eitaa logo
اندیشکده مطالعات یهود
24.2هزار دنبال‌کننده
4.9هزار عکس
682 ویدیو
201 فایل
🕋 لَتَجِدَنَّ أشَدَّ النّاسِ عَداوَةً لِلّذينَ آمَنوا اليَهود 🕎 کانال تخصصی یهودشناسی 🌐 سایت: 👉 https://jscenter.ir 📧 دریافت پیام‌ها - بدون پاسخ‌گویی: 👉 @jsadmin 💳 شمارهٔ کارت برای حمایت مالی: 👉 6037-9974-7556-6817
مشاهده در ایتا
دانلود
📆 تقویم روزانه 🌺 امروز : چهارشنبه 🌞 ٣٠ مهر ۱۳۹٩ هجری‌شمسی ☪️ ۴ ربیع‌الاول ۱۴۴٢ هجری‌قمری ✝️ ٢١ اکتبر ۲۰٢٠ میلادی 🕎 ٣ حشوان ۵۷۸١ عبری 🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با می‌پردازد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ جیمی کارتر و همسرش روزالین میزبان محمدرضاپهلوی و ملکه در یک شام دولتی در کاخ سفید در سال ١٩٧٧ بودند! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡️ پروژه عقاب؛ دیوید راکفلر؛ پهلوی (۴) 1⃣ ضمن میراث‌داری نفتی خانواده‌اش، خود را یک «دولتمرد شرکتی» می‌دانست و شخصاً بسیاری از مقامات کاخ سفید، از جمله را می‌شناخت. وی همچنین را نیز از سال ١٩۶٢ / ١٣۴٢ می‌شناخت و در نیویورک، تهران و سنت‌موریتس سوئیس با او معاشرت می‌کرد. 2⃣ در ابتدای دههٔ ١٩٧٠ [١٣۴٨ به بعد] همین که خزانهٔ تهران با درآمدهای نفتی پُر شد، بانک چیس با یک بانک دولتی ایران صندوقی مشترک ایجاد کرد و با مشاوره به شرکت ملی نفت، درآمدهای هنگفتی به جیب زد. 3⃣ تا سال ١٩٧٩ / ١٣۵٧ این بانک بیش از ١.٧میلیارد دلار (معادل حدود ۵.٨میلیارد دلارِ امروز) برای انجام پروژه‌های عمومی ایران وام داده بود. در ترازنامه چیس بیش از ٣۶٠میلیون دلار وام به ایران و بیش از ۵٠٠میلیون دلار سپردهٔ ایرانی وجود داشت. 4⃣ آقای راکفلر غالباً اصرار داشت که بگوید نگرانیِ وی دربارهٔ وضعیت شاه صرفاً به‌خاطر “اعتبار و حیثیت” واشنگتن است. او در خاطرات خود در این زمینه می‌نویسد: “شبیه این است که ما یک دوست را درست هنگامی که او به ما نیاز دارد ترک کنیم“!! 5⃣ اما اسناد نشان می‌دهد که آقای راکفلر در مورد خطرات مربوط به منابع و دارایی‌های چیس، گزارش‌های بروزرسانی‌شده و دقیقی را دریافت می‌کرده! [یعنی: بیشتر نگران دارایی خود بود تا اعتبار و حیثیت آمریکا] ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ شاه مخلوع به‌همراه خانواده‌اش در باهاما / مارس ١٩٧٩ ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡️ پروژه عقاب؛ دیوید راکفلر؛ پهلوی (۵) 1⃣ فرستادهٔ ویژ‌ه‌ای برای کمک به شاه به‌کار گرفت: رابرت اف. آرمائو؛ که یک مشاور عملیاتی جمهوری‌خواه بود. آرمائو یکی از نزدیکترین مشاوران شاه شد. 2⃣ هنگامی‌که حکومت شاه در آغاز سال ١٩٧٩ ناپایدار می‌نمود، وزارت امورخارجه ابتدا برای جابه‌جایی شاه ایران در ایالات متحده به دیوید راکفلر متوسل شد. 3⃣ آقای رید به یک مشاور املاک در گرینویچ، که دو ملک بزرگ با قیمت تقریبی هریک ٢میلیون دلار (به‌ارزش امروزی حدود ٧.۴میلیون دلار) برای شاه پیشنهاد کرده بود، نوشت: این املاک “به‌اندازهٔ کافی برای مشتری خاصّ من بزرگ نیستند“. 4⃣ سپس در حالی‌که شاه در مصر و مراکش بود، ماجرای تصرف سفارت آمریکا در تهران اتفاق افتاد. دیپلمات‌ها هشدار دادند که پذیرفتن شاه خطر حملهٔ دیگری را به‌همراه خواهد داشت و به این ترتیب نظر خود را در مورد ارائهٔ پناهندگی تغییر داد. 5⃣ آقای راکفلر از بیم این‌که انصراف مشتریِ ارزنده‌اش از چیس‌بانک، به این بانک لطمه بزند، از انتقالِ این خبر بد به شاه خودداری، و در عوض تلاش کرد تا در جای دیگری (ابتدا در باهاما، و سپس در مکزیک) اقامتگاهی برای او پیدا کند، در همین اثنا با و دیگران در مورد این‌که چگونه کاخ سفید را برای پذیرش دادن به شاه ترغیب کند برنامه‌ریزی می‌کرد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ هنری کیسینجر علناً دولت کارتر را متهم کرد که به شاه که یک متحد وفادار بود فشار می‌آورد که دور دنیا را برای گرفتن پناهندگی طی کند!! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡️ پروژه عقاب؛ دیوید راکفلر؛ پهلوی (۶) 1⃣ در یک برنامهٔ فشردهٔ ٣روزه در ماه آوریل [فروردین / اردیبهشت ١٣۵٨]، یک درخواست شخصی به ، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور، ارائه کرد و سپس یک تماس تلفنی با شخص داشت که به دیدار او با در کاخ سفید انجامید. 2⃣ آقای کیسینجر در یک سخنرانی عمومی [برای تحت فشار گذاشتن کارتر برای پذیرش شاه در آمریکا]، دولت کارتر را متهم کرد که یک متحد وفادارش را وادار کرده مانند کِشتی سرگردانی که به‌دنبال ساحل می‌گردد، دور دنیا را برای پناهندگی بچرخد!! 3⃣ آقای مک‌کلوی نیز [در راستای همین پروژهٔ فشار به کارتر]، نامه‌های پرشماری به مقامات ارشد کاخ سفید نوشت. او اغلب در مورد خطر دلسرد کردن سایر “حاکمیت‌های دوست” آمریکا هشدار می‌داد!! 4⃣ دیگر این‌که در ماه اکتبر [مهر/ آبان ١٣۵٨]، آقای رید پزشک شخصی خود را به مکزیک، “برای معاینه‌ی شاه” فرستاد. پزشک تشخیص داد که شاه سریعاً به درمان پیشرفته‌ای نیاز دارد. او جمع‌بندی کرده بود که در صورت لزوم این درمان در مکزیک پیگیری شود، اما وقتی آقای رید، پزشک را با مقامات وزارت امورخارجه در تماس قرار داد، تشخیص متفاوتی ارائه شد(!) که شاه “در آستانهٔ مرگ” قرار دارد و فقط بیمارستان نیویورک قادر به نجات جان اوست!! 5⃣ با این مقدمات، تیم چیس تدارکات پرواز شاه به «فورت لادردیل» آمریکا را انجام داد...... ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ آنچه خواندید تنها خلاصه‌ای بود از مقالهٔ بسیار مهم «پروژه عقاب و دیوید راکفلر در خدمت پهلوی». متن کامل این مقاله را در لینک زیر مطالعه کنید: 👉 http://jscenter.ir/slave-jews/pahlavi/12259 ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه 🌺 امروز : جمعه 🌞 ٢ آبان ۱۳۹٩ هجری‌شمسی ☪️ ۶ ربیع‌الاول ۱۴۴٢ هجری‌قمری ✝️ ٢٣ اکتبر ۲۰٢٠ میلادی 🕎 ۵ حشوان ۵۷۸١ عبری 🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با می‌پردازد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
📚 مقدمهٔ اول همه‌ساله با فرارسیدن ماه آبان، رسم بوده که مطالبی در مورد تقدیم کنیم. امسال قصد داریم در سلسله مقالاتی تکلیف بحث بودن یا نبودن کوروش را روشن کنیم. لطفا با ما همراه باشید.
📚 کتاب «در جستجوی ذوالقرنین» نوشتهٔ محقق ارجمند «احسان روحی» ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
📚 مقدمهٔ دوم 1⃣ نام کتاب ارزشمندی است که توسط محقّق ارجمند آقای به رشتهٔ تحریر درآمده است. 2⃣ محقّق متتبّع این اثر، با این‌که از ورود به جنجال‌های سال‌های اخیر پیرامون شخصیت تاریخی (که بیش از آن‌که صبغهٔ علمی داشته باشد، گرفتار نزاع‌های بی‌حاصل سیاسی، مذهبی و نژادی شده است) پرهیز دارد، اما از این باب که یکی از مهم‌ترین گزینه‌های مطرح در شناخت مابازاء تاریخی ، کوروش می‌باشد، چاره‌ای از ورود در این بحث نداشته که: «آیا ذوالقرنین قرآنی همان کوروش هخامنشی است یا خیر؟». 3⃣ نویسنده با حفظ ادب و احترام و رعایت متدهای علمی تحقیق و ضمن تأکید بر نکات مثبت شخصیت و اذعان به برتری او بر بسیاری از فاتحان و کشورگشایانِ خون‌ریز و بی‌رحم تاریخ، تلاش کرده است تا تطابق یا عدم تطابق با را در «بخش اول» کتاب خویش بررسی کند، و الحق در این کار موفق بوده است. 4⃣ در پایان تشکّر خود را از این محقّق بزرگوار کشور عزیزمان که اجازهٔ انتشار این بخش از کتاب را در سایت «اندیشکده مطالعات یهود» دادند، ابراز نموده و همراهان فرهیختهٔ اندیشکده را به مطالعهٔ این مباحث ارزشمند دعوت می‌نمائیم. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
✡ «ابوالکلام آزاد» نویسندهٔ کتاب «کوروش کبیر» ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 بررسی نظریهٔ کوروش ذوالقرنین (قسمت اول) 1⃣ تلاش برای انطباق ویژگی‌های یکی از پادشاهان تاریخی با مذکور در قرآن، غایتِ اصلیِ بسیاری از مفسّرین در مباحث مرتبط با این شخصیت قرآنی بوده و هریک از ایشان یک فرد خاص را واجد مشخّصاتی دانسته‌اند که قرآن کریم برای ذوالقرنین برشمرده است. 2⃣ ، ، ، (پنجمین پادشاه از سلسله پیشدادیان) و از معروف‌ترین شخصیت‌هایی هستند که از سوی مفسّرین به‌عنوان مابازاءِ تاریخی ذوالقرنین تلقّی شده‌اند. 3⃣ در این میان هریک از ایشان با استناد به ادلّه مختلف در جهت اثبات قول خود و ردّ سایر اقوال کوشیده‌اند، لیکن به‌رغم تمامی تلاش‌ها و تحقیقات انجام‌شده، اِجماعی در این زمینه حاصل نشده است. 4⃣ با این حال از میان تمامی نظریات ارائه‌شده، نظریهٔ از اقبال بیشتری برخوردار شده است. به‌ویژه پس از آن‌که نظریهٔ ابوالکلام را نسبت به سایر نظریات اَرجح دانسته و مورد قرار دادند، سایر محقّقین نیز از ایشان پیروی نموده و مُهر تأییدی بر آراء ابوالکلام زدند. 5⃣ البته مرحوم علامه، قول ابوالکلام را دارای دانسته و کاملاً تأیید ننموده‌اند، اما اشاره نموده‌اند که تطابق این قول با آیات قرآن از سایر اقوال بیشتر است. 6⃣ میزان شهرت نظریهٔ ابوالکلام تا حدّی‌است که گاه در نگاه عامهٔ مردم، کوروش کبیر و ذوالقرنین کاملاً معادل یکدیگر تلقّی شده و هیچ اطلاعی از سایر نظریات، نزد عامهٔ مردم موجود نیست. از این روی [در این سلسله مقالات] نظریهٔ ابوالکلام آزاد، مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. 7⃣ در این راستا، پس از شرح مختصر ، اشاره‌ای گذرا به تاریخ حیات شده و در ادامه به توضیح اجمالی نظریهٔ ابوالکلام آزاد پرداخته می‌شود. در نهایت نیز جوانب مختلف نظریهٔ ایشان مورد نقد و بررسی قرار گرفته و وجوه اشتراک و افتراق آن با آیات قرآن تبیین می‌گردد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
🕋 و از تو دربارهٔ ذوالقرنین می‌پرسند. بگو: به‌زودی بخشی از سرگذشت او را برای شما بازگو خواهم کرد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 آیات مربوط به ذوالقرنین در قرآن 🕋 و از تو دربارهٔ می‌پرسند؛ بگو: به‌زودی بخشی از سرگذشت او را برای شما بازگو خواهم کرد. ما به او در زمین، قدرت و حکومت دادیم و اسباب هرچیز را در اختیارش گذاشتیم. او از این اسباب پیروی کرد تا به رسید. در آن‌جا خورشید را دید که در چشمهٔ تیره و گِل‌آلودی فرو می‌رود و در آن‌جا قومی را یافت. گفتیم: ای ذوالقرنین! اگر می‌خواهی آنان را مجازات کن و یا روش نیکویی در مورد آن‌ها اتخاذ نما. گفت: اما کسی را که ستم کرده است، مجازات خواهیم کرد سپس به‌سوی پروردگارش بازمی‌گردد، و خدا او را مجازات شدیدی خواهد کرد و اما کسی که ایمان آوَرَد و عمل صالح انجام دهد، پاداشی نیکوتر خواهد داشت و ما دستور آسانی به او خواهیم داد. سپس از اسبابی که در اختیار داشت بهره گرفت. تا به رسید. در آنجا دید خورشید بر جمعیتی طلوع می‌کند که در برابر (تابش) آن، پوششی برایشان قرار نداده بودیم. این‌چنین بود و ما به‌خوبی از آنچه که نزد او بود آگاه بودیم. باز از اسبابی که در اختیار داشت استفاده کرد و همچنان به راه خود ادامه داد تا به رسید، و در کنار آن دو کوه قومی را یافت که هیچ سخنی را نمی‌فهمیدند (و زبانشان مخصوص خودشان بود) آن گروه به او گفتند: ای ذوالقرنین! در این سرزمین فساد می‌کنند؛ آیا ممکن است ما هزینه‌ای برای تو قرار دهیم، که میان ما و آنها سدّی ایجاد کنی؟ ذوالقرنین گفت: آنچه پروردگارم در اختیار من گذارده، بهتر است از آنچه شما پیشنهاد می‌کنید! مرا با نیرویی یاری دهید، تا میان شما و آن‌ها سدّ محکمی قرار دهم. قطعات بزرگ آهن برایم بیاورید. تا وقتی که کاملاً میان دو کوه را پوشانید، گفت: در اطراف آن آتش بیفروزید، و در آن بدمید. آن‌ها دمیدند تا قطعات آهن سرخ و گداخته شد. باز گفت: مس مذاب برایم بیاورید تا بر روی آن بریزم سرانجام چنان سدّ نیرومندی ساخت که یأجوج و مأجوج نه قادر بودند از آن بالا روند و نه می‌توانستند نقبی در آن ایجاد کنند. آن‌گاه گفت: این رحمت پروردگار من است! اما هنگامی‌که فرا رسد، آن سدّ را درهم می‌کوبد و وعده پروردگارم حق است. (سوره کهف، آیات ٨٣-٩٨) ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 ذوالقرنین، مؤمن به خدا و مؤیّد به تأییدات الهی بوده است. این امر می‌بایست به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها برای تعیین مصداق ذوالقرنین مورد توجه قرار گیرد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 شأن و مقام ذوالقرنین 1⃣ در آیات فوق اشاره شده که خداوند متعال در ارض را به عطا نمود. «تمکین» به‌معنای قدرت‌دادن است. در زبان عربی وقتی گفته می‌شود «مکّنته» و یا «مکّنت له» معنایش این است که من او را توانا کردم. پس «تمکّن در زمین» به‌معنای در زمین است، تصرّفی مالکانه و دلخواه. 2⃣ لیکن صِرفِ اعطای تمکین در ارض ثابت نمی‌کند که ذوالقرنین مؤیّد از جانب خدا بوده است، زیرا این امر اختصاص به مؤمنین نداشته، چنان‌چه خداوند متعال فرموده است: 👈 آیا ندیدند که قبل از آنان چقدر از امت‌ها را هلاک کردیم؟ امت‌هایی که ما در زمین مکنتشان دادیم، مکنتی که به شما نداده‌ایم [مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ]... پس وقتی گناه را از حد گذراندند هلاکشان کردیم... (انعام : ۶) 3⃣ با این حال مشخصاتی که از ذوالقرنین در دیگر آیات ذکر شده نشان‌دهندهٔ عظمت مقام او و نیز مؤید بودن او از جانب خداوند است: 👈 اول آن‌که او از سوی خدای متعال مورد خطاب قرار گرفته و بین تعذیب و احسان به قومی که در با آنان ملاقات نمود، مخیّر گردید. نفس این تخییر، دلالت بر شأن ذوالقرنین نزد پروردگار دارد. 👈 ثانیاً، ذوالقرنین تصریح نمود که ظالمین را تعذیب نموده و کسانی که اهل ایمان و عمل صالح هستند، مورد عنایت او قرار خواهند گرفت که این امر حاکی از ایمان او به خدای متعال است. 4⃣ مضاف بر این موارد، آیاتی که به ساختن سدّی از سوی ذوالقرنین اشاره نموده‌اند نیز بیان‌گر عظمت مقام ذوالقرنین هستند؛ زیرا او حاضر به اخذ هزینه در قبال ساختن سدّ نشده و مکنتی را که از سوی پروردگارش به او عطا شد بالاتر و برتر از کمک مالی مردم دانست. 5⃣ از سوی دیگر، هنگامی‌که ذوالقرنین ساخت سدّ را به پایان رساند، آن را رحمتی از جانب خدای تعالی توصیف کرده و اعلام نمود که سدّ مزبور تا رسیدن وعدهٔ الهی باقی خواهد ماند. در ادامه ذکر خواهد شد که به اذعان جمهور مفسّرین، وعده الهی در این آیه، همان است. لذا اعتقاد ذوالقرنین به نیز در این آیات مشخص است. 6⃣ در نتیجه: ذوالقرنین فردی مؤمن به خدا و مؤید به تأییدات الهی بوده است. این امر می‌بایست به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها برای تعیین مصداق مورد توجه قرار گیرد. در واقع، اگر اثبات شود که یکی از شخصیت‌های تاریخی به خدای یکتا و یا زندگی او به دور از منش و مسلک مؤمنان بوده است، دیگر نمی‌توان او را دانست. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 ذوالقرنین ابتدا به مغرب‌الشمس و سپس به مطلع‌الشمس سفر نمود و نهایتاً به منطقه بین‌السّدین رسید. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 سیر ذوالقرنین در ارض 1⃣ بنا بر آیات سورهٔ کهف، اسبابی را که خدای متعال به او عطا نمود در جهت مورد استفاده قرار داد. این آیات، سیر ذوالقرنین در ارض را مشتمل بر سفر به ، و ناحیه ، دانسته است. 2⃣ با عنایت به سیاق آیات و با توجه به معنای واژهٔ «ثُمَّ» در آیه «ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَباً» که افادهٔ ترتیب و تراخی می‌کند، می‌توان نتیجه‌گیری نمود که قرآن کریم سفرهای سه‌گانهٔ ذوالقرنین را با لحاظ تقدّم و تأخّر بیان نموده است. به بیان دیگر، ذوالقرنین ابتدا به مغرب‌الشمس و سپس به مطلع‌الشمس سفر نمود و نهایتاً به منطقه بین‌السّدین رسید. 3⃣ لازم به ذکر است که ترتیب سفرهای سه‌گانهٔ ذوالقرنین نیز می‌تواند در یافتنِ مابازاءِ تاریخی او سودمند واقع گردد که به این امر تفصیلاً در مباحث آتی پرداخته خواهد شد. در ادامه توضیحاتی در ارتباط با هریک از این سفرها ارائه می‌گردد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه 🌺 امروز : شنبه 🌞 ٣ آبان ۱۳۹٩ هجری‌شمسی ☪️ ٧ ربیع‌الاول ۱۴۴٢ هجری‌قمری ✝️ ٢۴ اکتبر ۲۰٢٠ میلادی 🕎 ۶ حشوان ۵۷۸١ عبری 🌍 مناسبت‌های میلادی ✍ سقوط در (١٩٢٩م) 📚 بیشتر بدانیم: 📖 روچیلدها و پنج‌شنبه سیاه 👉 http://jscenter.ir/jewish-and-science/jewish-and-economy/9636 🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با می‌پردازد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 سفر ذوالقرنین به مغرب‌الشمس 1⃣ پس از آن‌که مورد عنایت خداوند قرار گرفت و به او مکنت عطا گردید، را آغاز نمود و در اولین موقف به رسید و در آن موضع، خورشید را یافت که در «عین حمئه» غروب می‌کند. 2⃣ به اذعان مفسّرین منظور از «عین حمئه» چشمه‌ای دارای «گِل سیاه» یعنی لجن است. نیز گفته شده که مقصود از عین، دریا است، چون بسیار می‌شود که این کلمه به دریا هم اطلاق می‌گردد. 3⃣ ذوالقرنین در مجاورت «عین حمئه» در ناحیهٔ مغرب، با قومی مواجه شد و خداوند او را بین احسان به این قوم و تعذیب آنان مخیّر نمود. ذوالقرنین نیز وعده داد که را عذاب نموده و نسبت به با رفق و مدارا رفتار خواهد کرد. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter
💎 سفر ذوالقرنین به مطلع‌الشمس 1⃣ به سیر خود در زمین ادامه داد و این‌بار به سفر کرد و در آن‌جا با قومی برخورد نمود که در برابر تابش آفتاب هیچ «سِتر» و پوششی نداشتند! 2⃣ علامه طباطبایی می‌نویسد منظور از «سِتر» آن چیزی است که آدمی با آن خود را از آفتاب می‌پوشاند و پنهان می‌کند، مانند و . این برداشت براساس روایات امامیّه است که برخی تفاسیر عامه نیز آن را تأیید می‌کنند: 3⃣ در تفسیر عبارت: «دید خورشید بر جمعیتی طلوع می‌کند که در برابر (تابش) آن، پوششی برایشان قرار نداده بودیم»، 👈 در روایتی، امیرالمؤمنین (ع) فرموده‌اند: آن قوم دوزَندگی را نمی‌دانستند. 👈 در روایتی دیگر امام باقر (ع) فرموده‌اند: آن قوم از صنعت ساختمان‌سازی بی‌اطلاع بودند. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter