🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (3)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ #سعید_حجاریان استراتژی مشهور «فشار از پایین، چانهزنی از بالا» از این استراتژیست MI6 را راهبرد اصلی «جناح چپ» اعلام کرد و اکثر ناظران سیاسی آن را تا سال 1379 دستور کار اصلی #جبهه_اصلاحات برای پیگیری مطالباتش میشناختند. حتی تحلیلهای حجاریان از پیدایش زمینهها و نتایج انتخابات دوم خرداد 1376 نیز برگرفته از آراء اوست؛ تئوریهایی که ابتدا در زمان ریاست ویلیام کیسی در CIA نخستین مرحلهی اجرای آزمایشیاش را در صحنهی عمل سیاسی در کشورهای «چکسلواکی» و «لهستان» گذراند و حالا وارثان او آن را در ذهن رهبران #اصلاحطلب ایران میپروراندند.
2️⃣ پس از فروپاشی بلوک شرق، #تیموتی_گارتناش با سالها اندوختهی مطالعات مدرن امنیتی از دهه 1990 همراه جان کین و فرد هالیدی مثلث نظریهپردازان انگلیسی برای #براندازی_نرم ایران را ساخت.
3️⃣ گارتناش با تحلیل منحنی تحول و دگرگونی اروپا در ربع قرن اخیر، توصیفی متفاوت از کودتاهای مخملی اروپای شرقی به دست میداد و آن را پدیدهای میان «اصلاح» و «انقلاب» میدانست. گارتناش معتقد است:
4️⃣ «آنچه که در کشورهای #لهستان و #مجارستان به وقوع پیوست را به دشواری میتوان «انقلاب» نام نهاد. در واقع آن ترکیبی از اصلاحات و انقلاب بود. در آن هنگام من آن را Refolution نامیدم. در این پدیده، یک عنصر نیرومند و بنیادین «تغییر از بالا» وجود داشت که تحت رهبری «اقلیتی روشنبین» درون احزاب کمونیست عمل میکرد؛ اما یک عنصر زندهی «فشار تودهای از پایین» نیز حضور داشت. رابطه متقابل میان این دو عنصر عمدتاً با میانجیگری میان نخبگان حاکم و مخالف شکل گرفت.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (4)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ به گمان #تیموتی_گارتناش برای تحلیل «انقلابهای مخملی» باید از اصطلاح Refolution (رفولوسیون) که تلفیقی از 2 اصطلاحِ «اصلاحات» (رفرم) و «انقلاب» (رولوسیون) است استفاده کرد. در این تعریف: Refolution تکاپویی است بر اساس استراتژی «فشار از پایین، چانهزنی از بالا» و رویدادها را بهگونهای سامان میبخشد که پیامد آن عدم «مشروعیت قانونی» حاکمیت سیاسی و جابهجایی بسیاری از شخصیتهای دولتی در «پستهای کلیدی» میشود. نتیجهی این استراتژی در یک نظام حکومتی ابتدا به #فروپاشی_ایدئولوژیک (دگردیسی و استحاله ارزشها) و سپس به «دگرگونیهای ساختاری» خواهد انجامید.
2️⃣ در نخستین سالگرد انتخابات دوم خرداد، وقتی #سعید_حجاریان به گفتوگو با اکبر گنجی در هفتهنامه راه نو نشست، گفت ما راهی جز اتکا به این استراتژی نداریم:
👈 «فشار از پایین و چانهزنی از بالا» معطوف به دو پویش جمهوریت و مشروطیت است؛ یعنی حضور گسترده مردم در صحنه و نخبگانی که بتوانند از این انرژی و نیرو استفاده کرده و با بازکردن فضایی سیاسی، مطالبات را طرح کنند و به اصطلاح «انسداد سیاسی» را برطرف کنند. هردوی اینها شرط لازم تداوم مردمسالاری است.
3️⃣ حجاریان با اتکاء به چارچوب نظریهی گارتناش میگوید: «دوم خرداد یک یومالله و یومالناس» و «نقطهی تلاقی جمهوریت و مشروطیت» است که در آن، هر دو «رود» به یک «دریا» ریختند. در چنین فرآیندی از یک طرف «نخبگان به دنبال تحدید قدرت از بالا» هستند؛ نخبگانی که به گفتهی او در زمان دولتِ #هاشمی_رفسنجانی به حاشیه رانده شدند، مثل #سیدمحمد_خاتمی که «پس از استعفاء از وزارت ارشاد از دستگاه رسمی حذف شد.» این نخبگان با «چانهزنی از بالا» سبب تأیید صلاحیت خاتمی گشتند و از طرف دیگر بسیج اجتماعی از پایین که زمینهی این تحدید را فراهم میکنند!
4️⃣ حجاریان ادامه میدهد: «فشار تودهها از پایین مانع شد تا خاتمی از میدان رقابت انتخاباتی حذف نشود.» در نگاه او، این تودهها که به واسطهی «سیاستهای تعدیل اقتصادی هاشمی» به حاشیه و زیر خط فقر رانده شدند، خود را متضرر از این سیاستها میدانستند و «با نخبگان بیرون از حکومت جفت شدند.» در نتیجه «ترکیبی از نخبگان و تودهها دوم خرداد را به وجود آورده است»!!
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (5)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ این گفتارها از تناقضی بنیادین رنج میبَرد و یک «تحلیل پارادوکسیکال» با ساختاری بیانسجام به حساب میآید؛ زیرا «طبقه متوسط جدید» زادهی سیاستهای #دولت_سازندگی پس از پایان دفاع مقدس بود و این بورژوازی سکولار است که خود را پیشاهنگ اندیشههای #لیبرال_دموکراسی میداند و بشیریه هم بر نقش آنان صحه میگذارد.
2️⃣ برخلاف تحلیل حجاریان، بخشی مهم از نخبگان وابسته به طبقات متوسط و سرمایهدار مانند علی میرزایی (معاون وزیر اقتصاد، سردبیر فصلنامه نگاه نو و از مروجان تئوریهای آزادی انگلیسی) و محمدتقی بانکی (وزیر نیرو کابینه میرحسین موسوی، رئیس شرکت ملی فولاد ایران و از اعضاء مرکزیت حلقه کیان و فصلنامه نگاه نو) در مرکزیت دولت حضور داشتند.
3️⃣ حتی نمیتوان تجربه و موقعیت شخص خاتمی را بهعنوان شیفتهی تئوریسینهای #سرمایهداری انگلیسی دارای وزن سیاسی ناچیزی دانست. او هم 11 سال صدارت و هم بیش از 3 سال مشاورت رئیسجمهور را در کارنامهاش داشت و از مدیران عالیرتبهی هاشمی رفسنجانی به حساب میآمد؛ چندان که همواره با حکمی از او در «دولت سازندگی» مسئولیت داشت؛ حتی همان زمانی که روی صندلی ریاست «کتابخانه و اسناد ملی ایران» کنار دست محمد مجتهد شبستری و سیدجواد طباطبایی مینشست یا با عبدالکریم سروش مراودههای نزدیک داشت. پس خاتمی کاندیدایی در حاشیه زمین قدرت نبود، بلکه شخصیتی برخاسته از درون ساخت رسمی دولت بود.
4️⃣ قشرهایی که آنان را حاملان و حامیان نظام ارزشی #لیبرالیسم میشناختند، از دل نتایج عینی و اجتماعی سیاستهای توسعهی «دولت سازندگی» متولد گشتند؛ چه اینکه از دل منطق «سرمایهداری مدرن» جز ایدئولوژی «لیبرال دموکراسی» بیرون نمیآید و برای همین، «بورژوازی نوخاسته» ایران پس از فرآیند «توسعهی اقتصادی» دولت سازندگی، حامل و حامی پروژه «توسعه سیاسی لیبرال» شد تا همه «منابع قدرت» را قبضه کند.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (6)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ صرفاً در یک جا میتوان با #سعید_حجاریان توافق داشت و اینکه شکلگیری انتخابات سال 1376 را باید واکنشی انتقادی به علمکرد #دولت_سازندگی دانست، ولی او پایگاه اجتماعی بانیان و حاملان هر دو پویش «مشروطیت» و «جمهوریت» را در طبقاتی میجوید که تولدشان نتیجهی اجرای سیاستهای «تعدیل اقتصادی» #هاشمی_رفسنجانی بود!
2️⃣ به تعبیر سعید حجاریان، این «طبقه متوسط» در انتخابات #دوم_خرداد 1376 برای تعقیب و تحقق «مطالبات سکولار» خود به حرکت درآمد:
👈 «پویش جمهوریت» هنگامی آغاز میشود که تودههای مردم برای طرح «مطالبات این جهانی» (سکولار/ عرفی) به صحنه بیایند… «جمهوریخواهی» بر این اصل مبتنی است که تودهها «باروت» هستند. تنها باید با کبریت زدن به انبار باروت تور اختناق را پاره کرده تا انرژی تودهها آزاد شود و سیاست، تودهای شده و مردم به صحنه بریزند. حاملین این پویش «روشنفکران» متعلق به «طبقات متوسط شهری» هستند… دو پویش «مشروطهخواهی» و «جمهوریخواهی» در آستانهی دوم خرداد همدیگر را پیدا میکنند و با همکاری یکدیگر «حماسه دوم خرداد» را خلق میکنند.
3️⃣ برخلاف این پندارها، روند بهگونهای دیگر بود. از درون خاستگاههای طبقات «محروم» و «مستضعف» (که هاشمی رفسنجانی با تغییر نام انقلابیشان همواره آنان را #اقشار_آسیبپذیر خطاب میکرد و حقوقشان برخلافِ آموزهها و توصیههای مؤکد امام خمینی (ره) و رهبری نادیده گرفته میشد) یک حرکت انتقادی علیه آن #سیاستهای_لیبرالی در انتخابات با هدف «بازگشت به اصول انقلاب اسلامی» شکل گرفت.
4️⃣ هاشمی رفسنجانی میپنداشت زیر چرخ توسعه اقتصادی، طبقهای «له» میشوند و البته این از «هزینههای ناگزیر سازندگی» کشور است! ولی آن «طبقه فراموش شده» در دوم خرداد 1376 برای استیفای حقوق خود به حرکت درآمد و دوباره در سوم تیر 1384 به پا خاست؛ همان «طبقهی محروم» که به فرمودهی امام خمینی (ره) تنها «گردانندگان و برپادارندگان واقعی انقلابها هستند.»
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (7)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ #سعید_حجاریان برای دستیابی به اهداف #اصلاحات مدل «مشروطهخواهی اسلامی» را پیشنهاد کرد که در آن یک قدرت در مقابل قدرت مطلقهی دیگری ظهور کرده و سعی میکند که آن قدرت مطلق را «قانونمند» کند!! البته طرح گزارهی «قانونمندی قدرت مطلق» صرفاً یک تاکتیک #جنگ_روانی و #شعار_تبلیغاتی بود، نه یک التزام دموکراتیک.
2️⃣ وانگهی حجاریان در جلسات خصوصی خود با #مصطفی_تاجزاده، عباس عبدی، علیرضا علویتبار، حمیدرضا جلاییپور و… صریحاً میگفت:
👈 در «مشروطهطلبی» ممکن است #قانونگرایی (لگالیسم) بهعنوان یک #تاکتیک مطرح شود که به نظر من چندان مؤثر نیست. در کشور ما که مشروعیت «لَنگ» میزند، لگالیسم معنا ندارد. ما مشکلِ مشروعیت داریم و در مشروعیتِ دوگانه اصلاً «قانونگرایی» معنایی ندارد و تکیه به «قانون اساسی» فایدهای ندارد. ابتدا باید قانونیتِ قانون محرز شود.
3️⃣ حجاریان اعتقاد داشت «دوم خرداد، سرآغاز حاکمیت دوگانه» است پس باید به هر قیمتی این دوگانگی را بهعنوان محصول استراتژی «فشار از پایین، چانهزنی از بالا» حفظ کرد؛ زیرا سبب «شکاف در رأس هرم حاکمیت» میشود و به «سازماندهی تودهها در پایین» میانجامد. این چنین، مردم میتوانند «در شکاف حاکمیت سنگربندی اجتماعی کنند» تا امکان ظهور «آلترناتیوهای دموکراتیک» به جای نظام فعلی پیدا شود!
4️⃣ این درس «فروپاشی اروپای شرقی» است و به قول حجاریان در ایران نیز قابل بازتولید است:
👈 از ملزومات تاکتیکی «مشروطهطلبی» در این مرحله حضور #اصلاحطلبان در «بالا» و «پایین» است. باید «فشار» و «چانهزنی» را هم محور کرد. «فشار از پایین» باید هممحور با «چانهزنی در بالا» باشد؛ لذا اصلاحطلبان باید هم در NGO ها، شوراها و میان مردم باشند و هم در دولت. جنبش نیز هم در بالا ستاد میخواهد، هم در پایین. «فشار» و «چانهزنی» هر دو ستاد میخواهد و باید تقسیم کار شود.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (8)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ قبضه کردن #منابع_قدرت توسط #اصلاحطلبان هم در عرصه عمومی جامعه و هم در حیطهی اقتدار دولتی به نتیجهای جز ظهور یک #استبداد_سکولار نمیرسید و شعارهای انتخاباتی #سیدمحمد_خاتمی نیز مبنی بر #حکومت_قانون و #جامعه_مدنی تنها بازیای فریبنده بود؛ کارکرد آن شعارها برای اصلاحطلبان صرفاً مانند رو کردن برگ برندهای با هدف بردنِ بازی باخته «پُکر انگلیسی» بود.
2️⃣ وانگهی آراء #سعید_حجاریان پرده از طرح «فروپاشی از درون» جمهوری اسلامی برداشت، زیرا استراتژی «فشار از پایین، چانه زنی از بالا» را سرویسهای جاسوسی CIA و MI6 در دهه 1980.م برای «فروپاشی اروپای شرقی» به محک آزمون گذاشتند. گرچه در ایران واضع این استراتژی حجاریان معرفی شد، اما او صرفاً از یک مدل کلاسیکِ انگلیسی و سپس از یک نسخهی مکمل آمریکایی برای «گذار به دموکراسی» (دموکراتیزاسیون) تغذیه میکرد که یک رونویسی ترکیبی از نظریههای #تیموتی_گارتناش و #ساموئل_هانتینگتون محسوب میگشت.
3️⃣ این استراتژی انگلیسی – آمریکایی تنها راه به #براندازی_نرم و #فروپاشی_از_درون میبرد و برای نمونه، 2 حادثه سهمگین از دل آن درآمد: یکی حادثهی #کوی_دانشگاه تهران در 18 تیر 1378 که سعید حجاریان و #مصطفی_تاجزاده جرقهاش را زدند و دیگری حادثه دفتر تحکیم وحدت در «خرمآباد» در 3 شهریور 1379. دومینبار عبدالکریم سروش و محسن کدیور جای حجاریان را (پس از ترور) گرفتند و تاجزاده نیز همچنان آنان را برای بحرانسازی جدید همراهی میکرد.
4️⃣ البته حجاریان اعتراف جالبی هم دارد. او میگوید نخستینبار استراتژی «فشار از پایین، چانه زنی از بالا» در جریان محاکمه #غلامحسین_کرباسچی، شهردار تهران به اتهام فساد مالی، به کار گرفته شد؛ یعنی این تکنیک سیاسی خرجِ فشار برای منعِ پیگرد شخصیتی شد که سمبلِ طبقهی #سرمایهداری دولتیای است که آن را نسلِ #مدیران_تکنوکرات مینامند و همیشه به دنبال قبضهی مطلق قدرتهای سهگانهی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در کشور بودند.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران