#معرفی_اثر
#آثار_علمی_پژوهشکده_فقه_وحقوق
✅ الکل و فرآوردههای آن در فقه اسلامی
💠وحدتی شبیری، سیدحسن؛ الکل و فرآوردههای آن در فقه اسلامی؛ تهیهکننده: پژوهشکده فقه و حقوق؛ چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تابستان 1389، 136ص رقمی.
***
🔶گذشته از جنبه مسکریت الکل، این ماده امروزه کاربردهای فراوانی در صنایع تبدیلی، آرایشی، پزشکی و آزمایشگاهی یافته است. شناخت حکم فقهی مربوط به الکل از یکسو، نیاز به درک ماهیت الکل، انواع و کاربردهای آن دارد و از سوی دیگر، حکم یادشده، ریشه در نجاست یا طهارت خمر و سایر مشروبات الکلی دارد.
🔹الکل از موضوعاتی است که درک ماهیت آن میتواند نقش بهسزایی در حرمت یا حلیت و نجاست یا طهارت آن ایفا کند. این نکته، به اضافه پرسشهایی که مردم درباره الکل میپرسند، اهمیت آن را هم در زندگی مردم و هم در نزد فقیهان نشان میدهد. بهدلیل آنکه مسئله حرمت نوشیدن مسکر که از امور مسلّم اسلام و ادیان تکامل یافته الهی است، در مباحث کتاب به حرامبودن مشروبات الکلی و بحثهای فرعی آن اشارهای نشده، مگر در برخی موارد که گذرا نکتهای بیان شده است.
✅بر این اساس، نوشتار حاضر در پی اثبات نجاست یا طهارت الکل و مشروبات است و نویسنده به دنبال اثبات این فرضیه است که الکل بهخودی خود پاک است؛ هرچند خمر و دیگر مشروبات الکلی نجس باشد.
نویسنده برای شناخت موضوع، فقط به منابعی استناد کرده که نزد متخصصان معتبر بوده است و برای بررسی حکمی و فقهی این مسئله، علاوه بر استناد به روایات معتبر اسلامی، به گفتار فقیهان نیز ارجاع داده است تا بحثها از اعتبار بیشتری برخوردار گردند. همچنین آرای فقیهان عامه در بیشتر موضوعات از نظر دور نمانده و برای تکمیل بحث، مطالعهای تطبیقی نیز صورت پذیرفته است.
🔷پس از بررسی دیدگاههای گوناگون و دلایل مختلف، نویسنده به این نتیجه رسیده است که همه انواع شراب الکلی قطعاً حرام و مستوجب عقوبت است و بنابر نظر مشهور میان فقیهان، از نظر شرعی نیز نجس به شمار میرود، ولی الکل تا زمانی که عنوان الکل را دارد، پاک است و چیز پاک به صرف ملاقات با آن نجس نمیشود و در این زمینه میان انواع الکلهای صنعتی، تخمیری و طبی فرقی نیست.
✅عدهای از فقیهان نیز معتقدند الکل بهدستآمده از تقطیر خمر، نجس است. مقلدان این فقها، چنانچه بدانند الکل مصرفی در امور پزشکی و در صنایع از طریق تخمیر بهدستآمده، باید از آن اجتناب کنند و در غیر این صورت، اصل طهارت اقتضا میکند که الکلِ موردِ تردید پاک شمرده شود. در نوشابهها و داروها نیز چنانچه روشن باشد که در فرایند تولید آنها الکل به کار رفته و بر مایع بهدستآمده (نوشابه یا دارو) بالفعل عنوان مستکننده صادق است، هرچند با نوشیدن مقدار زیاد آن حالت مستی عارض شود، آن نوشابه یا دارو نجس است و خرید و فروش و نوشیدن یا خوردن آن حرام است.
💠خرید نسحه دیجیتال اثر از کتابخوان پژوهان
💠خرید نسخه چاپی کتاب از فروشگاه نشر پژوهشگاه
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/380
✅حقوق و وظایف غیرمسلمانان در جامعه اسلامی،
❇️ نویسنده :روحالله شریعتی،
🔷تهیه کننده: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
🔷، قم: مؤسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، چاپ دوم، ۱۳۸۷، ۴۰۴ ص وزیری.
✳️موضوع اثر و اهمیت آن:
اسلام رابطه شهروندان کشور اسلامی را با حکومت به صورت متقابل پذیرفته است و به همین دلیل باید گفت که پذیرش حضور غیرمسلمانان در کشور اسلامی به همراه لزوم اجرای اصول بنیادین اسلام از جمله عدالت میطلبد تا برای غیر مسلمانان نیز حقوق متقابلی در نظر گرفته شود. اسلام به دلیل آنکه غیرمسلمان حتی توهم عدم اجرای عدالت درمورد خود در کشور اسلامی را نیز به ذهن راه ندهد توصیههای خاصی به حاکمان و مسلمانان نموده است که حقوقبشر امروز نیز بخشی از این توصیهها را گوشزد کرده است، امروزه بحث از
حقوق اقلیتها، زیرمجموعه مباحث مربوط به حقوقبشر به شمار می رود و لذا بازیابی دیدگاههای رهبران و اندیشمندان مسلمان در این زمینه آن هم با استناد به منابع فقه از اهمیت خاصی برخوردار است.
✅برجستگیهای اثر نسبت به آثار مشابه:
بیان نظرگاههای مختلف و دلایل هر یک با تأکید بر آراء فقیهان، تطبیق مباحث مزبور با حقوق کنونی چه در عرصه بینالملل و چه در قوانین جمهوری اسلامی ایران، تمرکز مباحث در موضوعات به ظاهر مبهم و بحث نشده، پرداختن به اصول و قواعد مورد نیاز، بحث از حقوق اقلیتهای دینی اعم از اهل کتاب و غیر اهل کتاب و مواردی دیگر از برجستگیهای این اثر نسبت به آثار مشابه است.
💠روش تحقیق و شیوه ارائه مطالب:
روش تحقیق توصیفی تحلیلی است که نویسنده با بهرهگیری از فقه به خصوص فقه شیعه و نیز با استناد به آیات، روایات، سیره معصومین و نظرات و آراء فقیهان، مفسران و مورخان به بحث در موضوع فوق پرداخته است.
🔷نتیجۀ اثر:
نویسنده با وجود گسترۀ وسیع مباحث و سعی بر عدم فروگذاری مطالب اساسی ثابت کرده است که از دیدگاه اسلام غیرمسلمانان ساکن در کشورهای اسلامی اعم از اهل کتاب و غیر اهل کتاب از حقوق و وظایفی متقابل در برابر حکومت و اکثریت مسلمان برخوردارند. علاوه بر اینکه معتقد است اهل کتاب به دلیل به رسمیت شناختن دینشان از حقوق خاص دیگری نیز برخوردار هستند.
در مجموع میتوان گفت که مؤلف حضور اقلیتهای غیرمسلمان در جوامع اسلامی و اعمال حقوق متقابل آنان و حکومت به علاوه اجرای رفتار مورد تأکید اسلام با آنان را منتهی به آشنایی آنها با اسلام و اصول متعالی آن و راهیابی آنها به حق و حقیقت دانسته است.
❇️مباحث اصلی اثر:
نویسنده در این اثر تلاش نموده در چهار بخش و یک ضمیمه، مجموعه مباحث خود را ارایه نماید.
در بخش اوّل با عنوان « کلیات و مفاهیم » نویسنده در دو فصل به تقسیمات مختلف غیر مسلمانان و اصول روابط با آنان پرداخته است.
💠در بخش دوّم با عنوان « حقوق غیر مسلمانان » در سه فصل به حقوق اهل کتاب، حقوق ذمیان ( غیر اهل کتاب ) و حقوق مقیمان موقت پرداخته است.
در بخش سوّم با عنوان « قراردادهای حکومت اسلامی با غیر مسلمانان » در سه فصل به قراردادهای ذمه یا تابعین، امان و عهد و میثاق پرداخته است.
در بخش چهارم نیز با عنوان « جرایم و مجازاتهای غیر مسلمانان در چهار فصل به مجازاتهای اهل ذمه، ارتداد اهل کتاب و مجازات آن، تابعیت و سلب تابعین اهل ذمه و مجازاتهای مقیمان موقت ( غیر اهل ذمه ) پرداخته است.
🔷در نهایت نویسنده با ارایه یک ضمیمه با عنوان « رفتار مسلمانان با کفار در جامعه اسلامی » با دو فصل، ابتدا انواع تعامل مسلمانان با غیرمسلمانان و سپس در فصل دوم برخی از رفتارهای نزدیک با غیر مسلمانان را ارایه نموده است.
#معرفی_آثار
#مرکز_مطالعات_اجتماعی_وتمدنی
#سید_محمد_حسین_هاشمیان
✅ مدیریت کیفیت در سازمانهای فرهنگی
💠هاشمیان، سیدمحمدحسین؛ مدیریت کیفیت در سازمانهای فرهنگی؛ تهیهکننده: مرکز مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی؛ چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تابستان 1391، 336ص رقعی.
🔷یکی از امور مورد اهتمام در مبحث مدیریت، بحث از کیفیت و چگونگی ارتقای کیفیت است، لکن به این مقوله در عرصه فرهنگ کمتر توجه شده است. این امر متأثر از ویژگیهای فرهنگ، کثرت و تنوع مؤلفههای نظام فرهنگی، پیچیدگیها و دشواریهای مفهومی و عملیاتی مدیریت کیفیت در عرصه فرهنگ است.
▪️آنچه نویسنده اثر حاضر را برای پژوهش در این زمینه برانگیخته است، عارضهای بیرونی در نظام فرهنگی جمهوری اسلامی است. نبود نظامی مشخص و جامع در مدیریت کیفیت محصولات فرهنگی موجب شده است که بهرغم صبغه فرهنگی انقلاب اسلامی، دستاوردهای فرهنگی آن با نقطه مطلوب فاصله داشته باشد. قلمرو موضوعی پژوهش حاضر، از بُعد مبانی تئوریک فرهنگع شاخصهایی چون انضمامی، و انسان ـ ساختاری نگریستن است و از بُعد مدیریتی، رویکرد سازمانی به کیفیت دارد و تحول فرهنگ را کمتر در فرم حوزه عمومی و بیشتر در قالب سازمانهای فرهنگ را مد نظر قرار داده است.
🔳بر این اساس، در کتاب حاضر از مدیریت کیفیت در سطح سازمانهای فرهنگی بهعنوان یکی از مؤلفههای کلیدی حوزة عمومی فرهنگ بحث شده است. نویسنده تلاش کرده است الزامات گفتمانی طراحی یک نظام بهمنظور مدیریت و بهبود کیفیت محصولات فرهنگی در سه سطح مغزافزاری، نرمافزاری و سختافزاری را ارائه کند.
نویسنده در اثر حاضر از روش تحلیلی و توصیفی بهره گرفته است.
🔷مباحث کتاب بر چهار فصل استوار است. در فصل اول، با عنوان «از سیاستگذاری فرهنگی تا مدیریت فرهنگی» بر آن است که ادبیات نظری مدیریت کیفیت فرهنگی به دلیل ماهیت میان رشتهایاش، تنوع زیادی دارد: از یکسو، ریشه در نظریه فرهنگ و سازمان و مدیریت دارد و از سوی دیگر، با نحوه تعریف ارتباط فرهنگ با دو نظام اقتصاد و سیاست مرتبط است. نویسنده در پاسخ به این پرسش که آیا اساساً فرهنگ قابل مدیریت است، معتقد است که قابل مدیریت است، لکن مدیریت فرهنگی از جنس مکانیک و مبتنی بر مبانی روششناسی اثباتگرایانه نیست، بلکه مدیریتی مشارکتی و ارگانیک و مبتنی بر روششناسی رئالیسم انتقادی است.
🔷در فصل دوم با عنوان «از بازاریابی فرهنگی تا مدیریت کیفیت فرهنگی» نویسنده بر آن است که هر سه نوع الگوی عمومی، صنعتی و خدماتی با توجه به ماهیت سازمانهای فرهنگی، در قلمرو مدیریت کیفیت مفید است. به عقیده وی در سازمانهای فرهنگی عمومی و دولتی، با الگوهای عمومی، در سازمانهای فرهنگی که رویکرد صنعتی دارند، با الگوهای صنعتی مدیریت، و در سازمانهای فرهنگی که به خدمات فرهنگی میپردازند، با الگوهای مدیریتیِ خدماتِ عمومی و خصوصی میتوان کیفیت محصولات و فراوردههای فرهنگی را بهبود بخشید.
💠در بحث از الگوی مفهومی مدیریت کیفیت فرهنگی، وی بر آن است که میتوان با توسعه و تعمیق بیشتر آن به تنوع بخشی الگوی برای انطباق بیشتر با الزامات و اقتضائات سازمان متنوع فرهنگی در سطح عملیاتیتر اقدام کرد. با بررسی مبانی نظری الگو، تعریف نحوه رابطه دین و فرهنگ، و از سوی دیگر، فرهنگ، اقتصاد و سیاست مهمترین رویکردهای الگو، و در سطح کارکردی نیز سه لایه مغزافزار، نرمافزار و سختافزار از مهمترین عناصر مؤثر در کیفیت محصولات فرهنگی بهشمار آمدهاند.
✅نویسنده در فصل پایانی تلاش کرده است که نشان دهد الگوی پیشنهادشده برای پژوهشهای کلینیکال و کاربردی، ظرفیت بهبودبخشیدن به کیفیت محصولات فرهنگی را دارد.
💠خرید نسخه چاپی اثر از فروشگاه نشر پژوهشگاه
🔳خرید نسخه الکترونیک اثر از کتابخوان پژوهان
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/384
کتاب اندیشه سیاسی محقق سبزواری را در کتابخوان پژوهان ببینید.
pajoohaan.ir/document/1338
#پویش_کتاب_خانه
#نجف_لک_زایی
#پژوهشکده_علوم_واندیشه_سیاسی
✅برگی بر گرفته از کتاب اندیشه سیاسی محقق سبزواری
♈️نویسنده:دکتر نجف لک زایی
❎تهیه کننده:پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی
🔷رعایت عدالت برای پادشاهان
فواید عدل برای پادشاهان فراوان است و اگر آنان عدالت را رعایت کنند، نه اینکه فقط به مردم سود میرسانند، بلکه قبل از آن خود سود میبرند؛ از جمله این فواید است:
1️⃣ تحصیل خشنودی و رضایت خداوند؛
2️⃣تحصیل درجات اخروی و نجات از
عذاب؛
3️⃣دوام و بقای دولت؛
4️⃣« آن که رعایا وزیردستان امانتی چندند که خدای عزوجل نزد پادشاهان سپرده، بر ایشان لازم است که حفظ امانت کنند و در روز باز خواست از عهده امانت بیرون آمده باشند »؛
5️⃣ کسب نام نیکو؛
6️⃣کسب دعای خیر مردمان وزیردستان؛
7️⃣« آثار و برکات عدل به اولاد و اعقاب سرایت میکند و ظلم باعث قطع نسل میشود »؛
8️⃣ عدل باعث معموری و آبادانی ملک میشود .(روضه،قسم اول،باب پنحم،فصل اول)
.
✅شرایط تحقق عدالت پادشاه
حقیقت عدالت وقتی محقق میشود که پادشاه امور زیر را انجام دهد:
1️⃣ از حال رعایا غافل نباشد؛
2️⃣ از اطراف و جوانب ملک و حوادثی که در آنها اتفاق میافتد، با خبر باشد؛
3️⃣ حق مظلومان از ظالمان بستاند؛
4️⃣ظالمان را طبق قانون حق تنبیه کند تا باعث عبرت دیگران شود؛
5️⃣اگر ظالم دارای منصب و مقام است، « باید که ظالم را از منصب عزل نماید و او را از نظر اعتبار بیندازد و به او توجه و التفات نکند »؛
6️⃣ روزهایی تعیین کند تا مردم بتوانند عرایض و مطالب خود را به عرض او برسانند و تعیین کسانی برای دادرسی کفایت از این امر نمیکند، چه ممکن است مردم از همان مأموران شکایت داشته باشند؛
7️⃣ ترک راحت طلبی؛ همچنانکه کار آخرت با راحت طلبی به دست نمیآید، کار دنیا نیز چنین است. « در عزل و نصب عمال و ارباب مناصب، اندیشهها باید کرد و مشاورات باید نمود و به حقیقت ها باید رسید ... و در تعمیر مملکت و ترفیه و دادرسی مظلومان و تأدیب ظالمان سعی باید کرد. و اینها همه مشقّت و آزار دارد و با راحت و فراغت بسیار جمع نمیشود »؛
8️⃣به سخن خوش آمدگویان و چاپلوسان توجه نکند وسعی نماید از حقیقت هر چیز به قدرامکان با خبر شود؛
9️⃣کسانی جهت دادرسی تعیین کند؛
خلاصه کلام اینکه « قوام پادشاهی و نظام سلطنت و جهانداری به عدل است »؛ چون « سلطنت نمیپاید إلا به لشکر، ولشکر نمیباشد إلا به مال، و مال نمیباشد إلا به معموری ملک، و معموری ملک نمیباشد إلا به عدل ».(روضه، قسم اوّل، باب پنجم، فصل اوّل.)
🔷با توجه به این نکته که در تفکر دینی، آزادی نیز با اجرای عدالت و از مجرای عدالت قابل تأمین است، بحث عدالت در تفکر سیاسی اندیشهگران مسلمان دارای جایگاه مهمی است.
🔵از مباحث دیگر در بحث عدالت، قواعد معدلت است که پادشاه باید آنها را رعایت کند. در بحث وظایف پادشاه متذکر آن خواهیم شد.
❎مطالعه کامل اینکتاب به علاقه مندان به دانش سیاسی پیشنهاد می کنیم.
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/386
کتاب درآمدی بر سبک بندگی : اعتدال عبادی در سیره معصومان (ع) را در کتابخوان پژوهان ببینید.
pajoohaan.ir/document/81
✅درآمدی بر سبک بندگی؛ اعتدال عبادی در سیره معصومان
دلیری، کاظم؛ درآمدی بر سبک بندگی: اعتدال عبادی در سیره معصومان؛ تهیهکننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت؛ چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بهار ۱۳۹۳، ۴۴ص وزیری.
***
🔶یکی از منابع مهم اخلاق، سیره معصومان است که این سیره در طول دو و نیم قرن از حیات آن بزرگواران انعکاس یافته است، اما نگاههای غیرروشمند به آن در نقل و فهم و نقد سیره آسیبهایی را به همراه داشته است.
🔷 از مهمترین این آسیبها هرج و مرج اخلاقی در تحیّر انسان در برابر تعارضات و تناقضات موجود در سیره معصومان است که گاه این تحیر به شک در عصمت علم الهی منتهی میگردد. نمونهای از تعارضات در سیره، تعارضات سیره عبادی اهل بیت است که کتاب حاضر به بررسی آن پرداخته است.
♈️البته قلمرو بحث، اعمال عبادی غیر واجب است و در واجبات افراط و تفریط معنا ندارد؛ زیرا عبادات واجب حداقلِ تکالیفِ بندگان است که بر همه آنان واجب است، جز در مواردی که شارع استثنا کرده است.
🔶بر این اساس، نویسنده در صدد پاسخ به این سؤالات است:
۱. آیا زیادهروی که امر مذمومِ اخلاقی است، عبادات را نیز شامل میشود؟
۲. حقیقت میانهروی در عبادت چیست؟
۳. ادله و شواهد سلبی میانهروی در عبادات را چگونه میتوان تجزیه و تحلیل کرد؟
۴. معیارها و ملاکهای تمیز افراط در عبادت از میانهروی در آن کداماند؟
۵. الگو و سبک عبادت معصومان چیست و چگونه قابل ارائه به دنیاست؟
برای یافتن پاسخ این پرسش و حل اشکالات پیشگفته دربارة مشکلات تعارضات سیرة عبادی اهل بیت(ع)؛
♈️ نویسنده در صدد دستیابی به چند هدف در کتاب حاضر بوده است که عبارتاند از:
۱. ارائه نمونههای عملی از تعارضهای سیره معصومان و حل آن؛
۲. زمینهسازی برای کشف حل این تعارضها؛
۳. زمینهسازی برای گسترش بحثهای فقه الاخلاق و اصول فقه الاخلاق در مجامع علمی و حوزوی و اصلاح هرج و مرج علمی موجود در استفاده و استنباط از سیره؛
۴. ترسیم تصویری واقعی و سازوار و عرصهپذیر به دنیای امروز از شخصیت و سبک زندگی معصومان. این اثر مبتنی بر روش تحلیل ـ انتقادی است. نویسنده کوشیده است اگر در سیر بحث به نتیجهای بر خلاف فرض خود رسید، آن را بپذیرد.
سند بیشتر احادیث در پانوشت ذکر و در برخی موارد درجه اعتبار آن بیان شده است. مبنای نویسنده در پذیرش روایات، حجیت خبر نبوده، بلکه وثوق به خبر بوده است. نویسنده روایتی را حجت میداند که شواهد بر وثوق به آن باشد، چه صحیحالسند باشد یا نباشد. همچنین به اعتبار و درجه و دستاولبودن مصادر بسیار اهمیت داده شده و از مصادر کماهمیتتر بهعنوان شاهد یا مؤید بهره گرفته شده است.
🔷پژوهشگر از ادله و شواهد میانهروی در عبادت، دو معیار را برای تشخیص افراط و تفریط در عبادت به دست آورده است: نخست ظرفیتها و تواناییهای جسمی و روحی افراد؛ مثل درجات ایمان و حالات عارضیشان؛ مانند ملالت یا عدم ملالت نفس از انجامدادن مستحباب. معیار دوم، کتاب و سنت است. چه بسا عبادتی در حدّ طاقت و با میل و رغبت باشد، اما به امضای شارع نرسیده باشد که این از مصادیق افراط در عبادت است و چه بسا تلاش عبادی اندک به دلیل مطابقت با کتاب و سنت، امری میانهروانه در عبادت تلقی گردد.
#معرفی_کتاب
#کتاب_خانه
#پویش_کتاب_خانه
✅@lib_isca_ac_ir
کتاب سیره سیاسی پیامبر اعظم (صلی الله علیه وآله) را در کتابخوان پژوهان ببینید.
pajoohaan.ir/document/22