🔴بهای بازگشت بن‌گویر! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹قتل عامی که امروز جان صدها کودک و زن و غیر نظامی را در نوار غزه گرفت، بهای بازگشت ایتمار بن‌گویر چهره بسیار تندرو به کابینه اسرائیل بود که بنا به اعلام رسانه‌های اسرائیلی امروز به دولت باز خواهد گشت. 🔸با بازگشت بن‌گویر نتانیاهو می‌تواند حد نصاب لازم را برای تصویب بودجه در کنست به دست آورد و این گونه کابینه‌اش را از سقوط نجات می‌دهد. البته ناظر قضایی اسرائیل با بازگشت بن‌گویر به کابینه مخالفت کرده است و باید دید به یک معضل و مانع قانونی تبدیل می‌شود یا خیر. ✅اما با بازگشت رئیس حزب «قدرت یهودی»، می‌توان گفت که یکی از دو هدف نتانیاهو از حملات ویرانگر و پرتلفات امروز به غزه تحقق یافته و می‌ماند هدف اجبار حماس به یک توافق بر اساس شروط اسرائیل. تحقق هدف دوم به آسانی هدف نخست نیست و بعید است که حماس با این شروط موافقت کند. خود نتانیاهو هم از آن آگاه است و احتمالا در صورت عبور از بحران بودجه و پایان مارس مذاکرات درباره مرحله دوم آتش‌بس با جدیت شروع شود. در این مدت هم به احتمال زیاد حملات به غزه با هدف بهبود شرایط توافق به نفع اسرائیل ادامه می‌یابد. 🔹پس از آن هم اگر بن‌گویر بخواهد دوباره از دولت خارج شود، برای نتانیاهو مهم نیست. در واقع وی به این شکل شرکایش را هم به بازی می‌گیرد. 💢اما بهای این بده بستان داخلی و بازی سیاسی خون دهها و صدها کودک بی‌دفاع و ایجاد قحطی و گرسنگی برای بیش از دو میلیون نفر است که این گونه بی‌محابا در بازار سیاست با هدف ماندن در قدرت ریخته می‌شود. 🆔 @kh_enghelab

🔴ایران و آمریکا؛ سرانجام چه می‌شود؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹در سیاست تهدید و تطمیع ترامپ در قبال ایران چاشنی تهدید و عصا غلیظ‌‌‌تر است و می‌توان گفت که تقریبا به استثنای مواردی نادر در حدود پنج دهه گذشته، هیچ دوره‌ای از روابط تنش‌آلود فیمابین شاهد کاربست چنین تهدیدهای آشکاری به توسل به زور و حمله نظامی نبوده است. این ادبیات نظامی آمریکا با افزایش تحرکات در پایگاه دیه‌گو گارسیا در اقیانوس هند و همچنین پایگاه‌های آن در منطقه خلیج فارس قرین است. بنابراین پرسش کانونی این روزها این است که بالاخره تنش ایران و آمریکا و اسرائیل در دوره دوم ترامپ به درگیری نظامی می‌انجامد و تعیین تکلیف می‌شود یا ممکن است که به یک توافق ختم شود. 🔸تهران به نظر می‌رسد ضمن جدی تلقی کردن تهدیدها به دنبال کنترل و مدیریت این تنش نسبتا بی‌سابقه از طریق ترکیبی از تاکتیک‌های متفاوت است و به احتمال زیاد رونمایی از شهرهای موشکی، بازدید از تنگه هرمز و اقدامات نظامی دیگری را با هدف تاثیر گذاشتن بر محاسبات طرف‌های مقابل دنبال کرده است. کما این که نوع تعامل ایران با نامه ترامپ و دادن پاسخ رسمی به آن، همچنین برداشتن پرچم آمریکا از زمین ورودی شهر جدید موشکی، باز گذاشتن مسیر گفتگوی غیرمستقیم پس از مخالفت با مذاکره مستقیم، بخشی از تاکتیک‌های تهران برای مدیریت تنش است. ✅در مقابل به نظر می‌رسد که ترامپ و تیمش خیلی عجله دارند و حل و فصل سریع پرونده ایران را بخشی از تلاش خود برای «احیای ابهت و عظمت» آمریکا در جهان و خاورمیانه می‌دانند. در این راستا، گویا سرّ مهار و تاثیرگذاری بیشتر بر دیگر بازیگران منطقه از عربستان و ترکیه، تضمین امنیت و ادغام اسرائیل در نظم منطقه‌ای و پیشبرد «پیمان ابراهام» را در نتیجه‌بخش کردن سریع سیاست فشار حداکثری در قبال تهران جستجو می‌کنند. 🔹اما آیا سرانجام این فشار حداکثری در سایه تهدیدهای فزاینده مبنی بر کاربرد گزینه نظامی به درگیری نظامی و جنگ ختم می‌شود؟ در پاسخ به این پرسش، جمع‌بندی نگارنده این است که جنگ به معنای یک جنگ متعارف و گسترده بعید است و آنچه بیشتر مطرح است حمله به تاسیسات هسته‌ای و نظامی ایران است؛ این حمله هم که البته نوعی جنگ با اهداف محدود است، زمانی اتفاق می‌افتد که ترامپ و تیم کاری او به این جمع‌بندی برسند که این کار بدون وقوع جنگی پرهزینه در منطقه امکان‌پذیر است. در واقع همان ادراکی که ترامپ را به سمت صدور دستور ترور بلندپایه‌ترین مقام نظامی ایرانی کشاند، اگر درباره حمله بی‌هزینه به تاسیسات هسته‌ای نیز شکل بگیرد، اقدام خواهد کرد؛ چه خود آمریکا اقدام کند چه اسرائیل را به دلایلی پیش بفرستد. 🔸در حال حاضر ظاهرا ترامپ بیشتر به تهدید به کاربرد زور تمرکز دارد تا استفاده از آن و می‌خواهد تحت فشار این فضا مذاکره و توافقی دستکم درباره برنامه هسته‌ای شکل بگیرد که همان نتیجه حمله احتمالی به تاسیسات هسته‌ای را در پی داشته باشد. ✅بازی در لبه پرتگاه جنگ یک شیوه مذاکراتی ترامپ است که با طرح حداکثر خواسته‌ها در کنار وارد کردن حداکثر فشارهای سیاسی و اقتصادی در بستر فضایی نظامی از جمله بستن کامل منافذ صادراتی ایرانی و در راس آن‌ها صفر کردن صادرات نفت و چه بسا گسیل داشتن تجهیزات جنگی به منطقه در نهایت توافق و معامله‌ای را رقم بزند که در آن دست بالا را داشته باشد و لو این که به کلیه خواسته‌ها هم نرسد. 🔹اما همین بازی در لبه پرتگاه جنگ هزینه‌های سنگینی برای ایران در ابعاد اقتصادی و اجتماعی دارد و محصول بارز آن رکورد شکنی‌های پی‌درپی دلار در این روزها و به تبع آن قهقرای تصاعدی وضعیت معیشتی است. 🔸در کنار آن هم بعید نیست که فشارهای چندلایه با حملات غیر علنی محدود و حوادثی امنیتی در ماه‌های پیش‌رو همراه شود؛ چنین اتفاقاتی هم اهداف متعددی را دنبال می‌کند، از پیشرانی نظامی امنیتی برای شروع مذاکرات و رسیدن به توافق تا سنجش واکنش تهران و برنامه‌ریزی برای تحرکات نظامی تدریجی مبتنی بر آن. ✅اما در این میان دو متغیر در ماه‌های آتی سلبا و ایجابا بر ماهیت سیاست ترامپ در قبال ایران تاثیر جدی دارد؛ نخست تحولات داخلی اسرائیل و ماندن و نماندن نتانیاهو در قدرت در سایه بی‌سابقه‌ترین بحران سیاسی و قانونی داخلی و دوم سرنوشت جنگ اوکراین در جهت انعقاد یک قرارداد صلح یا تداوم جنگ. ورود جدی پوتین به وساطت میان آمریکا و ایران با پایان این جنگ گره خورده است. 💢در عین حال، اكنون چند کانال‌ در این رابطه فعال هستند و پیغام پسغام‌ها را رد و بدل می‌کنند؛ اما هنوز مذاکره غیرمستقیم جدی شکل نگرفته است و باید دید سرانجام دیپلماسی نامه به کجا ختم می‌شود. فعلا که بعید است این نوع دیپلماسی و مذاکره غیر مستقیم به گشایشی جدی منجر شود. 🆔 @kh_enghelab

🔴ترامپ و سفر شتاب زده نتانیاهو! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹نشست خبری دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در کاخ سفید در مورد خاورمیانه دو نکته مهم و قابل تامل در دل خود داشت. 🔸از یک سو، ترامپ بیان داشت که مذاکرات مستقیم با ایران آن هم «در سطوح عالی» شروع شده و از نشست مهمی در روز شنبه آتی خبر داد. از دیگر سو هم گفت که می‌خواهد جنگ غزه به زودی پایان یابد. ✅فعلا باید منتظر واکنش تهران به اظهارات ترامپ بود که مدام با هر گونه مذاکره مستقیم با دولت آمریکا در سطوح مختلف مخالفت کرده است. جالب هم اینجاست که در حالی ترامپ از شروع مذاکرات مستقیم سخن گفت که وزارت خارجه ایران امروز و دیروز تاکید داشت که مذاکرات غیر مستقیم هنوز هم شروع نشده است. 🔹در کل ادبیات امروز ترامپ در قبال ایران و خاورمیانه دیپلماتیک و سیاسی بود و خبری از تهدیدهای مستمر چند وقت قبل نبود؛ به این معنا که این بار «تطمیع» غیظ‌تر از «تهدید» بود؛ هر چند هم بیان داشت که اگر مذاکرات به توافقی منجر نشود، ایران در «خطری بزرگ» خواهد بود. اما ادبیات «دیپلماتیک» امشب ترامپ از آن جهت اهمیت دارد که در نشستی خبری با نتانیاهو به کار گرفته شد که چه بسا برخی انتظار داشتند تهدیدها با این سفر "عجله‌ای" به اوج خود برسد. این هم جلوه‌ای دیگر از پیش‌بینی ناپذیری دونالد ترامپ. 🔸نتانیاهو سخنانش را با چاشنی تملق برای ترامپ شروع کرد و از جنگ تجاری او با جهان استقبال کرد، اما در مقابل سخنانی ناخوشایند از ترامپ شنید؛ تاکید مکرر ترامپ بر مذاکره مستقیم و اهمیت توافق با تهران و همچنین درخواستش برای توقف جنگ غزه. به هر حال، بی بی مخالف هر نوع دیپلماسی با ایران است و در مورد جنگ غزه نیز بیشتر به دنبال خرید زمان برای تداوم آن است. حتی در پرونده سوریه نیز که گویا نتانیاهو می‌خواست رئیس جمهور آمریکا را به اتخاذ مواضعی علیه ترکیه وادار کند، اما او از دوستی‌اش با اردوغان گفت. ✅البته در این میان ترامپ به شکلی دیگر کوچاندن ساکنان غزه را البته نه با غلظت قبلی تکرار کرد که بعید نیست بیشتر برای راضی کردن مهمان اسرائیلی‌اش در سایه اظهاراتش در قبال ایران و جنگ غزه بود. 🔹اما ترامپ در حالی امشب در نشست خبری با نتانیاهو تا حدودی متفاوت از قبل ظاهر شد و سخنانی ناخوشایندِ مهمان بر زبان جاری ساخت که خود سفر نخست وزیر اسرائیل چندان طبیعی نبود. 🔸به نوشته منابع اسرائیلی این سفر از قبل برنامه‌ریزی شده نبود و غیرمنتظره بود. ظاهرا عواملی فوریت‌دار و «پنهان» باعث شده است که دونالد ترامپ بنیامین نتانیاهو را به سفر و دیداری شتاب زده به کاخ سفید دعوت کند. ✅در مورد این عوامل می‌توان گفت که ترامپ در حال برنامه‌ریزی برای سفر به عربستان است و بر روی این سفر «حساب ویژه‌ای» برای پیشبرد سیاست خاورمیانه‌ای خود به ویژه در سایه بن‌بست‌های کنونی در پرونده‌های خارجی دولتش از جنگ غزه و ایران گرفته تا جنگ اوکراین باز کرده است. اساس این سیاست هم معاملات منطقه‌ای و فعال‌سازی پیمان ابراهیم است. 🔹این سفر و دستور کاری آن می‌طلبد که در فضای منطقه‌ای و لو به ظاهر آرام انجام شود که قبل از آن جنگ غزه متوقف شده و آتش بس مجددا برقرار و به تبع آن هم حملات حوثی‌ها و حملات آمریکا به یمن متوقف شود. در کل فضای دیپلماتیک و لو موقتا جایگزین فضای جنگ و درگیری در منطقه شود. 🔸در این راستا هم احتمالا ترامپ خواسته است که اندکی فضای تنش با ایران را تلطیف کند و سخنانش بیشتر تلاشی برای ابراز تمایلش به توافق بود که از این طریق گویا خواست اندکی از بازی «در لبه پرتگاه جنگ» فاصله گیرد. در این باره چنان که قبلا هم تاکید شده، واقعیت این است که ترامپ به دنبال جنگ با ایران نیست و تهدیدهای اخیر نیز نوعی بازی در لبه این پرتگاه به عنوان یک مسلک مذاکراتی بود. ✅با وجود شرحی که رفت، روشن نیست که رویکرد نسبتا متفاوت و دیپلماتیک امشب ترامپ و تاکید او بر مذاکره مستقیم نوعی تاکتیک بود یا .... 💢و این که در پشت پرده سیاست چه می‌گذرد؟ به احتمال زیاد تحولات هفته‌های پیش‌رو نشان خواهد داد. 🆔 @kh_enghelab

🔴ترامپ و تضمین؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹خبرگزاری رویترز امروز به نقل از یک «مقام ایرانی» نوشت که تهران خواستار «دریافت تضمین‌هایی» شده است که ترامپ بار دیگر از توافق احتمالی خارج نشود. نمی‌دانم این نقل قول تا چه اندازه صحت دارد و اگر هم درست است، صرفا ابزاری برای چانه زنی در مذاکرات است یا واقعا به عنوان یک هدف و شرط برای تحقق دنبال می‌شود. 🔸اگر این گونه باشد که چنین هدفی اساسا محقق شدنی نیست؛ به ویژه وقتی که طرف توافق ترامپ باشد! ✅اگر منظور تضمین حقوقی است که ترامپ کلا میانه‌ای با چنین تضمین‌هایی ندارد؛ نمونه آن برجام بود که متکی به بالاترین تضمین در حقوق بین‌الملل یعنی قطعنامه شورای امنیت بود، اما ترامپ نه به آن وقعی نهاد و نه به امضای کشورش و از برجام خارج شد. حال چه رسد به دیگر تضمین‌ها! تضمین‌های سیاسی هم چیزی فراتر از وعده و قول نیستند. 🔹در واقع مهم‌ترین تضمین برای پایبندی طرف‌های یک توافق به آن، ادامه منافع آن برای دو طرف است. در این میان فعلا پای منافع شخصی ـ روانی ترامپ در ثبت یک توافق به نام خود به ویژه در سایه بن‌بست‌ها در پرونده‌های خارجی از جنگ غزه و گروگان‌ تا اوکراین و جنگ تجاری مطرح است. 🔸حالا اگر فرضا چنین توافقی حاصل شود، اما رفع تحریم‌ها منافعی اقتصادی برای آمریکایِ ترامپ در پی نداشته باشد و او در آینده مشاهده کند که در نتیجه این توافق صرفا چین و اروپا و دیگر بازیگران کاسب شده‌اند، ممکن است تصمیم بگیرد که به نوعی و حتی بدون خروج از توافق بازی را به هم بزند و در مسیر رفع تحریم‌ها مانع تراشی کند و یا تحریم‌های رفع شده را به شکل دیگری با فشار بر طرف‌های معامله اعلام نشده اعمال کند. ✅نمونه چنین رفتاری پس از توافق آتش بس در ژانویه گذشته در جنگ غزه رخ داد. این توافق با فشار خود ترامپ بر نتانیاهو به دست آمد؛ اما بعدا که دید گروگان‌ها (بر اساس خود همان توافق) قطره چکانی آزاد می‌شوند، عصبانی شد و ضرب الاجلی برای آزادی همه آنها تعیین کرد؛ اما حماس نپذیرفت. با این حال بعدا دست نتانیاهو را برای نقض توافق و از سرگیری حملات به غزه باز گذاشت. 🔹فعلا شاید منافع شخصی خود ترامپ با توجه به شخصیت خاصی که دارد، پیشران و کاتالیزور یک توافق باشد، اما به تنهایی تضمین کننده بقای توافق نیست و منافع اقتصادی چنین توافقی می‌تواند مکمل آن و تضمین کننده باشد. 💢اینجا این پرسش شکل می‌گیرد که تهران تا چه اندازه آمادگی شروع مناسبات تجاری با آمریکا را دارد؟ که با برخورداری واشنگتن از منافع اقتصادی توافق احتمالی به نوعی بقای این توافق تضمین شود و این که چه برنامه‌ای برای این کار دارد؟ اگر هم فرضا دولت برنامه‌ای داشته باشد، تا چه اندازه قابلیت اجرا دارد؟ 🆔 @kh_enghelab

🔴دور سوم اما مهم‌تر مذاکرات! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹دور سوم مذاکرات وزیر خارجه ایران و نماینده ویژه ترامپ و اولین مذاکرات فنی کارشناسی میان دو کشور در مسقط برگزار می‌شود. عراقچی وارد عمان شده و ویتکاف نیز همچون دور اول گفتگوها پس از دیدار فشرده دیگری با پوتین از مسکو عازم مسقط است. 🔸مذاکرات امروز از هر حیث مهم‌تر، پیچیده‌تر و حساس‌تر است و نتایج آن در ترسیم چشم‌انداز این روند موثرتر است. ✅پس از تعریف برخی کلیات و اهداف مذاکرات در دور قبلی، قرار است فردا درباره جزئیاتی از این کلیات در دو حوزه هسته‌ای و تحریم‌ها بحث و گفتگو شود. 🔹باید دید نماینده ترامپ و تیم کارشناسی آمریکا با چه دستور العملی در این دو حوزه درباره غنی‌سازی اورانیوم و ذخایر آن و رفع تحریم‌ها و مسائل فنی دیگر حضور می‌یابند. 🔸مذاکره دو‌ طرف درباره همه امور فنی چیزی نیست که در یکی دو نشست کارشناسی امکان‌پذیر باشد، اما توافق درباره حل و فصل مسائل فنی کلی مسیر مذاکره درباره مسائل جزئی‌تر را هموار می‌کند. در این میان، اگر مذاکرات با چالشی جدی روبرو نشود و فردا روند رو به جلو سرعتی قابل توجه به خود بگیرد که دورنمای روشنی برای توافق در بازه زمانی یکی دو ماه آینده به دست آید، ممکن است همین روند تا حضول توافق نهایی دنبال شود. ✅اما در دو حالت اگر روند پیشرفت کند و زمان‌بر باشد یا گره و بن‌بستی حادث شود که چشم‌اندازی نسبتا مبهم و طولانی مدت برای دستیابی به توافق به دست بدهد، احتمالا دو طرف در مواجهه با آن و همچنین زمان‌بر بودن توافق بر سر جزئیات حساس و کلیدی تن به یک توافق موقت بدهند که مثلا ایران در مقابل توقف غنی‌سازی ۶۰ درصدی و دادن اجازه بازرسی‌های بیشتر امتیازاتی در حوزه رفع تحریم‌ها به دست آورد. البته در حالت دوم (گره و بن‌بست) ممکن است وقفه‌ای در مذاکرات ایجاد شود که طرف آمریکایی در مدت وقفه تلاش خواهد کرد با کاربست حداکثری فشار و تهدید نظامی گره‌گشایی و بن‌بست شکنی کند. 🔹در هر صورت اگر هم وقفه‌ای ایجاد شود، بعید می‌دانم به شکست مذاکرات بینجامد. 💢تا ببینیم امروز ابتدا نتیجه نشست فنی و کارشناسی و متعاقب آن نظر و تصمیم مذاکره کنندگان ارشد چه خواهد بود. 🆔 @kh_enghelab

🔴مذاکرات کجا به مشکل خورده؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹توئیت تند دیروز ترامپ و بیانیه «شدیدا انتقادی» امروز وزارت خارجه ایران و همچنین گفتگوی وزیر خارجه با دبیر کل سازمان ملل نشان می‌دهد که مذاکرات با مشکل مواجه شده است و تعویق دور چهارم آن هم می‌تواند انعکاسی از این مشکل باشد. 🔸لحن این بیانیه و نیز گفتگوی عراقچی و گوترش با ادبیات طرف ایرانی در سه دور مذاکره متفاوت است و فاقد رضایتمندی نسبی قبلی و حتی خوشبینی محتاطانه نسبت به سیر مذاکرات است و بدبینی بر آن سایه افکنده است. ✅در این میان اما فحوای سخنان عراقچی در گفتگو با گوترش به شکلی غیر مستقیم به نوع مشکل به وجود آمده اشاره می‌کند؛ آنجا که خطاب به دبیر کل سازمان ملل تاکید می‌کند «ایران به‌عنوان عضو معاهده منع اشاعه هسته‌ای ضمن پایبندی به تعهدات خود، بر بهره‌مندی ملت ایران از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز که لازمه آن انجام غنی‌سازی است، اصرار دارد.» 🔹این گفته احتمالا بیانگر این است که طرف آمریکایی با اصل غنی سازی اورانیوم در ایران مخالفت کرده است و این بر خلاف آن چیزی است که ظاهرا در ابتدای مذکرات رخ داده است که گفته می‌شد آمریکا با غنی‌سازی حداقلی 3.67 درصد در داخل ایران موافقت کرده است. 🔸همچنین می‌توان حدس زد که اختلاف کلیدی دیگر پافشاری آمریکا بر انتقال ذخایر اورانیوم غنی شده به خارج و مخالفت تهران با آن است. ✅با این وضع باید دید که طی روزهای آینده چه راهکاری برای غلبه بر این مشکل اندیشیده می‌شود. نظر به این که ایران اصل غنی سازی را خط قرمز خود در مذاکرات معرفی کرده است، پافشاری آمریکا بر مخالفت خود با آن می‌تواند مذاکرات را با بن بست مواجه کند.در چنین حالتی احتمالا مذاکرات فعلا به حالت تعلیق بماند و تاریخ جدیدی اعلام نشود. اما در عین حال تعیین زمان دور چهارم مذاکرات و برگزاری آن می‌تواند نشانگر گشایشی در جهت حل این مشکل باشد. 💢اما فعلا برای قضاوت زود است و باید منتظر تحولات روزهای آینده ماند. 🆔 @kh_enghelab

🔴توافق ترامپ و صنعا؛ چرا اکنون؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹به نظر می‌رسد که در توافق دولت ترامپ و حوثی‌ها عامل زمان نقش مهمی ایفا کرده است و این عامل هم به سفر رئیس جمهور آمریکا به منطقه باز می‌گردد که در سایه تهدیدهای قبلی حوثی‌ها در امنیت کامل انجام شود. 🔸در کل، عوامل متعددی می‌تواند آمریکا را به توافق با حوثی‌ها برای توقف دو جانبه حملات سوق داده باشد، از سفر ترامپ به منطقه در هفته آینده گرفته تا هرینه‌های بالای حمله به یمن، افزایش ریسک حملات حوثی‌ها برای کشتی‌های تجاری آمریکا و نیروی دریایی آن در منطقه به ویژه پس از سقوط جنگنده F18 بر روی عرش ناو هواپیمابر آمریکا ✅اما فرصا اگر ضرورت زمانی ناشی از سفر ترامپ تنها عامل و پیشران او برای این ‌توافق غیر منتظره بوده باشد و در ادامه در یکی دو هفته آتی جنگ غزه و به تبع آن حملات یمن به اسرائیل نیز متوقف نشود، می‌توان گفت که احتمالا توافق موقتی و چه بسا ترفند ترامپ صرفا برای تامین کامل سفر خود به منطقه باشد. 🔹در این صورت احتمال از سرگیری حملات آمریکا به یمن پس از بازگشت او از منطقه وجود دارد؛ اما اگر در کنار عامل زمان عوامل دیگری همچون هزینه‌های سنگین حملات مستمر به یمن نیز در تصمیم‌گیری ترامپ نقش موثری ایفا کرده باشد، می‌توان انتظار داشت که توافق پایدار بماند. 🔸در این میان، چه بسا «خبر مهمی» که ترامپ می‌خواهد به زودی اعلام کند، تصویر بهتری درباره دورنمایی توافق با یمن ارائه دهد. 💢اما اگر این خبر در حد اعلام از سرگیری ارسال کمک‌ها به نوار غزه پس از توقف آن بیش از دو ماه بدون پایان جنگ باشد، تاثیر خاصی بر آینده توافق پیشگفته ندارد. 🆔 @kh_enghelab

🔴پیشرفت نه چندان قطعی؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹دور پنجم مذاکرات نیز به اتمام رسید و تقریبا اظهارنظرها با تفاوت‌هایی جزئی همان است که بعد از چهار دور قبلی بیان می‌شود؛ اشاره به «فضای حرفه‌ای و آرام» مذاکرات و ابراز امیدواری به پیشرفت در مذاکرات و.... 🔸اما در این میان توئیت مبهم وزیر خارجه عمان تا حدودی قابل تامل است. بوسعیدی در این پست کوتاه خود در شبکه ایکس گفته است که این مذاکرات با «پیشرفتی نه چندان قطعی» به پایان رسید و ابراز امیدواری کرد که «مسائل باقیمانده» در روزهای آینده روشن شود. ✅اما این «پیشرفت نه چندان قطعی» چیست؟ به نظر می‌رسد که منظور اعلام آمادگی دو طرف ایرانی و آمریکایی برای بررسی پیشنهادها و راهکارهایی است که طرف عمانی برای حل و فصل گره اصلی مذاکرات (یعنی مساله غنی‌سازی اورانیوم) ارائه کرده و قرار است هیات‌های دو طرف پس از بازگشت در پایتخت‌های خود بررسی کنند. 🔹فعلا ماهیت ایده‌های عمان مشخص نیست و این که چه راهکاری را برای عبور از این چالش و مانع ارائه کرده است. اما آنچه روشن است؛ این که وقتی یک طرف میانجی راهکاری برای نزدیک شدن دیدگاه‌های دور و متناقض دو طرف درباره یک موضوع ارائه می‌کند؛ لزوما به امید موافقت و کسب رضایت اولیه باید راهکاری میانی باشد که دستکم هر دو را در وهله نخست ترغیب به بررسی آن صرف نظر از موضع نهایی هر کدام کند. 🔸حال این پرسش مطرح است که درباره گره غنی‌سازی اورانیوم راهکار میانه چه می‌تواند باشد؟ توقف موقت غنی‌سازی به عنوان یک اقدام اعتمادساز توام با پذیرش و شناسایی اصل غنی‌سازی و ازسرگیری آن بعد از بازه زمانی مشخص؟ یا تشکیل کنسرسیوم غنی‌سازی؟ یا پذیرش غنی‌سازی حداقلی در ایران در مقابل دادن امتیازهای مهم دیگر به آمریکا چون تشدید نظارت بین‌المللی و افزایش زمانی و فنی محدودیت‌ها و.... ✅یا این که اساسا عمان فعلا راه چاره عبور از این مانع را در شرایط کنونی موکول کردن آن به آینده دانسته و پیشنهاد یک توافق موقت را داده است؟ 🔹فارغ از فحوای راهکارهای عمان اما صرف توافق دو طرف برای ادامه مذاکرات و به بن بست نکشاندن آن در نتیجه اختلاف‌نظر اساسی پیرامون غنی‌سازی خود از یک طرف نشانگر «قسمی اراده‌» و «سطحی امیدواری» برای رسیدن به راه‌حل و راهکاری برای اختلافات در مسیر رسیدن به توافق و از دیگر سو منعکس کننده «نگرانی» دو طرف هم نسبت به اعلام بن بست و شکست مذاکرات و آماده نبودن برای پلن جایگزین است. 💢واقعیت این است که فعلا پیشرفتی «راهگشا» در مذاکرات روی نداده و باید منتظر ماند و دید که آیا این «اراده»، «امیدواری جزئی» و «نگرانی» در نهایت به حل اختلافات کلیدی در مسیر توافق منجر می‌شود یا خیر و آیا بالاخره یکی از دو طرف به ویژه ترامپ صبر و حوصله‌اش به سر می‌آید و مذاکرات قفل می‌شود؟ 🆔 @kh_enghelab

🔴اسرائیل بدون اطلاع ترامپ حمله می‌کند؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹در روزهای اخیر گزارش‌های متعددی درباره احتمال حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران بدون هماهنگی با دولت ترامپ منتشر شده است و در همین حال هم چند رسانه اسرائیلی از توقف همکاری امریکا با اسرائیل درباره طرح حمله مشترک به این تاسیسات گفته‌اند. ترامپ هم گفته که از نتانیاهو خواسته است اقدامی انجام ندهد تا مذاکرات هسته‌ای با ایران را بر هم بزند. 🔸اما آیا اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران بدون اطلاع آمریکا حمله خواهد کرد؟ می‌توان گفت که چنین اتفاقی بستگی به سطح حمله دارد. حمله گسترده و بزرگ که بسیار بعید است که اسرائیل بدون هماهنگی آمریکا و حتی مشارکت علنی یا غیر علنی آن اقدامی انجام دهد. ✅اما احتمال «حمله محدود» اسرائیل در دو حالت وجود دارد؛ نخست بدون اطلاع دادن و هماهنگی با آمریکا و حالت دوم نیز حمله‌ای با اطلاع و هماهنگی دو طرف. 🔹حالت نخست با توجه به تبعات آن برای روابط ترامپ و نتانیاهو زمانی می‌تواند رخ دهد که بی‌بی کاملا نسبت به امکان دستیابی ایران و آمریکا به توافقی «نامطلوب» از دید اسرائیل مطمئن شود و با هدف بر هم زدن این وضعیت و پس از نومیدی از دیگر روش‌ها دست به چنین حمله‌ای بزند. 🔸ناگفته هم نماند که احتمال این حمله حتی بعد از رسیدن به توافقی «موقت و جزئی» نیز وجود دارد. ✅البته نتانیاهو آدمی نیست که ریسک‌های حساب نشده انجام دهد و با توجه به نگرانی او از رفتار و انتقام ترامپ، هر گونه حمله بدون اطلاع به آمریکا با جنگ غزه گره خورده است و در کل آینده سیاسی نتانیاهو بستگی به سرنوشت این جنگ دارد. 🔹شکی در این نیست که میان ترامپ و نتانیاهو درباره نوع مواجهه با ایران و مسائلی دیگر اختلاف نظر و «تنش جزئی» وجود دارد که البته نباید درباره آن و پیامدهایش اغراق کرد. چنین تنشی هنوز برگردان عملی قابل توجهی پیدا نکرده است. 🔸اما فعلا به نظر می‌رسد که در شرایط کنونی وضعیت غزه به نوعی وجه‌المصالحه و محمل چانه‌زنی میان نتانیاهو و ترامپ قرار گرفته است؛ به گونه‌ای که اسرائیل در مقابل اجابت درخواست ترامپ برای عدم دست زدن به اقدامی برای برهم زدن مذاکرات با ایران در معرض فشار اعمالی و عملی برای توقف جنگ غزه قرار نگیرد و نمونه عینی آن را می‌توان در طرح پیشنهادی دیروز ویتکاف برای آتش‌بس دید که کاملا برآورنده خواسته‌های اسرائیل است و همین هم باعث شد که نتانیاهو سریعا موافقت خود را با آن اعلام کند. این در حالی است که ویتکاف چند روز قبل به توافقی با حماس از طریق بشار بحبح رسیده بود که کاملا با طرح پیشنهادی دیروز او متفاوت است. ✅این امر نشان می‌دهد که آمریکا در نهایت -چه با ایران و چه با دیگر بازیگران- توافقی بدون در نظر گرفتن «منافع کلان» اسرائیل انجام نمی‌دهد. 🔹البته ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که ویتکاف ظاهرا در مذاکرات با طرف ایرانی هم متاثر از سیاست مذاکراتی ترامپ چنین رویه و رفتار گیج کننده و متناقضی در پیش گرفته است. 🔸اما بده بستان نتانیاهو و ترامپ در مورد غزه ممکن است با هر گونه حمله محدود بدون اطلاع آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران و متعاقب آن واکنش انتقامی رئیس جمهور خودشیفته آمریکا به هم بخورد. بنابراین چنان هم محتمل نیست که اسرائیل دست به چنین حمله‌ محدودی به تاسیسات هسته‌ای ایران بدون هماهنگی پیشینی با دولت ترامپ بزند. ✅در کل، احتمال این که چنین حمله‌ای با چراغ سبز آمریکا انجام شود بیشتر از آن است که بدون اطلاع آن صورت گیرد. به فرض صحت چنین فرضیه‌ای می‌توان حمله احتمالی محدود را نوعی اهرم فشار برای پیشبرد مذاکرات پنداشت. 💢کما این که می‌توان گفت که برخی گزارش‌ها و اظهارنظرها در روزهای‌ اخیر درباره پایان هماهنگی میان واشنگتن و تل آویو برای حمله مشترک به ایران و ... را اقدامی هدفمند برای کنترل واکنش احتمالی تهران به حمله محدود اسرائیل و دور نگه‌داشتن منافع آمریکا در منطقه از هر گونه درگیری نظامی احتمالی دانست که ترامپ تمایلی برای ورود به آن ندارد. 🆔 @kh_enghelab

🔴جاده ترامپ و اختناق ایران؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹پس از تحولات سترگ خاورمیانه و خلیج فارس در سالیان اخیر، اکنون بخشی دیگر از محیط امنیتی پیرامونی ایران در شمال غربی در قفقاز جنوبی در آستانه دگرگونی سهمگینی است که آن را می‌توان اختناق ژئوپلیتیک ایران در این منطقه و چه بسا پرپیامدتر از گسترش پیمان ابراهیم در جنوب ایران پنداشت. 🔸چنین تحولی امروز با پیمان صلحی که قرار است در کاخ سفید با میزبانی ترامپ میان الهام علییف رئیس جمهور آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان امضا شود، کلید می‌خورد. رکن پیمان صلح در قفقاز جنوبی که مشوق مداخله آمریکا و جمع کردن دو طرف آذربایجانی و ارمنستانی بوده است، احداث کریدوری صرف نظر از نام آن چه زنگه زور چه جاده ترامپ به طول 43 کیلومتر در امتداد مرز ایران و ارمنستان و واگذاری حق توسعه و کنترل آن به آمریکا به مدت ۹۹ سال است. ✅اما باز شدن پای آمریکا به قفقاز جنوبی با واگذاری حق توسعه و کنترل این شاهراه به آن، اقدامی هدفمند و هوشمند از جانب آذربایجان و ترکیه با هدف رفع موانع موجود و دور زدن مخالفت‌ها نسبت به احداث آن، به ویژه از جانب ایران است که از این به بعد در صورت مخالفت عملی با احداث این کریدور، دیگر طرف آن نه آذربایجان و نه ترکیه، بلکه آمریکاست و همین هم مواجهه با این ابرچالش امنیتی و ژئوپلیتیک را بسیار دشوار و پرمخاطره می‌کند. در کل، حضور اقتصادی آمریکا در قفقاز جنوبی با ابعاد ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک معمولا پیوست‌های امنیتی و نظامی هم به همراه خود دارد. 🔹در همین راستا هم نباید از نظر دور داشت که احداث کریدور زنگه زور با مشارکت آمریکا جلوه‌ای دیگر از «جنگ کریدورها» از خاورمیانه و خلیج فارس تا قفقاز و آسیای مرکزی است که یکی از اهداف اصلی آن کنار گذاشتن ایران، چین و روسیه از این مسیرهاست. همین پیمان صلح و توافقنامه‌های دیگر نشان می‌دهد که اقتصاد و رقابت‌های اقتصادی موتور محرکه منازعات ژئوپلیتیک دنیا به ویژه در منطقه است و در این میان قدرت‌ها و کشورهایی در مواجهه با ابرچالش‌های امنیتی و ژئوپلیتیک موفق‌تر هستند که اقتصاد اولویت نخست سیاست داخلی و خارجی آن‌هاست. 🔸اکنون ترامپ با امضای پیمان صلح میان آذربایجان و ارمنستان می‌خواهد هم «پز صلح‌طلبی» بدهد و هم با مدیریت کریدوری مهم در قفقاز جنوبی، منافع اقتصادی جدیدی برای شرکت‌های آمریکایی در این منطقه تامین کرده و نیز مسیری را برای ورود امنیتی بدون جنگ و دردسر برای آمریکا و ناتو به منطقه حساس قفقاز باز کند. ✅در همین حال هم با این کار سیاست فشار حداکثری علیه ایران را به مرزهای شمال غربی گسترش داده و عملا با کنترل مرز ارمنستان با ایران می‌خواهد این مسیر ارتباطی و مزیت راهبردی را از ایران گرفته و دسترسی زمینی و تجاری‌اش به اروپا و روسیه را بسیار محدود کند و نقش‌آفرینی تهران در این منطقه و کریدورهای آن را کاهش دهد. 🔹روسیه نیز که در مرزهای غربی خود از بیش از دو سال و نیم پیش درگیر جنگ برای دفع حضور ناتو است، عملا با این پیمان صلح و «جاده ترامپ»(در صورت اجرا)، در محیط پیرامونی خود در مرزهای شمالی، بدون هیچ درگیری و جنگی عرصه را به آمریکا و ناتو دستکم برای چند دهه باخته و در محاصره‌ای استراتژیک قرار خواهد گرفت که در آینده نیز نظر به اهمیت این شاهراه تا آسیای مرکزی نیز گسترش خواهد یافت. 💢اکنون باید دید روسیه و ایران جداگانه و مشترک چه واکنشی به این تحول خواهند داشت و آیا ممکن است تغییر ژئوپلیتیک حیاط خلوت روسیه در قفقاز موجب نزدیکی عملی آن به تهران برای مواجهه با این چالش مشترک شود؟ یا روسیه در این پرونده نیز همان سیاست «بی‌عملی همیشگی» را در پرونده‌های مختلف با طرفیت ایران در پیش خواهد گرفت. 🆔 @kh_enghelab

🔴مهلت ماشه تمدید می‌شود؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹نظر به نزدیک شدن مهلت پایان اوت، گفتگوی جمعه وزیر خارجه ایران با همتایان خود در تروئیکای اروپایی و مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و گفتگوهای پیش‌رو در سه شنبه آینده، جمع‌بندی نگارنده این است که احتمال تمدید قطعنامه 2231 شورای امنیت و به تبع آن تمدید مهلت مکانیسم ماشه «اندکی» افزایش یافته است. 🔸تمدید قطعنامه پیشگفته نیازمند نظر مساعد پنج عضو دایم شورای امنیت است و مخالفت ایران مانع تمدید آن نمی‌شود. ✅اما اگر چین و روسیه با این تمدید موافقت کنند، می‌توان آن را کاشف از رایزنی پشت پرده با ایران و موافقت ضمنی آن پنداشت. 🔹در هر صورت، اروپا بی‌خیال اهرم مکانیسم ماشه نمی‌شود یا آن را قبل از ۱۸ اکتبر اعمال می‌کند یا در صورت تمدید، اگر توافقی حاصل نشود آن را در آینده دیر یا زود فعال خواهد کرد. از این رو، قطعنامه 2231 در هر صورت در موعد مقرر خود در 18 اکتبر آتی به شکل طبیعی با پایان محدودیت‌های اعمال شده خاتمه نمی‌یابد. 🔸در چنین وضعیتی و در این فضای جنگی و آتش بس شکننده، چه بسا تهران علی رغم مواضع اعلامی بی‌رغبت هم به تمدید موقت قطعنامه نباشد. ✅با این حال، باید دید دولت ترامپ چه موضعی در مقابل تلاش اروپا برای تمدید قطعنامه خواهد گرفت. آیا با هدف تشدید تنش و فشار مضاعف بر تهران مانع تمدید قطعنامه در شورای امنیت شده و از این رو، اروپا هم ناچار به کشیدن ماشه می‌‎شود یا با سه کشور اروپایی همراهی می‌کند. اتخاذ هر کدام از این دو موضع از جانب آمریکا واجد معانی و دلالت‌های خاص خود است؛ به ویژه که اسرائیل به شدت به دنبال فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بستن هر روزنه‌ای فراروی دیپلماسی است. 🔹اما در صورت تمدید قطعنامه می‌توان گفت که تروئیکای اروپایی از یک سو متمایل به حفظ اهرم فشار خود علیه ایران و تداوم نقش‌آفرینی خود از این رهگذر بوده و از دیگر سو در شرایط فعلی به دنبال تشدید تنش نیست و خواهان مدیریت آن است. 💢حالا باید دید با پایان ماه اوت و مهلت سه کشور اروپایی عملا چه اتفاقی خواهد افتاد؛ فعال‌سازی اسنپ بک و تشدید تنش که منعکس‌کننده نوعی هم‌پوشانی اروپا، آمریکا اسرائیل در قبال ایران خواهد بود یا تمدید قطعنامه، تلاش برای مدیریت تنش و شکل‌گیری فرصت جدیدی برای دیپلماسی؟ 🆔 @kh_enghelab

🔴پس از یک ماه چه می‌شود؟! 👤 #صابر_گل_عنبری 🔹بالاخره پریروز پنجشنبه سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان روند فعال‌سازی اسنپ بک را کلید زدند و اکنون اگر ظرف یک ماه پیش‌رو تحول خاصی رخ ندهد، این مکانیسم و تحریم‌ها و قطعنامه‌های بین‌المللی علیه ایران خود به خود فعال خواهند شد. 🔸واقعیت این است که این سرنوشت برجام و رویکرد اروپا چندان غیر قابل پیش‌بینی نبود و نگارنده قبل از خروج آمریکا از این توافق در سال 2018 طی نوشته‌ای در همین کانال با عنوان «مساله فراتر از برجام» تحولات امروز را پیش‌بینی کرده بود. ✅این که در یک ماه پیش‌رو آیا توافقی حاصل می‌شود که موجب تمدید قطعنامه 2231 و تعویق فعال‌سازی مکانیسم ماشه شود یا نه، در وهله اول بستگی به این دارد که اروپا و آمریکا به چه جمع‌بندی و تصمیمی درباره ایران رسیده‌اند. آیا به این جمع‌بندی رسیده‌اند که دیگر مذاکره و دیپلماسی با ایران جواب نمی‌دهد و از آن نومید شده و بنابراین راه چاره را در عبور از آن و‌ تنها در تشدید تنش و فشارها در ابعاد مختلف می‌بینند یا در کنار آن، همچنان معتقد به باز گذاشتن گوشه‌ای از پنجره دیپلماسی هستند. 🔹در دو سه هفته اخیر، ترامپ و دولتش مثل گذشته خود را متمایل به از سرگیری مذاکرات نشان نمی‌دهند و مشخص نیست که آیا کلا بی‌خیال مذاکره با ایران شده یا به علت مخالفت تهران با آن پس از جنگ، چنین تاکیتکی را در پیش گرفته‌اند. 🔸اما در درجه بعدی این مساله به ایران هم بستگی دارد؛ این که میان تمدید موقت قطعنامه و مهلت اسنپ باک و پایان آن و فعال‌سازی این مکانیسم کدامیک را انتخاب کند. یک نگاه تقلیل‌گرایانه بازگشت تحریم‌ها و قطعنامه‌های سازمان ملل را فاقد اثرات عملی خاصی می‌داند و با فعال شدن مکانیسم ماشه مشکلی ندارد. یک نگاه دیگر تمدید موقت قطعنامه را برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها و قطعنامه‌های شورای امنیت ترجیح می‌دهد. ✅اما در این میان، از نظر اروپا تمدید قطعنامه باید مشروط به همکاری کامل ایران با آژانس و بازرسی از همه تاسیسات هسته‌ای، مشخص شدن سرنوشت ذخایر اورانیوم و ازسرگیری مذاکرات با آمریکا باشد. 🔹ایران بعید است که فعلا با دو شرط نخست موافقت کند و احتمالا به این دو موضوع به عنوان برگ‌های مذاکراتی در مذاکرات آتی با آمریکا می‌نگرد. به نظر می‌رسد تهران به دنبال مدیریت تنش و کسب زمان بیشتر است و به همین خاطر هم ماموریت آژانس را پس از بازگشت در جایگزینی سوخت نیروگاه بوشهر خلاصه کرد. 🔸واقعیت هم این است که تنش‌ها به مرحله‌ای رسیده است که دیگر به این شیوه قابل مدیریت نیست. اما در صورتی که ترجیح تهران فعلا تمدید قطعنامه و تعویق مکانیسم ماشه باشد، بعید نیست که قبل از پایان مهلت یک ماهه، مذاکرات با آمریکا از سرگرفته شود و در آن صورت اگر ترامپ همچنان امیدوار به مذاکره و دیپلماسی برای رسیدن به توافق دلخواه خود باشد، چه بسا بخواهد اروپا را به تخفیف شروط خود برای تمدید قطعنامه مجاب کند. به هر حال، ترامپ بیشتر دوست دارد که این امتیازات در مذاکراتی با ایران به خود او داده شود تا به اروپا؛ اما در رسیدن به توافق تنها به آنها راضی نمی‌شود. 💢در کل، فعلا روند تحولات و چشم انداز تنش تصاعدی‌ است و رفته رفته به مراحل حساس‌تر و نسبتا تعیین‌کننده‌ خود نزدیک می‌شود و مواجهه این وضع، تصمیمات مقتضی خود را می‌طلبد. در چنین وضعیتی هم امتیازاتی که اگر تا چند ماه پیش می‌توانست به دستیابی به توافقی کمک کند، رفته رفته فاقد کارایی می‌شود و دیگر به چشم نمی‌آید. به هر حال، بنا به تحولاتی و دلایلی سقف توقعات و خواسته‌های طرف‌های اروپایی و آمریکایی در شرایط جدید بالا رفته است. 🆔 @kh_enghelab