کتاب قبیله نخع در تاریخ اسلام و تشیع تا پایان قرن سوم هجری منتشر شد. این کتاب که به قلم دکتر اصغر منتظر القائم استاد دانشگاه اصفهان و خانم دکتر مرین سعیدیان عضو هیأت علمی و دانشیار همان دانشگاه تدوین شده است، جایگاه و نقش قبیله نخع در تحولات تاریخ اسلام و تشیع در سه قرن نخست هجری را بررسی کرده و نقش آنان در دگرگونی‌های اجتماعی و ارتباط آنان با اهل‌بیت‌(ع) را کاویده و تلاش می‌کند تا حرکت تاریخی این قبیله و فراز و فرود آن را تحلیل نماید. بررسی نقش و جایگاه اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی قبایل عرب در تاریخ اسلام موضوع بنیادین تاریخی به شمار می رود. برخی از این قبایل نقش پررنگی در تحولات صدر اسلام و دوره‌های بعد داشته‌اند. قبیلة نخع یکی از این قبایل است. این قبیله یکی از شاخه های قبیله بزرگ مذحج، در دگرگونی های تاریخ اسلام مشارکتی فعال و مؤثر داشت. قبیله نخع با فراگیری علوم اسلامی توانست میراثی عظیم از علوم دینی را در تاریخ علوم اسلامی و در خدمت به تشیع و مکتب اهل بیت علیهم السلام بر جای بگذاردکه چهره‌های برجسته‌ای از افراد این قبیله در تحولات سیاسی صدر اسلام نقش آفریدند و بسیاری از آنها از هواداران اهل‌بیت‌(ع) بودند، مالک اشتر نخعی و کمیل بن زیاد نمونه‌هایی از برجستگان نخع هستند که در تحولات عصر امیرالمؤمنین‌(ع) حضور جدی داشتند. مشارکت رجال نخعی در قیام‌ها و حرکت‌های شیعی نیز بیانگر گرایش اعتقادی آنان است. در دوره‌های بعد برخی افراد این قبیله از جهت علمی نیز اقدامات ارزنده‌ای داشته و نقش مهمی در توسعه و ترویج فرهنگ اهل‌بیت‌(ع) انجام دادند.

کتاب مهم ظرفیت‌های تمدنی علم کلام به اهتمام پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی و به کوشش جناب حجه الاسلام عباس حیدری‌پور منتشر شد. این کتاب از سلسله پروژه‌های خوانش تمدنی اسلام و ظرفیت‌های تمدنی علوم اسلامی است که شکل‌‌گیری آن تقریبا ۵ سال بطول انجامید. امیدواریم فاز بعدی این پروژه با عنوان ظرفیت‌های تمدنی عرفان و فلسفه اسلامی تا پایان سال ۱۴۰۰ به اتمام برسد.

کتاب نظریه های زبان شناسی دانشمندان مسلمان نوشته دکتر سیدحسین سیدی منتشر گردید. به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، کتاب نظریه های زبان شناسی دانشمندان مسلمان نوشته دکتر سیدحسین سیدی به همت پژوهشکده اسلام تمدنی منتشر گردید. چکیده کتاب: مسأله مهم در این اثر تبیین سهم و مشارکت زبان‌شناسان مسلمان در شکل‌گیری دانش زبان‌شناسی می‌باشد. ظهور مباحث دانش زبان‌شناسی در جهان اسلام همزمان است با نزول قرآن کریم و لذا مهم‌ترین بخش پژوهش بیان دستاوردهای زبان‌شناسان مسلمان در سه حوزه مطالعات زبانی یعنی صرف و نحو و معنا می‌باشد. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش بر جنبه دستوری دست‌آورد زبان‌شناسان و روش بررسی آنها تمرکز یافته است. طبیعی است روش پژوهش در چنین مطالعاتی، بررسی مبانی نظری هر یک از زبان‌شناسان و مکاتب زبان‌شناسی می‌باشد. به عبارت دیگر روش پژوهش توصیفی و تحلیلی است. هدف یا اهداف مد نظر نویسنده در درجه نخست، بیان سهم مسلمانان در پژوهش‌های زبان‌شناختی می‌باشد. لذا هدف پژوهش مبتنی بر این فرضیه است که آن چه امروزه تحت نام زبان‌شناسی در دنیای جدید مطرح است به زبان دیگر در تمدن اسلامی توسط زبان‌شناسان مسلمان ـ عرب و غیر عرب ـ مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر در حقیقت نوعی پژوهش کشفی است. بدین معنا که کشف و استخراج تلاش مسلمانان در شکل‌گیری دانش زبان‌شناسی می‌باشد. شیوه پژوهش بازخوانی مجدد منابع نخست واصیل در حوزه مطالعات زبانی مسلمانان می‌باشد. یعنی استخراج مبانی زبان‌شناختی آنان در پرتو مبانی زبان‌شناسی جدید صورت گرفته است. ابتدا الگو و مبانی زبان‌شناسی جدید بررسی و توصیف و سپس با توجه به این مبانی به اسخراج دیدگاه‌های زبان‌شناسان مسلمان پرداخته می‌شود. دستاورد و نتیجه این پژوهش را می‌توان چنین بیان کرد که زبان‌شناسان مسلمان از همان آغاز نزول قرآن با گرایش‌های مختلف زبانی، فلسفی و ادبی، پایه‌های دانش زبان‌شناسی را نهادند و در این راستا خدمت شایانی به دانش تفسیر قرآن و تحلیل زبان‌شناختی متن نمودند.

کتاب نظریه معنویت در قرآن نوشته دکتر محمد مسعود سعیدی منتشر گردید. به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، کتاب نظریه معنویت در قرآن نوشته دکتر محمدمسعود سعیدی عضو هیأت علمی حکمت و کلام جدید به همت پژوهشکده اسلام تمدنی منتشر گردید. چکیده کتاب: مسألۀ اصلی این پژوهش این است که نظریۀ معنویت در دیدگاه قرآن چیست؟ یعنی پرسش از مجموعه‌ای منسجم از مفاهیم، گزاره‌ها و ایده‌های قرآنی است که می‌تواند یک نظریه را دربارۀ معنویت شکل دهد؛ یعنی مجموعه‌ای نظام‌مند که بعد از بیان ویژگی‌های معنویت، زمینه‌ها و شرایط علّی و مداخله‌گر در ظهور و رشد آن در افراد جامعه و کنش‌های اجتماعی مرتبط با آن و آثار وجود یا عدمش در زندگی فردی و اجتماعی را توضیح می‌دهد. انگیزۀ اولیۀ پژوهش حاضر فهمیدن این نکته بوده است که آیا می‌توان دیدگاه قرآن دربارۀ معنویت را به گونه‌ای تحصیل کرد که با دیدگاه گروه‌های دینی و معنویِ جدید دربارۀ آن، تا جایی که ممکن است بی‌طرفانه و جامع‌گرایانه قابل مقایسه باشد؛ مقایسه‌ای که بتواند برای کسانی که در این گروه‌ها هستند نیز حتی‌المقدور الزام‌آور باشد. بنابراین، هدف این پژوهش به‌دست آوردن نظر قرآن دربارۀ معنویت با اتخاذ رویکردی تطبیقی بوده است. این تحقیق تبیینی است؛ تبیین تکوین و رشد معنویت در جامعه بر مبنای دیدگاه‌های قرآن، ولی نه به شکل استفادۀ پیشینی از چارچوبی نظری، و آزمون فرضیه‌ای که از دل آن چارچوب استخراج می‌کنیم، بلکه به شکل نظریه‌پردازی داده‌محور با استفاده از آیات قرآنی. در این روش، فرضیه‌ای در ابتدای پژوهش وجود ندارد، زیرا هدفِ پژوهش آزمون فرضیه نیست، بلکه هدف، کشف فرضیه‌ها و پردازش آن‌ها برای رسیدن به یک نظریه به روش نظریۀ زمینه‌ای می‌باشد. در واقع، این تحقیق از نوع تحلیل کیفی متن است و متن مورد تحلیل، کل قرآن کریم می‌باشد. در روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، تکنیک اصلی کدگذاری متن است؛ کدگذاری باز جهت استخراج مفاهیم، فروکاهیِ مفاهیم جهت شکل‌گیری مقولات، کدگذاری محوری جهت ربط‌دهی مقوله‌ها به‌هم، کدگذاری فرایند جهت استنباط فرایندهای مهم و مرتبط و کدگذاری گزینشی جهت یکپارچه‌سازی و پالایش نظریه. مفاهیم و متغیرها و روابط آن‌ها در روش نظریه‌پردازی داده‌محور، در ضمن کدگذاری‌ها تولید (کشف) و پرورانده می‌شود. اگر معنویت را فرایند نسبتاً پایدارِ جستجوی امرقُدسی در زندگی فرض کنیم، معنویت نوعی شیوۀ رفتاری خاص در زندگیِ برخی از انسان‌ها خواهد بود که آدمی در آن به دنبال ارتباط با قدرتی برتر و منزّه در باور خود است. بنا بر فرض بالا، قرآن امرقدسی را که شایسته‌ است آدمی در جستجوی او باشد الله می‌نامد و صفاتی را برای او بیان می‌کند که مشوّق معنویت است. قرآن مردم را به جستجوی امرقدسی ترغیب می‌نماید، ملازمات و شرایط زمینه‌ای تحقق معنویت را یادآوری و از موانع آن پرهیز می‌دهد، و با هدف تشویق انسان‌ها به رفتار جستجوگرانۀ معنوی، پیامدهای زندگیِ همراه با معنویت را توصیف می‌نماید. اگر مقصودمان از نظریۀ معنویت، مجموعه گزاره‌هایی باشد که ویژگی‌ها، ملازمات، بسترهای تکوین، فرایندها و عملکردهای منتهی‌شونده و پیامدهای معنویت را بیان می‌کنند، در این صورت، آن چه را که در این کتاب تشریح می‌شود، می‌توانیم نظریۀ قرآن دربارۀ معنویت بدانیم و معنویت‌های نوپدید را با آن، به طور نسبتاً همه‌جانبه و بی‌طرفانه مقایسه نماییم.

✅کتاب «معنویت علوی و دنیای امروز» به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم السلام) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. ♈️کتاب «معنویت علوی و دنیای امروز» که به کوشش حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا مطهری منتشر شده در بردارنده مقالاتی در حوزه عدالت است که در همایش امام علی(ع) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز ارائه گردید. ⬅️معنویت به عنوان گمشده جهان امروز توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. کاویدن معنویت و جایگاه آن در سیره معصومان (علیهم السلام) و ارائه الگوی مناسب به جامعه امروز می‌تواند انسان تشنه امروز را سیراب کند. این مهم در اندیشه و سیره امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) از جایگاه ممتازی برخوردار است. ❎ اثر حاضر دربردارنده مقالاتی است که در همایش «امام علی(علیه السلام) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز» معنویت علوی(علیه السلام) را بررسی نموده و تلاش می‌کند نمونه ارزشمندی به جامعه امروز ارائه دهد.

✅کتاب «امام علی (علیه السلام) و حکمرانی عادلانه» به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم السلام) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. ❎کتـاب «امام علی (علیه السلام) و حکمرانی عادلانه» که به کوشش حجت الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا مطهری منتشر شده در بردارنده مقالاتی درباره عدالت در حوزه حکمرانی است. ⬅️عدالت به عنوان یکی از عناصر حیاتی زندگی اجتماعی همواره مورد توجه معصومان (علیهم السلام) بوده و در زندگی امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود. ♈️ دوران حکومت علوی به عنوان نماد عدالت در تاریخ اسلام می‌تواند سر لوحه حاکمان و حکومت‌ها قرار گیرد. ⏹کتاب حاضر مجموعه مقالاتی است که عدالت علوی در حوزه حکمرانی را کاویده و به مناسبت هزار و چهار صدمین سال شهادت حضرت علی(علیه السلام) در همایش «امام علی(علیه السلام) الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز» ارائه گردیده است و تلاش می‌کند این موضوع را در حاکمیت علوی به تصویر بکشد.

#معرفی_آثار #آثار_علمی_پژوهشکده_تاریخ_وسیره ✅«تحول سیره نگاری پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نزد مورخان مسلمان» 📒کتاب «تحول سیره نگاری پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نزد مورخان مسلمان» به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم‌السلام) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. ◀️این کتاب، ترجمه کتاب تطور کتابه السیره النبویه عند المورخین المسلمین حتی نهایه العصر العباسی آقای دکتر عمار عبودی محمدحسین نصار است که سیر تحول سیره‌نگاری مسلمانان را از آغاز تا پایان خلافت عباسی بررسی کرده و سرکار خانم دکتر آمنه موسوی شجری و آقای دکتر سیفعلی زاهدی‌فر آن را به فارسی برگردانده و در اختیار سیره پژوهان قرار داده‌اند. 🔹این کتاب به بررسی منابعی می‌پردازد که سیره پیامبر(ص) را از صدر اسلام مورد توجه قرار داده‌اند. برخی از این منابع، جامع و کامل به سیره نبوی از ولادت تا وفات آن حضرت پرداخته‌اند و برخی دیگر به تک‌نگاری‌هایی در مورد ولادت، اهل بیت(ع)، همسران، ... و نشانه‌های نبوت آن حضرت دست زده‌اند. این کتاب به ابعادی از مباحث سیره پرداخته است که پژوهشگران معاصر کمتر به آن توجه کرده‌اند و حاوی اطلاعات و نقدهایی است که در مباحث پیشینیان کمتر دیده می‌شود. این پژوهش تلاشی برای پرکردن خلأهای موجود در تحقیقات مربوط به سیره نبوی(ص) است و در سطح پژوهش‌هایی قرار می‌گیرد که ضمن نقد و بررسی کتاب‌های پیشین، مزایا، معایب و تأثیر آنها را در تحول سیره‌نگاری گزارش کرده است. 🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/522

کتاب جدید "تمدن و جهانی شدن" به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی و ترجمه دکتر رسول نوروزی و سرکار خانم فضه خاتمی به زودی منتشر می‌شود. این کتاب دومین اثر از مجموعه مقالات ترجمه شده در موضوع "تمدن" در پژوهشکده است که چشم‌انداز جدیدی در مطالعات تمدنی در ایران می‌گشاید.کتاب جدید "تمدن و جهانی شدن" به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی منتشر می گردد. این کتاب با ترجمه دکتر رسول نوروزی و سرکار خانم فضه خاتمی به زودی منتشر می شود. به گزارش پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی این کتاب جدید "تمدن و جهانی شدن" به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی و ترجمه دکتر رسول نوروزی و سرکار خانم فضه خاتمی به زودی منتشر می‌شود. این کتاب دومین اثر از مجموعه مقالات ترجمه شده در موضوع "تمدن" در پژوهشکده است که چشم‌انداز جدیدی در مطالعات تمدنی در ایران می‌گشاید.

✅سخنی با خواننده کتاب تمدن و جهانی‎شدن تولید ادبیات در گستره‎های علمی نوظهور و مخصوصا چندرشته‎ای، غالبا با دگرخوانی و یا ترجمه آثار از زبان‎های مختلف انجام می‎پذیرد. این امر ورود مفاهیم، نظریه‎ها، موضوعات و مسائل جدیدی را در فضای علمی فراهم آورده و ظرفیت‎های دانشی و پژوهشی جدید را فعال می‎سازد. مرکز مطالعات اجتماعی تمدنی، با توجه به نوظهور و چند رشته‎ای بودن مطالعات تمدنی و با هدف تولید ادبیات دانشی لازم برای محققین و گسترش قلمرو پژوهشی، بخشی از توان خود را به امر ترجمه اختصاص داده است. این ترجمه‎ها سه قلمرو موضوعی «چیستی تمدن»، «اسلام و تمدن»، و «تمدن و جهانی‎شدن» را شامل می‎شود. متن این ترجمه‎ها از میان هزاران مقاله و فصول کتب مرتبط با مطالعات تمدنی توسط شورای علمی گروه مطالعات تمدنی با وسواس و دقت نظر بسیار بالایی انتخاب شده‎اند و ازاین رو می‎توان به مخاطب این اطمینان خاطر داده شود که این اثر یک گامِ رو به جلو در عرصه پژوهش‎های تمدنی است. ارتباط میان «تمدن و جهانی شدن» موضوعی است که در ادبیات فارسی با خلائی جدی در آن مواجه می‎باشیم و تک‎نگاری‎های بسیار محدود در این زمینه وجود دارد. مرکز مطالعات تمدنی امیدوار است که پس از عرضه این اثر به علاقمندان به مطالعات تمدنی و ارائه مسائل موجود در این عرصه، شاهد رونق گرفتن موضوعات جدید در کاوش‌های علمی دانشوران ایرانی باشد.

حضور نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سامانه نمایشگاه مجازی کتاب تهران https://tehranbookfair.ir/#/pavilion/2872/search

#معرفی_آثار #پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت #جایزه_کتاب_سال_جمهوری_اسلامی 💠در سی ‌و هشتمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران،:کتاب « سیر تدوین و تطور صحابه‌نگاری » کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شد ✅در سی ‌و هشتمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، کتاب «سیر تدوین و تطور صحابه‌نگاری» به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شد. ⬅️کتاب «سیر تدوین و تطور صحابه‌نگاری» از آثار پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم‌السلام) اثر حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا هدایت‌پناه، از محققان و اساتید مرتبط با پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم‌السلام) در سی ‌و هشتمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شناخته شد. این کتاب، به سیر تدوین و تطور این دانش و مجموعه صحابه نگاری‌ها و صحابه نگاران و نقش شیعه و اهل سنت در تحولات ساختاری و محتوایی و بیان مزایا و نواقص صحابه نگاری‌ها پرداخته است. ⬅️به همین مناسبت مقدمه کتاب جهت علاقه مندان به مباحث تاریخی برای اولین بار نشر داده می شود. 💠جزئیات خبر در لینک زیر 🌐http://dte.bz/ERQiu

کتاب جدید "تمدن و جهانی شدن" به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی منتشر گردید. این کتاب با ترجمه دکتر رسول نوروزی و سرکار خانم فضه خاتمی منتشر شد. به گزارش پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی این کتاب جدید "تمدن و جهانی شدن" به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی و ترجمه دکتر رسول نوروزی و سرکار خانم فضه خاتمی منتشر ‌شد. این کتاب دومین اثر از مجموعه مقالات ترجمه شده در موضوع "تمدن" در پژوهشکده است که چشم‌انداز جدیدی در مطالعات تمدنی در ایران می‌گشاید. این ترجمه‎ها سه قلمرو موضوعی «چیستی تمدن»، «اسلام و تمدن»، و «تمدن و جهانی‎شدن» را شامل می‎شود. متن این ترجمه‎ها از میان هزاران مقاله و فصول کتب مرتبط با مطالعات تمدنی توسط شورای علمی گروه مطالعات تمدنی با وسواس و دقت نظر بسیار بالایی انتخاب شده‎اند و ازاین رو می‎توان به مخاطب این اطمینان خاطر داده شود که این اثر یک گامِ رو به جلو در عرصه پژوهش‎های تمدنی است.

✅اثر تازه انتشار یافته: علامه میرزا ابوالحسن شعرانی، یکی از بزرگان علمای شیعی، مفسر قرآن، متکلمی توانا، فیلسوفی متأله، فقیهی و اصولی از مکتب فلسفی تهران برخاسته است. ❎مکتبی از پیروان حکمت متعالیه با برداشت های نوین از آن، به مدت بیش از دویست سال از شریعت و حاملان آن دفاع کرده و در برابر تهاجم فکر فلسفی غربی و منورالفکران داخلی، مقاومت پرداخته است. ⬅️علامه شعرانی، یکی از شخصیتی¬های برجسته، از سرآمدان پیروان این مکتب می باشد. که از اندیشه سیاسی سترگی برخوردارست و می طلبد تا از ابعاد آن تحلیل به عمل آید. ⬅️ این نوشتار بٌعد سیاسی آن را با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی مورد کاوش قرار -داده است. ❎هدف نوشته حاضر، بررسی شرایط شکل گیری اندیشه سیاسی علامه شعرانی است که شامل: مؤلفه ها و زمینه های پیدایش آن، که بنا شده بر اندیشه ی دینی بر پایه زعامت سیاسی پیغمبر(صل الله علیه و اله) پس از ورد به مدینه و پس از ارتحال آن حضرت، با تبعیت از ائمه معصومین (علیهم السلام)، به عنوان الگوی عملی ادامه از خط رسالت نبوی، از آن کنکاش می شود. ✅ برای این دوره، از زعامت عالمِ عاقل، همراه با رعایت حقوق بشر و دموکراسی برنامه ریزی شده هم چنین از اجتماع، سیاست و نحوه حکم رانی با رعایت اخلاق و وظایف زمامداری پژوهش می گردد و از شکل گیری شاکله سیاسی علامه شعرانی، که استوار بر شواهدی از آثاری ایشان همانند: مقدمه ایشان بر سه تفسیر مشهور شیعی، بویژه حاشیه بر روح الجنان و روض الجنان است. که بعدها از آن با نام نثر طوبی (دائره المعارف قرآنی) یاد شده و تعلیقه ی ایشان بر شرح ملاصالح مازندرانی بر اصول کافی در12 مجلد و همراه با حواشی بر ترجمه فارسی صوت العداله الانسانیه ...است.

✅تازه ترین اثر گروه فلسفه سیاسی منتشر شد ❎زبان مشروطه‌خواهی با نیروی یكسان‌كننده و هیجان‌ساز خود، ائتلافی از گروه‌های متفاوت پدید آورد و گروه‌هایی با دنیای زندگی و افق فکری متفاوت را به كنش معطوف به اصلاح در قواعد نظم سلطانی وادار کرد؛ اما به‌تدریج نیروهای آن تقلیل یافت. تقلیل نیروها ناشی از ابهام و سیالیت واژه‌ها بود که اتاق بصری در سخن مشروطه را با اختلال روبرو ساخت. ⬅️ در پرتو اشكال زندگی و منطق‌های متفاوت، فهم‌ها و سازماندهی‌های مفهومی و بیان‌های ناهمگون در مورد سیاست پدیدار شد؛ نیز اندیشه سیاسی آشفته آشکار و تعارضات در حوزه عمل جلوه‌گر شد و به‌تدریج استبداد رضاخانی میدان‌دار گردید. ⬅️در مقدمه کتاب می خوانیم: عصر مشروطيت ايران و انديشه‌هاي آن هرگز فراموش نخواهد شد، چون لحظه‌ها و انديشه‌هاي بزرگ يك ملت زنده و بالنده از حافظه تاريخي و پايدار آن زدوده شدني نيست. هويت يك ملت آنگاه تداوم مي‌يابد كه به خاطرات خطير خود بازگشتي مستمر داشته باشد. بازگشت بدون پژوهش انتقادي امّا خطرناك است. «رهيافت سخن مشروطه» به نهضت مشروطه و انديشه‌هاي سياسي و دولت برآمده از آن، نگاهي انتقادي دارد و براي نشان دادن اين كه چرا مشروطه متني پر ابهام و سخني ناتمام است اين گزاره را پيش مي‌كشد؛ سرشت و سرنوشت سياست و دولت در عصر مشروطه در پرتو نيروهاي مضمون در زبان مشروطه خواهي رقم خورده است. 💠 اين گمانه در پرتو التفات چشم ذهن به نيروهاي مندرج در زبان است. بر اين اساس رهيافت سخن مشروطه، به عنوان ابزاري جهت بازنمايي توزيع نيروهاي زبان در يك فضا به استخدام درآمده است. اين رهيافت برخوردار از آنچنان ظرافت‌ها و ظرفيت‌هايي است كه باواردکردن پارهای ازملاحظات مي‌تواند رهيافت «مشروطه به مثابه سخن» را از جهات گوناگوني از جمله «نظريه مبنا» و «سلسله واژگان» و «تورمفهومی» و «شبكه معنایی» و«سیستم دال ومدلول» و «روش شناسي» و «ماشین استدلال » مدد‌رساند. ⬅️ در پرتو اين رهيافت است كه امكان نشان دادن نيروي يكسان ساز و شور آفرين در زبان مشروطه فراهم آمده و همين رهيافت چنان ذره‌بين ديد وسونگري چشم ذهن را تقويت كرده تا بتوان نيروي تخريب‌گر مندرج در ابهام زبان مشروطه خواهي را مشاهده كرد. تغيير جهت بررسي‌ها و حركت از سمت زبان به سوي انديشه و عمل، اين امكان را فراهم كرده تا چالش‌هاي در حوزه انديشه سياسي مشروطه و تعارضات در فضاي عملياتي آن، در پرتو ابهام زبان مشروطه خواهي توصيف شود. ⏹زبان مشروطه خواهي در پرتو تلاقي دو بازي زباني مدرنيته غربي و سنت اسلامي ايراني، از طريق حاشيه تمدني، دچار ابهام شده است. اين ابهام در عصر مشروطه به نقطه اوج رسيده است. در نتيجه زبان مشروطه خواهي در پرتو نيروي يكسان كنندة خود، ائتلافي از گروههاي با جهان زندگی وفرهنگ و شكل زندگي ودلبسنگی های متفاوت را برقرار نموده، و از طريق نيروي هيجان‌ساز، آنان را به كنش معطوف به اصلاح در قواعد نظم سلطاني، وادار نموده است. اما به تدريج نيروهاي آن تقليل يافته است. از آنجائيكه اين زبان با شكل زندگي و حشر و نشر گروههاي انساني عصر مشروطه ضرب آهنگ واحدي نداشته به زودي نيروي يكسان كنندة خود را از دست داده است. ♈️مكانيسم تقليل نيروها از آنجا شروع شده كه واژه‌هاي مربوط به سخن مشروطه سيال گرديده و بدون توجه به بستر شكل‌گيري آنها تفسير شده‌اند. سياليت واژه‌ها، اتاق بصري در سخن مشروطه را با اختلال روبرو نموده است. در پرتو اشكال زندگي متفاوت و به تبع آن منطق‌هاي متفاوت، فهم و سازمان‌ دهی مفهومی وبیان ها درمورد سیاست و قدرت رادر راستاهای گوناگونی قرارداده و در نتيجه انديشه سياسي آشفته گرديده است. آشفته‌گي در انديشه سياسي،به نوبه خود در قالب تعارضات حوز عمل متبلورونمودار شده است. در پرتو این ناسازها و اختلالات،نوعی تعارض در دل نهادهاي مربوط به سخن مشروطه پديد آمده است. ابهام زبان مشروطه خواه آشفتگي‌هاي در حوزه اتاق بصري و تعارضات و خشونت‌هاي در فضاي عيني و واقعيت سياست، در نهايت سخن مشروطه را كه از فشارهاي ناشي از «بازي بزرگ» بي‌بهره نبوده است، از درون دچار فروپاشي نموده است. اين فروپاشي در همه ابعاد و اضلاع سخن مشروطه پديدآمده است. و در نهايت به ضد خودمبدل شده واز درون ان استبداد رضاخان سر بر آورده است. ⬅️اين پژوهش طي ده فصل سامان مي‌يابد. پس از ورود به فضای مفاهیم ومقولات پژوهش که در فصل اول تعبیه شده وارد فضای گزاره پردازی درفصول پس از ان می شویم . ⬅️فصل دوم آغاز مي‌شود تا الگويي در مورد تحليل رابطه زبان و انديشه سياسي و دولت ارائه ‌دهد،وهمچنین نحوه كاربست چارچوب را در مورد نظام انديشه سياسي و دولت در عصر مشروطه نشان دهد. قهراً تمام ملزومات براي اين كاربست از قبيل، نظريه مبنا، روش شناسي و مفاهيم، فراهم مي‌شود و قالب كلي این فصل با عنوان، چارچوب نظري: «بازي زباني» و «نظام مشروطه» شكل مي‌گيرد.

⬅️در فصل سوم همراه با بررسي ادبيات در مورد «نظام مشروطه» زمينه‌اي فراهم مي‌شود، نحوه كاربست رهيافت بازي‌هاي زباني در مورد «نظام مشروطه» را نشان دهيم. ♈️در مورد چينش فصل دوم و سوم به اين صورت در واقع دست به يك انتخاب مي‌زنيم زيرا اگر چارچوب كلي و نظريه مبنا را در فصل دوم قرار دهيم خواننده مي‌تواند بپرسد كه چگونه تا زماني كه موضوعي يعني «سياست و دولت در عصر مشروطه» هنوز تقرير نشده است، احكامي بر آن بارشده است؟ زيرا از جهت منطقي هميشه رتبه موضوع بر حكم مقدم است. و تا موضوع به طور كامل مشخص نشود نمي‌توان حكمي را بر آن بار كرد و در نتيجه چارچوب نظري و نظريه مبنا نيز در جانب احكام قرار مي‌گيرد و منطقاً متأخر از بيان موضوع است. براساس اين استدلال مي‌بايست فصل دوم را به بيان اصل موضوع يعني «سياست و دولت در عصر مشروطه» قرار دهيم و عناصر آن را باز كنيم و ديدگاههاي پيرامون آن را بيان كنيم. و در فصل سوم «نظريه مبنا» و «چارچوب نظري» و «روشن‌شناسي» را بيان كنيم، اشكال مشابهي پيش مي‌آيد اگر فصل دوم را اختصاص به بيان موضوع پژوهش قرار دهيم و چارچوب نظري را به فصل بعد احاله كنيم، زيرا پرسيده مي‌شود در وضعيتي كه هنوز ادبيات لازم در حوزه «رهيافت بازي زباني» مطرح نشده است. چگونه در فصل دوم چيزي به نام، مشروطه به مثابه سخن طرح شده است. براي گذر از اين ورطه براساس تسهيل در پيشبرد پژوهش راهي جز ترجيح يكي از دو گزينه نداريم و لذا چارچوب نظري را پيش از بررسي ادبيات موضوع قرار مي‌دهيم. ⬅️در فصل چهارم در واقع «روش پژوهش دستور زبان» به صورت آشكارتري به كار گرفته مي‌شود. در اين فصل لازم است ضمن تلقي، سنت و مدرنيته به مثابه دو بازي زباني ووجوه تفاوت آن دو را برجسته سازيم تا ببينيم در وضعيت تلاقي در اين دو بازي زباني، چه تحول مهمي در زبان تجدد‌خواهي و مشروطه‌خواهي در ايران پديد مي‌آيد. ⬅️در واقع با «پژوهش دستور زباني» در فصل چهارم است كه مي‌توان در فصل پنجم، سؤالات معناداري در مورد «زبان مشروطه‌خواهي» به عنوان متغير مستقل طرح كرد. ⏹در فصل ششم با بررسي رابطه زبان ابهام آلود مشروطه و انديشه سياسي، اين مطلب نشان داده مي‌شود كه چگونه در فضاي ابهام زباني، بر پايه اشكال زندگي متفاوت منطق‌هاي متفاوتي در سازمان‌دهي قدرت سياسي به كار گرفته مي‌شود. ⬅️در فصل هفتم، بر پايه اين مطلب كه تضاد منزلتي اجتماعي دارد، اين مطلب مورد توجه قرار مي‌گيرد كه در واقع ابهامات زباني و آشفتگي‌هاي در تأملات سياسي در مرحله عمل و رفتار اجتماعي به نحو آشكارتري بازنمايي مي‌شوند، ⬅️ در فصل هشتم، به اين نكته اشاره مي‌شود كه نهادهاي مشروطه از جمله نهاد دولت چگونه تحت تأثير اشكال زندگي، ومنطق‌هاي سازمان‌دهي و تعارضات عملي، دچار نوعي انفكاك در ساختار و تعارض در كار ويژه مي‌شوند. ♈️در فصل نهم، در واقع‌ پي‌آمدهاي ابهام در زبان مشروطه‌خواهي، از آن جهت كه نقش تخريب‌گري در مورد سخن مشروطه داشته‌اند مورد توجه قرار مي‌گيرد، در اين فصل نشان داده مي‌شود كه چگونه نيروي مندرج در زبان مشروطه خواهي همراه با نيروي بر انگيزانندة در آن، در نهايت بازي زباني مشروطه‌خواهي را دچار فروپاشي مي‌نمايند. 💠در فصل دهم، علاوه بر نتيجه‌گيري و بيان چكيده‌اي از دستاوردهاي پژوهش، به اين نكته توجه مي‌شود كه چگونه همراه با فروپاشي سخن مشروطه، حيث التفاتي گروههاي ساختارمند انساني متحول مي‌شود. ✅مي‌توان گفت: «خواسته‌ام كتاب خوبي فراهم آورم، چنين نشده است» يا «قصد داشته‌ام كه كار جدي و اساسي ارائه دهم و داده‌ام». اما مي‌شود تنها اين را گفت «خواسته‌ام پژوهش خوبي انجام دهم». و سپس ساكت و منتظر ماند. از اين سه ، گزاره سومي را بر مي‌گزينم زيرا اگر بگويم «انجام داده‌ام» يا بگويم «انجام نداده‌ام» حكايتم مانند آن كسي است كه با گذاشتن دستش بر روي سرش قد و قدر خود را مشخص می كند. پس اينجا سكوت مي‌كنم، اما يك نكته را نه تنها مي‌گويم بلكه با صداي بلند مي‌گويم: «اساتيد خوبي داشته‌ام» آنان به كمك نيروي زبان و فكر تسهيلات و تسليحات گذر از سنگلاخ‌ها را برايم فراهم نمودند. از اين روي هر نابساماني كه در اين سفر علمي پديد آمده مربوط به رهرو است نه رهنمايان. ❎قبل از همه برخود لازم مي‌دانم از راهنمائي‌ها و زحمات بي‌شائبه استاد ارجمند جناب دكتر معيني تشكر كنم، حوصله و دقت نظر او پيوسته مشعل فروزاني را در پيش رويم قرار مي‌داد. از اساتيد مشاور، دكتر فيرحي و دكتر احمدي سپاسگذارم كه از طريق درس گفته‌ها، توصيه‌ها و راهنمايي‌هاي خودشان مسير پژوهش را هموار نمودند. از اساتيد ارجمند دكتر رضوي، دكتر سيف‌زاده، دكتر متقي، و دكتر صدرا قدرداني مي‌كنم از آن جهت كه افتخار شاگردي در محضر خود را نصيبم نمودند. از استاد گرامي دكتر ابوالحسني رئيس گروه علوم سياسي از آن جهت كه مساعدت لازم را در جهت انجام شدن مراحل اداري پژوهش نمودند قدرداني مي‌كنم.