#هوشمندی اهل زبان یا #هوشمندی زبان شناسان
✍️محمد علی ملک
"أيّ وصلیه" میان حرف نداء و برخی منادی ها قرار می گیرد. منادی هایی که "أيّ وصلیه" میان آنها و ادات نداء قرار می گیرد عبارت است از : "اسم اشاره ، مدخول أل تعریف ، موصول"
"أيّ وصلیه" همیشه همراه "ها تنبیه" قرار می گیرد.
نحویون درباره ی احکام و کارکرد های "أيّ وصلیه" در ساحات لفظ و معنا ، مطالب گسترده ای بیان کرده اند.
برخی از این مطالب عبارتند از :
1- جانشینی "ها تنبیه" از مضاف الیه محذوف "أيّ وصلیه" با توجه به اینکه تمام اقسام "أيّ" دائم الاضافه است و در صورت حذف مضاف الیه شان نائب می خواهند
2- انتخاب "ها تنبیه" به عنوان جانشین مضاف الیه محذوف "أيّ وصلیه" که با فضای نداء نیز مناسب است
3- انتخاب "أيّ وصلیه" به منظور رفع کراهت اجتماع ادات تعریف یعنی "أل" و ادات نداء
4- انتخاب "أيّ وصلیه" به منظور رفع محظوریت اجتماع "أل" و ادات نداء
5- انتخاب "أيّ وصلیه" به خاطر ابهام ذاتی اش جهت ایجاد مجال برای استعمال رافع ابهامش که منادی اصلی است
6- لحاظ منادی فرعی و اصلی "أيّ وصلیه" و وصف پس از آن
7- ارتباط موصوف و وصفی میان "أيّ وصلیه" و وصفش
8- دلالات بلاغی منادی های مختلف همراه با "أيّ وصلیه"
(برای مشاهده مباحث دیگر و تکمیلی و ایضا نقاط اختلاف و اجتماع رجوع کنید به بحث "أيّ وصلیه" در مبحث نداء در کتب نحو همچون شرح رضی کافیه و شروح الفیه ابن مالک همچون شرح سیوطی و کتاب معانی النحو)
چیزی که در این میان به شدت شک برانگیز است آن است که آیا واقعا این مطالب که نشان از هوشمندی کاربران "أيّ وصلیه" دارد ، برخواسته از واقعیت ارتکاز اهل زبان است یا ساخته و پرداخته ذهن زبان شناسان است؟
آیا واقعا همه موارد مذکور در ذهن اهل زبان هنگام استعمال تراکیبی مثل "یا ایها الرجل" بوده است؟
آیا این هوشمندی ها در گذر زمان و تدریجا در ارتکاز عرف اهل زبان ساخته و پرداخته شده یا دفعتا و با اولین استعمال شکل گرفته است؟
—————————————
🔶 کانال " فلسفه زبان اسلامی" دریچه ای است برای تأملات شما در باب زبان
👈 در ایتا و تلگرام
🆔@projectsystem
🌐@kiamojtabaphd