نورمن بورلاگ کیست؟ نورمن در سال 1914 از یک خانواده امریکایی که اصالت آنها از مهاجران نروژی بود در یک مزرعه (روستا)  در کرسکوی آیوا (Cresco, Iowa) در امریکا بدنیا آمد. از سن 7 تا 19 سالگی همزمان با درس خواندن، او در یک مزرعه 43 هکتاری به کار ماهیگیری، شکار، و پرورش ذرت، یولاف، علف تیموثی (timothy hay)، گاو، خوک، و مرغ اشتغال داشت. نورمن بورلاگ به مدت 16 سال در این پروژه کار کرد و در طی این مدت تعدادی از ارقام گندم نیمه پاکوتاه پرمحصول و مقاوم به بیماری را با موفقیت اصلاح کرد. او در ضمن روشی را در اصلاح گندم ابداع کرد که به "اصلاح رفت و برگشتی" (shuttle breeding) معروف است و آن انجام دو بار عملیات اصلاح در طول یک سال در یک کشور برای بدست آوردن دو نسل از یک گیاه است که در کشورهای پهناوری که دو فصل مناسب برای رشد را در دو زمان جداگانه دارا هستند قابل اجراست. این روش به ابتکار نورمن بورلاگ از سال 1945 تاکنون در سیمیت اجرا میشود و بعداً برخی کشورهای دیگر نیز از این الگو استفاده کردند. کار دیگری که نورمن بورلاگ به آن شناخته میشود استفاده از "لاینهای چندگانه" (multilines) به منظور افزایش مقاومت گندم به بیماریها و بویژه نسبت به زنگهاست. لاینهای چندگانه مخلوطی از چند لاین خالص با خصوصیات ظاهری (فنوتیپ) مشابه هستند که هر کدام از آنها دارای ژنهای متفاوتی برای مقاومت به بیماری هستند. تعداد مناسبی از این لاینها مخلوط شده و کاشته میشوند طوریکه کل ژنهای مقاومت موجود در آنها در برابر همه نژادهای شایع بیماری عمل کنند. افتخار دیگر دکتر بورلاگ تولید ارقام "پاکوتاه" (dwarf) گندم است که بعلت کلفت بودن و قوی بودن ساقه ها براحتی نمیخوایند و از کودپذیری بالایی نیز برخوردارند و بنابراین عملکرد بالاتری دارند. دو رقم از ارقام نیمه پاکوتاه و مقاوم به بیماری تولید شده توسط نورمن بورلاگ بنامهای Pitic 62 و Penjamo 62 بطور فوق العاده ای پتانسیل عملکرد گندم بهاره را افزایش داد. تا سال 1963، 95% گندمهای مورد استفاده در مکزیک از انواع گندمهای نیمه پاکوتاه نورمن بورلاگ بودند. در آن سال تولید گندم مکزیک شش برابر تولید سال 1944، سال ورود نورمن بورلاگ به مکزیک شد. مکزیک در گندم خودکفا شد از کانال پیام سبز بعد از آزمایشات گسترده، تیم بورلاگ به رهبری دکتر آندرسن در سال 1965 تلاش برای وارد کردن 450 تن بذر ارقام نیمه پاکوتاه Lerma Rojo و Sonora 64 را برای کاشت در هند و پاکستان (به ترتیب 250 و 200 تن) آغاز کرد. بذرهای مورد نظر با موانع و مشکلات فراوان و با تأخیر زیاد از مکزیک به هند و پاکستان رسیده و در مناطق مورد نظر کاشته شدند. عملکرد اولیه ارقام بورلاگ از تمام ارقام کاشته شده در منطقه بالاتر بود. بعد از این نتایج کشورهای منطقه تصمیم به واردات مقدار بیشتری از بذر این دو رقم گرفتند. در سال 1966 هند 18000 تن بذر ار این ارقام وارد کرد که بیشترین مقدار خرید و واردات بذر در جهان در آن زمان بود. در سال 1967 پاکستان 42000 تن و ترکیه 21000 تن بذر وارد کردند. تولید گندم در منطقه به مقدار بسیار زیادی فزونی یافت و منطقه از قحطی و گرسنگی نجات یافت. کار نورمن بورلاگ در سال 1968 "انقلاب سبز" (Green Revolution) نام گرفت.  به پاس خدمات و نقش دکتر نورمن بورلاگ در افزایش غذای جهان و فائق آمدن بر کمبود غدا در هند و پاکستان در اواسط دهه 1960 که منجر به نجات جان میلیونها نفر شد جایزه نوبل صلح سال 1970 به وی اعطا شد. #نورمن_بورلاگ #انقلاب_سبز #علمی @jpz09113931202