#خطبه_همام_یک  رُوِيَ أَنَّ صَاحِباً لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع يُقَالُ لَهُ هَمَّامٌ‏ كَانَ رَجُلًا عَابِداً فَقَالَ لَهُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ صِفْ لِيَ الْمُتَّقِينَ حَتَّى كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِمْ فَتَثَاقَلَ ع عَنْ جَوَابِهِ ثُمَّ قَالَ يَا هَمَّامُ‏ اتَّقِ اللَّهَ وَ أَحْسِنْ فَ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ روایت شد یکی  از یاران امیرالمومنین علیه السلام به نام همام که عابد وزاهد بود  به حضرت عرض کرد یا امیرالمومنین  ویژگی پرهیزگاران را  - به گونه ای گویا آنهارا می بینم -  برایم وصف کن حضرت  در جواب دادن به او درنگ کرد سپس فرمود ای همام تقوای الهی پیشه کن وکار نیک انجام ده که خداوند اهل تقوا ونیکان را دوست دارد ابن ابی الحدید گوید او هَمّام بن شریح بن یزیدبن مره بن عمروبن جابربن عوف از اصحاب واز شعیان حضرت علی ( علیه السلام) وفردی عابد بود واز حضرت علی ( علیه السلام) خواست تا متقین را توصیف کند بگونه ایکه گویا آنهارا می بیند وحضرت از جواب دادن طفره رفت وتعلل می کرد اما همام بوی چندبار قسم داد ([1])[2] اما مرحوم کراچکی در «کنزالفوائد» معتقد است او همام بن خیثم برادر ربیع بن خیثم(خواجه ربیع مدفون در مشهدالرضا) می باشد ومی گوید این فردی که ابن ابی الحدید از وی نام می برد معلوم نیست از کجا آورده است([3]) علت تامل حضرت این بود که موعظه بهتر در وی اثر بگذارد واز طرف دیگر نگران بود همام نتواند تحمل کند  نه اینکه یقین داشت که همام فوت می کند لذا حضرت از جواب استنکاف می کرد حضرت در جوابش فرمود اولا تقوا پیشه کن ثانیا نیکی کن یعنی نشانه تقوا این است که جز نیکو کاران باشی وآنرا در عمل نشان دهی سپس حضرت استناد  می کند به آیه شریفه« إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ »([4])بدرستی که خداوند با کسانی است که تقوا پیشه می کنند ونیکو کردارند گر چه خد او ند متعال با همه است در هرکجا باشند « وَ هُوَ  مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُم‏ ْ وَ اللَّهُ  بِما تَعْمَلُونَ بَصِير»([5])خداوند باشماست هرکجا که باشید وخداوند به آنچه عمل می کنید آگاه است اما این همراهی و«معییت» همراهی ویژه است . توضیح آنکه طبق بیان قرآن کریم دو نوع همراهی وجود ۱- یکی ازین جهت که  هرچه بنده انجام میدهد را نظارت می کند وچیزی از اوپنهان نیست  وهر عمل حتی اثر آن عمل ثبت وضبط می شود تا در قیامت مورد محاسبه قرار گیرد ۲-ودیگری همراهی به معنای یاری رساندن وکمک کردن به بنده تا در گرفتاری ها ومشکلات یاری گر بنده خویش باشد دراینجا نیز صحبت از معییت ویژه است که اگر کسی اهل تقوا باشد ودر عمل نیز آنرا اجرا کند وکارنیک انجام دهد  یعنی  مستمر باشد تا نیکوکار به حساب آید – زیرا کسی را با یک بار یا چند بار عمل نیک انجام دادن نیکوکار نمی گویند بلکه .قتی این کار استمرارداشت متصف به محسن ونیکوکار می شود- خداوند متعال اورا همراهی می کند تا اگر به سوی خطائی می رود ویا راه نتواست تشخیص دهد اورا نجات دهد لذا حضرت فرموئد اگر اهل تقوا باشی ونیکوکار باشی همراهی ویژه الهی را خواهی داشت ومتقی خواهی شد وروشن است کسی که متقی باشد عاقبت به خیر خواهد شد زیرا عاقبت ازآنِ تقواست « َ وَ الْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى‏ »([6])ازینرو اگر کسی اهل تقوا بود عاقبت به خیر می شود لذا قران کریم افراد متقی را کسانی میداند که عاقبت به خیر می شوند« وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِين‏ [7]»  این جواب اجمالی در حقیقت جواب تام وکاملی بود اما همام بدنبال تعیین مصادیق وجزئیات صفات متقین بود تا بتواند بهتر آنرا ترسیم کند وببیند چه مقدار ازین اوصاف در وی وجود دارد وآیا اوصاف متقین  برای او دست یافتنی است یاخیر شرح ابن ابی الحدید ج 10 ص134[1]   کراچکی کنزافوائد ج   ص  [3] -نحل:128[4] -حدید:4[5] -طه:132[6] -اعراف:128[7] https://eitaa.com/jorenab