#نفحات_یار | #تاملات 🔻مراجعه به تصویر ♦️ زن محکوم شرایط نیست ✍🏻| خانم مریم اردویی 🔸این روزها هر وقت صحبت از وضعیت حجاب می‌شود غالب تحلیل‌گران پیکان نقدشان را به سمت علل اجتماعی گرفته و فقط از عوامل محیطی می‌گویند. به عبارتی کمتر کسی به عاملیت و اراده‌ورزی زن در مسأله‌ی کشف حجاب یا حتی انتخاب نوع پوشش اشاره می‌کند. برخی تحلیل‌ها به گونه‌ای است که گویی هیچ نقشی برای عاملیت زن در این میان قائل نیستند و او را محکوم شرایط می‌دانند. انگاره‌ی بی‌ارادگی زن در انتخاب مسیر و سبک زندگی‌اش تا جایی در اذهان نهادینه شده که یک خطیب دلسوز و صاحب نام را که طبیب‌وار دغدغه‌ی هدایت گناهکاران را دارد، به چنان وادی می‌کشاند که مسوولیت زنی که به هر دلیل مبتلا به گناهان منافی عفت شده را کان لم یکن قلمداد کرده و تمام بار گناهان او را بر دوش جامعه و مسوولان می‌ا‌ندازد و از او در قبال عملی که مرتکب شده سلب مسوولیت می‌کند. همه ‌از نقص قانون، مردسالار بودن ساختارهای مدرن، جادوی رسانه و ...سخن به میان می‌آورند و اراده‌ی زن را محکوم تمام آنها می‌دانند و اینچنین است که زن مظلوم و جامعه ظالم می‌شود. 🔹البته راقم این سطور به دنبال نفی کامل این تحلیل‌ها نیست که خود نیز بارها منتقد چنین ساختارها و عوامل زمینه‌ساز سبک زندگی غیراسلامی بوده است. اما آنچه نگارنده را به نوشتن این متن واداشته است پررنگ شدن جبرانگاری‌های ساختاری است که مختار بودن زن را به عنوان یک انسان نادیده می‌گیرد. در حالی که انتخاب نوع پوشش و حتی کشف حجاب در نهایت با اراده‌ی زن رقم می‌خورد. اگر بخواهم دقیق‌تر بحث را پیش ببرم باید بگویم عوامل متعدد از جمله ساختارها جزو علل معده برای انتخاب فرد محسوب می‌شوند اما در نهایت این اراده‌ی فردی زن است که به عنوان علت تامه دست به انتخاب می‌زند. 🔸اما رهبر انقلاب بر خلاف باورهای موجود در دیدار اخیرشان با مسوولان نظام در کنار گوشزد کردن مسوولیت تمام قوا و نهادها فرمودند: «بنده معتقدم در دولت، در قوّه‌ی قضائیّه، در بخش‌های مختلف، در این زمینه مسئولیّت وجود دارد که بایستی به مسئولیّت‌های قانونی و شرعی خودشان عمل کنند. خود بانوان ما بیش از همه در این زمینه مسئولیّت دارند؛ و رعایت کنند جنبه‌ی حجاب اسلامی را.» در واقع این نگاه که سهمی را برای اراده‌ورزی زنان لحاظ کرده و از مسوولیت بیشتر آنان در این رابطه سخن به میان آورده است کاملا منطبق بر منطق قرآن است که می‌فرماید: ««وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى..هیچ کس بار دیگری را برنخواهد داشت و اگر کسی بخواهد مسئولیت کارش را به شانه‌ی دیگری بیندازد ولو آن دیگری از نزدیکانش باشد این اتفاق نخواهد افتاد.» 🔹استاد صفایی حائری نیز در کتاب «حرکت» تحلیل درست و دقیقی در رابطه با نسبت بین اراده انسان و شرایط جامعه بیان می‌کنند: « انسان کلیتی است که جبرهای گوناگون در او جریان دارند کلیتی است که جبر اجتماعی، جبر تاریخ جبر وراثت، جبر محیط و تربیت در او مؤثرند، نه حاکم. اینها زیر مجموعه‌اند، نه اینکه آدمی جزئی از کلیت جامعه‌اش باشد. با این توجه هنگامی که این جبرها با هم ترکیب شوند زمینه‌ی انتخاب و اختیار و حکومت او را فراهم می‌کنند و انسانی که از این ترکیب برخوردار است هیچ وقت محکوم نیست که مسئول است؛ مسئول تمام جرم‌هایی که در سطحی گسترده در جامعه‌اش جریان دارد. 🔸پس شرایط زمینه‌ساز انتخاب آدمی است نه حاکم بر انتخاب او. انسان محصور و محکوم شرایط نیست، بل‌که متأثر از شرایط است. ما مسأله را محدود به شرایط می‌کنیم و خودمان را تبرئه می‌‌کنیم و می‌گوییم ما کنار میکروب‌ها بودیم در حالی که میکروب‌ها و موقعیت‌ها و شرایط هیچ کدام ملاک نیست اینکه ما چه موضعی در برابر آنها داشته‌ایم مطرح است. مهم موضع‌گیری ما در برابر موقعیت‌هاست و این چیزی است که کاملا در اختیار ماست.» بنابراین منطق تحلیل‌هایی که بدون در نظر گرفتن عاملیت زن از او سلب مسوولیت کرده و اراده‌ی او را محکوم شرایط می‌دانند بر خلاف منطق قرآن و نظر رهبر انقلاب است. 🔻پایگاه تحلیلی تخصصی عصرزنان 🌐 |@asrezanan_ir|