✡ تابوشکنی به سبک سینمای رضا قزاق (1)
🎬 تابوشکنی مرحلهای در سینمای ایران (قسمت دوم)
1⃣ با نگاهی به تاریخ اجتماعی اوایل قرن چهاردهم ایران، میتوان بهصورت جدی بر این مسئله تأکید داشت که حتی جامعهی آن روزهای ایران با نمایشهای بیپروا که با #سبک_زندگی اسلامی و ایرانی او سازگار نبود و در بسیاری از موارد همراه با #تابوشکنی بود؛ مشکل جدی داشته است.
2⃣ بر این اساس مخالفت جامعه و زیست ایرانی و اسلامی با پدیدهی #سینما و موضوعات تابوشکنانه آن در چنان حدی بود که بهعنوان مثال در آغاز دوران دوبله فارسی فیلمها که برای نخستین بار توسط #اسماعیل_کوشان (Esmail Koushan) و برای فیلم سینمایی «دختر فراری» که محصول سینمای فرانسه بود و مراحل فنّی آن تحت امتیاز استودیوی تازه تأسیس او با عنوان «میترا فیلم»، در استودیویی موسوم به «سس فیلم» در استانبول ترکیه انجام شد، حتی برای گویندگی نقشهای زنان که به هیچوجه چهره و هویت شخص گوینده و دوبلور مشخص نمیشد هم، دختران و بانوان ایرانی حاضر به همکاری نشدند تا آنجا که اسماعیل کوشان ناگزیر از زنان ترک که کمی فارسی میدانستند، استفاده کرد که نتیجهی کار مضحک و مسخره از آب درآمد.
3⃣ #اسماعیل_حریرفروش، که بعدها به تبعیت از عمویش فامیل خود را به کوشان تغییر داد؛ در اسفند سال ۱۲۹۳، در تهران متولد شد و در ۱۴ تیر ۱۳۶۲، در همین شهر درگذشت. وی که بعد از پایان تحصیلات متوسطه به آلمان رفته بود، همزمان با تحصیل در رشته اقتصاد به تحصیل در رشته روابط عمومی تلویزیون و سینما نیز مشغول شد و همین امر موجب شد تا وی در سال ۱۳۲۴، به وین رفته و با خرید دو فیلم سینمایی فرانسوی و اسپانیایی، با عنوان #دختر_فراری و #زن_سنگدل به ترکیه رفته و فعالیت رسمی هنری خود را با حضور در استودیو «سس فیلم» کشور ترکیه و دوبله فیلم سینمایی دختر فراری، به زبان فارسی آغاز نماید.
✍ سید وصال مهدوی
📖 متن مقاله در سایت اندیشکده:
👉 goo.gl/GBrBms
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ «دختر فراری» نخستین اثر سینمایی دوبله شده به زبان فارسی، به کارگردانی هنری دکوئن و محصول سال ۱۹۴۱ سینمای فرانسه بود كه عنوان اصلی آن، یعنی «نخستین وعده دیدار»، توسط دکتر اسماعیل کوشان تغییر پیدا نموده و تحت عنوان «دختر فراری» در سینما کریستال تهران بر روی پرده رفت!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ تابوشکنی به سبک سینمای رضا قزاق (2)
🎬 تابوشکنی مرحلهای در سینمای ایران (قسمت دوم)
1⃣ دکتر #اسماعیل_کوشان در سال ۱۳۲۵، بنابر توصیه دوست نزدیک خود، یعنی #اسدالله_رشیدیان که یکی از اصلیترین عوامل اطلاعاتی اینتلیجنس سرویس – اسآیاس (SIS) و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا – سیآیاِی (CIA) در ایران بود و در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، نقش بسیار اساسی داشت و بعداً هم از عناصر مهم دوره دوم تاریخ #سینمای_ایران خصوصاً با تأسیس مؤسسه سینما تئاتر رکس بهشمار آمد، به کار تولید #سینما روی آورد و با همکاری عدهای از سرمایهداران شاخص عصر پهلوی، از جمله #اسفندیار_یگانگی و #طاهر_ضیایی، که هر دو نفر از رؤسای #کلوپ_روتاری وابسته به تشکیلات #فراماسونری در ایران بودند، اقدام به تأسیس استودیویی با عنوان میترا فیلم در ایران نمود.
2⃣ در این رابطه و در پاسخ به نقدی که دربارهی فیلم سینمایی #دختر_فراری چاپ شد، میترا فیلم جوابیهای انتشار داد که از فحوای این جوابیه، نوع برخورد زنان مسلمان و جامعه ایران با مقوله سینما در آن زمان روشنتر میشود:
📝 … چون متأسفانه هنوز دوشیزگان و بانوان ایرانی به اهمیت #هنرپیشگی واقف نبوده و هنرپیشگی را کاری رکیک و برخلاف شرافت و حیثیت میدانند، مجبوراً از چند نفر غیر ایرانی که حتی یک کلمه هم فارسی نمیدانستند استفاده کرده و با یاد دادن کلمه به کلمه به آنها موفق شدند این فیلم را به طوری که ملاحظه شد، تهیه نمایند…
3⃣ به این ترتیب میبایست دختر فراری را بهعنوان نخستین اثر سینمایی دوبله شده به زبان فارسی در تاریخ صنعت سینمای ایران معرفی نمود؛ اثری سینمایی به کارگردانی #هنری_دکوئن (Henri Decoin) که محصول سال ۱۹۴۱ صنعت سینمای فرانسه بود و حتی عنوان اصلی آن، یعنی «نخستین وعده دیدار» (Premier rendez-vous)، توسط دکتر اسماعیل کوشان تغییر پیدا نموده و تحت عنوان فیلم سینمایی دختر فراری برای نخستین بار در سینما کریستال تهران بر روی پرده سینما رفت و در طی ۶ هفته نمایش، توانست به موفقیت فروشی بیش از ۲ میلیون ریال با بلیطهایی به قیمتهای ۸ ریال، ۱۰ ریال و ۱۲ ریال، دست پیدا نماید.
✍ سید وصال مهدوی
📖 متن مقاله در سایت اندیشکده:
👉 goo.gl/GBrBms
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ «فایرفلای» که در ایران تحت عنوان «جاسوسه کاستیل» پخش شد، اثری به کارگردانی «رابرت زی. لنرد» بود که در سال ۱۹۳۷ در آمریکا تولید شد و تنها بهسبب حضور آوازهخوان و رقاصه مشهور آن دوران سینمای جهان، یعنی «جانت مکدانلد»، بهعنوان یکی از تولیدات برجسته کمپانی «مترو گلدوین مایر» شناخته میشد!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ تابوشکنی به سبک سینمای رضا قزاق (3)
🎬 تابوشکنی مرحلهای در سینمای ایران (قسمت دوم)
1⃣ این تابوشکنیها پیدرپی ادامه پیدا میکند و در مرحلهی بعد باید شاهد این تابوشکنیها در فیلمهای خارجیای باشیم که روی پرده سالنهای ابتدایی سینمای آن روزها نمایش داده میشدند و بهعنوان مثال یکی از آثار مشهور سینمایی آن دوران، بهنام #فایرفلای (The Firefly) بود که در ایران تحت عنوان #جاسوسه_کاستیل منتشر گردید و زندگی و فعالیتهای جاسوسی یک زن، را برای مخاطبان سینمای ایران به نمایش میگذاشت.
2⃣ فایرفلای (The Firefly) اثر سینمایی شاخصی به کارگردانی #رابرت_زی_لنرد (Robert Z. Leonard) بود که در سال ۱۹۳۷ میلادی در صنعت سینمای آمریکا تولید گردید و تنها بهسبب حضور آوازهخوان و رقاصهی مشهور آن دوران سینمای جهان، یعنی #جانت_مکدانلد (Jeanette Anna MacDonald)، بهعنوان یکی از تولیدات برجسته کمپانی #مترو_گلدوین_مایر (Metro-Goldwyn-Mayer) شناخته میشد؛ که البته برای مشخص شدن محتوای این فیلم کافی است به آگهی تبلیغاتی این فیلم توجه شود:
📝 … ژانت ماکدونالد در فیلم جاسوسه کاستیل میرقصد، با تبسم شیرین و آواز نمکین خود قلب همگان را جلب میکند. ناطق به زبان فرانسه، شیرینترین فیلم، سراپا موزیک و محصول کارخانه مشهور مترو گلدوین مایر….
3⃣ ایجاد جاذبه برای دفع تقابل با #تابوشکنی آثار دوبله شده سینمایی بهنحوی است که بهعنوان نمونه یک خبرنگار سینمایینویس در روزنامه اطلاعات ۱۲ اسفند ۱۳۱۸، اینچنین در مدح حرکات مبتذل و تابوشکنانه رقاصهی خارجی فیلم سینمایی برای مخاطب مسلمان ایرانی قلمفرسایی میکند:
📝 … ژانت مکدونالد که با ایفای رل نینا ماریا، منتهای زبردستی خود را به خرج داده و با آوازهای روحپرور و حرکات دلفریب خود، عموم بینندگان را مات و مبهوت میسازد. به قسمیکه هنگام آواز خواندن، دل از تمام شنوندگان میرباید و آنان را به عالم دیگری سوق میدهد که در آنجا جز از زیبایی و عشق از چیز دیگری خبری نیست…
✍ سید وصال مهدوی
📖 متن مقاله در سایت اندیشکده:
👉 goo.gl/GBrBms
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ تابوشکنی به سبک سینمای رضا قزاق (4)
🎬 تابوشکنی مرحلهای در سینمای ایران (قسمت دوم)
1⃣ به مرور زمان و با حمایتهای گستردهی #حکومت_پهلوی، جریان پویای #تابوشکنی در جامعه اسلامی ایران، از گویندگی فیلمهای خارجی به دنیای تصاویر در یک فیلم غیرایرانی و با یک بازیگر خارجی کشیده میشود تا شرایط را برای گامهای بعدی خود مهیا کند.
2⃣ اینگونه است که فیلم سینمایی #حاجی_آقا_آکتور_سینما محصول سال ۱۳۱۰، به کارگردانی #اوانس_اوهانیانس (Ovanes Ohanian)، که عنواندارِ دومین فیلم صامت تولید شده در صنعت #سینمای_ایران است را میتوان بهعنوان اثری پیشرو در این زمینه معرفی نمود؛ اثری شاخص که مستقیماً باورها و اعتقادات دینی و ملی ایرانیان را نشانه رفته است و نمایش عمومی آن در ایران با انتقادات بسیاری مواجه گردید.
3⃣ در این میان یکی از مهمترین نوشتههای انتقادی نسبت به این اثر سینمایی در این دوره متعلق به نویسندهای با عنوان مستعار «غ مقدم» بود که در شماره ۱۴۴۴ روزنامه اطلاعات مورخ ۲۶ مهر ۱۳۱۰ به چاپ رسید و طی آن نویسنده بهصراحت در نقد این اثر سینمایی نوشته است:
📝 #سینما، هرچند که نواقص آزادی آن نسبت به سایرین (کافه و تئاتر) کمتر است ولی یقیناً آن نیز از نقطه نظر اخلاقی با این وضعیت فعلی خوب نبوده و محتاج به اصلاحاتی است… ورود انواع و اقسام فیلمها که جز تخریب افکار مردم نتیجه دیگری ندارد، چه فائده دارد؟ معمولاً جوانان ما هنگام خروج از سینماها، جز یک درس عشقی، حکایات و روایات مهمل چیز دیگری نمیآموزند…
4⃣ تأکیدهای مدام منتقدان فرهنگی و سینمایی کشور در آن مقطع زمانی، بر این مهم که محتوای فیلمهای آن دوره با وضعیت کشور و هنجارهای جامعه اسلامی ایران در تضاد است را میبایست بهعنوان دلیلی روشن بر عزم جدی متولیان صنعت سینمای ایران در عصر #پهلوی و یا بهتر است بگوییم شاغلین و فعالین عرصهی سینمای ایران، در دوران پهلوی اول و دوم از برای تغییر #سبک_زندگی مردم مسلمان ایران قلمداد نمود.
✍ سید وصال مهدوی
📖 متن مقاله در سایت اندیشکده:
👉 goo.gl/GBrBms
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ تابوشکنی به سبک سینمای رضا قزاق (5)
🎬 تابوشکنی مرحلهای در سینمای ایران (قسمت دوم)
1⃣ تأکیدهای مدام منتقدان فرهنگی و سینمایی کشور، بر این مهم که محتوای فیلمها با هنجارهای جامعه اسلامی ایران در تضاد است را میبایست بهعنوان دلیلی روشن بر عزم جدی متولیان #سینمای_ایران در عصر پهلوی برای تغییر #سبک_زندگی مردم مسلمان ایران قلمداد نمود.
2⃣ به این ترتیب این روند ادامه پیدا میکند تا آنکه نخستین فیلم ناطق صنعت سینمای ایران با عنوان #دختر_لر که بهوسیله #اردشیر_ایرانی و #عبدالحسین_سپنتا، از مجموعه #پارسیان_هند ساخته شده بود در ۳۰ آبان ۱۳۱۲، به روی پرده سینماهای ایران میرود و صنعت سینمای ایران را به مرحلهی جدیدی وارد میسازد.
3⃣ فیلم «دختر لر» با نام اصلیِ «ایران دیروز، ایران امروز» هرچند فیلمی پروپاگاندا برای نشان دادن پیشرفتِ کاذب ایران در دورهی رضاخانی است، اما در آن میتوان تابوشکنیهای بسیاری چون رقص یک زن ایرانی در کابارهای در خوزستان را شاهد باشیم.
4⃣ اینگونه بود که پروژهی #تابوشکنی از جامعه اسلامی ایران در قالب ترسیم روابط زن و مرد و همچنین رقاصی و مطربی و… بهواسطه این دست فیلمها کمکم وارد جامعه ایران میشود و این در حالیاست که روابط خارج از عرف زن و مرد و همچنین رقصیدن در جامعه آن روزهای ایران در ملاء عام امری پسندیده بهشمار نمیآمد، حال چه برسد که بخواهد بهصورت عمومی نمایش داده شود.
✍ سید وصال مهدوی
📖 متن مقاله در سایت اندیشکده:
👉 goo.gl/GBrBms
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ «نیلا کرم کوک» را اولین مسئول اداره سانسور وزارت کشور در ایران میدانند. این مأمور اداره اطلاعات جنگی آمریکا کارمند رسمی دولت ایران بود تا بتواند بر امور تبلیغاتی ایران نظارهگر باشد و نیازهای رسانهای متفقین را در ایران محقق کند. کوک بعد از اداره سانسور، استودیوی «احیای هنرهای ایران باستان» را تأسیس و در آنجا آموزشگاههای رقص و هنرپیشگی به راه انداخت!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ تابوشکنی به سبک سینمای رضا قزاق (6)
🎬 تابوشکنی مرحلهای در سینمای ایران (قسمت دوم)
1⃣ در همین ایام مستشاران فرهنگی فرانسه و انگلستان و آمریکا برنامه دیگری برای #سبک_زندگی ایرانی پیریزی نمودند و #نیلا_کرم_کوک (Nilla Cram Cook) بهعنوان کاردار فرهنگی سفارت ایالات متحده مأمور شد تا اقدامات تابوشکنانه فرهنگی را در جامعه اسلامی ایران پیگیری نموده و از طریق تولیدات فرهنگی و بالاخص سینمایی، رقص و اختلاط روابط میان زن و مرد و… را بهعنوان نیاز جامعه ایران معرفی كند!
2⃣ «نیلا کرم کوک» در حوزه فرهنگ و هنر ایران، فعالیتهای متنوعی را عهدهدار گردید، که از آنجمله میتوان به نقش ویژهی او در #سینمای_ایران و عهدهداری ریاست #ممیزی تئاتر و سینما اشاره نمود. مسئولیتی ویژه که پس از ورود متفقین به ایران در سال ۱۳۲۰، بر عهده وزارت داخله (کشور) گذاشته شد و دایرهای با عنوان اداره نمایشها در این وزارتخانه ایجاد گردید که البته در آن زمان موارد ممیزی بیشتر حول منافع آمریکا و انگلستان بود و موارد اخلاقی و… نادیده گرفته میشد. در نهایت بهعلت کثرت موارد غیر قابل قبول و پیگیری و فشار مطبوعات، نیلا کرم کوک از سمتش برکنار میشود.
3⃣ نیلا کوک را اولین مسئول اداره #سانسور وزارت کشور پس از شهریور ۱۳۲۰ در ایران میدانند. این مأمور اداره اطلاعات جنگی آمریکا کارمند رسمی دولت ایران بود تا بتواند بر امور تبلیغاتی ایران نظارهگر باشد و نیازهای رسانهای متفقین را در ایران محقق کند. کوک بعد از اداره سانسور، استودیوی «احیای هنرهای ایران باستان» را تأسیس و در آنجا آموزشگاههای رقص و هنرپیشگی به راه انداخت.
4⃣ نیلا کرم کوک در مقطعی مدیرکل هنرهای وزارت فرهنگ در حكومت #پهلوی بود و بخش سرویسهای خارجی رادیو تهران را اداره میكرد؛ وی همچنین فعالیت مستمر و ویژهی خود را با #سازمان_پرورش_افکار عمومی ادامه داد؛ سازمانی که در سال ۱۳۱۷ بهدستور #رضاشاه و بهمنظور دستیافتن به #یکسانسازی_ملی در ایران تأسیس شد و نیلا کرم کوک در دوران مأموریت خود در ایران همکاریهای ویژهای را در حوزه تئاتر و نمایش با این سازمان داشت و به پیگیری برنامههای رقص در مدارس و مراکز آموزشی مبادرت ورزیده و در تأسیس نخستین مدرسه مُدرن اُپرا در ایران نقش موثر و فعالی را ایفا نمود.
5⃣ این آموزشگاه شرایط را برای ورود رقص به #سینما، هنر و جامعه ایرانی مهیا کرد. تابوشکنیای که بعدها تبدیل به عادت هر فیلمی در سینمای ایران گردید و بهعنوان مشخصهی #فیلمفارسی موجب شد تا اصولاً فیلمی که در آن صحنههایی از رقصیدن زنی وجود نداشته باشد در سینمای قبل از انقلاب بهندرت دیده شود و همین عادت، به محفل و جشنهای ایرانی هم نفوذ نموده و سبک مهمانیهای ایرانی را در قشر خاصی از ایرانیان به نحو ویژهای کاملا دگرگون ساخت.
✍ سید وصال مهدوی
📖 متن مقاله در سایت اندیشکده:
👉 goo.gl/GBrBms
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter