✡ عهد عتیق، عهد جدید، عهد مصور (٧)
💥 هویّت یهودی سوپرمن
🔸 ١. حضرت موسی (ع)
1⃣ پیرامون نماد روی سینهٔ #سوپرمن نیز بحث‌هایی بین محققین وجود دارد.
2⃣ در فیلم #مرد_پولادین (Man of Steel) محصول سال ٢٠١٣، هنگامی‌که لوئیس لِین از سوپرمن در مورد معنی S روی لباسش می‌پرسد، سوپرمن توضیح می‌دهد که این نماد، یک S نیست بلکه در سرزمین او (کریپتون) به‌معنی #امید (Hope) است و هم‌چنین زمانی که کال-اِل با پدر خود در فضاپیما ملاقات می‌کند، پدرش این نماد را نماد «خاندان اِل» نیز معرفی می‌کند.
3⃣ برخی محققین، نماد روی سینهٔ سوپرمن را با حرف «لام» در زبان عبری (ל) که «لامِد» نامیده می‌شود، مقایسه کرده و آن را #نماد_ماندگار_یهودی نامیده‌اند.
4⃣ با کنار هم قرار دادن این دو مطلب (معنی «امید» دادن این نماد و تشابه این نماد با حرف لامِ عبری)، این فرضیه در ذهن ایجاد می‌شود که ممکن است لغت «امید» در #زبان_عبری با حرف لام شروع شود. در کمال ناباوری، همین‌طور است و #امید_داشتن (To Hope) در زبان عبری، לְקַווֹת (lekavot) می‌باشد که با حرف لامِد عبری شروع شده است.
✍ نویسنده: علی حامدین
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه
🌺 امروز : یکشنبه
🌞 ۴ مهر ۱۴٠٠ هجری‌شمسی
☪️ ١٩ صفر ۱۴۴٣ هجری‌قمری
✝️ ٢۶ سپتامبر ۲۰٢١ میلادی
🕎 ٢٠ تیشری ۵۷۸٢ عبری
🌍 مناسبت‌های عبری
✍ ششمِ موعدِ #سوکا (جشن سایه‌بان‌ها)
✍ #شب_عراوا (شب احیاء) و نیایش یهودیان تا سحر روز هفتم جشن سایبان‌ها
🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با #یهود می‌پردازد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ عهد عتیق، عهد جدید، عهد مصور (٨)
💥 هویّت یهودی سوپرمن
🔸 ٢. سامسون (Samson)
✍ «دوست درماندگان و مظلومان، سوپرمن است؛ مردی با قدرت ده‌ها سامسون»
📚 بیانیهٔ آغازین Action comics 7 (دسامبر ١٩٣٨)
1⃣ #سامسون یا شامشون (שִׁמְשׁוֹן) از شخصیت‌های #عهد_عتیق است که روایت زندگی او در فصول ١٣ تا ١۶ سِفر داوران بیان شده است.
2⃣ از سامسون به‌عنوان مشهورترین داور و #سوپرمن_اسرائیلی یاد می‌شود. داستان سامسون در سِفر داوران، از تولد تا مرگ او را شامل می‌شود.
3⃣ #مانوح پدر سامسون، از سبط «دان» بود و همسر نازایی داشت. روزی فرشته‌ای از جانب یَهُوَه بر همسرش ظاهر شده و می‌گوید:
👈 «اینک تو حال نازا هستی و نزاییده‌ای، لیکن حامله شده و پسری خواهی زایید و او به رهانیدن #اسرائیل از دست فلسطینیان اقدام خواهد کرد؛ آن ولد از رحم مادر خود برای خدا نذیره خواهد بود.»
4⃣ داستان از اینجا آغاز می‌شود که سامسون از پدرش می‌خواهد تا زنی فلسطینی (در آن زمان فلسطینیان با بنی‌اسرائیل دشمن بودند – این فلسطینیان ربطی به مسلمانان کنونی ساکن سرزمین‌های اشغالی ندارند.) را به همسری او درآورد. والدین سامسون به او اعتراض کرده و از او می‌خواهند تا زنی از #بنی‌اسرائیل برای خود برگزیند. عهد عتیق در توجیه انتخاب سامسون، توضیح می‌دهد که با این ازدواج، سامسون فرصت #نفوذ و جنگ با فلسطینیان را پیدا می‌کرد. در این بین، سامسون بر اثر درگیری با یک شیر و کشتن آن، قدرت خود را کشف می‌کند. سامسون با آن دختر ازدواج می‌کند اما پدر همسرش به او خیانت کرده و دخترش را به ازدواج فرد دیگری درمی‌آورد.
5⃣ سامسون علی‌رغم دستورات مکرر خداوند، ارتباط شخصی‌تری را با آن‌ها دنبال می‌کند. او عاشق یک فاحشهٔ فلسطینی به‌نام #دلیله می‌شود. فلسطینیان با دادن قول پاداش، از دلیله می‌خواهند تا #راز_قدرت سامسون را از او جویا شود. سامسون به اصرار دلیله، به او می‌گوید: «چون از رحم مادر، نذر خدا بوده‌ام، تا کنون تیغ بر موهای من نخورده و اگر موهای من تراشیده شود، ضعیف می‌شوم.» دلیله، سامسون را به خواب برده و مقداری از موی او را می‌بُرَد؛ سامسون ضعیف شده و قدرتش را از دست می‌دهد. دلیله او را به فلسطینی‌ها تحویل می‌دهد و آن‌ها نیز چشمان سامسون را کور کرده و او را مجبور می‌کنند تا بر روی یک آسیاب در زندان کار کند. در ادامه، سامسون را به غزّه آورده و در معبد خود، دست‌های او را به دو ستون می‌بندند تا مایهٔ سرگرمی عابدان باشد. سامسون از خدا می‌خواهد تا بار دیگر قدرتش را به‌دست آوَرَد. به‌محض برگشتن قدرت، سامسون به ستون‌ها فشار آورده و تمام معبد را فرو ریخته و باعث مرگ خود و حاضرین در معبد می‌شود.
✍ نویسنده: علی حامدین
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ عهد عتیق، عهد جدید، عهد مصور (٩)
💥 هویّت یهودی سوپرمن
🔸 ٢. سامسون (Samson)
1⃣ براساس مطالعات مبتنی بر سنت در مورد #سیگل و #شوستر به‌عنوان نویسندگان #یهودی، آن‌ها بیشترین الهام را از شخصیت «سامسون» گرفته‌اند.
2⃣ به این‌صورت که سوپرمن، ترکیبی از حضرت موسی (ع) و سامسون را به نمایش می‌گذارد؛ سامسون به او قدرت می‌دهد و حضرت موسی (ع) میل به نجات مردم را.
🔸 در ادامه، به تشابهات موجود بین داستان #سوپرمن و #سامسون می‌پردازیم.
3⃣ اسم سامسون در عبری به‌صورت «شامشون» است که ریشهٔ آن שמש (shemesh) به‌معنی «خورشید» بوده و معنی این اسم، #مرد_خورشید (Man of The Sun) می‌باشد. در داستان سوپرمن نیز، او قدرت خود را از #خورشید می‌گیرد؛ اگر موهای سامسون بریده شود، او قدرت خود را موقتاً از دست می‌دهد و سوپرمن نیز وقتی با «کریپتونایت» مواجه می‌شود، قدرت خود را موقتاً از دست می‌دهد.
4⃣ مادر سامسون همانند بسیاری از بانوان در کتاب مقدس، نازا بوده و نمی‌توانست فرزنددار شود؛ داستان سوپرمن و خانوادهٔ کنت، از این منظر به داستان سامسون شباهت زیادی دارد.
5⃣ «استفان اسکلتون» اظهار می‌کند:
👈 «براساس سیمای اصلی او [مارتا کِنت، مادرخوانده کال-اِل] به‌عنوان یک خانم مسن -تصویر سنتی مارتا کنت- سایر توازی‌های «کتاب مقدس»گونه نیز برای مارتا به‌کار برده شده است. [روایت] زنان نازایی که به آن‌ها از طرف خدا بچه داده می‌شود، یک موضوع برجسته در کتاب مقدس است… در Superman: The movie، زمانی‌که مارتا و شوهرش، پسر را پیدا می‌کنند، مارتا اقرار می‌کند: “همهٔ این سال‌ها به همان اندازه که خوشحال بودیم، دعا کردم و دعا کردم که خداوند مهربان صلاح بداند و فرزندی به ما بدهد.” او این ورود معجزه‌آساِ[ی کودک] از آسمان‌ها را به‌عنوان پاسخی در برابر دعاهایش تعبیر می‌کند.»
✍ نویسنده: علی حامدین
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ عهد عتیق، عهد جدید، عهد مصور (١٠)
💥 هویّت یهودی سوپرمن
🔸 ٢. سامسون (Samson)
🔸 در بسیاری از شماره‌های #سوپرمن تصاویری وجود دارد که یادآور #سامسون بوده و باعث می‌شود خوانندگان بین آن‌دو، به‌طور جدّی ارتباط برقرار کنند:
1⃣ جلد اکشن کمیکز ٢٧، سوپرمن را در حال مبارزه با یک #شیر به نمایش می‌گذارد:
📚 «اینک شیری جوان بر او (سامسون) بغرّید و روح یَهُوَه بر او مستقر شده و آن را درید به‌طوری که بزغاله‌ای دریده شود و چیزی در دستش نبود»
2⃣ جلد سوپرمن ۴، سوپرمن را در حال پایین کشیدن ستون‌های یک ساختمان و فرار مردم، نشان می‌دهد:
📚 «آنگاه سامسون بر دو ستون وسطی که تمام خانه بر آن‌ها قرار داشت با دو دست خود فشار آورد و گفت: “بگذار با فلسطینیان بمیرم.” بعد با تمام قدرت، دو ستون را از جا کَند و سقف خانه بر سر بزرگان فلسطینی و همه‌ی کسانی که در آن‌جا بودند، افتاد»
3⃣ به‌عنوان شفاف‌ترین مورد، در سوپرمن گیرل فرند، لوئیس لین ٩٨، موهای سوپرمن توسط لوئیس بریده می‌شود:
👈 لوئیس: می‌بینی سوپرمن؟ با این قیچی جادویی، من حتی می‌توانم موهای آسیب‌ناپذیر تو را بِبُرم!
👈 سوپرمن: لوئیس… نه! تو مرا فریب داده‌ای، دقیقاً همان‌طور که #دلیله، سامسون را فریب داد! تو قدرت مرا دزدیدی!
📚 و او [سامسون] را بر زانوهای خود خوابانیده، کسی را طلبید و هفت گیسوی سرش را تراشید. پس به ذلیل نمودن او شروع کرد و قوّتش از او برفت.»
🔸 «نیکلاس پامفری» اشاره می‌کند:
👈 #سوپرمن_یهودی نظریهٔ متداولی است، اما چرا؟ این کاملاً امکان‌پذیر است که سیگل و شوسترِ [یهودی] با علاقه به داستان‌های علمی-تخیلی، شخصیت را بدون تاثیرپذیری بیش از حد از کتاب مقدس، توسعه داده باشند؛ [اما] برخی اظهار داشته‌اند که باید تاثیرگذاری کتاب مقدس وجود داشته باشد... متداول‌ترین تفسیر این است که سیگل و شوستر تنها به موسی فکر نکرده بودند… ما می‌دانیم آن‌ها به [سایر بخش‌های] کتاب مقدس نیز به‌دلیل تأثیری آشکار از سامسون، نگاهی داشته‌اند.
✍ نویسنده: علی حامدین
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه
🌺 امروز : دوشنبه
🌞 ۵ مهر ۱۴٠٠ هجری‌شمسی
☪️ ٢٠ صفر ۱۴۴٣ هجری‌قمری
✝️ ٢٧ سپتامبر ۲۰٢١ میلادی
🕎 ٢١ تیشری ۵۷۸٢ عبری
🌍 مناسبت‌های قمری
✍🌹 اربعین حسینی علیه‌السلام
🌍 مناسبت‌های میلادی
✍ پس از ماه‌ها تحقیق توسط «کمیسیون وارِن» دربارهٔ ترور «جان اف. کندی»، نتیجهٔ تحقیقات منتشر و یک عامل خودسر به‌نام #لی_هاروی_اسوالد عامل ترور معرفی شد! (١٩۶۴م)
📚 بیشتر بدانیم:
📖 می‌خواست برنامه هسته‌ای اسرائیل را کنترل کند!
👉 http://jscenter.ir/slave-jews/israel/3964
📖 رد پای صهیونیسم در ترور کندی
👉 http://jscenter.ir/slave-jews/israel/7766
🌍 مناسبت‌های عبری
✍ هفتمِ موعدِ #سوکا (جشن سایه‌بان‌ها)
👈 روز #هوشعنا_ربا
✍ برگزاری مراسمِ «به‌زمین زدن شاخه‌های بید»
🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با #یهود می‌پردازد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه
🌺 امروز : سه‌شنبه
🌞 ۶ مهر ۱۴٠٠ هجری‌شمسی
☪️ ٢١ صفر ۱۴۴٣ هجری‌قمری
✝️ ٢٨ سپتامبر ۲۰٢١ میلادی
🕎 ٢٢ تیشری ۵۷۸٢ عبری
🌍 مناسبت‌های میلادی
✍ در پی ورود #آریل_شارون نخست‌وزیر رژیم جعلی اسرائیل به مسجدالاقصی، انتفاضهٔ اقصی (انتفاضهٔ دوم) آغاز شد (٢٠٠٠م)
📚 بیشتر بدانیم:
📖 آریل شارون از زندگی حیوانی تا حیات نباتی
👉 http://jscenter.ir/other-topics/jewish-celebrities/9258
✍ مرگ #شیمون_پرز نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور رژیم جعلی اسرائیل و برندهٔ جایزهٔ صلح نوبل (٢٠١۶م)
🌍 مناسبت‌های عبری
✍ جشن #شمینی_عصرت / روز دعا و نیایش و طلب رحمت الهی / دعای باران
🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با #یهود می‌پردازد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه
🌺 امروز : چهارشنبه
🌞 ٧ مهر ۱۴٠٠ هجری‌شمسی
☪️ ٢٢ صفر ۱۴۴٣ هجری‌قمری
✝️ ٢٩ سپتامبر ۲۰٢١ میلادی
🕎 ٢٣ تیشری ۵۷۸٢ عبری
🌍 مناسبت‌های عبری
✍️ جشن #سیمخا_تورا / به‌مناسبت پایان یافتن قرائت یک دور کامل تورات در سال گذشته
🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با #یهود می‌پردازد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ ابرقهرمان‌ها در خدمت عهد عتیق
1️⃣ بسیاری از ابرقهرمان‌های مدرن از شخصیت‌های برجستهٔ #عهد_عتیق به وام گرفته شده‌اند.
2️⃣ برای مثال «جانی مایلز» شخصیت #استر (Esther) همسر یهودی #خشایارشا را با شخصیت #واندر_وومن یا #زن_شگفت‌انگیز (Wonder Woman) مقایسه کرده و در قسمتی از کتاب خود به آن پرداخته است.
3️⃣ «نیکلاس پامفری» نیز، #دبورا (Deborah) از زنان عهد عتیق و چهارمین داور بنی‌اسرائیل پیش از پادشاهی حضرت داوود (ع) که یک فرمانده نظامی نیز بوده است را با «واندر وومن» مقایسه کرده است.
4️⃣ نکتهٔ جالب و قابل توجه این‌جاست که نقش «واندر وومن» را در فیلم‌های «بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت» (٢٠١۶)، «واندر وومن» (٢٠١٧)، «لیگ عدالت» (٢٠١٧)، «واندر وومن ١٩٨۴» (٢٠٢٠) و «لیگ عدالت زک اسنایدر» (٢٠٢١)، #گل_گدوت (Gal Gadot)، بازیگر و سرباز اسرائیلی بازی کرده است و به‌همین دلیل، اکران فیلم واندر وومن در برخی کشورهای اسلامی ممنوع اعلام شد.
5️⃣ این بازیگر به‌دنبال تنش‌های اخیر در سرزمین‌های اشغالی که به کشتار مردم مظلوم فلسطین توسط رژیم صهیونیستی انجامید، در صفحهٔ توئیتر خود متنی در حمایت از رژیم غاصب صهیونیستی نوشت.
6️⃣ اظهارنظر گدوت به‌سرعت در توئیتر به یک موضوع پر بحث تبدیل شد و بسیاری از کاربران استفادهٔ او از واژهٔ «همسایگان» به‌جای فلسطینیان و حمایت او از رژیم اشغالگر قدس را مورد انتقاد قرار دادند.
7️⃣ از طرف دیگر، سابقهٔ دو سال سربازی گدوت در #ارتش_اسرائیل نیز موضوع دیگری بود که پس از انتشار اظهارات او، در فضای مجازی مطرح شد. انتقادها و بازخوردهای منفی به توئیت گل گدوت به‌قدری زیاد شد که او ناگزیر به بستن کامنت برای توئیت خود شد.
✍️ نویسنده: علی حامدین
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه
🌺 امروز : جمعه
🌞 ٩ مهر ۱۴٠٠ هجری‌شمسی
☪️ ٢۴ صفر ۱۴۴٣ هجری‌قمری
✝️ ١ اکتبر ۲۰٢١ میلادی
🕎 ٢۵ تیشری ۵۷۸٢ عبری
🌍 مناسبت‌های میلادی
✍ #دادگاه_نورنبرگ پس از خاتمهٔ جنگ جهانی دوم، ۱۲ افسر آلمان نازی را به جرم جنایت علیه بشریت، به مرگ و ٧ تن دیگر را به تحمل حبس محکوم کرد. ۳ نفر نیز تبرئه شدند. (١٩۴۶م)
🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با #یهود می‌پردازد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📆 تقویم روزانه
🌺 امروز : شنبه
🌞 ١٠ مهر ۱۴٠٠ هجری‌شمسی
☪️ ٢۵ صفر ۱۴۴٣ هجری‌قمری
✝️ ٢ اکتبر ۲۰٢١ میلادی
🕎 ٢۶ تیشری ۵۷۸٢ عبری
🌍 مناسبت‌های میلادی
✍ #صلاح‌الدین_ایوبی بیت‌المقدس را پس از ۸۸ سال اشغال توسط صلیبیون به کنترل مسلمانان درآورد. (١١٨٧م)
📚 بیشتر بدانیم:
1⃣ جنگ‌های صلیبی به نام مسیح به کام یهود!
👉 http://jscenter.ir/judaism-and-islam/jewish-intrigue/10060
2⃣ پاپ‌های یهودی مخفی در جنگ‌های صلیبی
👉 http://jscenter.ir/other-topics/crypto-judaism/15018
🗓 تذکر ضروری: این تقویم تنها به ذکر مناسبت‌های مرتبط با #یهود می‌پردازد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ عهد عتیق، عهد جدید، عهد مصور (١١)
💥 هویّت یهودی سوپرمن
🔸 ٣. گولِم (Golem)
✍ «همهٔ ابرقهرمان‌های بزرگ از حدود دههٔ ۴٠ میلادی توسط یهودیان در طول یک دوره از آزار و اذیت (یهودی‌ستیزی) خلق شده اند… [بنابراین] سوپرمن یک گولم بوده است.»
📚 فرانک میلر، نویسندهٔ کتاب‌های مصور
1⃣ #گولم موجودی افسانه‌ای در یهودیت است که داستان‌های زیادی پیرامون آن نقل شده است. برجسته‌ترین داستان در مورد گولم، پیرامون «حاخام لو» (Rabbi Loew) و «گولم پراگ» است. حاخام لو در اواخر قرن ١۶، گولم را از گِل می‌سازد. نام عبری אמת (EMET) که از اسامی خداوند بوده را روی پیشانی گولم حک کرده و با کمک #کابالا حیات در آن دمیده می‌شود.
2⃣ حاخام لو، گولم را برای محافظت از یهودیان در برابر #جنتیل‌ها (غیریهودیان) می‌سازد. هر زمان که یهودیان به محافظت نیاز پیدا کنند، گولم زنده می‌شود. برای کُشتن گولم، حاخام لو حرف اول نام אמת که א (حرف آلف) می‌باشد را از روی پیشانی گولم پاک کرده و نام روی پیشانی به מת (met) به‌معنی «مُرده» مبدل می‌شود و گولم از بین می‌رود!
3⃣ هر فرهنگی به #قهرمان نیاز دارد. این قهرمانان، ارزش‌های اجتماعی را منعکس کرده و نیازهای اهالی فرهنگ خود را برآورده می‌کنند. بر طبق افسانه‌ها، وظیفهٔ گولم حفاظت از یهودیان بوده است.
4⃣ #الن_جافی کارتونیست یهودی-آمریکایی، علت نیاز یهودیان به گولم را این‌گونه بیان می‌کند:
✍ «...وقتی متوجه می‌شوید به هیچ‌وجه نمی‌توانید خود را در این دنیای خصمانه [دوست بدارید]… باید شروع به ایجاد نوعی موجود فانتزیِ اسطوره‌ای کنید که در آینده به‌وجود می‌آید و شما را از وحشت‌زدگی نجات می‌دهد… به‌همین دلیل آن‌ها [یهودیان] گولم را اختراع کردند.»
5⃣ در عصر مدرن نیز گولم همین وظیفه را برعهده دارد. عصری که یهودیان عادی [نه زرسالاران یهودی که خود عامل وقوع جنگ‌های جهانی و سودبرنده از آن‌ها بودند] در هنگام جنگ جهانی دوم و پس از آن، امید خود را از دست داده بودند. «دکتر بن بلیچ»، مدرس ارشد گروه تاریخ و نظریه در آکادمی هنری بِزالِل، اشاره می‌کند:
✍ «...داستان گولم در #ژن‌های_یهودی که در جست‌وجوی #نجات بودند، نقش بسته بود. برداشت‌های متعددی از #سوپرمن به‌عنوان یک قهرمان اسطوره‌ای، تجسّمی مدرن از اساطیر باستان و قهرمانی با قدرت‌های فراطبیعی وجود دارد که می‌تواند تمدن را از دست نیروهای طبیعت یا اهریمنان جامعه انسانی، نجات دهد.»
✍ نویسنده: علی حامدین
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ عهد عتیق، عهد جدید، عهد مصور (١٢)
💥 هویّت یهودی سوپرمن
🔸 ٣. گولِم (Golem)
1⃣ #سوپرمن نسخه‌ای به‌روز و مدرن از #گولم است که می‌توان دلیل اصلی خلق آن را، نیاز یهودیان به یک #منجی معرفی کرد.
2⃣ در همین راستا، #ویل_آیزنر طراح یهودی-آمریکایی کتاب‌های مصور، سوپرمن را به‌عنوان بخشی از سنّت یهودی و کسی که از فرزندان گولم افسانه‌ای است، در نظر می‌گیرد.
3⃣ #یهودیان به یک #قهرمان نیاز داشتند. به کسی که بتواند از آن‌ها در برابر یک نیروی تقریباً شکست‌ناپذیر محافظت کند؛ بنابراین سیگل و شوستر، یک قهرمان شکست‌ناپذیر خلق کردند.
4⃣ «مردخای ریچلر»، نویسندهٔ یهودی-کانادایی، در سال ١٩۶٨ طیّ مقاله‌ای حتی تا آن‌جا پیش می‌رود که ادعا می‌کند عصر طلایی ابرقهرمان‌ها برای خوانندگانِ جوانِ یهودی‌شان، مانند یک گولم بوده است:
5⃣✍ «آن‌ها [جنتیل‌ها = غیریهودیان] شکست‌ناپذیر و غالب بودند، در حالی‌که ما ضعیف، تیره‌بخت و شکست‌خورده بودیم.»
✍ نویسنده: علی حامدین
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter