🔴 عموم تحلیلهای وقایع اخیر تقلیلگرایانه است.
👤 #سیدجلال_دهقانیفیروزآبادی
🔹 حوادث اخیر را چه اعتراضات و چه اغتشاشات بنامیم -که به نظرم آمیزهای از هر دو است- پدیدهای چندوجهی و چندضلعی است که باید کلیت آن را تحلیل کرد. تحلیلهایی که ارائه شدهاند غالبا دچار نوعی تقلیلگرایی هستند و این حوادث را به یکی از ابعاد یا اهداف یا یکی از علل یا یکی از کنشگران آن تقلیل میدهند.
🔸 دیدگاه دکتر طباطبایی، فارغ از صحت و سقم آن، بهلحاظ تبیینی قابلخدشه است. دو دیدگاه برای توصیف حوادث اخیر واژه انقلاب را به کار میبرند؛ ژیژک تا جایی که بهخاطر دارم مفهوم انقلاب را بهکار نبرده است. اطلاق لفظ انقلاب برای این تحولات یا حوادث به عقیده من نادرست است، چون در جامعهشناسی سیاسی تعریف خاصی از انقلاب داریم. انقلاب ایدئولوژی و رهبر میخواهد و اهداف مشخصی دارد و این موارد درباره این ناآرامیها صدق نمیکند. از این رو، اطلاق انقلاب بر این ناآرامیها نادرست است؛ بماند که باید پرسید چه نوع انقلابی؟!
✅ این تعریف و تلقی که ملت آبجکتیو و عینی است و درمقابل آن امت سابجکتیو و تصوری و تخیلی و آرمانی است که ایشان میگوید، دقیق نیست، چون به همان اندازه که امت واجد وجه تصوری است، ملت هم هست. همینطور امت هم بهاندازه ملت واجد بعد عینی است، تنها قلمرو جغرافیایی امت از ملت گستردهتر است. بهطوریکه عدهای از انسانها بهجای اینکه در یک پهنه جغرافیایی محدود و محصور احساس یکی بودگی کنند، اینجا فراتر از آن در چند حوزه جغرافیایی وسیعتری این تصور و تعلق را دارند.
🔹 به نظر من این دوگانه متباین و مانعهالجمع نیست، بهخصوص در ایران که ملیت و اسلامیت درهمتنیده است و قابلتفکیک نیست، یعنی امر ملی میتواند امر دینی هم باشد. اینکه در یک برهه تاریخی یکی را بر دیگری مرجح دانستهاند، قابلنقد است، چرا مفهوم یا عینیتی که دو بعدی بوده به یک بعد آن فرو کاسته شده است؟!
🔸 انقلاب فمینیستی که در بیانیه باتلر آمده هم خیلی تقلیلگرایانه است. اینکه کل یک جریان را تقلیل بدهیم به بخشی از کنشگران اجتماعی و سیاسی آن کاملا تقلیلگرایانه است. تردیدی نیست که بخشی از کنشگران سیاسی زنان هستند ولی اینکه بگوییم کلا ذات و جوهر و هویت این حرکت، فمینیستی است حداقل من موافق آن نیستم. البته بیتردید یک وجه فمینیستی و زنانه هم دارد.
✅ تحلیل ژیژک از آنچه که در ایران اتفاق میافتد از منظر نوعی شرقشناسی نوین است. واقعیت این است که بسیاری از این تحلیلگران در ایران نیستند و درک دقیقی از آنچه اتفاق میافتد ندارند؛ برای آنها واقعیت یک بازنمایی کاملا مجازی از وقایع است.
🔹 تصویر آنها از آنچه در ایران در حال وقوع است بر پایه یک تصویرسازی فراواقعی است که اصلا بازنمایی واقعیتها نیست. زمانی تصویر، عین آن چیزی است که واقعا اتفاق میافتد و زمانی دیگر فراواقعیتی به تصویر کشیده میشود که کاملا ساختگی و تصوری است نه واقعی. بهخصوص که خارجیها جمهوری اسلامی را از منظر ایرانیان مقیم خارج از کشور میشناسند و چون امروز رادیکالترین قشر ایرانیان خارج از کشور فعال شدهاند، رادیکالترین تصویری که میشود تصور کرد را از جمهوری اسلامی ایران برجسته میکنند. شبکههایی مثل بیبیسی فارسی و ایراناینترنشنال و منوتو هم مشخص است و شناسنامه مشخصی دارند و معلوم است چه تصویری از ایران و تحولات اخیر ارائه میکنند؛ تصویری فراواقعی که اصلا منطبق بر واقعیت نیست.
🔸 اصل تفکیک را باید در تحلیل رعایت کرد و سپس پاسخگوی اعتراضات مسالمتآمیز و مطالبات مشروع بود. اینکه منکر این شویم و بگوییم اصلا اغتشاشگر نیست، نادرست است و اینکه بگوییم همه اغتشاشگر هستند این هم درست نیست. پدیدهای مختلط است؛ ولی طبیعتا نمود خشونت بیشتر است چون هم خودشان بیشتر این وجه را بازنمایی میکنند و هم ما آن را بیشتر برجسته میکنیم. اعتراضات و مطالباتی که به سطح اغتشاش کشیده نشده است در این فضا گم میشود.
💢 یکی از علل حوادث اخیر این است که دو جهان ایرانی وجود دارد؛ بهطوریکه ما اکنون دو جهان ایرانی موازی داریم. یک ایران مجازی که در فضای مجازی است و زبان، قواعد و قوانین زیست خاص خودش را دارد و یک ایران واقعی که در عالم واقعی است. سبک زندگی این دو جهان متفاوت است.
#سیاسی #اجتماعی
➖➖➖➖➖➖➖
📲 مهمترین تحلیلهای روز 👇
🆔