#سوال
⁉️ آیا خداوند متعال برای افعال خود و به خصوص خلقت موجودات هدف دارد یا خیر؟
🔰 بسیاری از علمای اشاعره معتقدند خداوند متعال در افعال خود هدفی را دنبال نمیکند و کارهای او بدون هدف است. زیرا اگر فاعل، برای فعل خود هدف داشته باشد، حتما نقصی دارد که با این فعل میخواهد نقص خود را برطرف کرده و کامل گردد و خداوند هیچ نقصی ندارد، پس هیچ هدفی هم ندارد.
👈 عدلیه که عبارتند از امامیه و معتزله معتقدند: اگر خداوند حکیم، از افعال خود هدف نداشته باشد، مشکل دیگری به وجود میآید و آن اینکه لازم میآید خداوند حکیم، کاری عبث و بیهوده انجام دهد؛ چرا که هر عملی که هدفی را به دنبال نداشته باشد، عبث و بیهوده خواهد بود، و شخص حکیم هرگز کار لغو و بیهوده انجام نمیدهد.
🔶 لذا برای حل این مشکل علمای شیعه میگویند: غرض از فعل دو گونه است؛ گاهی هدف به فاعل و ذات او بر میگردد، مثلا انسان گرسنه میشود و برای رفع گرسنگی خود به سراغ غذا میرود؛ گاهی هم هدف اصلا به فاعل بر نمیگردد، بلکه فاعل هیچ نیازی به فعل ندارد و خود او کامل است، اما هدفش به خود فعل و خلق بر میگردد، به طور مثال میتوان معلمی را فرض کرد که از تعلیم دانشآموزان هیچ هدفی را دنبال نمیکند، جز رشد و تعالی خود آنها؛ چرا که خود او با این تدریس هیچ سودی نمیبرد و هرگز بر علم او نیز افزوده نمیشود.
✅ هدف خداوند متعال از خلقت نیز از همین نوع است، یعنی خود او کامل بوده و بینیاز مطلق است و جامع جمیع کمالات، لذا «حکیم» هم هست، پس هرگز کار لغو و بیهوده انجام نمیدهد. اما هدف او از خلقت به فعلش بر میگردد نه به خود او؛ یعنی او میخواهد انسان که اشرف مخلوقات است رشد کرده و خود، مسیر سعادت را بپیماید و تعالی وجودی پیدا کند.
🔺 قرآن کریم نیز در آیات متعددی به این مساله اشاره کرده و میفرماید: «أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناكُمْ عَبَثاً وَ أَنَّكُمْ إِلَيْنا لا تُرْجَعُون»(مومنون-115): آيا گمان كردهايد كه ما شما را بيهوده آفريدهايم و به سوى ما بازگشت نخواهيد كرد.
___________________
📚 لینک مطلب: https://btid.org/fa/news/15303
📚به ماهنامه مبلغان بپیوندید👇
🌐https://eitaa.com/m_moballeghan