✡ میرزا کریمخان رشتی؛ چهرۀ مرموز تاریخ معاصر ایران (٢)
1⃣ سیر سریع حوادث، نقش مهمتری را در درون ایران از میرزا کریمخان میطلبد.
2⃣ در سال ١٣٢۶ق. قیام مردم تبریز بهرهبری دو چهره انقلابی و نامدار، #ستارخان و #باقرخان، شکستهای مهلک بر پیکر استبداد محمدعلیشاهی وارد ساخته و این خطر را برای #استعمار_بریتانیا مطرح میسازد که مجاهدین آذربایجان، تهران را به اشغال خود درآورند و سررشتهٔ امر را از دست او خارج سازند.
3⃣ #میرزا_کریمخان_رشتی بهسرعت به رشت بازمیگردد و به اتفاق برادرانش گروهی از آزادیخواهان و انقلابیون گیلان را پیرامون خود گردآورده و حرکت خود را آغاز میکند.
4⃣ ویژگی نقش میرزا کریمخان در این دوره #چپنمایی اوست؛ نقشی که تا صعود #رضاخان به سلطنت ادامه دارد. این نقش پیچیدگیِ عملکردِ #سرویس_جاسوسی_بریتانیا را نشان میدهد.
5⃣ میرزا کریمخان در نیمهٔ سال ١٣٢۶ق. در رشت #سازمان_مخفی خود را بنیاد نهاد. او این سازمان را ظاهراً بهنام ستارخان، قهرمان انقلاب تبریز، #کمیته_ستار نامید تا همدلی و اعتماد انقلابیون راستین را به خود جلب کند و بتواند بر امواج نهضت اصیل و مردمی گیلان سوار شود.
6⃣ لازم به توضیح است که #یپرمخان_ارمنی در رأس «کمیسیون جنگ» (شاخه نظامی) این کمیته قرار داشت و همراه نزدیک او #الکساندر_آقایان، پدر فلیکس، مأمور برجسته #اینتلیجنس_سرویس بود.
7⃣ پس از این تمهیدات دقیق که تضمینگر وجههٔ «انقلابی» میرزا کریمخان رشتی بود، او و برادرانش، بهویژه عبدالحسینخان معزالسلطان، حضور خود را در صحنهٔ #انقلاب_مشروطه علنی کردند.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ میرزا کریمخان رشتی چهرۀ مرموز تاریخ معاصر ایران
1️⃣ سقوط تزاریسم و متعاقب آن پیروزی انقلاب بلشویکی در روسیه، بر اوضاع داخلی ایران تأثیر گذارد و استعمار #بریتانیا هراسان از خطر توسعهٔ #بلشویسم توجه اصلی خود را به ایران و نهضتهای انقلابی آن در خراسان و آذربایجان و فارس و بهویژه گیلان معطوف داشت.
2️⃣ #گیلان از دو نظر واجد اهمیت بیشتر بود: نخست، بهدلیل عمق و همگانی بودن نهضتی که به رهبری #میرزا_کوچکخان_جنگلی آغاز شده و هر آن میتوانست دولت مرکزی نابسامان و فروپاشیده را در تهران در معرض تسخیر انقلابیون جنگل قرار دهد؛ دوم بهدلیل همجواری با #روسیه و ارتباطات نزدیک انقلابیون جنگل با قفقاز.
3️⃣ در نتیجه طرح ایجاد یک «کمربند فولادین» پیرامون بلشویسم و لاجرم یک #دیکتاتوری_قدرتمند نظامی در ایران، در «وایت هال» لندن برنامهریزی شد. بدیهی است که در اجرای این طرح #اینتلیجنس_سرویس دارای جایگاه اصلی بود.
4️⃣ اینتلیجنس سرویس در خطهٔ #گیلان از شبکه کارآمد و منتفذی برخوردار بود که در رأس آن #میرزا_کریمخان_رشتی قرار داشت. میرزا کریمخان و برادرش، سردار محیی، نه تنها نسبت به اوضاع منطقه شناخت کافی داشتند، بلکه زمانی خود در رأس #کمیته_ستار آغازگر نهضت مشروطه در گیلان بودند.
5️⃣ در چنین شرایطی که #نهضت_جنگل به رهبری میرزا کوچکخان خطری جدّی برای مطامع بریتانیا محسوب میشد، در سال ۱۳۳۸ق. ۱۹۱۹م. در تهران شاهد پیدایش سازمانی سرّی و توطئهگر هستیم، که به #کمیته_آهن یا #کمیته_زرگنده شهرت دارد.
6️⃣ ظاهراً در رأس «کمیته زرگنده» #سیدضیاءالدین_طباطبایی، مدیر روزنامه رعد قرار داشته؛ روزنامهنگار جوانی که از آغاز دوره مشروطه با های و هوی آزادیخواهی پرچم #ناسیونالیسم خود را عَلَم کرده و با شعارهای تند علیه اشرافیت حاکم برای خود وجهه میاندوخت و مدتی بعد بهعنوان یکی از برجستهترین عوامل سیاسی استعمار بریتانیا در صحنهٔ سیاست ایران شناخته شد.
7️⃣ در میان اعضای کمیته، نامِ آشنایِ #میرزا_کریمخان_رشتی را میبینیم که با توجه به پیشینهٔ عجیب او میتوانیم وی را هدایتگر اصلی و مغز متفکر «کمیته زرگنده» بدانیم.
8️⃣ «کمیته زرگنده» یک شبکه سیاسی بوده که اینتلیجنس سرویس در پوشش آن، رجال گوناگون را مؤتلف میساخته و استراتژی خود را پیش میبرده است. لذا، میتوانیم «کمیته زرگنده» را یک #کانون_توطئهگر بدانیم که مجری طرحهای سرویس اطلاعاتی انگلستان بوده است.
9️⃣ چنان که اسناد تاریخی گواهی میدهند، «کمیته زرگنده» دارای ۲ کارکرد اصلی بوده است: «سرکوب نهضت جنگل» و «استقرار یک دیکتاتوری آهنین در ایران».
✅ اندیشکدهٔ مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter