💫 *تاملی در تجربه تثبیت نرخ ارز در سال 1374
سید یاسر جبرائیلی
▫️بخش اول
بر اساس اظهارات آقای مسعود نیلی در کتاب «اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی»، با روی کار آمدن آقای هاشمی رفسنجانی در سال 1368، زمینه برای پیادهسازی ایده «کاهش ارزش پول ملی» که این طیف از ابتدای دهه 60 دنبال میکردند، فراهم شد.
از سال 68 همکاری رسمی ایران با صندوق بینالمللی پول آغاز شد. برادر اسحاق جهانگیری سال 69 از برنامه IMF برای ایران به این شکل رونمایی کرد: «راجع به از بین بردن کسری بودجه پیشنهاد میکند که هزینهها کاهش یابد و در واقع حجم کار دولت کمتر گردد و درآمدها خصوصا درآمد مالیاتی اضافه شود. یا راجع به شرکتهای دولتی و کارآیی آنها و فعال کردن بخش خصوصی و کنترل نقدینگی و همچنین راجع به حذف سوبسیدها و نرخ ارز پیشنهاداتی دارد که البته بعضی از این شرایط به عنوان سیاستهای اقتصادی از قدیم و در حال حاضر مورد توجه دولت و مجلس بوده است، ولی بعضی دیگر از آن شرایط به هیچ وجه به مصلحت کشور ما نیست. مثلا حذف سوبسیدها در کشوری که یکی از مهم ترین اهداف انقلابش دفاع از مستضعفین جامعه است، چگونه امکان پذیر است؟»
اما نهایتا در اسفند 69 برنامه «تعدیل اقتصادی بر اساس بازنگری در نرخ ارز» با همکاری IMF تدوین شد. سندی که مهر «سری» خورد و چندی بعد به اجرا درآمد.
فرض اصلی سند مذکور این بود: «ارز همانند سایر کالاها در بازار دارای قیمتی است که نقطه تعادلی آن بر اساس عرضه و تقاضا معلوم می گردد». بر این اساس، «پذیرش تدریجی مکانیسم بازار در تعیین قیمت ارز» در دستور کار قرار گرفت.
با اجرای این سیاست، نرخ ارز به شکل هولناکی شروع به جهش کرد.
زندگی بر مردم گران شد، تورم سر به فلک کشید و به ارقامی رسید که حتی در طول جنگ تحمیلی نرسیده بود. در گوشه و کنار کشور تظاهرات علیه فقر و گرانی آغاز شد. قزوین، مشهد و... فروردین سال 1374، شورش به اسلامشهر رسید.
با این وجود، طرفداران نسخه تعدیل تصریح داشتند که این سیاستها ولو با سرکوب مردم باید اجرا شود. مسعود روغنی زنجانی رئیس وقت سازمان برنامه می گوید: «من در مجلس استدلال کردم که اگر شما دنبال اجرای یک سیاست مشخص هستید باید منتظر یک سری عواقب اجتماعی-سیاسی تصمیمات خود نیز باشید. مثلا دولت کره سیاست های خود را به صورت علنی اعلام می کند و به شدت نیز پیگیری می کند، وقتی هم با واکنش های کارگران و دانشجویان روبرو می شود، پلیس را برای سرکوب آنها به خیابان ها می فرستد. اگر قرار باشد بخواهیم چنین واکنش هایی را شاهد نباشیم، هرگز سیاست ها و تصمیم هایی را که مدنظر داریم، اجرا نخواهیم کرد».
دقیقا مانند همین امروز که صریح میگویند مانند ماجرای «تیان آنمن» چین باید قیمت ها را یک شبه 10 برابر کرد و مردم را کشت، همان موقع نیز می گفتند باید معترضان را سرکوب کرد.
اما اردیبهشت 1374 آقای هاشمی رفسنجانی سرانجام ترمز تعدیل را کشید و تسلیم تثبیت شد.
هیئت وزیران طی مصوبه ای نرخ ارز را که در بازار آزاد به 700 تومان رسیده بود، روی 300 تومان تثبیت کرد. همه صادرکنندگان مکلف به سپردن تعهد برای بازگرداندن 100 درصد ارز حاصل از صادرات کالاها و خدمات خود ظرف سه ماه و فروش آن به قیمت 300 تومان به بانک های دولتی شدند و صادرکنندگانی که پیرو سیاست تعدیل مجاز شده بودند 50 درصد ارز خود را به چرخه رسمی تجاری کشور برنگردانند(در بازار سیاه به نرخ بالا بفروشند)، مکلف به بازگرداندن 100 درصد ارز خود شدند.
وزارت اطلاعات مسئول مبارزه با قاچاق ارز شد و مقرر گردید قوه قضائیه ظرف یک ماه به پرونده های قاچاق رسیدگی کند.
دولت با عاملیت وزارت اطلاعات مقتدرانه جواز کار صرافی هایی را که از مقررات بانک مرکزی تبعیت نمی کردند، لغو کرد.
کمیته نرخ گذاری کالاهای صادراتی تشکیل شد تا میزان ارزی که هر صادرکننده باید بازگرداند، مشخص شود.
💫 *تاملی در تجربه تثبیت نرخ ارز در سال 1374*
▫️بخش دوم
با اجرای پیمان سپاری 100 درصد، دیگر ارزی نبود که به بازار سیاه تزریق شود. لذا رکود کامل بر این بازار حاکم و کاهش قیمت ها آغاز شد.
حتی قیمت سکه طلا کاهشی شد...
قیمت انواع کالاها در بازار به طرز شگفت انگیزی کاهش مییافت: از خودرو تا لوازم یدکی آن، از لوازم خانگی یا حبوبات و گوشت و مرغ و تخم مرغ...
رهبر حکیم انقلاب اسلامی در دیدار شهریور 1374 خود با هیئت دولت وقت، از موفقیت سیاست تثبیت تمجید کردند: «تثبیت نرخ ارز و جلوگیری از قاچاق و مبارزهی جدّی با قاچاقچیان- چه قاچاق کالاها و چه قاچاق ارز- نیز تأثیر زیادی در زندگی مردم داشته است».
بهمن ماه 1374، مرحوم مرتضی محمدخان وزیر وقت اقتصاد در نامه ای سری به آقای هاشمی نوشت که «علت اصلی تورم در کشور، نرخ ارز است و طی 9 ماه اجرای سیاست تثبیت، دولت موفق به کنترل تورم شده است. اگر این سیاست ادامه یابد، سال آینده تورم نصف و رشد اقتصادی دو برابر خواهد شد».
این پیش بینی دقیق، فراتر از انتظار اتفاق افتاد. تورم 49.5 درصدی سال 74 در سال 75 به 22 درصد کاهش یافت. رشد اقتصادی 2.6 درصدی نیز به 5.6 درصد افزایش یافت.
شرایط امروز، حتما با سال 1374 متفاوت است. هم پیچیدگی اجرای سیاست زیاد است؛ هم امکانات اجرای سیاست قابل مقایسه با آن دوره نیست. فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، اشراف بر تراکنش های ریالی، روابط پیشرفته گمرکی و دهها ابزار دیگر که امروز در اختیار حاکمیت است، در آن زمان نبود.
البته امروز یک تفاوت خاص نیز با سال 1374 دارد. سال 74 گوسفندچرانهای توئیتباز و بلاگرهای سیاسی و سیگنالفروشهای بورسی نبودند که به تایملان سرازیر شده و فکاهی بگویند اگر می شود دلار را 300 تومان کرد، چرا 10 تومان نکنیم!
نرخ ارز در کشور ما کاملا تابع اراده سیاسی است. همچنانکه سیاست تعدیل و افزایش نرخ ارز با اراده سیاسی انجام شد، همچنانکه سال 1401 ارز 4200 با اراده سیاسی حذف شد، همچنانکه ارز نیما در سال 1403 با اراده سیاسی حذف شد، سال 1374 نیز نرخ ارز با اراده سیاسی تثبیت شد.
این اراده سیاسی یا معطوف به منافع عمومی و معیشت مردم است، یا معطوف به منافع ذینفعان ارز گران.
در سالهای اخیر همه تلاش دلسوزان این بوده که جریان های حاکم بر دولت و مجلس، این اصلاحات را به نفع مردم انجام دهند. بی پاسخ ماندن این مطالبه، دغدغه مندان را ناگزیر از کنش سیاسی کرده است.
@syjebraily
هدایت شده از اخبار استراتژیک
💢 ترکیه؛ منبع لجستیک رژیم صهیونیستی در سایه تحریم دریایی
🔻 یک وبگاه خبری یمنی گزارش داد که در سایه تحریم دریایی رژیم صهیونیستی، #ترکیه مناسبات دریایی خود با این رژیم را برای جبران کمبودهای تل آویو به شدت افزایش داده است.
🔻 این در حالی است که آنکارا بارها اعلام کرده که مناسبات تجاری خود با رژیم صهیونیستی را در نتیجه عملیات این رژیم در غزه قطع کرده است.
🔻 منابع دریانوردی به المسیره اعلام کردند که حرکت کشتیها از ترکیه به سرزمینهای اشغالی در طول ۱۵ ماه نسل کشی رژیم صهیونیستی در غزه افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.
🔻 بر اساس این گزارش از روز ۳ می تا ۷ دسامبر سال ۲۰۲۴ که دولت آنکارا اعلام کرده مناسبات خود با رژیم صهیونیستی را قطع کرده است، فعالیتهای تجاری بین ترکیه و اسرائیل به شکل ملموسی افزایش پیدا کرده است.
🔻 این ارتباطات از طریق دریای مدیترانه توسط دولت مصر انجام میشود و محمولههای ارسال شده به بنادر حیفا و اسدود میرسد.
🔻 بر اساس اعلام این منابع، تعداد کشتیهای تردد داشته بین دو طرف بالغ بر ۳۴۰ محموله بوده است.
🔻 این گزارش تاکید میکند که تعداد کشتیهای ارسال شده از ترکیه به بنادر اسرائیل از می تا دسامبر ۲۰۲۴ بالغ بر ۱۰۸ کشتی بوده است. محمولههای این کشتیها نیز نفت و مواد پتروشیمی و مرکبات و مواد اساسی دیگر بوده است.
🔻 این منابع تعداد کشتیهای حامل نفت و مواد پتروشیمی از ترکیه به سرزمینهای اشغالی را بالغ بر ۴۸ محموله اعلام کرده که توسط ۲۵ کشتی جابجا شده است. تعداد محمولههای حاوی مواد اساسی نیز ۱۹ مورد است که جابجایی آن توسط ۱۱ کشتی صورت گرفته است.
@StrategicNews_ir
هدایت شده از بیسیمچی مدیا 🎬
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
شهید زندگی میکنند که شهید میشوند
@BisimchiMedia
🔷 توئیت کاربر یمنی:
ما در بین دو تهدید قرار داریم
یکی از سوی پروردگار آسمانها و زمین،
پادشاه قدرتمند و مالک روز قیامت که آتش جهنم و عذاب در دنیا و آخرت در ید قدرت اوست و ما را تهدید کرده که اگر برادرانمان در غزه را یاری نکنیم، گرفتار عذاب او خواهیم شد.
و دیگری از سوی طاغوت زمان و فرعون عصر، آمریکا که دارای سلاحها، ارتشها و حکومتهای وابسته است.
پس به نظر شما از چه کسی باید بیشتر ترسید؟!
کدام راه را باید انتخاب کرد؟
هدایت شده از لشکر قدس
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♦️️اسکورت بالگردی ستون تجهیزات اعزامی به رزمایش سپاه.
🚨 به لشکر سایبری قدس بپیوندید
https://eitaa.com/joinchat/542441666C7e7c280a3b
هدایت شده از کانال خبری رجانیوز
🔻پاسخ ثابتی به ربیعی دستیار اجتماعی پزشکیان و سخنگوی دولت روحانی
✅ @Rajanews_com
هدایت شده از اخبار سوریه به فارسی𓂆
🔴 مناطق آبی رنگ ۵۰۸ کیلومتر از خاک سوریه است که توسط اسراییل تصرف شده.
مردم سوریه نگران نباشن، همش ارث پدری بشار اسد بوده که مصادره شده، کسی با اونا و سرزمینشون کاری نداره.
@SyrianToPersian
هدایت شده از وَهَبْ
⭕️
🔴رسانه های عبری با انتشار این تصویر گفتند : ترس بزرگی در میان مقامات امنیتی_سیاسی اسرائیل رخ داده است و ممکن است تهران اقدامات افراطی انجام دهد و آمادگی نظامی کامل در اسرائیل حکم فرما شده است
❌ دستگاه های اطلاعاتی این رژیم هشدار میدهند ممکن است رزمایش نظامی ایران منجر به حمله موشکی به اسرائیل شود زیرا تهران خود را در معرض تهدید میبیند
💢 @vahab313
هدایت شده از وَهَبْ
⭕️سیانان: حمله ایران برای پایان جنگ
⭕️منبع آگاهی دلیل حمله سوم ایران را برای هر چه زودتر تمام شدن جنگ غزه و مذاکرات در حال انجام ذکر کرد
🔸منبع آگاه سی ان ان افزود «سپاه پاسداران با هماهنگیهایی که با طرف قطری از طریق وزارت امور خارجه داشته به این نتیجه رسیده است این حمله میتواند اسراییل را از داخل برای پایان جنگ تحت فشار قرار دهد»
💢 @vahab313
هدایت شده از کلید بنفش !!!
🚨آغاز تحرکات نظامی و موشکی در ۷۲ نقطه ایران !!!
📸 گشت زنی هواپیما های جاسوسی آمریکایی با شروع اخبار عملیات وعده صادق 3 و رزمایش پیامبر اعظم.
⭕️ برآورد ها در رژیم صهیونیستی از احتمال حمله موشکی و پهپادی از مبدا یمن به سرزمین های اشغالی در ساعات آینده حکایت دارد.
📌 منابع عبری:
جنگ روانی ایران علیه ما شروع شد؛ خواب نخواهیم داشت.
#کلید_بنفش!
🆔 @Violet_Key
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
از اون حدیثهایی که نشنیدیم ... 😳
نمیخوای پولدار بشی؟! 😏
https://eitaa.com/m_a_za
هدایت شده از أخٌفيالله
تیراندازی به یک خودرو و اتوبوس حامل صهیونیستها در کرانه باختری
حداقل دونفر زخمی شدند
هدایت شده از ساعت ۰۰:۰۰
🔴 مکان خروج سفیانی: از شمال اردن و جنوب سوریه
✍️ مصطفی امیری
▪️سفیانی بعد از کسب حمایت غربیها و به تعبیر روایت: «و فی عنقه صلیب»، حرکت و خروج اش را از درعا و منطقه وادییابس (حوران) در جنوب غربی سوریه و شمال اردن، جایی که کمربند امنیتی یهودیها محسوب میشود، آغاز خواهد کرد.
▪️منطقه درعا در جنوب سوریه واقع میباشد که از شمال به دمشق، از جنوب به کشور اردن و از مغرب به قنیطره تحت اشغال اسرائیل ختم می شود.
▪️آنگاه عزم خویش را برای تسلط بر مناطق پنجگانه شام، جزم کرده و به مدت شش ماه برای تسلط بر این مناطق با حکومت و و معارضین میجنگد و سپس عازم منطقه قرقیسیا در نزدیکی شهر دیرالزور میشود.
▪️ترکها از قبل به این مناطق، لشکرکشی کرده و بخشهایی از جزیرۀ الشام را اشغال کردهاند.
▪️آنگاه عزم حمله به عراق خواهد داشت و لشکری را نیز به سمت عربستان و مشخصا مکه و مدینه، اعزام خواهد کرد تا به زعم غربیها از تشکیل هلال شیعی جلوگیری به عمل آید.
✔️به کانال ساعت ۰۰:۰۰ بپیوندید 👇
https://eitaa.com/joinchat/2792882744C3f5cd5b9ff
هدایت شده از خبرگزاری فارس
حملۀ یمن به ناو هواپیمابر آمریکا
🔹سخنگوی نیروهای مسلح یمن: یگان موشکی و پهپادی یمن ناو «یواساس هری ترومن» را با ۲ موشک کروز و ۴ پهپاد هدف قرار داد. این حملات زمانی صورت گرفت که آمریکا در تدارک حملات هوایی گسترده به یمن بود.
@Farsna
هدایت شده از تفسیرگر | علیرضا تقوی نیا
| رزمایشی فراتر از یک تمرین عادی |
#علیرضا_تقوی_نیا
رزمایش اقتدار پیامبر اعظم ۱۹ چند روزی است که آغاز شده است ؛ این مانور نظامی که با توجه به تعدد و تکثر نیروهای شرکت کننده در آن و تنوع تسلیحات به کارگرفته شده، بی سابقه ارزیابی می شود، نکاتی را برای تحلیل گران خاطرنشان می سازد.
1️⃣ این رزمایش شبیه ساز یک جنگ بزرگ و تمام عیار است - که باید از آن جلوگیری شود- و نشان دادن توانایی ها و ابتکارات نیروهای مسلح به دشمنان منطقه ای و فرامنطقه ای (جهت بازداشتن آنان از تصمیمات و اقدامات نابخردانه) از جمله اهداف آن ارزیابی می گردد.
2️⃣ پدافند هوایی، عملیات های آفندی و پدافندی در زمین ، شلیک موشک ها و پهپادهای مختلف و تمرین بستن تنگه هرمز تنها بخشی از نمایش اقتدار نیروهای مسلح ایران در این رزمایش است.
3️⃣ با توجه به قطعی بودن عملیات #وعده_صادق_۳ و عزم ایران برای نشانیدن رژیم صهیونیستی بر سر جای خود، این رزمایش به نوعی تمرینی است برای زدن اسرائیل و اِعمال تدابیر لازم پس از آن جهت مصون نگاه داشتن دارایی های راهبردی کشور و کاهش فشار به مردم عادی.
4️⃣ پیش بینی می شود که با روی کار آمدن ترامپ ، فشار به محور مقاومت بیشتر گردد و با عطف به شخصیتی که نتانیاهو از خود و دولتش در یکسال اخیر نشان داده و ریسک پذیری بالایی که از او دیده شده، نیروهای مسلح ایران باید خود را برای تمام شرایط خطیر احتمالی آماده سازند؛ خاصه این که با توجه به عبور جمهوری اسلامی از نقطه گریز هسته ای، احتمال هرگونه حماقتی از سوی دشمنان ایران متصور می نماید.
5️⃣ احتمال این که اسرائیل پس از آتش بس ۶۰ روزه با لبنان به تجاوزات خود ادامه دهد و جنگ علیه عروس خاورمیانه را مجددا شعله ور گرداند، بالاست ؛ در نتیجه ارتش و سپاه جمهوری اسلامی باید برای هر سناریویی خود را آماده سازند ؛ بی تردید استقرار دولت جدید ترامپ آزادی عمل بیشتری به نتانیاهو برای پی گیری اهدافش خواهد داد.
📌 در نتیجه باید تصریح کرد که رزمایش اقتدار پیامبر اعظم ۱۹ ، تمرینی فراتر از یک مانور نظامی است که هدف آن تست نهایی امکانات و قابلیت های نظامی کشور و ورزیدگی و توجیه پرسنل نیروهای مسلح برای شرایط حساس پیش روست.
@taghaviniaa
هدایت شده از افسران جوان جنگ نرم
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
انهدام بمب سنگرشکن توسط سامانه ۹ دی در رزمایش نطنز
در مرحله نخست رزمایش مشترک اقتدار پدافند هوایی در نطنز، سامانه موشکی ۹ دی هوافضای سپاه توانست در کمتر از ۱۵ ثانیه بمب سنگرشکن رها شده از جنگنده را رهگیری و در فاصله ۱۷ کیلومتری با موفقیت منهدم کرد.
@Afsaran_ir
هدایت شده از ایران، شهر خورشید
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
نخستین تصاویر سامانه پدافند هوایی ضد پهپادی 385 ایران.
خسته نباشید عالی بود.
@CITYOFSUN
هدایت شده از "اخبار جبهه مقاومت"
💢علی اف رئیس جمهور آذربایجان: کریدور زنگزور باید باز شود و خواهد شد.
#ایران #آذربایجان
📲اخبار جبهه مقاومت
@akhbarJM
هدایت شده از محمد مهدی فاطمی صدر
بستههای معیشتی دولت آلمان برای آوارهها در آن شهرک در غرب نبطیه را که میدیدیم به این فکر میکردم: سویهیی در ایران است که با لبنانیها حتا هممذهب است اما هنوز دلیلی بر حمایت از آنها در جنگ نمییابد و با چراغ و خانه و مسجد چرند میبافد...
هدایت شده از اخبار سوریه به فارسی𓂆
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
شكراً للقوات المسلحة اليمنية 🫡
@SyrianToPersian
کانال محمدعلی زمانیان
شكراً للقوات المسلحة اليمنية 🫡 @SyrianToPersian
وای، این یمن چقدر خووووبه 🤩🤩🤩
هدایت شده از "اخبار جبهه مقاومت"
هدایت شده از "اخبار جبهه مقاومت"