🔴 چرا کشورهای دیگر قاچاق بنزین ندارند؟ 📝 #حامد_قدوسی 🔹با این سوال خیلی مواجه شده‌ام که وقتی قیمت بنزین بین کشورهای مختلف اروپایی یا حتی ایالت‌های مختلف آمریکا متفاوت است، چرا آن‌جا قاچاق ندارند و نگران مساله قاچاق نیستند؟ 1⃣به ده ها دلیل! ولی ساده ترین و قوی‌ترین دلیلش این است: در اکثریت کشورهای دنیا (غیر از ایران و چند جای دیگر)، قیمت فروش بنزین به مشتری بسیار بالاتر از قیمت بین‌المللی آن است. به عبارت دیگر دولت‌ها مالیات سنگینی بر روی بنزین وضع می‌کنند و از این محل هم درآمد کسب می‌کنند و هم مصرف آن‌ها را محدود می‌کنند. مثلا در ترکیه و خیلی کشورهای اروپایی قیمت لیتر بنزین حدود ۱ تا ۱.۵ یورو است. در حالی که قیمت خرید فله‌ای بنزین ذر دنیا چیزی حدود ۴۰ سنت برای هر لیتر است (و مثلا ده سنت هم هزینه حمل و توزیع به آن اضافه می‌شود). به طور متوسط جمع تعرفه واردات و مالیات ارزش افزوده روی بنزین در کشورهای اروپایی حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد هزینه خرید یا تولید بنزین فله‌ای است. 🔺خب می‌پرسید این چه ربطی به قاچاق و مساله ما دارد؟ تفاوت این‌جا است که وقتی دولت کشور «مقصد» از محل تعرفه و مالیات درآمد کسب می‌کند به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد که این درآمد از جیبش برود و در نتیجه اصل مبارزه با قاچاق در «مقصد» است. کشور مقصد اجازه نمی‌دهد که کسی به آن‌‌جا بنزین قاچاق کند. 🔹در مورد کشور ما قضیه کاملا عکس است: کشورهای هم‌سایه ما (مثل پاکستان) اگر بخواهند از بازار بین‌المللی بنزین بخرند باید ۴۰ سنت پرداخت کنند. حال قاچاق‌چیان ایرانی زحمت می‌‌کشند و همین بنزین را با نرخ ۲۰-۳۰ سنت آن طرف مرز تحویل می‌دهند. شما باشید از چنین معامله پرسودی استقبال نمی‌کنید؟ و راه قاچاق به سمت کشور خودتان را باز نمی‌گذارید؟ 2⃣دلیل دوم، تفاوت نسبت سود قاچاق به دست‌مزدها است. کسی که بین دو کشور اروپایی قاچاق بنزین می‌کند ممکن است بتواند روی هر لیتر بنزین ۲۰-۳۰ سنت سود کسب کند. در کشوری که حداقل دست‌مزد در حد ۷-۸ دلار در ساعت است، سود قاچاق مثلا ۵۰۰ لیتر بنزین در حدی نیست که کسی را به وسوسه جدی بیندازد که ریسک دست‌گیر شدن را به جان بخرد. 3⃣این البته فقط اقتصاد بخش عمومی قضیه بود. جغرافیا و میزان حاکمیت قانون در سمت مقصد و نفوذ حکومت کشور مقصد و درجه رعایت استانداردهای ایمنی و الخ هم طبعا دخیل است. در عمل خنده‌دار است که تصور کنیم کسی مثلا می‌‌تواند از رومانی بنزین بخرد و «قاچاقی» آن را در سوییس بفروشد. آن طرف مرز کجا و به چه کسی بفروشد؟ از کدام جاده خاکی و کوه و دشت وانتش را رد کند؟ ... 💢قاچاق البته در سطح فردی در همین کشورها هم وجود دارد. در کشورها و ایالت‌هایی که شکاف قیمت بین دو طرف مرز وجود دارد، افراد ساکن مناطق نزدیک مرز می‌روند و باک‌شان را از بنزین و صندوق خودروشان از کالاهایی مثل سیگار پر می‌‌کنند و بر می‌گردند. حتی قاچاق با قایق و امثال آن هم در ابعاد کوچک بین کشورهای فقیرتر اروپایی و کشورهای ثروت‌مندتر وجود دارد ولی ابعادش خیلی بزرگ نیست. ➖➖➖➖➖➖ 📡 رصد بهترین تحلیل‌های روز در خیابان انقلاب 👇 http://eitaa.com/joinchat/825098246C346759229f

🔴 بنزین و درآمد حتما این مطالبی که نسبت قیمت بنزین به دستمزد را مقایسه می کنید ‌و نتیجه می گیرد که بنزین در ایران ارزان نیست را دیده اید. 🔺 اگر فکر می کنید این مقایسه ها حاوی نکته مفیدی است، بنزین را بردارید و جای آن کالاهای دیگری مثل گوشت، برنج، شلوار جین، کفش ورزشی، گوشی موبایل و الخ بگذارید. باز به همین نسبت ها خواهید رسید! خواهید دید که تقریبا همه چیز در ایران خیلی گران است! ✅ ماجرا ربطی به گرانی و ارزانی ندارد. نسبت دستمزد به قیمت کالاهای قابل مبادله مثل برنج و بنزین و گوشی موبایل، درآمد سرانه یک کشور را نشان می دهد. بدیهی است که نسبت دستمزد به بنزین در کشوری با درآمد سرانه بالاتر خیلی بیشتر خواهد بود. این تعریف درآمد سرانه است! تعجب می کنم که حتی در گروه های تخصصی این مقایسه نامربوط دست به دست می شود. 💢 معیار درست برای مقایسه ارزانی یا گرانی نسبی یک کالا بین کشورها، «نسبت قیمت آن کالا با سبد سایر کالاها» است. نسبت دستمزد به قیمت اسمش قدرت خرید است. 📝 #حامد_قدوسی ➖➖➖➖➖➖ 📡 رصد بهترین تحلیل‌های روز در خیابان انقلاب 👇 http://eitaa.com/joinchat/825098246C346759229f

🔴 اگر کرونا کنترل شد، پیام به مردم چه باید باشد؟ ✍️ #حامد_قدوسی 🔹 یک لحظه فرض کنید که فردا بشنویم که آمارهای مبتلایان کرونا در شهر تهران کمابیش پایدار شده و رشد بیماران از حالت «نمایی» به حالت «خطی» یا حتی «ثابت» در آمده است. در این حالت پیامی که به مردم منتقل می‌شود باید چه باشد؟ دو حالت را تصور کنیم: 1️⃣ پیام آزادباش: به مردم بگوییم که خوش‌بختانه کرونا تحت کنترل درآمد و نگرانی‌ها رفع شد. ❌ در این حالت می‌توانیم مطمئن باشیم که ظرف یکی دو هفته بحران کرونا دوباره باز خواهد گشت! ◾️ چرا؟ چون مردم از حالت «فاصله اجتماعی» به حالت قبلی باز خواهند گشتِ، دید و بازدیدهای عید را شروع خواهند کرد و در بازارها و اجتماعات حضور پیدا خواهند کرد و با وجود جریان انتقال کرونا از شهرهای دیگر، دوباره نرخ ابتلا به عدد بالایی خواهد رسید و یک موج جدید بحران به وجود خواهد آمد. 2️⃣ پیام آماده‌باش همراه با امید: به مردم بگوییم که در عین حال که می‌توانید از نگرانی خود کم کنید ولی بیش‌تر رفتار‌های خود (از جمله رعایت دقیق بهداشت فردی و حفظ فاصله اجتماعی در حد امکان) را باید عینا همان طور که در چند هفته گذشته بودید ادامه بدهید، آن‌هم برای چند ماه! ❇️ در واقع نتیجه‌ای که می‌گیریم این است که «رفتار احتیاطی جواب می‌دهد، پس با قوت ادامه بدیم» 🔺 طبیعی است که پیام درست، پیام دوم است. 💢تا زمانی که واکسن و درمان برای کرونا پیدا نشده است، دنیا مجبور است در حالت آماده‌باش به سر ببرد حتی اگر آمارهای ابتلا پایین بیاد. برای «نرسیدن» به وضعیت بد، باید طوری رفتار کرد که انگار همین الان در وضعیت بد هستیم. #اجتماعی ➖➖➖➖➖➖➖ 📡 رصد بهترین تحلیل‌های روز 👇 http://eitaa.com/joinchat/825098246C346759229f

🔴 در باب ولع خرید و خالی شدن سوپرمارکت‌ها ✍️ #حامد_قدوسی 🔹 در این یکی دو روزه احتمالا عکس‌های زیادی از قفسه‌های خالی سوپرمارکت‌ها در کشورهای مختلف و انواع و اقسام تحلیل‌ها در مورد آن‌ها خواهیم دید. ولی دقت کنیم که در تحلیل روانی و نقد این‌که چرا مردم این روزها این قدر زیاد می‌خرند - خصوصا محصولاتی که فراوان است و خراب نمی‌شود - و تحلیل ناپایداری سیستم و امثال آن زیاده‌روی نکنیم. ❌چند نکته در این رابطه: 1️⃣ خالی شدن قفسه‌ها لزوما نشان‌گر بحران و قحطی نیست. بل‌که بیش‌تر نشانه آن است که تقاضا موقتا بیش از موجودی انبار رایج فروش‌گاه‌ها بوده است. فرض کنیم غذای مردم «عدس» است و هر شهروندی هر سه روز یک‌بار برای خرید یک کیلو عدس به بقالی می‌رفته است. امروز ناگهان «همه شهروندان» تصمیم می‌گیرند که به جای یک کیلو عدس، پنج کیلو عدس بخرند تا برای ۱۵ روز غذا داشته باشند. طبیعی است که عدس موقتا و روز اول کم‌یاب خواهد شد ولی اگر چند روز به مشاهداتمان فرصت بدیم (کمابیش به اندازه چرخه خرید طبیعی افراد)، همه به عدس مورد نیازشان خواهند رسید. به زبان ریاضی «انتگرال مصرف عدس کل جامعه» عوض نشده و فقط توزیع زیرسطح آن به سمت روزهای اول جا به جا شده است. 2️⃣ به نظرم بخشی از تمایل مردم برای خرید زیاد در این روزها از این ناشی می‌شود که بتوانند چند هفته خانه بمانند. اتفاقا در شرایط کرونا، خرید انبوه محصولاتی که فراوان یا کم‌مشتری هست - و در نتیجه باعث کم‌یابی برای بقیه نمی‌شود- از یک طرف به نفع جامعه است چون باعث «کاهش دفعات مراجعه به فروش‌گاه‌ها» و در نتیجه کم‌کردن چگالی جمعیت و تعاملات اجتماعی می‌شود. ولی از طرف دیگر باعث افزایش «ازدحام جمعیت در روزهای اول» می‌شود که اثر منفی از جهت افزایش احتمال انتقال دارد. 3️⃣ ازدحام هم راه‌حل دارد: ساعت‌های کار فروش‌گاه‌ها را موقتا طولانی کنیم و افراد را تشویق کنیم که در ساعت‌های خلوت مراجعه کنند و مثلا در این راه از فناوری اطلاعات (برای نشان دادن حجم مشتریان مغازه‌ها) یا حتی قیمت‌گذاری شناور برخی اجناس در ساعت‌های مختلف استفاده کنیم. با روش‌های ساده‌ای می‌توان ازدحام را روی زمان بیش‌تری در طول روز شکست و جلوی اثرات منفی آن را گرفت. 4️⃣ این‌‌که مردم محصولات ناسالم را زیاد می‌خرند لزوما خیلی «غیرعقلانی» نیست: افراد ریسک چند هفته تغذیه با بیسکویت یا کمپوت یا سوسیس خشک را با ریسک بیرون آمدن چند باره از خانه برای خرید محصولات تازه و سالم را مقایسه می‌کنند و احتمالا تصمیم درستی می‌گیرند. کاهش دفعات خرید هم به نفع افراد و هم به نفع جامعه است. 5️⃣ طبعا خواهید گفت که ولی خرید انبوه خودش محصول دیدن خرید دیگران و ترس از کم‌یابی است. بلی احتمالا این فرآیند ذهنی خیلی افراد است ولی به بند شماره یک مراجعه کنید: صرف دیدن صف‌ها نمی‌تواند «کم‌بود» ایجاد کند چون برای بیش‌تر کالاها «جمع تقاضا» و «جمع عرضه» در طول چند روز آینده با هم برابری خواهند کرد. 6️⃣ تحلیل ما البته در مورد کالاهای ضروری واقعا کم‌یاب مثل ژل ضدعفونی - که تقاضای جدید آن‌ها خیلی بیش‌تر از ظرفیت معمول زنجیره توزیع است - اعمال نمی‌شود و داستان آن‌ها جدا است. این کالاها با سطحی از «تقاضای جدید» مواجه هستند که بسیار فراتر از ظرفیت عادی عرضه است. 7️⃣ به نظرم نظام توزیع آن‌لاین چه در دوره بحران و چه پس از آن محبوبیت بیش‌تری کسب خواهد کرد و یکی از برندگان بحران کرونا خواهد بود. خصوصا اگر خطر بیماری هم‌چنان باقی بماند، صنعت توزیع مواد تازه (مثل مواد غذایی) رونق زیادی خواهد گرفت. #اجتماعی ➖➖➖➖➖➖➖ 📡 رصد بهترین تحلیل‌های روز 👇 http://eitaa.com/joinchat/825098246C346759229f

🔴 کرونا، شوک عرضه و بحران غذایی ✍️ #حامد_قدوسی 🔹 اکثر نوشته‌های اقتصاددانان در روزهای اخیر روی برجسته کردن این موضوع بود که «کرونا شوک سمت عرضه (هم) هست. آن را جدی بگیرید.» سعی خواهم کرد در یادداشت‌های بعدی بیش‌تر موضوع را باز کنم. 🔻 ولی یک موضوع هست که از ذهن من بیرون نمی‌رود: اگر کرونا تولید کشاورزی دنیا را تحت الشعاع قرار دهد، عرضه کل محصولات غذایی (بخوانید کالری) با شوک منفی مواجه خواهد شد. خب در یک چارچوب استاندارد با مصرف‌کنندگان «هم‌گن»، نتیجه روشن است: قیمت بالا می‌رود و بازار با سطح مصرف پایین‌تر پاک می‌شود. 🔸 همه مجبورند که کم‌تر غذا بخورند تا اثر شوک منفی را جذب کنند (بخشی از شوک توسط راه‌های دیگری مثل مصرف از انبارها، کاهش دور ریز، کاهش مصرف تفریحی و امثال آن جذب خواهد شد). ❌ ولی در واقعیت ما با مصرف‌کنندگان هم‌گن مواجه نیستیم چون سطح درآمد سرانه کشورها یکی نیست و «کشش قیمتی تقاضا» برای مواد غذایی بین کشورهای مختلف متفاوت است. 🔰 غذا هم کالای ضروری است و حتی در دوره رکود هم تابع تقاضای آن برای کشورهای ثروت‌مند خیلی جا به جا نمی‌شود. ◾️ در این حالت یک نتیجه محتمل ممکن است این باشد که «مصرف کشورهای ثروت‌مند افت کمی می‌کند» و در نتیجه «تابع عرضه پسماند» برای بقیه دنیا مجبور است که عمده شوک منفی به کل عرضه غذا در جهان را تحمل کند. یعنی کشورهای فقیرتر مجبورند «خیلی کم‌تر» غذا مصرف کنند. ⭕️ آیا شبیه این را دیده‌ایم؟ یک اپیزود کمابیش شبیه این (ولی به دلیل شوک مثبت تقاضا) در دوره رشد مصرف سوخت‌های زیستی در کشورهای توسعه‌یافته اتفاق افتاد. ✅ مصرف‌کننده آمریکایی حساسیت آن قدر به قیمت سوخت ماشینش نداشت و در نتیجه بالا رفتن قیمت ذرت چندان برای‌شان مهم نبود. 🔺 ولی همین بالا رفتن قیمت ذرت برای خانوارهایی که عمده کالری‌شان از ذرت تامین می‌شد (مثل کشورهای آمریکای لاتین) فاجعه‌بار بود. 💢 این نوع جنبه‌ها مساله را خطرناک‌تر و دردناک‌تر می‌کند و اقتصاددان‌ها باید بیش‌تر و بیش‌تر در مورد اثرات «بازتوزیعی» بحران اخیر هم بنویسند. #سیاسی ➖➖➖➖➖➖➖ 📡 رصد بهترین تحلیل‌های روز 👇 http://eitaa.com/joinchat/825098246C346759229f