✳️این اثر جلد نخست از مجموعه فلسفه سیاسی اسلامی است که توسط حجت الاسلام واعظی منتشر شده است.
♈️حجت الاسلام واعظی در بخشی از مقدمه می نویسند: فلسفه سیاسیِ اسلامی بخشی از حوزه مطالعات سیاسی است که در مقایسه با فقه سیاسی و علم سیاست رونق و شکوفایی کمتری دارد.
🔽ابهام در مفهوم فلسفه سیاسی اسلامی و پاره ای سوء فهم ها و تلقی های ناصواب از عوامل مهم این ناپویایی است.
♈️نوشتار حاضر می کوشد با بررسی نیاز به فلسفه در حوزه سیاست، مفهوم فلسفه سیاسی اسلامی، نسبت سنجی مؤلفه های فلسفه های سیاسی کلاسیک، مدرن و پسامدرن، تبیین و تحلیل پاره ای از کژتابی های فلسفه سیاسی اسلامی و پاسخ به منکران آن، گامی مناسب در جهت غنای این شاخه از مطالعات سیاسی بردارد.
فصول این نوشتار شامل؛
1. فلسفه سیاسی و ابعاد آن
2. وضعیت فلسفه سیاسی: از کلاسیک تا پست مدرن
3. مراد از فلسفه سیاسی اسلامی
می باشد.
💠کتاب درآمدی بر فلسفه سیاسی اسلامی را در کتابخوان پژوهان ببینید.
pajoohaan.ir/document/225
جان بوردن رالز (2002 - 1921)، متفکر و فیلسوف سیاسی آمریکایی، شاخصترین چهره فلسفه سیاسیِ قرن بیستم است. وی در آثار خود به ویژه، کتاب نظریه عدالت، قرائتی از لیبرالیسم عرضه مینماید که به زعمِ او محتوای عدالت اجتماعی را دربردارد.
ادعای بلند پروازانه او آن است که عدالت به عنوان برترین فضیلت اجتماعی در اصول عدالت پیشنهادیاش تبلور یافته؛ اصولی که در تناسب کامل با سنتِ تفکر لیبرالی غرب است.
این اثر دیدگاههای «رالز» را در خصوص گفتمانِ عدالت و لیبرالیسم وجه همت خویش قرار داده و در پنج فصل به نقد و بررسی آنها پرداخته است.
https://pajoohaan.ir/document/4060
🔰کتاب حاضر تلاشی است در معرفی اندیشه هایی که در جهان اسلام برای پاسخ به مسائلی نظیر نحوه مواجهه با تمدن غرب و فرایند ساخت تمدن اسلامی در دوره معاصر ارائه شده است.
این کتاب بر چند متفکر معاصر از سرزمین آناتولی متمرکز شده است؛ سرزمینی که میراث دار تجربه ای خاص از اسلام گرایی زیر بیرق خلافت عثمانی است. در این اثر تلاش شده است ضمن بیان اندیشه ها، زمینه تولید و بازتولید اندیشه ها ترسیم شود تا مخاطب تصویری روشن تر از فرایند تحولات فکری در کنار تحولات عملی دریافت نماید.
☮️شباهت در شوق و انگیزه دو کشور ایران و ترکیه در احیای تمدن اسلامی، رونق مباحث علمی مرتبط با تمدن اندیشی را افزایش داده است و به نظر می رسد تولید آثاری برای معرفی آنچه که در عرصه دانشی و عملی دو کشور اسلامی می گذرد، تضارب و تفاهم فکری و عملی در پی خواهد داشت.
#آثار_پژوهشی
#آثار_علمی
#رسول_نوروزی_فیروز
#مرکز_مطالعات_اجتماعی_وتمدنی
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/242
🔵معرفی کتاب رویکرد شناختی پاسخ علمای اهل سنت به مخالفان مهدویت
⬅️به گزارش خبرنگار ایکسا کتاب «رویکرد شناختی پاسخ علمای اهل سنت به مخالفان مهدویت» از جمله پروژه هایی است که در پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی با اجرای جناب حجت الاسلام آقای حسین الهی نژاد عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به اتمام رسیده و در تابستان 1398 زیور چاپ و نشر آراسته شده است.
✳️در این کتاب به بحث نگرش های مختلف مخالفان مهدویت در اهل سنت و پاسخ های علمای اهل سنت به آنها پرداخته می شود رویکرد هایی نظیر حدیث شناختی، دین شناختی، مذهب شناختی، نماد شناختی، کارکرد شناختی، جامعه شناختی، روان شناختی مثلا مخالفان مهدویت با رویکرد حدیث شناختی، احادیث مهدویت را ضعیف، متناقض و جعلی تلقی نموده اند و با رویکرد دین شناختی، اندیشه مهدویت را کپی برداری از مجوسیت، یهودیت و مسیحیت دانسته و اتهام وارداتی و غیر اسلامی بودن را نثار آن کرده اند و با رویکرد مذهب شناختی ، انگ فرقه ای و مذهبی بودن به اندیشه مهدویت زده و آن را از اختراعات و جعلیات شیعه تلقی نموده اند.
☮️و با رویکرد نماد گرائی، مهدویت و آموزه های مهم آن را نمادین و سمبلیک تصور کرده و اتهام غیر شناختاری و غیر حقیقی بودن را متوجه آن نموده اند. در پاسخ به ایرادات و اتهامات مخالفین، منکرین و مرددین مهدویت در اهل سنت، قاطبه علمای اهل سنت حرکت و تلاش مضاعفی بخرج داده و با ارائه دلایل و براهین عقلی و نقلی به وحیانی بودن اندیشه مهدویت نظر داده اند .
◀️ و با استناد به احادیث نبوی که توسط صحابه و تابعین در منابع دست اول حدیثی نظیر صحاح، مسانید، سنن، جوامع و اطراف آمده به توجیه اسلامی بودن آن همت گماشته اند. بی شک در کنار همه این مکتوبات و منقولات معتبر، اذعان علما و اندیشمندان اسلامی به صحیح بودن، متواتر بودن و مستفیض بودن روایات مهدویت از یک طرف و اجماعی، اعتقادی و ایمانی بودن باورداشت مهدویت از طرف دیگر دلیل قوی و مستند محکمی است که اتهامات و ایرادات مخالفین مهدویت بی پایه و بی اعتبار است.
#معرفی_کتاب
#حسین_الهی_نژاد
#پژوهشکده_الهیات_وخانواده
🔵https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/244
هدایت شده از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🔸از پایگاه تخصصی بازنمایی آثار امام موسی صدر رونمایی می شود
طی مراسمی از سوی معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی از پایگاه تخصصی بازنمایی آثار امام موسی صدر رونمایی می شود.
✅سخنی با خواننده
✳️پژوهش در حوزه اندیشه سیاسی از منظر دینی در راستای شناخت مبانی، سرشت و ساختار آن در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ضرورتی انکارناپذیر یافته است. ژرفنگری در مبانی دینی مشتمل بر عقل و آموزههای وحیانی و عرف جامعۀ اسلامی ـ ایرانی، شرطی اساسی در پویایی پژوهشها برای دستیابی به الگوی مطلوب حکومت اسلامی در دوره جدید است؛ ازاینرو شناخت، بازخوانی، بازنگری و بومیسازی مسائل علم و اندیشه سیاسی، جایگاه ویژهای در این پژوهشها دارند.
⏺بیتردید قصد اولیه انقلاب اسلامی هدفمندی و ارتقای کیفیت زندگی مؤمنان بر اساس نص اسلامی بود. لازمۀ تحقق این هدف، تربیت اندیشمندان فراوان و انجام تحقیقات بروز، کارآمد و معتبر علمی بود که در این راستا با راهنمایی استادان و همکاری طلاب فارغالتحصیل علوم سیاسی، زمینه شکلگیری پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی در سال ۱۳۷۳ فراهم شد. تجربه نو و موفق این پژوهشگران در معرفی بخشی از میراث سیاسی عالمان شیعی و تألیف آثاری مستقل درباره مسائل نوپیدای سیاسی، زمینه را برای گسترش فعالیتهای این مرکز و ارتقای آن به پژوهشکدهای مستقل مهیا کرد.
✅این پژوهشکده در راستای ایفای رسالت خود، تولیدات پژوهشی فراوانی را به جامعۀ علمی ارائه کرده است که از آن جمله میتوان به تألیف، تصنیف و
ترجمه دهها کتاب در حوزه اندیشه سیاسی اسلام اشاره کرد. چشمانداز آینده این پژوهشکده تبدیلشدن به مرجعی علمی پیرامون اندیشه سیاسی ـ دینی است تا بتواند با گردآوری مهمترین تلاشها و اندیشهها به بسیاری از علاقهمندان این حوزه، خدمات علمی مؤثری ارائه کند.
💠کتاب حاضر با هدف ارزیابی انتقادی امکان تأسیس علم سیاست بر اساس آموزه « اصالت وجود » نگاشته شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی و حوزوی، دیگر علاقهمندان نیز از آن بهرهمند شوند.
پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی لازم میداند از تلاشهای مؤلف محترم آقای دکتر محمد پزشگی، ناظر ارجمند حجتالاسلام و المسلمین دکتر محمدتقی سبحانی، ارزیابان محترم آقایان حجتالاسلام و المسلمین دکتر احمدرضا یزدانیمقدم و دکتر شریف لکزایی، مدیر محترم گروه آقای دکتر رضا عیسینیا و مدیر محترم امور پژوهشی دکتر محمود فلاح تشکر و قدردانی کند؛ همچنین از ریاست محترم پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی حجتالاسلام و المسلمین آقای دکتر نجف لکزایی که مساعدتهای مؤثر ایشان نقشی اساسی در به سرانجامرسیدن پژوهش حاضر داشت، تشکر مینماید. در پایان از اداره نشر پژوهشگاه جهت آمادهسازی و چاپ این کتاب تشکـر و قدردانی میشود.
این پژوهشکده در راستای حیات و بالندگی خود از انتقادها و پیشنهادهای علمی استادان، صاحبنظران و پژوهشگران محترم استقبال میکند. امید است این فعالیتها موجبات رشد و پویایی اندیشه سیاسی اسلام را فراهم سازد.
دکتر منصور میراحمدی
مدیر پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
✅سخنی با خواننده
💠سالیانی است که مباحث معرفتشناسی در مطالعات دینی، فلسفی، کلامی یا تفسیری و قرآنی برای خود جا باز کرده و ادبیاتی را پدید آورده است.
⏺گر چه همچنان بسیارند کسانی که در این زمینهها بحثهای ژرف و گستردهای انجام میدهند؛ اما آبشخور مباحث خود را نمیدانند و بهدرستی آگاه نیستند که در فرجام، ژرفاندیشیشان به چه حوزهای باز میگردد.
♈️داشتن معرفتشناسی و مشتقات و زیرشاخههای درونی و گسترده آن، ازجمله « معرفتشناسی دینی »، البته در میان محققان و متفکران ایرانی و حتی مسلمانان غیرایرانی، دیرزمانی نیست که به شکل صریح و مستقیم شیوع یافته و مطالعات و تحقیقاتی را پدید آورده است؛ حال آنکه در دنیای جدید بر عالمان دینی فرض شمرده میشود که در گامهای اولیه و در وهله نخست برای تدوین آییننامه فکری و تأسیس منظومه دینی خود، به تعریف مشخص نظام معرفتشناسی دینی خود بپردازند و بهناگزیر باید توضیح دهند آنچه به عنوان معارف دینی بر میشمارند، معیار و حجیت خود را از کجا گرفتهاند. به چه دلیل عینی بینالاذهانی میتوان به قبول آنها پای فشرد.
✅همینطور تعارض و تزاحمی که میان این معارف و دیگر معارف بشری روی داده را چگونه میتوان تحلیل کرد و آیا این تعارضها ظاهری است یا تعارضی واقعی و نازدودنی. از سوی دیگر تنوع و تکثری که در این معارف میافتد را چگونه میتوان بررسی کرد. آیا کثرتها به نحوی جدی مشکل نیست یا شکاکیت در حوزه معرفتشناسی دینی را تداعی نمیکند ؟
♈️اساسا معرفتدینی تا چه اندازه دینی است و تا چه اندازه بشری. آیا با دینی بودن آن ـ با توجه به هر معیاری ـ میتوان بشری بودنش را نادیده انگاشت و اساسا تا چه حد عقل و تا چه اندازه تجربه دینی میتواند در تحکیم شالودههای معرفت دینی به عنوان مبنای اصیل تلقی گردد و آیا نمیتوان میان « عقلگرایان » و « تجربهگرایان » در سرزمین معرفتشناسی دینی، به مصالحه و دادوستدی زاینده و سازنده دست زد ؟
💠اینها و مقولههای بسیاری ازایندست، پرسشهایی است که معرفتشناسی دینی را در این زمان به خود مشغول داشته و پژوهشگران و اندیشمندانی را به سوی خود کشانده است؛ هرچند آنچه بومی ایران شیعی است، در نسبت با آنچه در جاهای دیگر تولید میشود، نیازمند تقویت جدی است؛ ازاینرو توجه به آن آثار و بازگردان آن به زبان فارسی، گامی برای فربهسازی ادبیات معرفتدینی و غنای آن است. به همین منظور گروه فلسفه و کلام مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان که تا کنون به گونههای مختلفی در این راستا حرکت کرده، به سهم خود میکوشد گامی هرچند کوچک در راستای بازشناسی و طرح بایسته مسائل معرفتشناسی دینی بردارد.
⏺در این مسیر، گاه با پیگرفتن مباحث عمومی معرفتشناسی و گاه با طرح مستقیم پرسشهای معرفتشناسی دینی، به تعریف و اجرای پروژههایی اهتمام داشته است.
❇️ترجمه کتاب The epistemology of religious experience با عنوان معرفتشناسی تجربه دینی از جمله آثار درخوری است که به طور مستقیم به یکی از مهمترین حوزههای معرفتشناسی دینی پرداخته است؛ جایگاه ویژه تجربه دینی در تقویم و پشتیبانی از باورهای دینی که یکی از بدیعترین عرصههای معرفتشناسی دینی است.
✳️نویسنده اثر پروفسور کیث یندل، که از فیلسوفان دین برجسته و بنام میباشد، با نگاهی بسیار دقیق و رویکردی نقادانه و البته با کمی دشوار نویسی به بررسی عالمانه آن پرداخته است. وی با ژرفبینی کم نظیر به پرسشهایی درباره تجربه دینی و نسبت آن با تجارب حسّی و تجارب عرفانی میپردازد و ظرفیتهایی که تجارب دینی برای اثبات و تاثیر باورهای دینی را دارند مورد تحلیل قرار دهد.
💠با خرید این اثر ارزشمند می توانید تمام متن را مطالعه کرده و دسترسی به تمام متن داشته باشید.
💠http://pajoohaan.ir/document/760
🔰عنوان کتاب: تبیین جایگاه کوفیان در فرایند نهضت امام حسین(ع)
✅نویسنده: حسین قاضی خانی
🔵از آثار حدید و منتشر شده پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی/پژوهشکده تاریخ وسیره اهل بیت علیهم السلام/مهر ماه 1398
⏹در سخن از نقش کوفیان در حرکت امام حسین(ع)، گروهی این پیوند را چنان میبینند که حرکت امام(ع) از عدم بیعت تا شهادت را بر اساس آن تحلیل میکنند و در مقابل گروهی دیگر تنها بخشی از نهضت حضرت را در ارتباط با کوفیان قابل رصد می¬دانند.
✅ جایگاه کوفیان در فرایند نهضت حضرت با رویکردهای مختلفی قابل بررسی است و نگاه تاریخی به دلیل بازشناسی بستر شکل¬گیری واقعه جایگاه خاص خود را داراست. در این پژوهش با بهرهگیری از روش تبین تاریخی که هدف از آن ورود به لایههایی فراتر از پوستهی رویین حوادث تاریخی در جهت فهم ژرفای وقایع است، ضمن فراچنگ آوردن دادهها، سراغ از چرایی رخ دادن حوادث گرفته میشود تا در این میان ضمن دستیابی به علت وقوع رویداد در محدودهی گزارشهای تاریخی به گونهای دادههای قابل اعتماد از دیگر دادهها نیز شناسایی گردند.
▶️ با توجه به تبیین تاریخی انجام شده مسالهی امتناع امام حسین(ع) از بیعت، در پیوند با کوفه نبوده است و ریشه در شایستگی امام حسین(ع) بر امر خلافت، رفتارهای معاویه و عدم لیاقت یزید در خلافت بر مسلمانان داشته است.
❇️ پیوند کوفیان با قیام امام نیز به دلیل فشارهای حکومت اموی بر شیعیان کوفه، نالایقی یزید برای حکمرانی و جایگاه امام حسین(ع) به عنوان محور گرد آمدن شیعیان در کنار ایشان در مرحلهی مکّی حرکت امام(ع) صورت پذیرفته است. امام حسین(ع) که امر به معروف و نهی از منکر را هدف قیام خویش خوانده بود در راستای اصلاح جامعه بدان دلیل که تنها بارقهی امید جهت یاری امام در راستای این اصلاح در کوفه دیده میشد مسیر کوفه را در پیش گرفت.
✅در تبیین بازماندن کوفیان از یاری امام حسین(ع) پراکندگی طرفداران امام در میان قبائل کوفه نقشی اساسی دارد. همچنین بدان روی که برخی سران شیعه به هنگام حضور مسلم در کوفه در کنار وی گرد نیامدند با ورود عبیدالله به کوفه و جمع آمدن سران قبائل و اشراف کوفه نزد او، اوضاع کوفه به جانب طرفداران گروه اموی چرخید و در نهایت دستگیری هانی و حوادث مرتبط با آن گسیختگی انسجام شیعه در کوفه را به همراه آورد و عبیدالله توانست با کنترل شدید مسیرهای منتهی به کوفه مانع ارتباطگیری شیعیان و امام حسین(ع) و پیوستن طرفداران حضرت به ایشان گردد. تزلزل و سستی کوفیان در پای¬بندی به عهد خویش مبنی بر یاری امام نیز تحت تاثیر این حوادث بروز ویژه دارد.
💠 باید دانست در ترسیم چگونگی حرکت امام گزارش¬های تاریخی اهمیّتی دو چندان می¬یابند لذاست که اهتمام به بازخوانی گزارش¬های منابع کهن در راستای دست یازیدن به واقعیت تاریخی در این اثر نمود بارزی یافته است.
اهمیّت بازخوانی گزارش ها زمانی بیشتر چهره نشان می دهد که در مواجهه با برخی دانسته های عمومی از وقایع پیرامونی این نهضت، خوانش جدیدی از آن¬ها شکل می¬گیرد.
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#آثار_علمی
#آثار_پژوهشی
#قاضی_خانی
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/252
✳️سیر تدوین و تطور صحابه نگاری
✅معرفی کتاب
⏹صحابه نگاری که قدمتی برابر با سیره نگاری دارد به فهرست و شرح حال و مسائل مختلف مربوط به یاران پیامبر (ص) می پردازد.
▶️صحابه نگاران در شرح حال صحابه آگاهی هایی داده اند که درباره حوادث دوران رسالت است، اما بسیاری از این آگاهی ها را مورخان و به خصوص سیره نگاران در ضمن شرح حوادث دوران رسالت بیان نکرده اند. بنابراین شرح حال نویسی صحابه بخشی از سیره شناسی و نیز شناخت حوادث قرن نخست به شمار می رود که شناخت این دو دوره (عصر رسالت و بعد از آن) بدون مطالعه کتب صحابه نگاری، شناخت جامعی نخواهد بود.
🔴ذکر این نکته هم ضروری است که صحابه نگاری به دلیل چالشی بودن موضوع، تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و دیدگاه های مختلف، تطورات بسیاری در طول تاریخ به خود دیده و از جهت ساختاری و محتوایی دستخوش تغییر و تحول فراوانی شده است.
💠در کتاب «سیر تدوین و تطور صحابه نگاری» که نوشته حجت الاسلام و المسلمین استاد محمدرضا هدایت پناه می باشد، ضمن اشارات به سیر تدوین و تطور این دانش و مجموعه صحابه نگاری ها و صحابه نگاران، به نقش شیعه و اهل سنت در تحولات ساختاری و محتوایی و بیان مزایا و نواقص صحابه نگاری ها پرداخته است.
◀️این اثر در شش بخش کلی، مباحث مذکور را مورد بررسی قرار داده است. عناوین این بخش ها که هر کدام از آنها حاوی چند فصل نیز می باشد به این قرار است:
بخش اول: کلیات: تبیین و ساختار؛ تعاریف و نگرش ها
بخش دوم: سیر تدوین صحابه نگاری
بخش سوم: آشنایی با صحابه نگاران(آمار و گونه شناسی، شناخت و شرح حال)
بخش چهارم: صحابه نگاری های مفقود (روش ها و بینش ها)
بخش پنجم: مکاتب صحابه نگاری
بخش ششم: علل و عوامل ازدیاد صحابه
این کتاب 775 صفحه ای به همت گروه فرهنگ و تمدن اسلامی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام تهیه و توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شده است.
#پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت
#معرفی_آثار
#آثار_علمی
💠https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/254
دولت مدرن نهادی است که حاکمیت آن به تمامی واحدهای عرصه بینالملل گسترش یافته و جوامع مختلف را ناگزیر از پذیرش خود نموده است. این نوشتار با دغدغه پاسخگویی به نیازهای اجتماعی سیاسی دولت دینی و با رویکردی تحلیلی و روششناسانه که برآمده از درآمیختن سطوح مختلف تحلیل در رشتههای علمی جامعهشناسی و سیاست و حقوق و روابط بینالملل است، تلاش دارد از مباحث فلسفی دولت فراتر رود و شکلگیری و تحول این نهاد را در فرایند پاسخگویی به نیازها و پیچیدگیهای مدیریتی جامعه مدرن بازشناسد، جامعهای که همراه با دگرگونیهای علمی، صنعتی و نظامی، دست به گریبان تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بوده است. همچنین میکوشد نگاه اندیشمندانی را که در مقوله دولت در اسلام قلم میزنند، معطوف به بررسی مجدد موضوعشناسی این نهاد نماید.
💠خرید نسخه اصلی کتاب از فروشگاه نشر پژوهشگاه
🌐https://plink.ir/wMP8F
✳️معرفی کتاب «فلسفه علم سیاست و حکمت متعالیه»
✅موضوع کتاب:
🔴مطالعات پسااستعماری ، علوم انسانی مرسوم را مورد نقد قرار دادهاند. مفهوم پسااستعماری اشاره به تاثیر استعمار بر جامعهها و فرهنگها دارد.
گرچه پس از جنگ جهانی دوم تاریخدانان در ابتدا این واژه را در معنایی تاریخی به کار بردند تا وضعیت کشورهای مستعمره را پس از دوره استقلالشان نشان دهند؛ اما منتقدان ادبی از نیمه دوم دهه 1970 از آن برای بررسی تاثیرات فرهنگی استعمار استفاده کردهاند .
«نظریه پسااستعماری» از دهه 1980 در کنار دانشهایی مانند مطالعات فرهنگی و مطالعات زنان تحت عنوان «علوم انسانی جدید» شناخته شده است که میکوشد از سویی خصلت انحصارطلبی و حاشیهرانی علوم انسانی غربی را نشان دهد و از سوی دیگر دانشهای به حاشیه رانده شده بوسیله آن علوم را بازسازی کند .
در جهان اسلام نیز گروهی از متفکران مسلمان مطالعات علوم انسانی اسلامی را همزمان با مطالعات پسااستعماری آغاز کردهاند. متفکران مسلمان این مطالعات را که تحت عناوین مختلف مانند «اسلامی سازی علوم» ، «علم مقدس» ، «اجتهاد اسلامی» ، «پارادایم جهانی اسلام» ، «علمی بودن قرآن» و ... انجام شده است از نیمه دوم دهه 1970 آغاز کردهاند که تاکنون ادامه دارد. موضوع کتاب بررسی ادعای وجود یک علم سیاست اسلامی بر اساس آموزههای حکمت متعالیه میباشد.
🔴چکیده کتاب:
هدف کتاب حاضر بررسی انتقادی ایده یارادیمیک بودن فلسفه صدرایی برای علم سیاست است. مدعای نوشته حاضر خام بودن این ایده برای علم سیاست است. مستدل ساختن این ایده در شکل کنونی نیازمند اطلاعاتی مقدماتی است؛ اطلاعاتی که از فلسفه اسلامی درباره سعه و طبق دامنه نظریه های سیاسی، کشف الگوهای فلسفی و اکتشافی در موضوعات سیاسی، فقدان ارزشهای مشترک علمی مورد توافق دانشمندان علم سیاست و راه حل های پیشنهادی برای حل برخی از مشکله های سیاسی، فقدان تحقیقات سیاسی کاربردی مبتنی برعوامل مزبور نیز این ایده را به ایده ای خام تبدیل کرده است.بررسی مدعای مزبور به روش اسنادی است. نتایج پژوهشی حاصل از این کتاب برای پژوهشهای آتی در زمینه فلسفه علوم اجتماعی و مطالعات سیاسی بومی مثمر ثمر و مطلوب خواهد بود.
❇️محورهای مهم کتاب:
1) تلاش برای رفتن به سوی فلسفه علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
2) فلسفه اسلامی و پارادایمهای مسلط در علم سیاست
3) سرشت علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
4) رابطه علم سیاست و علوم تجربی در فلسفه اسلامی
5) اجزای پارادایمی علم سیاست بر اساس فلسفه اسلامی
⏹برجستگی اثر نسبت به آثار مشابه:
منابعی که به مطالعه فلسفه علم سیاست به طور خاص (و فلسفه علوم اجتماعی به طور عمومیتر) در درک معاصر انجام گرفته باشد بسیار اندک است و در این میان منابعی که با رهیافت فلسفی به این مهم پرداخته باشند نادرتر هستند. اما این امر بدان معنا نیست که نتوان عناصر مورد نیاز برای مطالعه فلسفه علم سیاست و علوم اجتماعی به مفهوم کنونی را نتوان از لابلای کلمات فیلسوفان مسلمان و کتابهای فلسفی، سیاسی و اجتماعی بدست آورد. به نظر میرسد که هر چه پیشتر میرویم شاهد توجه بیشتری به فلسفه علم سیاست هستیم که خود برخاسته از احساس نیاز بیشتری است که در میان نویسندگان و متفکران مسلمان به مطالعه فلسفه علم سیاست به طور خاص و فلسفه علوم اجتماعی به طور عام (به معنای جدید) احساس میشود. این نیاز به ویژه وقتی بیشتر تاکید میشود که متوجه باشیم که زبان تمدن جدید فلسفی یا علمی- فلسفی است و بنابر این برقراری گفتگو با آن لزوما از طریق فلسفی صورت پذیر میباشد. از این رو لازم است منابعی مطالعه انتقادی شوند که فلسفه اسلامی یا بخشهایی از آن را به صورت فلسفه علم سیاست یا علوم اجتماعی در درک جدید مورد مطالعه قرار دادهاند. بنابر این نیاز به فلسفه علم سیاست رهیافت فلسفی و داشتن نگاه انتقادی ویژگیهای عمده این کتاب هستند.
❇️مخاطب اصلی کتاب:
1️⃣ دانشجویان رشتههای علوم انسانی
2) علاقهمندان به مباحث فلسفه علوم انسانی اسلامی
3) علاقهمندان به مطالعات پسا استعماری
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/259
💠معرفی کتاب ماهیت فقهی دولت و ضمان اقدامات زیبانبار آن (قسمت دوم)
5️⃣ با وجود قوانین و مقررات داخلیِ راهگشا و خوبی که در حوزه ضمان و مسئولیت مدنی دولت و احقاق حقوق زیاندیدگان از اقدامات قضایی و غیرقضایی دستگاههای مختلف کشور، در سطح قانون اساسی و نهادهایی چون دیوان عدالت اداری و دادگاه انتظامی قضات وجود دارد و حتی از نگاه قانونی راه برای طرح دعوا در پیشگیری از زیان نیز باز است، لزوم تلاش و تدبیر برای هرچه پاسخگوترکردن دولت و دستگاههای مختلف آن و گسترش بسیار زیاد قلمرو خدمات دولتی و درواقع حضور و دخالت دولت به معنای عام آن در زندگی و حیات اجتماعی و لزوم حفظ حقوق آحاد جامعه به عنوان یک اصل، نیاز به بازنگری و تکمیل و جامعیتبخشی بیشتر به این دست قوانین را پیش رو میگذارد و به نظر میرسد این مهم در حوزه آنچه با عنوان «اعمال حاکمیت» مطرح میشود و در قانون مسئولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹ نیز از شمول مسئولیت مدنی کارمندان دولت و شهرداریها و مؤسسات وابسته خارج شده، ضرورت فزونتری دارد؛ امری که خوشبختانه در فاصله نگارش چندساله این پژوهش شاهد تحققبخشی آن بودیم و به صورت مشخص در تدوین و تصویب قانون جدید قانون مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۹۲، بهویژه قانون آیین دادرسی مصوب ۱۳۹۲ که از تیرماه ۱۳۹۴ اجرایی شد، پیشرفت چشمگیری داشتهایم که شرح آن را در خود پژوهش خواهیم آورد؛ ازاینرو بخشی از رسالت و هدف این پژوهش که در آغاز مورد توجه بود، برآورده شده است.
#پژوهشکده_فقه_وحقوق
#آثار_علمی
#سید_ضیاء_مرتضوی
#آثار_فقهی
🔴https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/262
✅کتاب ماهیت فقهی دولت و ضما اقدامات زیانبار آن
❇️سید ضیاء مرتضوی،چ1، قم،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 629،1396، صفجه رقعی
💠معرفی کتاب ماهیت فقهی دولت و ضمان اقدامات زیبانبار آن (قسمت اول)
💠موضوع و ضرورت پژوهش
1️⃣. ضمان از مسائل پردامنه و مهم در فقه اسلامی است. علاوه بر قواعدی فقهی که موجبات و قلمرو ثبوت ضمان و نفی آن را بیان میکند و در ابواب مختلف فقهی مورد توجه و استناد فقها قرار گرفته، بخشی از ابواب یا مسائل فقه به این موضوع اختصاص یافته است. در نگاهی عامتر پرسش درباره ضمان حتی در پارهای فروع عبادات نیز جاری است؛ برای نمونه: چه کسی ضامن هزینه پاککردن مسجد و مکانهای مشابه از نجاستی است که شخص خاصی موجب آن شده است؟ مال زکات یا خمس، اگر نزد پرداختکننده، بدون کوتاهی تلف شود، ضمان آن بر عهده اوست یا نه؟ خسارتی که رزمندگان در جهاد به جان یا مال افرادِ بیگناه میزنند آیا موجب ضمان است و در فرض ثبوت، بر عهده اشخاص رزمنده است یا از بیتالمال پرداخت میشود؟
2️⃣. آنچه به فراوانی در قواعد و ابواب و مسائل یادشده مورد توجه و محل اجتهاد فقهای اسلامی قرار گرفته و در مصادیق و موارد زیان و ضمان نمایان شده، مسئولیتی است که بر عهده اشخاص حقیقی میآید. فقها در قلمرو زیانهای دولت و حکومت یا حاکم و اشخاص حکومت، بیشتر بحث را محدود به خطای قاضی کرده و از مسئولیت وی یا بیتالمال در این خصوص سخن گفتهاند. این سخن به معنای محدودساختن قواعد عمومی ضمان در فقه و مباحث فقیهان و نگاه آنان به مناسبات اشخاص بیرون از حکومت یا بیرون از قلمرو کار حکومتی نیست و آنچه در مصادیق مختلف آمده، غالباً ناظر به موارد نیاز بوده که در روابط فردی و شخصی افراد پدید میآید؛ چنانکه به معنای فقدان ادله اثبات ضمان دولت و حکومت یا حاکم و کارکنان دولت در میان منابع و مصادر ادله نیست؛ البته میتوان این تصور را نیز داشت که فقها زیانهای خواسته و ناخواسته اشخاص دولت یا حاکم را نیز در ردیف دیگر اقدامات زیانبار و ضمانآور آنان میدانستهاند و ازاینرو باب یا ابواب جداگانهای برای بررسی آن نگشودهاند.
3️⃣. گسترش چشمگیر مسئولیت و خدمات دولتها، پیدایش نظریههای سیاسی و حقوقی جدید در تعریف خاستگاه و جایگاه دولت و حکومت و دامنه وظایف و اختیارات و نیز حرکت به سوی هر چه پاسخگوترکردن آنها، این پرسش تاریخی را تقویت کرده است که قلمرو اختیارات و دامنه مسئولیت دولت و حکومت در برابر اقدامات خود و اشخاص مرتبط به آن تا کجاست؟ آیا بهراستی میتوان به عذر اختیارات دولت و حاکم به عنوان فرمانروای جامعه و به عذر اِعمال حاکمیت، آن را مصون از مسئولیت در برابر آسیبها و زیانهای وارد به شهروندان شمرد؟ اگر به فرض در گذشته به سبب سادگی نسبی و کوچکبودن بدنه حکومتها و محدودبودن دامنه دخالتها و خدماتشان و طبعاً ناچیزبودن زیانهایی که دستکم از سر خطا به شهروندان خود وارد میکردهاند، گفته میشد پاسخگوی زیان و غرامت نیستند، آیا امروزه میتوان بهویژه با نگاهی که به خاستگاه و جایگاه حکومت و دولت وجود دارد و نظریاتی در باب دولت مانند دولت رفاه پدید آمده و دولتها دستاورد خواست مردم و نماینده آنان به شمار میروند، به چنین مصونیتی تن داد؟
4️⃣. این پرسش بهرغم پیشینه درازی که داشته است تا تبدیلشدن به نظریههای حقوقی و پذیرش اجمالی عدم مصونیت دولت و ضمان یا مسئولیت مدنی در برابر اقدامات زیانبارِ خود، راه درازی پیموده است؛ اما اکنون با انبوهی از نظریهها و قوانین و مقررات حقوقی موضوعه در سطح قوانین اساسی و عادی و رویههای حقوقی و آثار علمی، ادبیات حقوقی فراوانی را پیش رو گذاشته است؛ با این حال از نگاه فقهی بهرغم پذیرش اجمالی آن در فقه و وجود مبانی و قواعد و ادلهای که میتواند در ارزیابی مسئله مورد توجه و استناد قرار گیرد، غنای لازم را ندارد و آنچه مبنای قانونگذاری در نهادهای تقنینی است، نوعاً نظریههای حقوقی است که البته در بخشی از مبانی و نتایج با فقه مشترکاند. به هر حال لزوم قانونگذاری بر پایه مبانی دینی و ادله فقهی و حاکمیت احکام شرعی، ضرورت پرداختن کافی به این مسئله از نگاه فقهی و شرعی و رفع کاستیهای قانونی را میرساند. هدف این پژوهش نیز پاسخگویی به همین نیاز و مستندسازی کلی فقهی قوانین موجود درباره ضمان و مسئولیت دولت از جمله در سایه شناخت و تحلیل ماهیت خود دولت و تحولات و نظریاتی است که در تعریف دولت وجود دارد.
✳️مالکیت فضای مُحاذی زمین و احکام بهره برداری،محمد حسن نجفی راد،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،264صفحه، طبع رقعی، 1397.
💠خلاصه ی کتاب
⏹در گذشته بهرهگیری از فضای محاذی زمين نوعاً محدود به ساخت بنای متعارف و كاشت اشجار بود و تعديات فضايی نيز در گشودن پنجرهای يا درآمدن شاخهای به ملك غیر خلاصه میشد. طبعاً فروعات فقهی نيز متناسب همين ظرفيت و جايگاه محدود بود ولی امروز تحول كمی و كيفی در امكان بهرهوری از فضا آن را تا سرحد موضوعات نو پیدا پيش برده است و فروعات و مسائل جديدی را گشوده است كه ديگر نه آن نگاههای محدود و نه آن پاسخهای موجود راهگشا نيست.
✅از سوی ديگر، آنچه در منابع فقهی ما درباره فضا آمده است هم متشتت است و هم بسيار مختلف و مبنای روشن و منقحی وجود ندارد و همين امر موجب شده است تا برخی آنچه را كه درباره فضای محاذی كعبه گفته شده است كه (من تخوم الارض الی عنان السماء)، حكم كعبه را دارد، به همه زمینها تعميم دهند و حتی آن را قاعدهای فقهی بينگارند!
در اينكه بهرهگیری از فضا در حد متعارف حق صاحب زمين است شكی نيست، چه به دلیل تبعيت از زمين و يا به حكم سيره عقلا و يا به دليل تلازم قهری احياء زمين، با آن، در هر صورت اين مقدار از تصرف پذيرش همگانی دارد.
سخن در فراتر از حد متعارف است.
⬆️آيا از نظر فقهی فضای فراتر از متعارف بدون هيچ محدوديتی تا «عنان السماء» متعلق به صاحب زمين است؟ يا آنكه از مباحات و متعلق به عموم است؟ و يا جزء انفال است و در اختيار امام و دولت اسلامی است؟
آيا ساختوساز در اين محدوده برای صاحب زمين صرفاً خلاف قانون است يا تصرف در ملك غير و عملی غاصبانه است؟
آيا تراكم فروشی همان فروش فضاست؟ و آيا شهرداریها حق چنين كاری را دارند؟
تخريب چنين بناهایی چه صورت دارد؟ آيا نياز به پرداخت خسارت است يا نه؟
❇️در صورت تزاحم این گونه تصرفات با حقوق ديگران آيا با او به عنوان مالك برخورد میشود؟ يا متصرف در مباحات و يا املاك دولتي؟ طبعاً به مقتضای هركدام شكل طرح دعوا و نتيجه آن متفاوت خواهد بود.
آیا پیشفروش چنين فضائی قبل از ساخت برای صاحب زمين جايز است؟ و آیا شهرداریها مجازند آن را بفروشند؟
وقف طبقات چنين فضائی قبل و بعد از ساخت با توجه به «لا وقف الا فی ملك» چگونه است؟
اینها و مسائلی از این دست موضوعاتی است كه پاسخ به آنها بسته به مبنای اتخاذ شده در مالكيت فضاست.
❇️از اين رو پرسشهای تحقيق حاضر به قرار ذيل خواهد بود:
سؤال اصلي
1. فضای فراتر از عرف محاذی زمین متعلق به کیست و احکام بهرهبرداری از آن چیست؟
▶️سؤالهای فرعي
1. آیا فضای محاذی زمین هویتی مستقل دارد یا صرفا وجود وابسته به زمین است؟
2. دیدگاهها و مبانی فقهی مالکیت فضای فراتر از متعارف چیست؟
3. اسباب تملک فضا چیست؟
4. مبانی فقهی در احکام بهرهبرداری از فضا چیست؟
✅طبعاً اتخاذ هر یک از این مبانی می¬تواند هم در حوزه تصرفات و هم در حوزه تزاحمات حقوق تأثیرگذار باشد و نتایج متفاوتی را برای پرسش¬ها و فروعات مختلف داشته باشد. اثر حاضر ضمن بررسی این مبانی و تبیین آثار و احکام متفاوت هرکدام و ارائه نظریه¬ای روشن توانسته است برای نخستین بار فضای محاذی زمین را به عنوان موضوع مستقل فقهی سامان¬دهی و در اختیار پژوهشگران حوزه فقه و حقوق قرار دهد.
#پژوهشکده_فقه_وحقوق
#آثار_پژوهشی
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/263
🔴معرفی آثار پژوهشکده
"اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران "
❇️ شناسنامه کتاب
عنوان کتاب: اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران
نام نویسنده: علی اکبری معلم
سال نشر: ۱۳۹۳
نوبت چاپ: اول
ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
تعداد صفحات: ۳۹۲
♈️ پژوهشگر در این کتاب به پرسش¬های زیر پاسخ داده است:
• مهم¬ترین مبانی، مفاهیم و اندیشه سیاسی امام خمینی کدامند؟
• میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با فلسفه سیاسی، مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و مفاهیم بنیادی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) چقدر است؟
• میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با فقه سیاسی امام خمینی چقدر است؟
• میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با اخلاق سیاسی امام خمینی(ره) چقدر است؟
• راهکارهای مناسب برای افزایش آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) کدام است؟
❇️ هدف کتاب : هدف اصلی کتاب، بررسی میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) در سه قسم فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی است. هم¬چنین سنجش میزان موفقیت جمهوری اسلامی ایران در انتقال اندیشه سیاسی امام خمینی به نسل سوم انقلاب اسلامی ایران، شناسایی نقاط قوت و ضعف آنان در آشنایی با اندیشه سیاسی امام و کشف نقاط هشدار و ارایه پیشنهادها و راهکارهای مناسب می باشد.
❇️ برخی از نتایج پژوهش عبارتند از:
• نسل سوم انقلاب اسلامی ایران در مجموع حدود 87\79 درصد با ابعا مختلف اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) آشنایی دارند.
• میزان آشنایی پاسخ¬گویان با فقه سیاسی امام 74 درصد، با مفاهیم بنیادی 48\75 درصد، با معرفت شناسی 86\77 درصد، با اخلاق سیاسی 04\78 درصد، با آثار سیاسی 21\81 درصد، با هستی شناسی 89\82 درصد و با فلسفه سیاسی امام 61\89 درصد است.
• فاصله چشم¬گیری بین میزان آشنایی دو قشر طلاب و دانشجویان از نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با ابعاد مختلف اندیشه سیاسی امام مشاهده نشده است.
• حدود 75 درصد از میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران با ابعاد گوناگون اندیشه سیاسی امام رابطه معناداری وجود دارد؛ یعنی آشنایی آنان با اندیشه امام از همسانی و تعادل نسبی در ابعاد مختلف برخوردار است. به عبارت دیگر، میزان آشنایی آنان با یک بعد، سبب تاثیر در میزان آشنایی آنان با بعد دیگر می شود.
• ویژگی منظومه¬ای اندیشه امام از دلایل میزان آشنایی متعادل نسل سوم انقلاب اسلامی با ابعاد مختلف اندیشه امام است.
• متغیر جنس، مقاطع تحصیلی، محل سکونت (شهری و روستایی) و تاهل و تجرد در میزان آشنایی نسل سوم انقلاب با اندیشه امام خمینی موثر نبوده است.
• متغیر سن و محل تحصیل در میزان آشنایی پاسخ¬گویان با اندیشه امام موثر بوده است.
• میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی با برخی از مفاهیم اساسی مثل ولایت مطلقه فقیه و حوزه اختیارات ولی فقیه پایین می¬باشد.
✅ برخی از ویژگی¬ها و نوآوری¬های مهم کتاب حاضر عبارتند از:
• کاربردی بودن.
• پرداختی جامع و روان به اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و توجه به تفکر منظومه¬ای امام.
• شاخص¬بندی اندیشه سیاسی امام در ابعاد فلسفه سیاسی، فقه سیاسی و اخلاق سیاسی.
• مطالعه میدانی و دقیق طلاب و دانشجویان شهر قم.
• کشف نقاط هشدار، تهدید و فرصت برای نظام جمهوری اسلامی ایران از جهت جامعه پذیری سیاسی اندیشه امام.
🔷 معرفی اجمالی کتاب:
کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و نسل سوم انقلاب اسلامی ایران، اثر پژوهشگر ارجمند جناب آقای دکترعلی اکبری¬معلم، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سال 1393 توسط پژوهشگاه مذکور انتشار یافت.
کتاب مذکور میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی ایران را با اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) با روش پیمایش مورد بررسی قرار داده است.
اهمیت موضوع در این است که منظومه اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) مبنای تاسیس جمهوری اسلامی ایران بوده است و استمرار حاکمیت آن منوط به موفقیت نظام در حفظ و انتقال آن اندیشه به نسل جدید و آینده است. چون مرحله آشنایی، پایه التزام و رفتار به حساب می¬آید، این کتاب به بررسی میزان آشنایی نسل سوم انقلاب اسلامی با اندیشه امام پرداخته است. چون دغدغه پژوهش این بوده که آیا نسل جدید نسبت به اندیشه امام و باور اصلی نظام آشنایی دارند تا بتوانند به آن عمل نمایند و سبب استمرار نظام مبتنی بر اندیشه امام شوند؟