📇 نکته تفسیری صفحه ۳۴۵
📖 سوره مبارکه #مؤمنون
▪️ هر گروهی به آنچه نزد خود دارد، خوشحال است:
▪️ یکی از صفات و ویژگی های ناپسند که می تواند مانع فهم حقیقت شود، «تعصّب جاهلانه» است؛ یعنی پافشاری بر عقیده ی نادرستی که هیچ دلیل علمی و عقلی آن را تأیید نمی کند و تنها به سبب خو گرفتن با آن و وجود آن در آیین و رسوم نیاکان یا علاقه ی افراطی، از آن پیروی می شود.
➖ بر اساس آیات قرآن، تمام پیامبران با این خصلت بد در میانِ مردمِ زمانشان مواجه بودند؛ چنان که در آیه ی ۲۳ سوره ی زخرف می خوانیم: «پیش از تو نیز در هیچ شهری، پیامبر هشدار دهنده ای را نفرستادیم مگر این که ثروتمندان مست و مغرور آن گفتند: ما پدران خود را بر آیینی یافتیم و راه آنان را پیش می گیریم.» آیه ی مورد بحث نیز به همین حقیقت مهم روانی و اجتماعی اشاره می کند.
▪️ آری، #تعصّب_جاهلانه ی احزاب و گروه ها باعث می شود که هر یک، راه و آیینی را برای خود برگزینند و دریچه های مغز خود را به روی هر سخن دیگر ببندند و اجازه ندهند شعاع تازه ای به مغزشان بتابد و #حقیقتی را بر آنان روشن کند. این حالت که از #خودخواهی و خودبینی و خودپسندی سرچشمه می گیرد، بزرگ ترین #دشمن تبیین حقایق و رسیدن به اتحاد و #وحدت امّت هاست. این خوشحال بودن به راه و رسم خویش و احساس تنفّر و بیگانگی از هر چه غیر آن است، گاه به جایی می رسد که اگر انسان سخنی برخلاف راه و رسم خویش بشنود، انگشت در گوش می گذارد و جامه بر سر می کشد و پا به فرار می گذارد تا مبادا بر خلاف آنچه با آن خو گرفته، حقیقتی برایش روشن شود.
▪️قرآن کریم از قول حضرت نوح بیان می کند: «خدایا، من هر زمان که آن ها را دعوت کردم که [ایمان بیاورند] و تو آن ها را بیامرزی، انگشتان خویش را در گوش هایشان قرار دادند و لباس هایشان را بر خود پیچیدند و بر مخالفتشان پافشاری کردند و به شدّت تکبر ورزیدند.»
▪️ پیشوایان دین نیز ما را از این اخلاق زشت بازداشته اند و برای آن، آثار و عواقب بسیار بدی برشمرده اند. در حدیثی از پیامبر می خوانیم: «هر کس که در دلش به اندازه ی ذرّه ای تعصّب جاهلانه داشته باشد، خداوند او را در روز قیامت همراه با بیابان نشین های [کافر و نادان] دوران جاهلیّت محشور می کند.» در روایت دیگری از همان حضرت نقل شده است: «هر کس تعصّب جاهلانه ورزد یا برایش تعصّب ورزند، پیوندش با ایمان قطع می شود.»
@khanevade_khoshbakht