#تازه_های_نشر مفهوم قانون در ایران معاصر (تحولات پیشا‌مشروطه)/ تالیف داود فیرحی/ نشر نی (تهران)/ چاپ اول: 1399/ 400 صفحه. کلمه «قانون» مهم‌ترین واژه در ایران معاصر است. این یک کلمه قریب دویست سال است که محور و مدار مناقشه در باب سیاست، دین و تجدد است و دو قرنی می‌شود که اندیشه و عمل جامعه ما را در کمند خود دارد. قانون قلب تجدد و دولت مدرن است و با آن ملازمه دارد؛ به همین دلیل هم همزمان با زوال دولت قدیم، بحران جامعه ایرانی و ضرورت نوسازی دولت، واژه قانون به مرکز این تحولات و نواندیشی ناگزیر آن بدل شده است اما این واژه به دو اعتبار اهمیت ویژه‌ای در رابطه با مذهب و سیاست در ایران امروز دارد. نخست این‌که جامعه ایران به اعتبار تشیع مختصات هندسی خود را دارد. به تعبیر سید جواد طباطبایی، جزیره‌ای واقع در درون بیرون، و در عین حال بیرونِ درونِ جهان اسلام است، و به همین دلیل دریافت ویژه‌ای از مفهوم قانون و حکومت در تاریخ معاصر خود دارد. مفهومی که متمایز از دیگران، اعم از غرب جدید، ترکان عثمانی، اعراب و دیگر جوامع اهل سنت معاصر است. دوم این‌که همین دریافت ایرانی-شیعی از قانون، سرگذشت و سرنوشت متفاوتی در تاریخ معاصر ایران دارد. تجربه‌ای طولانی از درون تحولاتی چون اندیشه اصلاح سلطنت، تا عصر تنظیمات تا مشروطه و رویدادهای متاخر را از سر گذرانده است. بدین سان، واژه قانون هرگز معنایی ثابت و مفهومی یکنواخت در ایران معاصر ندارد و به تبع تطاول ایام و تطور دوران، دچار قبض و بسط معنی‌داری شده است. در این پژوهش رویکرد عمده از نوع «تاریخ فکری» است. تاریخ فکری ناظر به پژوهش در آن دسته از تصورات، اندیشه‌ها، مباحثات، باورها، پنداشت‌ها، رویکردها و پیش‌فرض‌هایی است که همگی با هم حیات ذهنی یا فکری جامعه ما را شکل می‌دهند. این حیات فکری البته با حوزه‌های مهمی چون دین، اقتصاد، سیاست و فرهنگ ایران معاصر پیوسته و آغشته است. هدف این پژوهش کاوش درباره سرچشمه‌ها، ابعاد و زوایای این انضباط جدید است که در ایران معاصر پیدا شده و همچنان که فرد و جامعه و حکومت ایرانی را به هم می‌دوزد، در قالب واژه «قانون» جمع آمده و رویت‌پذیر شده است. بدین‌سان، پرسش از مفهوم قانون در ایران جدید، که نوعی الهیات و لاجرم هرمنوتیک قانون است، در واقع پرسش از خود، از خویشتن ایرانی جدید است که از ابتدای قاجاریه و از جنگ‌های ایران و روس به تدریج تکوین یافته و تاکنون امتداد دارد. بر این اساس کتاب حاضر شامل 9 فصل به شرح ذیل است: 1. دولت و قانون در نظم سنتي، 2. حكمراني سنتي و الهيات قانون، 3. بحران در سنت، 4. تنظيمات و قانون تنظيماتي، 5. تحول تنظيمات و مساله قانون، 6. تنظيمات حسنه، 7. چرخش به تجربه عثماني، 8. تحولات پيشامشروطه و انقلاب در مفهوم قانون، 9. فتنه قانون، قانون: شريعت و مشروطيت . #قانون_اساسی_ایران #حکومت_قانون #انقلاب_مشروطه #اسلام_و_سیاست 🆔 @libisca