May 11
🔹مزاج در روایات 1
پیامبر اسلام فرمودند:
الدَّاءُ ثَلَاثَةٌ وَ الدَّوَاءُ ثَلَاثَةٌ فَأَمَّا الدَّاءُ فَالدَّمُ وَ الْمِرَّةُ وَ الْبَلْغَمُ فَدَوَاءُ الدَّمِ الْحِجَامَةُ وَ دَوَاءُ الْبَلْغَمِ الْحَمَّامُ وَ دَوَاءُ الْمِرَّةِ الْمَشِي
یعنی تمام بیماری ها و تمام درمان ها سه گونه اند و اما بیماری ها غلبه خون و مره(صفراء و سوداء) و بلغم است و اما درمان غلبه خون حجامت و غلبه بلغم حمام و غلبه مره مسهل است.
من لایحضر، شیخ صدوق، ج1، ص126
در این روایت به ریح اشاره نشده است، زیرا غلبه مزاج ریح، درد و بیماری، نیست بلکه عین اعتدال و سلامتی می باشد
منظور از مشی هم برای اهل مره، نمی تواند پیاده روی باشد، زیرا راه رفتن که موجب افزایش حرارت بدن و تعریق است، موجب افزایش خشکی می شود
همچنین در روایات دیگر از پیاده روی زیاد، نهی شده است.
غلبه دم، هم با علائمی که گفته شده، بسیار قلیل یافت می شود، لذا اکثر مزاج ها، مره(صفرا، سودا) و بلغم است
از آن جایی که درمان غلبه بلغم، حمام گرم است، می تواند فهمید ایجاد حرارت چه بالقوه و چه بالفعل برای بلغمی مزاج ها مناسب است مثل پیاده روی، جماع، سونا، ادویه گرم، تعریق بدن و ...
لازم به ذکر است که حمام در زبان روایات، کاملا گرم و متفاوت با حمام امروزی است
#مزاج #طبایع
@kamalteb
🔹مزاج در روایات 2
روایت مفصلی از امام صادق علیه السلام در خصوص خودشناسی انسان نقل شده که در آن به طبایع انسان اشاره شده است:
الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : عِرفانُ المَرءِ نَفسَهُ أن يَعرِفَها بِأربَعِ طَبائعَ ، و أربَعِ دَعائمَ ، و أربَعَةِ أركانٍ : فطَبائعُهُ : الدَّمُ و المِرَّةُ و الرِّيحُ و البَلغَمُ ، و دَعائمُهُ : العَقلُ ، و مِنَ العَقلِ الفَهمُ و الحِفظُ ، و أركانُهُ : النُّورُ و النّارُ و الرُّوحُ و الماءُ
امام صادق عليه السلام : خود شناسى انسان به اين است كه خويشتن را به چهار طبع و چهار ستون و چهار ركن بشناسد. چهار طبعش خون و مره(صفرا و سودا) و باد و بلغم است؛ و ستونهايش خرد است كه از خرد فهم و حافظه مايه مى گيرد؛ و اركانش نور و آتش و روح و آب است .
تحف العقول، صفحه 354
در این روایت، مزاج یا طبایع انسان به دم، مره، ریح و بلغم اشاره شده است.
این روایت در مقام بیان انواع طبایع است، در حالی که در روایت قبلی پیامبر در مقام بیان انواع امراض است که آنها را به غلبه دم و غلبه مره و غلبه بلغم تقسیم می کند. معلوم می شود که مزاج ریح از طبایع است که غلبه آن، موجب مرض نیست.
ادامه روایت شرح داده خواهد شد
#مزاج #طبایع
@kamalteb