📌آیا امام حسن #عسکری(ع) سفری به #گرگان داشتهاند؟
امروزه در شهر گرگان #مسجد و #قدمگاهی منسوب به امام حسن عسکری(ع) وجود دارد. مبنای این باور، خبری است که برخی علمای #شیعه در سده ششم، از جمله ابن حمزه #طوسی در الثاقب فی المناقب (ص214-216) و قطبالدین #راوندی در الخرائج والجرائح (ج1، ص424- 426) نقل کردهاند.
مفاد این خبر به طور خلاصه آن است که شخصی به نام «جعفر بن شریف #جرجانی» ـ از شیعیان جرجان ـ در سفر حج خود به سامرا نزد امام عسکری(ع) رفت و مبلغی را که #شیعیان این شهر به امانت به وی سپرده بودند، به دست امام رسانید.
امام نیز تاریخ #بازگشت وی به جرجان را سوم ربیعالثانی همان سال پیشگویی کرد و به او وعده داد که خود ایشان نیز در همان روز به #جرجان وارد خواهد شد. در تاریخ تعیین شده، امام به #طیّالارض به جرجان رفت و نزد شیعیان خود حضور یافت.
📍 #پاسخ:
⬅️ضعیف و بیاعتبار بودن این خبر از منظر رجالی به علت #مجهول و ناشناخته بودن #راوی و عدم نقل آن در منابع کهن و دست اول شیعه.
⬅️بر اساس خبر فوق، امام عسکری(ع) به شهر «جُرجان» وارد شد که منطبق بر شهر « #گنبدکاووس» کنونی است؛
نه شهر گرگان امروزی که در گذشته به «استرآباد» شهرت داشته است.
از اینرو به نظر میرسد مسجد و قدمگاه امام حسن عسکری(ع) صرفاً یادمانی است که در دورههای متأخر، پس از #ویرانه و متروکه شدن #جُرجان تاریخی(گنبد گاووس کنونی)، و با توّهم انطباق گرگان کنونی بر جرجان کهن به وجود آمده است، لذا نمیتوان برای آن اعتبار تاریخی قائل شد.
📌 #علی_اصغر...
📍اسم دیگر جناب علی اصغر چیست؟
📍آیا علی اصغر در کربلا شش ماهه بوده است؟
📍جناب علی اصغر کی به دنیا آمده است؟
📍 #پاسخ:
◀️بیشتر منابع تاریخی از طفلی به نام #عبدالله یا عبدالله #رضیع(شيرخواره) برای امام حسین(ع) نام برده اند.
🏴عبدالله بن #حسین(ع) که نزد ما به علی اصغر مشهور است بنا به نقل ابومخنف از امام #باقر(ع) به تیر یکی از بنیاسد در دستان پدرش #شهید شد. تعبیر بلاذری صریحتر و دلخراشتر است:
رَمى حرملةُ بن كاهل الوالبي [الاسدی] عبدَالله بن حسين(ع) بسهم فَذَبَحَهُ.
◀️طبری شیعی، نام او را علی #اصغر نهاده است.
◀️این منابع، درباره #سن او سخنی نگفته اند و تنها به عناوینی مانند:
#صبی، #صغیر، #طفل و #رضیع یعنی #شيرخواره اکتفا کرده اند.
◀️طبق برخی شواهد تاریخی کهن ازجمله #یعقوبی(م۲۹۲ق):
این طفل در #روز_عاشورا به دنیا آمده است.
◀️بلعمی متوفی قرن چهار، طفل شيرخواره را یک ساله دانسته است و سرانجام کسائی مروزی در شعری این طفل را ۵ ماهه معرفی کرده است. البته اخبار آنان بدون سند بوده و قابل اعتماد نیست.
◀️برخی هم ۳ساله ذکر کرده اند.
📍جمع بندی:
1⃣امام #حسین(ع) طفلی بنام عبدالله یا علی داشته و به جهت کوچک بودن به #علی_اصغر یا #عبدالله_رضیع مشهور گشته است.
2⃣منابع کهن و معتبر درباره سن دقیق علی اصغر سخن نگفته اند، از این رو #مورخان، عبارت عبدالله یا علی شيرخواره را بکار می برند.
3⃣در هیچ منبع کهنی به ۶ ماهه بودن علی اصغر اشاره نشده است.
اما در دو قرن اخیر و عمدتا بعد از صفویه روایت ۶ماهه بودن علی اصغر، بدون هیچ سندی در روضه ها خوانده می شود. بنابراین باید از ایشان به علی اصغر به عبدالله رضیع یاد کرد.
📚یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۲۴۵؛
📚ابن اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۱۵؛
📚ذبيح الله صاحبکاری، سیری در مرثیه عاشورایی، ص۱۶۹؛
📚بلعمی، تاریخ نامه طبری، ج۴، ص۷۱۰؛
📚تسميه من قتل مع الحسين، فصلنامه تراثنا، ش۲، ص۱۵۰؛
📚خوارزمی، مقتل الحسين، ج۲، ص۳۷؛
📚طبری، دلائل الامامه، ص۷۱.
#پاسخ_به_شبهات
🚦 #سوال : آیا حضرت امام حسین علیه السلام در روز عاشورا دخترشان فاطمه را به عقد حضرت قاسم علیه السلام در آورده اند؟
📍 #پاسخ : فاطمه دختر امام حسین علیه السلام پیش از این ازدواج کرده است، همسر او حسن بن حسن بن علی ابن ابیطالب علیه السلام یعنی پسر عموی ایشان فرزند امام مجتبی علیه السلام بوده است و حسن که معروف به حسن مثنی بوده است یعنی حسن دومین.
ایشان همراه با امام حسین علیه السلام و همسر خود فاطمه در واقعه کربلا حضور دارد و حسن مثنی در روز عاشورا جنگید و مجروح بر زمین افتاده بود، لشکریان عمرسعد لعنهم الله قصد قتل او را کرده بودند، اما اسماء بن خارجه که از بزرگان کوفه و دایی او یا از بستگان مادری نزدیک او بود، او را نجات داد و به عنوان اینکه او از خویشاوندان من است، مانع شد که لشکر کوفه حسن مثنی را به قتل برسانند و او را به خانه خود برد و مداوا کرد و بعد از چند ماه که حال حسن مثنی بهبودی پیدا کرد، او را به سوی مدینه روانه کرد.
📍اما این داستان که عروسی حضرت قاسم علیه السلام در روز عاشورا باشد که در خیلی از جاها گفته می شود، فاقد سند معتبر است. در هیچ یک از منابع اصلی و مقاتل معتبر چنین مسئله ای نیامده است.
🔸ولی برخی منابع که به دوران متأخر تعلق دارند، بدون ذکر سند این مطلب را آوردند که از سوی محققین این نکته مردود اعلام می شود.
منبع: کانال استاد دکتر محمدحسین #رجبی_دوانی
📌 آیا #آتش_سوزی کتابخانه ها در ایران صحت دارد؟
یکی از شبهات تاریخی این است که با حمله #اعراب به #ایران 'کتابخانه های زیادی #سوخت و مسلمانان خیلی از اموال را به #غارت بردند. آیا واقعا این ادعا در #تاریخ صحت دارد؟
📍 #پاسخ:
درباره دستور #خلفا به #کتاب_سوزی کتابخانه های ایران توسط #مسلمانان می توان گفت:
📌تنها منبع این اخبار، ابن خلدون(م808ق) در کتاب العبر و حاجی خلیفه(م808ق) در کتاب کشف الظنون است.
◀️ایران کتابخانه های زیادی نداشته است و حتی علما و نویسندگان ایرانی نزد شاهان ساسانی طبقه اجتماعی نداشتند و به گفته #جاحظ:
«ایرانیان علاقه زیادی به نوشتن كتاب نداشتند، بیشتر به ساختمان علاقه مند بودند.»
◀️کتابهای ابن خلدون و حاجی خلیفه، از منابع #کهن تاریخی نبوده و منبع یا سندی را برای گزارش خود ننوشته اند. چنانکه حاجی خلیفه با تردید و به صورت «گفته میشود» مطلب خود را ذکر کرده است.
یعنی این سخن مدرک و سندی ندارد. بلکه نویسنده نیز خود با قاطعیت درباره آتش سوزی سخن نمی گوید. لذا این مطالب طبق قاعده علمی در مورد ایران صراحتی نداشته و صحت تاریخی ندارد.
◀️جالب آنکه گزارش مورخان اشاره به کتاب سوزی #اسکندریه_مصر دارد. نیمی از کتابخانه اسکندریه به دست خود #مسیحیان و بعدها در طول هجوم ها #آتش گرفته بود و هنگام #فتح آنجا به دست مسلمانان، چیزی از کتابخانه نمانده بود که بخواهد به دست آنان به آتش کشیده شود.
📚حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج1، ص679؛
📚ابن خلدون، ديوان المبتدأ و الخبر، ج1، ص631.
📚جاحظ، المحاسن و الاضداد، ص187.