#نکات_متنی؛ #اصطلاحات؛ #واژه_تنبیه_(۲)؛ ✅ درباره واژه (تنبیه) گفته شده: 1⃣ واژه (تنبیه) در لغت مصدر باب تفعیل است، به معنی آن شخص را بر فلان مطلب آگاهی دادم یا فلانی را از خواب بیدار کردم. 2⃣ واژه (تنبیه) در اصطلاح، اشاره کردن به چیزی است که مخاطب از آن غفلت ورزیده است. 3⃣ گفته شده: تنبیه اشاره تفصیلی به مطلبی است که قبلا به طور اجمالی مطرح شده بود. 4⃣ تنبیه درباره مطلبی می آید که اگر خود مخاطب در مباحث قبلی دقت می کرد، آن مطلب را می فهمید. 5⃣ و این است و جز این نیست که واژه تنبیه در یک نوع مطلب علمی به کار می رود که سابقا گذشته بود یا در حکم سابق است، مانند مطالب بدیهی که حتی اگر سابقا ذکر نشده باشند، به خاطر بدیهی بودن گویا در سابق گفته شده اند. 6⃣ یا این است و جز این نیست که واژه تنبیه در مطلبی به کار می رود که نیاز به دلیل ندارد، مانند بدیهیات؛ یا مطلبی که در سابق به آن علمی تعلق گرفته و در حکم بدیهی می باشد. 7⃣ واژه تنبیه مرفوع است و خبر برای مبتدای محدوف می باشد مثلا (هذا تنبیه) یا مبتدای موخر برای خبر محذوف می باشد، مثلا (هاهنا تنبیه). 8⃣ عده ای گفته اند واژه تنبیه محلی از اعراب ندارد، زیرا مانند سفیدی بین دو مساله می باشد. 📗حاشیه جونگی، ص ۹۴. @alafzal1400

#نکته_ادبی #اصطلاحات #الفضلة 🔰 ⭕️ #لغة: مصدر المرّة من فضل. و الجمع: فضلات و فضال: البقیّة من الشی‌ء. ⭕️ #اصطلاحا: هی الاسم الذی یذکر فی الجملة غیر المسند و المسند إلیه، و یمکن الاستغناء عنه، إنّما یؤتى به لتوضیح المعنى. مثل: «نام الطفل فی السّریر» فالجار و المجرور هو «فضلة» لأنه یمکن الاستغناء عنه و لکنه یوضح المعنى. و قد یکون الاسم الفضلة: 🔶1- #حالا، کقوله تعالى: {وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسى‌ إِلى‌ قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً الحال «غضبان» و «أسفا» هما فضلة و کذلک الجار و المجرور «إلى قومه». 🔶2- أو #تمییزا، کقوله تعالى: {إِنِّی رَأَیْتُ أَحَدَ عَشَرَ کَوْکَباً «کوکبا»: تمییز فضلة. 🔶3- أو#مفعولا_به کقوله تعالى: {اکْتُبْ لَنا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةً «3». «حسنة»: مفعول به هو فضلة. 🔶4- أو #مفعول_مطلقا، کقول الشاعر: «و قد یجمع اللّه الشّتیتین بعد ما» «یظنّان کلّ الظّنّ أن لا تلاقیا» «کل»: مفعول مطلق للفعل «یظنّان» و هو فضلة. 🔶5- أو #مفعولا_لأجله، کقول الشاعر: «فجئت و قد نضّت لنوم ثیابها» «لدى السّتر إلا لبسة المتفضّل‌» «لنوم»: مفعول لأجله مجرور ب «اللّام». 🔶6- أو #مفعولا_فیه، کقول الشاعر: «صریع غوان شاقهنّ و شقنه‌» «لدن شبّ حتى شاب سود الذّوائب‌» «لدن»: ظرف أو مفعول فیه مبنی على السکون و هو فضلة. 🔶7- أو #مستثنى: کقوله تعالى: {فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِیلًا «* 1». «قلیلا»: مستثنى منصوب. هو فضلة. 🔶8- أو #نعتا، کقوله تعالى: {إِنِّی لَکُمْ مِنْهُ نَذِیرٌ مُبِینٌ‌ «* 2». «مبین»: نعت نذیر مرفوع. هو فضلة. 🔶9- أو #توکیدا، کقوله تعالى: {وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ‌ «* 3». «أجمعین»: توکید للضمیر «هم» مجرور ب «الیاء» لأنه ملحق بجمع المذکر السالم. 🔶10- أو #بدلا، کقوله تعالى: {اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ صِراطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ‌ «* 4» «صراط»: بدل من «الصراط» منصوب. و هو فضلة. 🔶11- أو #مضافا_إلیه، کقوله تعالى: {وَ إِنَّ الظَّالِمِینَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِیُّ الْمُتَّقِینَ‌ «* 5». «بعض»: مضاف إلیه و مثله «المتقین»: مضاف إلیه #نکته_ادبی #اصطلاحات 📚اقتباس از المعجم المفصل فی النحو العربی ج2 ص762 📢#تفقه_فی_الدین https://eitaa.com/Meshkatolanvar/277