#یادداشت_شماره_یک
٢٧ رجب ١۴۴٣، روز مبعث
🔴 چگونه حرف خود را به قلب دیگران برسانیم؟
هر کسی که حرفی برای گفتن دارد، باید حرف خود را سوار بر مرکبی کند تا به قلب مخاطب برساند. اصطلاحاً به این فرآیند نشر، رساندن و ترویج، میگویند مدیریت دانش. سوال این است که مرکب و ماشین مناسب یا مدیریت دانش مناسب، کدام است و چگونه کار می کند؟
مدیریت دانش فعلی، عمدتاً بِیکنی و بعضاً ارسطویی است. به طوریکه بیکن برای نوشتن پایان نامه و کتاب، و کلاً برای تولید، تدوین و تدریس دانش، یک شیوه مدیریت پیشنهاد داد. الآن در دنیا، ایران و حتی عمده نقاط حوزه علمیه، از همین شیوه یا ماشینِ بیکن، برای مدیریت دانش استفاده می شود. این در حالی است که اهل بیت علیهم السلام، برای مدیریت دانش، روی یک مسئله ایستاده اند و آن «تحریک فکر» است، چیزی که ماشین بیکن بویی از آن نبرده است. به طوریکه همه دانشجویان با تمام وجود، خسته کننده بودن انتقال دانش را به قلب خود، لمس می کنند. تا جایی که عمدتاً شب امتحانی اند و معدود درس خوان های کلاس با لقب «خر خون» نوازش می شوند. حداقل انگیزه، حداقل بَعث و حداقل تحریک فکر.
اینجاست که حکمت تأکید معصومین بر لزوم تحریک فکر برای رساندن دانش به قلب مخاطب، مشخص می شود. طبق روایات، برای تحریک فکر، یک چرخه چهار بخشی وجود دارد که به ترتیب عبارت است از:
١- مدیریت خبر: یعنی یک گروه هدف را از وجود چنین دانشی و کلیات و رئوس مطالب آن با خبر کنیم.
٢- تضارب آراء: یعنی با استفاده از تضارب، گزاره های علمی را دقیق و تصحیح کنیم. به طوریکه امام علی علیه السلام می فرمایند: «إِضرِبوا بَعضَ الرَّأیَ بِبَعض، یَتَولَّدُ مِنهُ الصَّواب - غرر الحکم، حدیث شماره ٢۵۶٧»
٣- کتابت: یعنی حرف درست متولد شده را مکتوب کنیم تا ضمن شکل گیری ساختار فکری شاگرد نویسنده، دانش تولید شده حفظ شود که امام صادق علیه السلام فرمودند: «قَیِّدُوا العِلْمَ بِالکِتابَةِ - تحف العقول، صفحه ٣۶)
۴- نمونه سازی: یعنی علم تولید شده را در عمل پیاده کنیم.
این چهار بخش، اجزای اصلی مرکبی لست که دانش را به قلب می رساند، اما هم مدیریت خبر، هم تضارب، هم کتابت و هم نمونه سازی، تنها در صورتی می تواند، فکر مخاطب را تحریک کرده و دانش را به او منتقل کند که از سه بخش اساسی تشکیل شده باشد که عبارتنداز: سوال، اصطلاح و ارجاع.
مثلاً اگر می خواهیم خبری را به مخاطب بدهیم، باید ابتدا از او سوالی بپرسیم تا فکر او را درگیر کنیم. در ادامه باید اصطلاحات مورد نیاز را هم پیش بینی کنیم، چون اصطلاحات هر دانش، محتواهای آن دانش را زیر چتر خود در آورده و هویت و تمامیت آنها را از گزند دانش های مشابه و مقابل، حفظ می کند. در نهایت باید ارجاعات این دانش را برای او بیان کنیم تا سرچشمه این دانش را بداند.
@mountazer