⭕️سوال
❓دستهبندی براهین اثبات وجود خدا از منظر استاد مصباح رحمهاللهعلیه را بیان کنید.
🔸علامه مصباح یزدی رضوانالله علیه ادله اثبات وجود خدا را با توجه به اسلوبهای گوناگونی که دارند، در سه دسته قرار دادهاند.
🔻نکته قابل توجه در مورد دستهبندی ایشان، بیان وجه تمایز و ارزیابی این سه دسته ادله است.
🔷دستهبندی و ارزیابی
1️⃣دستهٔ اول، دلایلی است که از راه مشاهدهٔ آثار و آیات الهی در جهان اقامه میشود، مانند دلیل نظم که از راه انسجام، همبستگی و تناسب پدیدهها، برای جهان اثبات میگردد.
🔹این دلایل درعینحال که روشن و دلنشین و خرسندکننده است، پاسخگوی همهٔ شبهات نیست و درواقع بیشتر نقش بیدار کردن فطرت و به آگاهی آوردن معرفت فطری را ایفا میکند.
2️⃣دسته دوم، دلایلی است که از راه نیازمندی جهان، وجود آفریدگار بینیاز را اثبات میکند، مانند برهان حرکت که از راه نیازمندی حرکت به محرک و محال بودن تسلسل محرکات تا بینهایت، وجود خدا بهعنوان نخستین پدیدآورندهٔ حرکت در جهان اثبات میشود.
🔹این دلایل نیز کمابیش نیازمند به مقدمات حسی و تجربی میباشند.
3️⃣دسته سوم، دلایل فلسفی خالص است که از مقدمات عقلی محض تشکیل میشوند، مانند برهان امکان و برهان صدیقین.
🔹این دسته از براهین(امکان،صدیقین) ویژگیهای خاصی دارند:
1️⃣نیازی به مقدمات حسی و تجربی ندارند.
2️⃣شبهاتی که در پیرامون دیگر دلایل مطرح میشود به اینها راه نمییابد و به دیگر سخن، از اعتبار منطقی بیشتری برخوردار است.
3️⃣مقدمات این براهین کمابیش مورد حاجت در دیگر استدلالات نیز هست، مثلاً هنگامیکه ناظم و مدبر حکیم یا محدث یا محرک اول اثبات شد، باید برای بینیازی ذاتی و واجبالوجود بودن او، از مقدماتی استفاده کرد که در براهین دستهٔ سوم مورداستفاده قرار میگیرند.[1]
📝پینوشت:
[1]. مصباح یزدی، آموزش فلسفه، نشر موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره، ج دوم، ص 421.
🌐 جهت مطالعهی بیشتر کلیک کنید:
https://btid.org/fa/news/227397
📎 #مباحث_خداشناسی
📎 #خداشناسی_نوزده
📎 #اثبات_خدا_نوزده
💠 اندیشه تَشیّع 👇👇
♨️ @kalamema