزدیک آن نمی شود. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر تریاک را با سرکه بسیار ترش مخلوط کنند و ریشه(بیخ) درختها و انگورها را به آن آغشته کنند، مورچه نزدیکش نمی رود. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر پایین درخت را به زهره گاو نر آغشته کنند، مورچه ها از آن درخت دور می شوند. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر سوراخ مورچه ها را با پِهِنِ گاو ببندند، مورچه ها می میرند و یا فرار می کنند. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر کلم، سداب و پونه جویباری را با هم بکوبند و بفشارند و آب آن را در خانه مورچه ها بریزند، بیرون نمی آیند. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر خاک نرم را با خاکستر، دور خرمن بریزند، مورچه ها در آن خرمن نمی توانند بروند. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر زاج سیاه را سوزانده و خاکستر آن را در سوراخ مورچه ها بریزند، مورچه ها می میرند و یا فرار می کنند. (مفاتیح الارزاق 3)
مورچه از انغوزه فرار می کند. (مفاتیح الارزاق 3)
در جایی که زُرُنباد را دود کنند، مورچه هرگز آنجا نمی رود. (مفاتیح الارزاق 3)
اگر هندوانه ابوجهل را در جایی که مورچه هست دود کنند، همه فرار میکنند. (نزهت نامه علایی) (مفاتیح الارزاق 3)
اگر سنگ آهن ربا را روی سوراخ مورچه بگذارند، مورچه ها فرار می کنند. (معرفت فلاحت) (مفاتیح الارزاق3)
اگر ترمس(باقلا مصری) و کَوَررا خوب بکوبند تا نرم شود و با همان مقدار روغن کنجد مخلوط کنند، و به تنه درخت انگور و غیره بمالند، مورچه نزدیک آن نمی شود. (معرفت فلاحت)
کشتن مورچه:
اگر گوگرد و پونه در سوراخ مورچه بریزند، همگی میمیرند. (معرفت فلاحت)
اگر ریشه هندوانه ابوجهل را دود کنند، هر مورچه که دود به او برسد، می میرد. (معرفت فلاحت)
اگر خاکی که مورچه از خانه بیرون می آورد با گوگرد و سرکه مخلوط کنند و در خانه مورچه بریزند، همه میمیرند. (معرفت فلاحت)
اگر زیره را آسیاب کرده و در لانه مورچه بریزند، همه مورچه ها میمیرند. (ارشادالزراعه)
اگر آب سداب را در خانه مورچه بریزند، همه آنها می میرند. (فرخ نامه)
عضویت در کانال:
https://eitaa.com/joinchat/2905867074Ceb5bab954c