✡️ عدم انطباق جشن پوریم با سیزده فروردین
1⃣ می‌خواهیم به‌طور علمی از لحاظ محاسبات تقویمی، مصادف شدن این دو مناسبت یا عدم تقارن آن را در تقویم عبری با فارسی (شمسی) بررسی کنیم. در ابتدا لازم است تا دربارهٔ اصول محاسبات و تاریخچهٔ این دو تقویم به‌طور مختصر اشاراتی جهت معرفی ذکر شود.
🗓 تقویم‌شناسی عبری
2⃣ #تقویم_عبری یک تقویم قمری بوده و منطبق با «حلول ماه در آسمان» است. [پس طبیعتاً این تقویم نسبت به تقویم شمسی باید چرخشی باشد.] از طرف دیگر عبرانیان موظف هستند تا مناسبت‌های مذهبی خود را در فصل‌های مشخص و معینی برگذار کنند. به‌عنوان مثال «عید پسح» حتماً باید در فصل بهار برگزار گردد [و نباید در فصل دیگری برگزار شود.]. از این رو تقویم عبری هر دو یا سه سال بر اساس (الگویی مشخص) دارای یک ماه اضافه می‌باشد و سال را ١٣ ماه برگذار می‌کنند تا سال قمری عبری به‌مرور از سال شمسی عقب نیفتد و همواره بر حدود فصول آن منطبق گردد.
3⃣ در تقویم عبری به سال‌های ١٣ماهه، #سال_کبیسه گفته می‌شود که الگوی آن از یک دورهٔ منظم ١٩ساله پیروی می‌کند. یعنی سال‌های سوم، ششم، هشتم، یازدهم، چهاردهم، هفدهم و نوزدهم کبیسه هستند. و به‌طور کلی تقویم عبری در محدودهٔ حدود ٣٠روزه نسبت به تقویم ایرانی در نوسانی ثابت می‌باشد.
💥 [توضیح اندیشکده: اضافه کردن این ماه سیزدهم باعث می‌شود تا تقویم عبری با این‌که قمری است، اما تقریباً با تقویم شمسی برابر باشد. (تنها حدود یک ماه نوسان دارد.) لذا مثل تقویم «هجری قمری» نیست که در آن مثلاً ماه رمضان گاهی به فروردین می‌افتد و گاهی به تیر یا مهر یا دی یا… و دائم در چرخش است و هر ماه هجری قمری می‌تواند با هر ماهی از ماه‌های شمسی منطبق شود.]
🗓 دقت عملکرد تقویم عبری
4⃣ تقویم امروز یهودیانِ جهان حدود ١۶٠٠ سال پیش تدوین شده است. بر طبق دستورات تورات و علمای تلمودی، طول مدت چرخش ماه ٢٩/۵٣٠۵٩۴ روز می‌باشد. این عدد با دقتِ یک روز اختلاف، در هر ١٣٨٠٠ سال، با محاسبات امروزهٔ سازمان فضایی آمریکا و اروپا بسیار نزدیک است و از دقیق‌ترین تقویم‌های قمری محسوب می‌شود.
🗓 تقویم‌شناسی جلالی
5⃣ این تقویم شمسی، که در ۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری به‌دستور پادشاه (جلالی) و توسط خیام تدوین شده است، منطبق بر «حرکت دقیق خورشید» می‌باشد و برای تنظیم دقیق‌تر خود هر چهار سال یک بار و گاهی هر ۵ سال یک بار به‌صورت کبیسه درمی‌آید. این تقویم نیز از دقیق‌ترین تقویم‌ها در جهان می‌باشد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ بررسی انطباق جشن پوریم و سیزدهم فروردین
1⃣ براساس تقویم یهود، واقعهٔ #پوریم در ١٣ اَدار سال ٣۴٠۵ عبری معادل با ٢۵ فوریه ٣۵۵ قبل از میلاد و ۶ اسفند سال ٩٧٧ قبل از هجری شمسی، (حدود ٢٣۶٩ سال پیش) اتقاق افتاده که با تاریخ ١٣ فروردین حدود ٣٧ روز اختلاف وجود دارد. [و طبق دستور کتاب استر باید ١۴ و ١۵ آدار جشن بگیرند.] البته با توجه به «سال‌های کبیسه عبری» احتمال این‌که در بعضی سال‌های دیگر، این دو [پوریم و ١٣ فروردین] کمی به هم نزدیک‌تر شوند هست، اما در طول تاریخ، هیچ‌گاه برهم منطبق نمی‌شوند. و اصولاً پوریم در یهودیت یک #عید_زمستانی است تا بهاری.
🗓 دیرینه‌شناسی تقویم‌های عبری و شمسی
🗓 تقویم باستانی عبری
2⃣ درست است که #تقویم_عبری حدود ١۶٠٠ سال است که به این‌گونه استفاده می‌شود، اما قبل از آن نیز قوانین و قواعد با تقویم امروز یکسان بوده و فقط برای تعیین #استهلال ماه به‌جای جدول و محاسبات، از «شاهدان امین رؤیت ماه» استفاده می‌شده [شبیه فرایند استهلال ماه در تقویم هجری قمری] و نیز برای تعیین #سال_کبیسه نیز هر سال در زمان مناسب جلسه‌ای گذاشته می‌شد که الگوی آن نیز بسیار نزدیک به الگوی ١٩سالهٔ جداول امروزی می‌باشد.
3⃣ بر این اساس، سال ٣۴٠۵ عبری [یعنی سال وقوع حادثهٔ پوریم] به دو دلیل کبیسه نبوده:
👈 اول: کافی است عدد ٣۴٠۵ را بر ١٩ تقسیم کنیم باقی مانده ۴ خواهد بود که جزء سال‌های کبیسهٔ ١٩ساله نیست.
👈 دوم: اصل سند مگیلای استر (طومار استر) دقیقاً به ماه دوازدهم اشاره می‌کند. (فصل٣، آیه١٣).
4⃣ و حتی اگر بر فرض محال، آن سال، کبیسه هم بوده باشد، باز هم واقعهٔ پوریم در آن سال به ۴ یا ۵ فروردین می‌افتاد که باز هم با تاریخ «روز طبیعت» [١٣ فروردین] منطبق نیست.
🗓 تقویم باستانی ایرانی
5⃣ تا قبل از عمر خیام و تنظیم تقویم جلالی در ایران تقویم یزدگردی شمسی استفاده می‌شد که در آن به‌خاطر تفاوت کبیسه‌گیری به‌مرور، نوروز ١٨روز (گاهی تا دو ماه) نسبت به زمان واقعی به تأخیر می‌افتاد و به‌عنوان مثال روز طبیعت [١٣ فروردین] در روز ٣١ فروردین برگذار می‌شد که این هم خود باز، فاصلهٔ این دو واقعه [یعنی پوریم و ١٣ فروردین] را بیشتر می‌کند.
6⃣ به‌طور خلاصه می‌توان گفت که در الگوهای باستانی تقویم ایرانی و یهودی نیز نه تنها این دو واقعه هرگز بر هم منطبق نمی‌شوند، بلکه اصولاً فاصلهٔ بیشتری را هم از یکدیگر دارند.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
🕎 بررسی تقارن یوم کیپور با عاشورا (٢)
1️⃣ مبدأ #تقویم_یهودی آغاز آفرینش و خلقت آدم بر اساس کتاب تورات است. سال یهودی، #شمسی است ولی ماه‌های آن #قمری است! که به این دلیل به آن #تقویم_مختلط می‌گویند.
2️⃣ دوازده ماه قمری، سالانه ده تا یازده روز کوتاه‌تر از سال شمسی است. از آن‌جا که مناسبت‌های تقویم یهودی، ارتباط مستقیمی با کشاورزی داشته، یهودیان برای #ثابت_ماندن ماه‌های قمری در سال شمسی و به‌عبارت دیگر هم‌زمانی ماه‌های قمری با فصل‌های سال، بعد از هر سه سال، سال چهارم را #سال_کبیسه و دارای #سیزده_ماه اعلام می‌کنند. بنابراین سال یهودی سه سالِ دوازده‌ماهه، و یک سالِ سیزده‌ماهه دارد و در نتیجه مناسبت‌های تقویم یهودی در مقایسه با فصول سال ثابت است و #گردش_نمی‌کند. [دقت کنید]
3️⃣ اعراب قبل از اسلام برای تغییر ماه‌های حرام از همین روش استفاده می‌کردند. بعد از اسلام و خصوصاً بعد از هجرت پیامبر(ص) به مدینه، صف مسلمانان از یهودیان در دو موضوع کلیدی به دستور خداوند جدا شد: یکی در موضوعِ #قبله و دیگری در موضوعِ #تقویم_قمری_گردشی.
4️⃣ تقویم اسلامی، تقویم ماه‌های قمری در سال قمری بود که ماه‌های قمری در فصول مختلف سال شمسی #گردش_می‌کرد. [دقت کنید]
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter