📚 درسهایی از نهج البلاغه شرح نامه۵۳/ جلسه بیست و هشتم/ ۱۲آبان۱۴۰۲ حجت الاسلام محسن قنبریان #بخش_دوم ✔️ دستورات به حاکم درباره بازار 1⃣ منع احتکار می فرماید : از احتکار منع کن که رسول الله از آن منع کرد" در این اطلاق و با این سیاق و تعبیر قبل(احتکارا للمنافع) ظاهرش منع از احتکار منافع است نه صرفاً احتکار چند طعام از کالاها. 2⃣ سازوکار بیع سمح "وَلْيَکُنِ الْبَيْعُ بَيْعاً سَمْحاً بِمَوَازِينِ عَدْل وَأَسْعَار، لاَ تُجْحِفُ بِالْفَرِيقَيْنِ مِنَ الْبَائِعِ وَالْمُبْتَاعِ" • "خرید و فروش باید آسان باشد" توجه اینکه اینجا بعکس فراز قبل مستقیم به حاکم دستور نمی دهد. آنجا فرمود: (بعنوان حاکم) از احتکار منع کن؛ اما اینجا می فرماید بیع باید سمح و آسان باشد. یعنی نمی خواهد حاکم در معاملات دخالت و عملا نهاد بازار منتفی و ایوانی از دولت شود لکن سازوکار معاملات باید به گونه ای چیده شود که بیع سمح نتیجه دهد.(این تفاوت بازار اسلامی با کمونیستی) - نکته حائز اهمیت دیگر در تفاوت بازار اسلامی با سرمایه داری همین جاست که مبتنی بر "انسان سرمایه داری" نیست. سرمایه داری، بازار را بر همان "ضیق فاحش" و "شُح قبیح" بنا می کند. (توماس هابز طبیعت انسانی را و رفتار او را: خود خواهانه، عقلایی، تن پرورانه معرفی می کند؛ این انسان، انسان سرمایه داری و خاستگاه بازار و معاملات شد) حضرت علیرغمی که صفت "ضیق فاحش" (معامله سخت و تنگ به نفع خود) و "شح قبیح" را برای بعض بازرگانان می شمارد لکن به حاکم می فرماید: بیع باید سمح و روان و آسان باشد. "سمح"= آسان گرفتن، سخاوت نمودن؛ یعنی بیع باید دقیقا مقابل ضیق فاحش و شح قبیح آن بازاری، آسان و سود رسان به مردم شکل بگیرد. • در ادامه: "(این بیع سمح) براساس موازین عادلانه و نرخ گذاری ای باشد که به فروشنده و خریدار جفا نشود" بیع سمح در فرمایش حضرت دو چیز می خواهد: موازین عدل/ موازین اسعار (نرخ) یعنی بیع سمح با آزاد گذاشتن آن بازاری (با ضیق و شح اش) نیست بلکه باید موازین و ساختاری باشد که بیع سمح نتیجه شود. - روایاتی منع از قیمت گذاری _اقلا در شرایط عادی_ می کند. پس این "موازین اسعار" ظهور در قیمت گذاری دستوری حکومتی در همه موارد ندارد. - اما از آنطرف آن روایات بخاطر مضمون(قیمت دست خداست) نمی شود نتیجه گرفت که این همان نظر آدام اسمیت در دست غیبی بازار است! متاسفانه هم برخی لیبرالهای اقتصادی و هم برخی کم اطلاع های حوزی چنین نسبت اشتباهی می دهند ! در یکی از همین روایات تصریح میشود: "ان الله جلّ و عزّ وَکَّل بالسِّعر مَلکاً فلن یغلو من قله و لایَرخُصَ من کثره: خداوند برای نرخ فرشته ای گماشته پس هرگز قیمت در کمی جنس بالا نمی رود و در زیادی پایین نمی آید!" قسمت آخر روایت دقیقا برعکس حرف اسمیت و بازار سرمایه داری است؛ چون آنجا دقیقا عرضه و تقاضا ، قیمت معلوم می کند با کمی عرضه، قیمت بالا و با افزایش عرضه، قیمت پایین می آید! در نظام حِکمی، همانطور که باران، مَلکی دارد لکن علل طبیعی ای از ابر و باروری و..‌. هم دارد ؛ آن فرشته بازار هم با اسباب بشری و مکانیزم ها، "رابطه طولی" دارد. ⬅️ براین اساس #مکانیزم_قیمت_گذاری ، چنانچه کمونیستی نیست، کاپیتالیستی هم نیست و صرف عرضه و تقاضا هم معلومش نمی کند. بزرگانی چون شهیدان #صدر و #بهشتی برای این مکانیزم نظریه پرداخته و عواملی غیر از عرضه و تقاضا را در مکانیزم قیمت لحاظ می کنند! (شاید جلسه ای مستقل بدان پرداختم) - این بیع سمح باید یک نتیجه ملموس داشته باشد: به فروشنده و مشتری اجحاف نشود! اجحاف به مصرف کننده با تحکم در کالاها رخ ندهد و زحمت و کار تاجر هم بی ارزش نشود. - متاسفانه حوزه ما آنجور که روی یک جمله "لاتنقض الیقین بالشک" آن اجتهادهای فاخر را کرده بر سر این جمله کلیدی و مهم آن کاوش ها را نکرده و بعضا حرفهای سطحی و تاویل به مکاتب دیگران دیده می شود. 3⃣ مجازات محتکرین در آخر حضرت می فرماید: "اگر کسی مرتکب احتکار شد عقوبتش کن ولی در مجازات او زیاده روی نکن" ☑️ @m_ghanbarian

🌐 قانون اساسی و حمایت از مظلوم در اصل۳ -که در مذاکرات، خلاصه آرمانهای قانون اساسی بیان شده- در دو فراز از حمایتِ مظلوم سخن است: ۱.دفاع نظامی! در فراز۱۱ اصل۳ آمده:"تقویت کامل بنیه دفاع ملی از طریق آموزش نظامی عمومی برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی و نظام اسلامی کشور". یکی به نقصان این بند اشکال کرد:"منظور دفاع از سرزمینهای اسلامی هم هست، یعنی همانطور که ملت و ارتش ایران برای استقلال و تمامیت ارضی ایران دفاع می کنند، از #فلسطین و سایر سرزمین های اسلامی هم باید دفاع کنند!" شهید بهشتی جواب داد:"اصولا امروزه در دنیا چنین چیزی را میتوان در قانون اساسی کشوری گفت؟ ما الان این را در داخل دفاع از نظام اسلامی کشور #بصورت_مستتر آورده ایم ولی آیا با #صراحت در هیچ قانون اساسی کشوری میتواند باشد که ارتش ملی مسئول دفاع از سرزمین های دیگر است؟"(مذاکرات ج۱ص۲۹۷) ⬅️ اختلاف در تصریح و استتار بود نه اصل حمایت نظامی. ۲.حمایت از مستضعفان جهان! در بند۱۶ این اصل درباره سیاست خارجی هم اول "حمایت همه جانبه از همه مستضعفان جهان" بود که حتی در پیشنویس "آزاد کردن همه..." آمده بود! به قید "همه جانبه" اشکال شد که: دخالت در امور داخلی آنهاست(ص۳۰۰) این بند به بحث زیاد و رد چندباره عبارات انجامید و دست آخر با این عبارت تصویب شد: "تنظیم سیاست خارجی کشور براساس معیارهای اسلام، تعهد برادرانه نسبت به مسلمانان و #حمایت_بیدریغ از مستضعفان جهان"(ص۳۱۳) ▫️پ.ن: آقای #ظریف کمک نظامی و حتی جنگیدن کنار مردم غزه هر ملاحظه دیگر داشته باشد مغایر قانون اساسی نیست. یاری آنها هم جنگیدن بجای آنها نیست. محسن قنبریان ☑️ @m_ghanbarian

❓ چگونه شورای نگهبان، ناظر انتخابات مجلس و خبرگان هم شد؟ (مروری بر تصویب و بازنگری اصل۹۹ قانون اساسی) 1⃣ در پیشنویس قانون اساسی پیش نویسی به وسیله گروهی از حقوق دانها در شورای عالی طرح های انقلاب نوشته و در شورای انقلاب بررسی و برای اطلاع عموم مردم و کسب نظر علماء و صاحب نظران منتشر شد. در اصل۱۴۶ آن، شورای نگهبان فقط ناظر انتخابات ریاست جمهوری و مراجعه به آرای عمومی(رفراندوم) بود.۱ 2⃣ مجلس خبرگان قانون اساسی مجلس خبرگان قانون اساسی، پیشنویس را به عنوان یکی از طرح ها تلقی و خود را صرفا محدود به بررسی آن نمی دانست. در جلسه ۳۸ام به نظارت بر انتخابات پرداخت. شهید بهشتی (نائب رئیس) نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری و رفراندوم را چنین توضیح داد: "نظارت بر این قسمت صرفاً در اختیار دولت یا رئیس جمهوری قبلی نباشد. بلکه یک مقام مقننه ای یعنی مقامی که دور از مسائل اجرایی و دور از حب و بغض هایی است که در اجرا پیدا میشود او هم بر این قسمت نظارت کند"۲ بعد بین افزایش مسئولیت شورای رهبری و شورای نگهبان بر ترجیح دوم سخن گفت: "در مطالعات قبلی به این نتیجه رسیدیم که مناسب ترین آن همین شورای نگهبان است".۳ • آیت الله سبحانی اشکال عدم تناسب کرد: "به نظر بنده این اصل با شورای نگهبان تناسبی ندارد. شورای نگهبان کارشناسان احکام اسلامی یا کارشناسان تطبیق قوانین مصوب با قانون اساسی هستند که آیا تطبیق می کند یا نمی کند و آدمی که مغزش، عقلش، فکرش تطابق مصوبات مجلس شورای ملی با قانون اساسی است، گماردن این افراد بر اینکه بر انتخاب رئیس جمهور و یا رفراندوم نظارت کنند که تقلب نشود، آیا این کار از اینها بر می آید که بر دوششان می گذاریم یا باید فکر دیگری کرد؟ من فکر می کنم این از شورای نگهبان بر نمی آید".۴ در مقابل شهید آیت، اضافه شدن نظارت بر انتخابات مجلس را هم درخواست داد.۵ اصل بخاطر اشکالات و ابهامات به کمیسیون رفت تا بازنگری شود. در جلسه۶۴ام بدین صورت تصویب شد: "شورای نگهبان نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات مجلس شورای ملی و مراجعه به آراء عمومی و همه پرسی را برعهده دارد".(اصل۹۹)۶ • بعد در ماده سوم قانون عادی انتخابات مجلس شورای اسلامی، "این نظارت، استصوابی، عام و در تمام مراحل" معین شد. 3⃣ در مجلس بازنگری قانون اساسی(سال۶۸) در باز نگری، نظارت بر انتخابات خبرگان هم افزوده شد. نکته حائز اهمیت این بود که فقط هشت مورد از سوی امام برای بازنگری معین شده بود که اصل۹۹ و اختیارات شورای نگهبان در آن نبود. از اینجا بازنگری این اصل محل اختلاف اعضای مجلس بازنگری شد. رئیس آن(آیت الله مشکینی) درباره دایره صلاحیت این نهاد از امام کسب تکلیف کرد. امام در ضمن پاسخ فرمود: "خواسته بودید نظرم را در مورد متمم قانون اساسی بیان کنم. هرگونه آقایان صلاح دانستند عمل کنند. من دخالتی نمی کنم". عمده نامه را در عدم نیاز شرط مرجعیت برای رهبری اختصاص دادند.۷ با آن جمله امام برخی از اعضاء ورود به غیر موارد هشتگانه اعلامی را بلااشکال خواندند؛ اما برخی قائل به این مطلب نبوده و خروج از موارد هشت گانه را جایز نمی دانستند.۸ با رحلت امام و جانشینی آیت الله خامنه ای در جلسه ۲۸ام دوباره امکان ورود به غیر از موارد هشت گانه مورد پرسش از ایشان هم واقع شد؛ ایشان پاسخ دادند: "سؤال این بوده که آنچه که مورد شک قرار می گیرد که آیا در محدوده آن هشت مورد حضرت امام هست یا روی آن بحث و تصمیم گیری بشود یا نه؟ بنده چون در جریان بحث قرار داشتم بعضی از چیزهاست که شاید مستقیماً هم به آنها ارتباط پیدا نمی کند اما غیر مستقیم ارتباط پیدا می کند یا مسائل بسیار مهمی است که همه آقایان هم قبول دارند دستشان بسته است؛ من گفتم که آن چیزهایی که اکثریت آقایان موافقند که مورد بحث قرار بگیرد مورد بحث قرار می گیرد..."۹ از اینجا کمیسیون، "نظارت بر انتخاب خبرگان" را هم به اصل۹۹ اضافه و به رای گذاشته و تصویب شد. • البته پیش از بازنگری هم نظارت بر انتخابات خبرگان توسط شورای نگهبان انجام می شد؛ چون تبصره۱ ماده۹ "قانون انتخابات مجلس خبرگان"، نظارت بر این انتخابات را طبق "قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس" (مصوب مهر ۵۹) معلوم کرده بود! .................................... ۱تا۶. مشروح مذاکرات ج۱ص۲۶/ج۲ص۹۶۵/ همان/ ج۲ص۹۷۰/ ج۲ص۹۶۷/ج۳ص۱۷۶۲ ۷.صحیفه امام ج۲۱ص۳۷۱ ۸و ۹.مشروح مذاکرات ج۲ص۶۹۶تا۶۹۸/ همان ص۱۱۱۵ 📝 محسن قنبریان ۲۲آبان۱۴۰۲ ☑️ @m_ghanbarian

📌استیلای بازار به چه معناست؟ 🎙استاد قنبریان #اقتصاد_اسلامی 🆔@sarcheshmeh_nour

🔰برنامه تلوزیونی «علامت» 💠فریاد فرمند 💬گفتگو با حجت الاسلام قنبریان 🕙 از چهارشنبه ۲۴ آبان به مدت سه شب | ساعت ۱۸:۴۵ ◽️کاری از گروه معارف اسلامی | شبکه دو سیما ▫️ @alamaat_tv2

زینبیات❗️ • زینب(س) برای عاشورا؛ بمثابه "نبی" برای "اسماء حسنای الهی" است! خدا و اسمائش، همه زیبایی هاست؛ لکن خدا هم در بی خبری، "نبی" می خواهد! (نبی از نبأ بمعنی خبر) • زینب(س) برای کربلا؛ "تماشاگر" و "راویِ صحنه ها" و روایت ها نیست؛ خودِ "کرب و بلا" ست! تحریف بزرگی است که بنام #جنگ_روایتها ، فقط تماشاگر و راوی را زینب بخواهیم! "تحملِ کرب و بلا" با "خَلق صبر و ولاء" ، "جوهره"ی زینب شدن است؛ نه هیچ چیز دیگر (رسانه، مخاطب، ضریب سایبری و...)! • #زنِ_غزه این روزها زینبی ترین زینبِ زمین است! در خودِ کرب و بلا ست؛ خالق زیباترین صحنه های صبر و شکر و تمثال امروزینِ "ما رایت منه الا جمیلا"ست. صدا و تصویرش را چشم ها و گوش های تیز شده از صبر و حلم اش، از باریکه تصاویر یک موبایل هم می بیند و عالمی را به هم می ریزد! هیچ زن و کودکی -فضلاً از مردان- نتوانسته بود این چنین، جهان را به هم بریزد! • اگر فقط شهید می داد و می گریست، هرگز "زینبِ وجدانها" نمی شد! نمایش روحِ نشکن و متعالی و مومن اش در کنار آن ترحمِ جهانی، تعظیم آفرید! همه را ساکت کرد و همه را گوش! بهترین "الگویِ پیروز" در روایت و جنگِ روایتها را زینبیات غزه دارند به مستضعفینِ امپراطوری های تبلیغاتی و رسانه های استکباری می دهند! • پ.ن: عکس، قطعه ای از پوستر فراخوان راهپیمایی اعتراضی علیه جنایات اسرائیل در غزه است که توسط اهالی لندن طراحی شده؛ اگر کمی مویش پیداست، برای زینبیات، خرده نگیرید نقاشی است و از سوی غیر مسلمان! #میلاد_زینب_کبری #زینبی_ترین #غزه محسن قنبریان ۲۶آبان۱۴۰۲ ☑️ @m_ghanbarian

🎤 شب ولادت حضرت زینب(سلام الله علیها) 💢 حجت الاسلام قنبریان 📆 جمعه ۲۶ آبان ماه ۱۴۰۲ | ۳ جمادی الاول ۱۴۴۵ 🖇 قرار هفتگی هیئت 🔰 هیئت راه فاطمه(سلام الله علیها) 🌐 @rah_fatemeh

💠 نسبت آزادی و عدالت - در عالم ثبوت، عدالت قید آزادی است - در عالم اثبات، اگر آزادی نباشد عدالتی هم نیست - عدم آزادی سیاسی، موجب حاکم شدن یک فهم و به تأویل رفتن عدالت می شود - آزادی باید مدیریت شود اما به وسیله خود انسان های آزاد اندیش نه نهادهای دولتی 📃 برای مطالعه حجت الاسلام قنبریان در نشست بررسی کتاب «نسبت عدالت و آزادی در منظومه فکری آیت الله خامنه ای» ☑️ @m_ghanbarian

🔉 فایل صوتی قسمت اول برنامه تلویزیونی «علامت» 💠 زینب(س)، فریاد فرمند 💬گفتگو با حجت الاسلام قنبریان 🔸 چهارشنبه ۲۴ آبان | شبکه دو سیما 📺 فیلم کامل برنامه را اینجا ببینید ☑️ @m_ghanbarian

🔉 فایل صوتی قسمت دوم برنامه تلویزیونی «علامت» 💠 زینب(س)، فریاد فرمند 💬گفتگو با حجت الاسلام قنبریان 🔸 پنجشنبه ۲۵ آبان | شبکه دو سیما 📺 فیلم کامل برنامه را اینجا ببینید ☑️ @m_ghanbarian

🔉 فایل صوتی قسمت سوم برنامه تلویزیونی «علامت» 💠 زینب(س)، فریاد فرمند 💬گفتگو با حجت الاسلام قنبریان 🔸 جمعه ۲۶ آبان | شبکه دو سیما 📺 فیلم کامل برنامه را اینجا ببینید ☑️ @m_ghanbarian

📚 درسهایی از نهج البلاغه شرح نامه۵۳/ جلسه بیست و نهم/ ۲۶آبان۱۴۰۲ ▫️ فراز مربوط به تجار و صنعتگران ۳ توضیحات بیشتر درباره فراز: وَلْيَکُنِ الْبَيْعُ بَيْعاً سَمْحاً بِمَوَازِينِ عَدْل وَأَسْعَار، لاَ تُجْحِفُ بِالْفَرِيقَيْنِ مِنَ الْبَائِعِ وَالْمُبْتَاعِ.  • بیع سمح مبتنی بر دو میزان عدالت و اسعار(نرخ ها) • کشف ساختار اقتصادی ای که موجب بیع سمح شود اقلا توجه به سه جهت بیع را می خواهد: 1⃣ متعاملین • بیع سمح بر سود جویی عوامل بازار (شح قبیح و ضیق فاحش) نیست • نمای انسان اقتصادی اسلام از بین سه دسته احکام 2⃣ مبیعات (کالا و خدمات) تحقق بیع سمح از این حیث اقلا دو چیز می خواهد: - فراوانی - هر چیز کالا نشدن 3⃣ معاملات • معاملات منهیه در اسلام بیشتر از امضایی هاست • مکانیزم اختصاصی قیمت گذاری - سه طریق قیمت گذاری: دستوری، مبتنی بر شان اجتماعی، قیمت گذاری آزاد - مکانیزم اسلام هیچ یک از اینها نیست! #آیین_حکمرانی #شرح_عهدنامه_مالک_اشتر حجت الاسلام محسن قنبریان ☑️ @m_ghanbarian