مباحث #علوم_قرآن 📍صد و یک📍 🍃تبیین علمی واژه صرفه🍃 💠صرفه عبارتست از این که قرآن، فراهم آمده از مجموعه کلمات و حروف، به نظم خاص و این نظم خاص هر قدر در رتبه عالی قرار داشته باشد به نفسه نمی تواند معجزه به شمار آید تا مردم از همانندآوری آن عاجز باشند، بلکه در صورتی معجزه می شود که خداوند قدرت دیگران را از ایشان سلب کند یا داعیه آنان را سلب کند یا علومی را که آنها می خواهند با قرآن معارضه نمایند از آنها بگیرد تا نتوانند همانند قرآن را بیاورند💠 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدو دو📍 🍃تاریخچه بحث صرفه🍃 💠اصل فکر و اندیشه نظریه صرفه به "ابی الاسحاق ابراهیم النظام" (231 متوفی) نسبت داده شده است و این نسبت ادامه پیدا می کند تا این که قول به صرفه در این باب به صورت یک نظریه مطرح می شود،🔺 هر چند در اصل این نسبت که به "نظام" داده شده جای شک و تردید وجود دارد، به هر صورت در آن زمان قول به صرفه مشهور نبوده ولی اکثر متکلمین در مباحث صرفه، اوّل قول "نظام" و بعد از آن تعدادی افراد دیگر را مطرح می کنند و صورت تکاملی بحث را به "سید مرتضی" نسبت می دهند. 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصد و دو📍 🍃طرفداران نظریه صرفه در اعجاز قرآن🍃 💠از جمله افرادی که نظریه صرفه را پذیرفته اند می توان به "شیخ مفید" اشاره کرد، ایشان در کتاب "اوائل المقالات" می گوید؛ جهت اعجاز قرآن قول به صرفه است، هر چند "علامه مجلسی" در "بحارالانوار" می گوید ایشان اخیراً از موضع خود برگشته اند. 💎"شیخ طوسی" نیز در اوائل، وقتی در شرح کتاب جُمل والعلم والعمل می پردازد، قول به صرفه را برمی‌گزیند، بعداً از این نظریه برمی گردد و در کتاب "اقتصاد دلیل اعجاز قرآن را فصاحت و نظم اسلوب آن می داند. جمال الدین خوانساری و... قایل به نظریه صرفه بوده اند. 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدوسه📍 🍃اثبات تحدی قرآن و نظریه مخالفان🍃 💠در مقابل قول به صرفه نظریه ای قرار دارد که قایل به اعجاز و دعوت به مبارزه طلبی قرآن می باشد، آنان برای اثبات تحدی قرآن و دعوت معارضین به مبارزه طلبی، ادعای تواتر می نمایند و می گویند: «تحدی و مبارزه طلبی قرآن با تواتر ثابت شده است». 💠ماهیت و ادعای خود قرآن نیز مؤید این مدعاست که معجزه بودن در خود قرآن خیلی به صورت واضح مطرح است، چنانچه می فرماید: «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلی‌ أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَاالْقُرْآنِ لایَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهیراً»؛ بگو اگر انسانها و پریان (جن و انس) اتفاق کنند که همانند این قرآن را بیاورند، همانند آن را نخواهند آورد هر چند یکدیگر را (در این کار) کمک کنند. 💠اکثر متفکران مسلمان نیز دعوت به تحدی قرآن را تأیید نموده اند و قرآن را معجزه می دانند و در این مورد آنان عموماً به آیات تحدی استناد نموده اند. 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدوچهار📍 🍃بطلان نظریه صرفه🍃 📝نظریه صرفه و ادعای بازگرداندن اعجاز قرآن به صرفه، مخالف متن آیات تحدی است. 💠افزون بر این، اساساً اگر اعجاز قرآن مربوط به سلب انگیزه یا توان آدمی باشد، هیچ گونه فضیلتی برای قرآن محسوب نمی شود و تحدّی به همانندآوری قرآن مفهوم نخواهد داشت، درست مانند آن که دست کسی را ببندند و در همین حال او را به مبارزه و دفاع از خود فراخوانند، طبیعی است که چنین دعوتی لغو است. اما دعوت به مبارزه طلبی قرآن لغو نیست زیرا نشان می دهد که این کلام از تأیید ویژه ای برخوردار است و هیچ فرد موحدی باور نمی کند که دعوت خدای حکیم به تحدی قرآن امری لغو تلقی شود💠 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدوپنج📍 🍃اعراب قرآن🍃 💠اعراب قرآن،بررسی نقش کلمات قرآن در عبارات و آیات و تبیین جایگاه آن در تفسیر قرآن است. دانش اعراب به ویژه اعراب قرآن از دامن قرآن کریم برخاسته و تاریخ آن به دوره پس از نزول قرآن کریم باز می‌گردد .با در نظر گرفتن معنای لغوی و اصطلاحی اعراب علاوه براینکه بین آنها رابطه ای برقرار است؛ اما تمایزی جدی نیز وجود دارد؛ اولا براساس معنای لغوی، 👈اعراب وصف گوینده سخن است ؛ اما بنابر معنای اصطلاحی، اعراب وصف واژگان است پس از آنکه در متن جمله قرار گرفته و با کلمات پیش از خود ترکیب شود، 🔺ازاین‌رو در بیان اعرابِ یک واژه یا جمله به بیان گوینده یعنی طرز ادای کلمات توجه نمی‌شود. ثانیاً، بنا به تعریف اصطلاحی، فعلها مبنی و حروف دارای اعراب نیست، در حالی که همه کلمات از اعراب به معنای لغوی برخوردار است. ثالثاً، در معنای اصطلاحی، اعراب منحصر به صدای آخر کلمات خواهد بود؛ اما مطابق با معنای لغوی همه حروف کلمه دارای وصف اعراب است. 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدوشش📍 📝با بررسی تاریخچه و تطور اعراب و همچنین مکاتب و دیدگاههای نحوی دانشمندان و مفسران پیشین برمی‌آید که حجم فراوانی از اختلاف موجود در نحو و اعراب آیات قرآن معلول نوع تحلیل صاحب نظران بوده است.در اهمیت دانش اعراب بین مفسرین و صاحب نظران دو دیدگاه وجود دارد که البته چندان ناسازگاری بین آنها دیده نمی شود. 👥گروهی بر ضرورت آشنایی با مباحث نحوی قرآن و اعراب پیش از ورود به تفسیر آیات تأکید کرده‌اند. و عده ای دیگر ، اعراب را فرع بر فهم معنا دانسته و معتقدند مُعرِب ابتدا باید معنا و فهم صحیحی از آیات به دست آورد. سپس بر طبق معنا اعراب آیه را بیان کند. 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدوهفت📍 🍃واژه شناسی اعراب🍃 📝اعراب از ماده (ع ر ب) است. ازهری اعراب و تعریب هر دو را به معنای روشن و آشکار ساختن دانسته است.به معنای روشن ساختن کلام برای مخاطب، به‌گونه‌ای که خطایی در آن نباشد نیز به‌کار رفته است. برای این واژه در لغت و حدیث معانی و کاربردهای دیگری نیز گزارش شده و گاه پیوند و رابطه‌هایی میان آنها و اصطلاح «اعراب قرآن» بیان شده است. 🔺افزون بر این در آثار دانشمندان گاه اعراب در مقابل «بناء» به‌کار رفته است که سه تعریف پیشین نیز به این مصطلح ناظر است. اسم و فعلی را که اعراب ظاهری یا مقدر می‌گیرد «معرَب» می‌نامند و در مقابل آن اسم و فعلی که در وضعیتهای گوناگون هیچ‌گونه تغییر حرکتی در آن رخ ننماید «مبنی» نامیده می‌شود. بنابراین اصطلاح همه اسمها معرَب نخواهند بود؛ اما در اصطلاح متأخران و معاصران اعراب معنای دیگری نیز به خود گرفته که عبارت است:از تعیین نقش و جایگاه کلمه در جمله و تعیین نقش جمله در واحدی بزرگ‌تر. 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدوهشت📍 📜در روایتی از پیامبر(صلی الله علیه وآله) آمده است:«اعربوا القرآن و التمسوا غرائبه» که مراد از اعراب قرآن تلفظ صحیح و واضح الفاظ آن به نظر می‌رسد؛ اما سیوطی اعراب در این حدیث را به معنای فهم معنای الفاظ قرآن دانسته است؛👈 نیز در روایتی دیگر منقول از پیامبر(صلی الله علیه وآله) به اعراب در کلام سفارش شده است تا مقدمه‌ای برای اعراب قرآن باشد:«اعربوا الکلام کی تعربوا القرآن» که بی‌تردید مراد از آن تلفظ صحیح و واضح کلمات است که هم می‌تواند به تلفظ صحیح حرکت آخر کلمات مربوط باشد و هم تلفظ درست همه حروف و صداهای حروف یک کلمه. 🔺به هر روی در این جا همان معنای عام اعراب قرآن که به بیان نقش کلمات در جمله می‌پردازد مورد نظر است. 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدونه📍 🍃تاریخچه اعراب🍃 📝بر پایه روایات اسلامی نخستین بار علایم اعرابی، در قرآن کریم به‌کار رفته است. ابوالاسود دئلی (م. ۶۹ ق.) با کمک یحیی بن یعمر آغازگر اعراب گذاری قرآن کریم بوده است. در نخستین اعراب گذاری که بسیار ساده و ابتدایی بود برای نشان دادن اعراب از نقطه استفاده شد، 👈به این صورت که به علامت نصب نقطه‌ای در بالای حرف پایانی و برای جرّ نقطه‌ای در زیر آن حرف و برای رفع نقطه‌ای در جلو آن حرف و برای نشان دادن تنوین نصب و رفع و جرّ از دو نقطه و البته با رنگی متفاوت از رنگ خطوط قرآن کریم استفاده می‌شد. از جزئیات اعراب گذاری به دست ابوالاسود آگاهی بیشتری در دست نیست و مشخص نشده که آیا در این اقدام، ابوالاسود تنها به اسمهای معرب و متمکن نقطه‌های اعرابی می‌داده یا برای نشان دادن حرکت آخر فعلها، اسمهای مبنی و حتی حروف نیز از این علامت استفاده می‌کرده است❓ 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

مباحث #علوم_قرآن 📍یکصدو ده 📍 🍃اعراب و دانش نحو🍃 💠بدیهی است که اِعراب از عناصر علم نحو و دستور زبان است و میان این دو دانش رابطه‌ای عمیق و دوسویه است، با این حال در گذشته گاه این دو اصطلاح به جای یکدیگر به‌کار می‌رفته است. در حقیقت علم نحو راه آشنایی با اعراب است و به گفته ابوحیان اعراب از علم نحو گرفته می‌شود، به همین دلیل او علم نحو را دومین علم مورد نیاز مفسر دانسته است. 🍃اعراب و دانش صرف🍃 💠علم صرف که درباره بنای کلمات و صیغه‌های گوناگون آن بحث می‌کند نیز گرچه با اعراب قرآن رابطه دارد؛ اما این رابطه نسبت به علم نحو ضعیف‌تر است. این رابطه سبب شده در گذشته و حال در کتابهای اعراب القرآن کم و بیش از جایگاه و نقش صرفی کلمات نیز بحث شود. 📚برگرفته از دانشنامه علوم قرآنی 🍃 @jqk_ir 🍃

بسم الله الرحمن الرحیم 💐همراهان قرآنی سلام علیکم 🔺باتوجه به اتمام مباحث #علوم_قرآن که در یکصدوده قسمت مختلف و متنوع خدمت شما سروران عزیز عرضه شد 🔔به اطلاع میرساند گزیده ای از مطالب ذکر شده بعنوان سوال مسابقه مطرح گردیده و به برندگان هدایایی همزمان با میلاد امام رضا علیه السلام به قید قرعه اهدا خواهد شد. پاسخ صحیح را به صورت یک عدد پنج رقمی به سامانه 50009114 ارسال فرمایید 🍃 @jqk_ir 🍃