اسلام و مسئله نفس و بدن جمعی از پژوهشگران؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۲، ۳۸۴ صفحه رقعی. یکی از مهم ترین و بنیادی ترین پرسش های ما بعد طبیعی دربارۀ انسان این است که آیا انسان صرفاً موجودی مادی است یا افزون بر جنبه های مادی و جسمانی، ساحتی غیرمادی نیز دارد. از این مسئله با عنوان « مسئلۀ نفس ( ذهن ) و بدن » یاد می شود. آیا ذهن یا نفس انسان چیزی جز بدن جسمانی او نیست یا امری فراتر از جسم است ؟ به طورکلی نظریه های مربوط به مسئلۀ نفس و بدن به دو دستۀ کلی تقسیم می شوند: نظریه های دوگانه انگارانه که نفس را غیرمادی می دانند و نظریه های مادی انگارانه که ذهن را کاملاً مادی قلمداد می کنند؛ البته هر یک از این دو دیدگاه کلی، تقریرها و شکل های گوناگونی داشته اند. نظریه های مربوط به مسئلۀ نفس و بدن در برداشت یا تبیین ما از آموزه های دینی مختلف مانند آخرت، معاد، توبه، وحی و اعجاز تأثیرگذارند؛ برای مثال یک دوگانه انگار معاد را بازگشت نفس مجرد به بدنی که در قیامت بازسازی می شود، تبیین می کند؛ اما یک مادی انگار معاد را صرفاً ترکیب دوبارۀ اجزای پراکندۀ بدن فرد می داند. یک دوگانه انگار اعجاز را مرتبه ای از تکامل نفس مجرد نبی می داند که به توانایی تصرف در طبیعت می انجامد؛ اما یک مادی انگار آن را صرفاً تصرف نامتعارف خدا در طبیعت می داند که از مجرای این فرد خاص انجام می شود؛ همچنین گاهی ممکن است برخی متون یا آموزه ها با یکی از نظریه های نفس و بدن سازگاری بیشتری داشته باشند. در تاریخ تفکر اسلامی ـ اعم از تفکر فلسفی یا کلامی و شیعی یا سنی - هم دیدگاه های دوگانه انگارانه دربارۀ مسئلۀ نفس و بدن مطرح بوده اند و هم دیدگاه های مادی انگارانه. بسیاری از متکلمان شیعی - تا قرن هفتم هجری - به جسم انگاری اعتقاد داشتند و انسان را صرفاً همین بدن مشهود می دانستند؛ اما تقریباً همۀ فیلسوفان مسلمان در سنت مشاء، اشراق و حکمت متعالیه انسان را مرکب از بدن مادی و نفس مجرد تلقی می کردند. گروهی از محدثان و متکلمان نیز انسان را مرکب از بدن مادی و نفس مادی لطیف ( نفس به عنوان جسم لطیف ) می دانستند. هر سه دسته بر اساس دیدگاه های خود، تبیین هایی از آموزه های دینی به ویژه آموزۀ معاد ارائه داده اند. کتاب پیش رو نیز به بررسی مسئلۀ نفس و بدن از منظر آموزه های اسلامی می پردازد. کتاب اسلام و مسئلۀ نفس و بدن مجموعه مقالاتی است که پیش تر به طورپراکنده در نشریه ها و مجلات علمی مختلف به چاپ رسیده بود؛ ولی در این کتاب کوشیده ایم این مقالات پراکنده را در ساختاری مناسب و هماهنگ و با عطف نظر به مسئله نفس و بدن عرضه کنیم. کتاب در سه فصل تدوین یافته و در هر فصل، برخی آموزه های اسلامی بر اساس نظریات مربوط به مسئلۀ نفس و بدن بررسی شده است. ☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید. #پژوهشکده_فلسفه_وکلام #کتب_فلسفی #همایش_نفس_وبدن